Oruç tutulması yasak olan günler hangileridir?
Dinimizde, oruç tutmanın emredildiği ya da nasihat edildiği günler olduğu gibi, oruç tutmanın yasaklandığı veya güzel karşılanmadığı günler de vardır Yasağın mahiyetine ve siklet derecesine göre, bugünlerin bir kısmında oruç tutmak haram ya da tahrîmen mekruh, diğer bir kısmında ise tenzîhen mekruhtur Oruç tutmanın yasak olduğu günlerin başında bayram günleri kazanç Hz Peygamber (sas) iki vakitte oruç tutulmayacağını bildirmiştir ki, birisi Ramazan bayramının birinci günü, diğeri kurban bayramı günleridir (Buhârî, Savm, 6667) Ramazan bayramının sadece birinci gününde ve kurban bayramının dört gününde oruç yetişmek yasaktır (Mevsılî, elİhtiyâr, I, 395396) Bu günlerde oruç tutmanın yasak oluşunun nedeni, bayram günlerinin yeme, içme ve sevinç günleri olmalarıdır Ramazan bayramı, bir ay boyunca Allah için tutulan orucun gerisinde verilen bir “genel iftar ziyafeti hükmündedir Bundan dolayı, ona “fıtıriftar bayramı denilmiştir Ramazan bayramının birincil günü bu yönüyle bir aylık Ramazan orucunun iftarı olmaktadır Böyle toplu iftar gününde oruçlu almak, Allah ’ın sembolik ziyafetine katılmamak anlamına gelir ki bunun en azından edep dışı olduğu ortadadır Allah için kurbanların kesildiği kurban bayramı günleri de davet günleridir Hz Peygamber (sas), teşrik günlerinin yeme, içme ve Allah ’ı kutlama günleri olduğunu belirtmiştir (Ebû Dâvûd, Savm, 49) Hacıların, oruç tuttukları takdirde kuvvetsiz ve bitkin düşme ihtimalleri bulunduğu takdirde, Zilhicce ’nin 8 “terviye ve 9 “arefe günlerinde oruç tutmamaları daha uygun olur Zira Hz Peygamber (sas), arefe günü Arafat ’ta olanların oruç tutmalarını yasaklamıştır (Ebû Dâvûd, Savm, 64) Çünkü hac ibadetini yaparken daha kuvvetli ve canlı olmaları, öncesinde nafile oruç tutmuş olmalarından daha hayırlıdır Bunların dışındaki bir takım günlerde oruç tutmak ise değişik sebeplerle mekruh sayılmıştır Örneğin; yalnızca âşûrâ gününde oruç yakalamak, yahudilere benzemek ve onları taklidini yapmake anlamını içerdiği için mekruhtur (Ebû Dâvûd, Savm, 66) Şek günü (Şaban ayının sonuna gelip, Şaban ’dan mı yoksa Ramazan ’dan mı olduğunda şüphe edilen gün) oruç yetişmek mekruhtur Hz Peygamber (sas), Ramazan ’ı bir ya da iki gün önceden oruç tutarak karşılamayı yasaklamıştır (Buhârî, Savm, 11, 14; Müslim, Sıyâm, 21; Ebû Dâvûd, Savm, 11) İki veya daha artı günü, arada iftar etmeksizin birbirine ekleyerek oruç yakalamak mekruhtur Buna visâl orucu (savmi visâl) denir Hz Âişe ’nin belirttiğine tarafından Hz Peygamber (sas) visâl orucu tutmalarını yasaklamış; kendisinin bu şekilde oruç tuttuğu hatırlatılınca da “Siz benim gibi değilsiniz; beni Rabbim yedirir, içirir (Müslim, Sıyâm, 5558) diye yanıt vermiştir *
Dinimizde, oruç tutmanın emredildiği ya da nasihat edildiği günler olduğu gibi, oruç tutmanın yasaklandığı veya güzel karşılanmadığı günler de vardır Yasağın mahiyetine ve siklet derecesine göre, bugünlerin bir kısmında oruç tutmak haram ya da tahrîmen mekruh, diğer bir kısmında ise tenzîhen mekruhtur Oruç tutmanın yasak olduğu günlerin başında bayram günleri kazanç Hz Peygamber (sas) iki vakitte oruç tutulmayacağını bildirmiştir ki, birisi Ramazan bayramının birinci günü, diğeri kurban bayramı günleridir (Buhârî, Savm, 6667) Ramazan bayramının sadece birinci gününde ve kurban bayramının dört gününde oruç yetişmek yasaktır (Mevsılî, elİhtiyâr, I, 395396) Bu günlerde oruç tutmanın yasak oluşunun nedeni, bayram günlerinin yeme, içme ve sevinç günleri olmalarıdır Ramazan bayramı, bir ay boyunca Allah için tutulan orucun gerisinde verilen bir “genel iftar ziyafeti hükmündedir Bundan dolayı, ona “fıtıriftar bayramı denilmiştir Ramazan bayramının birincil günü bu yönüyle bir aylık Ramazan orucunun iftarı olmaktadır Böyle toplu iftar gününde oruçlu almak, Allah ’ın sembolik ziyafetine katılmamak anlamına gelir ki bunun en azından edep dışı olduğu ortadadır Allah için kurbanların kesildiği kurban bayramı günleri de davet günleridir Hz Peygamber (sas), teşrik günlerinin yeme, içme ve Allah ’ı kutlama günleri olduğunu belirtmiştir (Ebû Dâvûd, Savm, 49) Hacıların, oruç tuttukları takdirde kuvvetsiz ve bitkin düşme ihtimalleri bulunduğu takdirde, Zilhicce ’nin 8 “terviye ve 9 “arefe günlerinde oruç tutmamaları daha uygun olur Zira Hz Peygamber (sas), arefe günü Arafat ’ta olanların oruç tutmalarını yasaklamıştır (Ebû Dâvûd, Savm, 64) Çünkü hac ibadetini yaparken daha kuvvetli ve canlı olmaları, öncesinde nafile oruç tutmuş olmalarından daha hayırlıdır Bunların dışındaki bir takım günlerde oruç tutmak ise değişik sebeplerle mekruh sayılmıştır Örneğin; yalnızca âşûrâ gününde oruç yakalamak, yahudilere benzemek ve onları taklidini yapmake anlamını içerdiği için mekruhtur (Ebû Dâvûd, Savm, 66) Şek günü (Şaban ayının sonuna gelip, Şaban ’dan mı yoksa Ramazan ’dan mı olduğunda şüphe edilen gün) oruç yetişmek mekruhtur Hz Peygamber (sas), Ramazan ’ı bir ya da iki gün önceden oruç tutarak karşılamayı yasaklamıştır (Buhârî, Savm, 11, 14; Müslim, Sıyâm, 21; Ebû Dâvûd, Savm, 11) İki veya daha artı günü, arada iftar etmeksizin birbirine ekleyerek oruç yakalamak mekruhtur Buna visâl orucu (savmi visâl) denir Hz Âişe ’nin belirttiğine tarafından Hz Peygamber (sas) visâl orucu tutmalarını yasaklamış; kendisinin bu şekilde oruç tuttuğu hatırlatılınca da “Siz benim gibi değilsiniz; beni Rabbim yedirir, içirir (Müslim, Sıyâm, 5558) diye yanıt vermiştir *