HDR Nedir? Nasıl Çalışır ve Ne İşe Yarar?

Teknik Olarak HDR Nedir?​

Açılımı High Dynamic Range. Yani Türkçesi “yüksek dinamik aralık” olan HDR, bu şekilde baktığımız zaman bir şey ifade etmiyor olabilir. Bunu şu şekilde açıklarsak daha rahat anlaşılabilir. HDR teknolojisi bize karanlık görüntülerin daha karanlık, parlak görüntülerin ise daha parlak aktarılmasını sağlar. Yani çok daha belirgin renkler karşımızda olur.

HDR sayesinde görüntülerdeki renk ve kontrast aralıkları geliştirilir. Bu teknoloji fotoğraf makinelerinde, kameralarda ve televizyonlarda kullanılabiliyor. Şimdi bunları tek tek inceleyelim.

HDR Nasıl Çalışır?​

HDR nedir sorusunu yanıtladığımıza göre artık nasıl çalıştığını anlatmaya başlayabiliriz. Öncelikle kameranızda eğer ki HDR modu açıksa aslında siz o sırada bir değil tam üç tane fotoğraf çekiyorsunuz. Bunların her biri farklı ışık seviyesinde.

Çok karanlık olan, normal ve çok aydınlık olarak üç farklı pozlama yapılıyor. Yani pozlama sırasında en karanlık ve en aydınlık kısımlar saptanıyor. Bunların sonucunda size dördüncü poz olan görsel sunuluyor. Bu görselde olması gereken gerçek ışık ortaya çıkıyor.

Bu sadece kameralarda geçerli değil. Bildiğiniz üzere bir çok televizyonda da HDR özelliği mevcut. Hatta

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

isimli yazımızda bahsi geçen birçok televizyonda HDR özelliği de bulunmaktadır. Aslında televizyonlarda bulunan HDR modu da aynı mantığa sahip. Geniş parlaklık aralığından en uygun olanı seçer ve bizlere görüntü olarak sunar. Yine televizyonların yanı sıra monitörlerde de bu özelliği görebiliriz.

Televizyon ve Monitörlerde Faydası Nedir?​

HDR özelliği olan televizyon ve monitörlere biraz daha değinmekte fayda var. HDR özelliğinin televizyon ve monitörlere faydası nedir? Aslında yukarıda biraz bahsettiğimiz üzere en uygun görüntüyü bizlere sunuyor. Bunu da binbir renk çeşidi arasından seçerek yapıyor.

Örneğin ışığın arkadan geldiği bir görüntüyü baz alalım. Günlük hayatta çıplak gözle bu şekilde bir görüntüye baktığımız zaman önde duran kişinin, objenin detaylarını aslında az çok görebiliriz. Fakat bunu eski nesil görüntü aktarımlarında göremiyoruz.

Göremiyoruz derken gerçek anlamda göremiyoruz. Çünkü önde bir kişi ya da obje, arkada bir ışık. Ön tarafta bulunan sadece silüetten ibaret oluyor. Az da olsa detay görmemiz gerekirken hiçbir şey görmüyoruz. İşte HDR sayesine aslında görmemiz gereken görüntüleri ekranda da görebiliyoruz.

Hatta bir örnek daha verelim. Örneğin bir belgesel izliyorsunuz. Ormanların içerisinde muhteşem görüntülerle dolu bir çekim karşınıza çıkıyor. Normalde böyle bir yere giderseniz “yeşilin binbir tonunu” görebilirsiniz.

HDR özelliği olmayan televizyonda bu o kadar mümkün değil. Fakat HDR özelliği televizyon ya da monitörünüzde mevcut ise o zaman neredeyse her ağacın yapraklarında bulunan renklerin gerçeğe en yakın tonlarını görebilirsiniz. Böylece kendinizi tam olarak o atmosferin içerisinde hissedebilirsiniz.

İşte parlaklık aralığı bu kadar önemli. Fakat bu noktada dikkat edilmesi gereken bir nokta var. Eğer ki televizyon ya da monitörünüzde HDR özelliği varsa bu tek başına yetmez. Çünkü başarılı bir HDR görüntü alabilmek için izlediğiniz görüntünün en az 4K kalitesinde olması gerekir.

Yani 90’lı yıllardan kalan bir görüntüyü izlerken “E bunda hiç de derinlik algısı ya da daha canlı renkler yok” diye düşünmeyin. Eğer kullandığınız cihaz HDR destekli ama görüntü 4K’dan az bir çözünürlüğe sahip ise o zaman bu deneyimi yaşamanız mümkün değil.

Fotoğraf Makinesi ve Telefonlarda HDR Modu​

Günümüzde bir çok akıllı telefon artık profesyonel fotoğraf makinelerine kafa tutabilecek potansiyelde üretiliyor. Hatta telefonlar ile çekilen filmleri dahi görebilirsiniz. Bu telefonlarla bırakın fotoğraf çekmeyi film çekebilmek için doğal olarak yüksek kaliteli lensler ve özellikler gerekmekte.

HDR aslında fotoğrafçılık açısından oldukça önemli. Artık akıllı telefonlarımızın her biri yeni model bir fotoğraf makinesi gibi. Şimdilik gibi diyoruz çünkü hala daha fotoğraf makinelerinin yeri ayrı. Fakat her ikisinin ortada buluştuğu bir nokta var. HDR modu. Telefonda HDR modu nedir diye soracak olursanız aslında yukarıda bahsettiğimiz teknolojinin cihazlarımıza entegre edilmiş hali.

HDR modunu daha önceleri daha çok profesyonel fotoğrafçılar kullanıyordu. Fakat günümüzde neredeyse bütün akıllı telefonlarda da bu özellik bulunuyor. Ve artık kullanmak oldukça basit. Tek bir tıklama ile HDR kalitesinde fotoğraflar çekebiliyorsunuz.

HDR özelliği çıkmadan önce bu profesyonel fotoğrafçılar için oldukça emek sarf ettiren bir süreçti. Çünkü 3 farklı pozlama yapması gerekiyordu. Karanlık, normal ve parlak şekilde pozlanan görüntü daha sonra birleştirilerek HDR efekti etkinleştiriliyordu. Fakat yukarıda da bahsettiğimiz gibi artık tek bir tıklama ile bunu yapmak mümkün. Çünkü bu ve bunun gibi yazılımlar hayatımızı kolaylaştırmak için var.

Peki hareketli nesnelerde HDR modu ile çekim yapılabilir mi? Burada cevabımız hayır. Görüntünün sabit olması gerekiyor. Eskiden aynı şeyin üç farklı pozlamasınının manuel olarak yapıldığını söyledik. Şimdi teknoloji her ne kadar gelişmiş olsa da biz bir kere bastığımızda yine üç farklı poz alıyor. Daha sonra bunları kendisi birleştirdiği için görüntünün sabit olması gerekiyor.

Hatta bırakın hareketli görüntüyü pozlamayı, sabit bir görüntü bile pozlanırken mutlaka tripod kullanılması tavsiye ediliyor. Bu sayede cihaz sabit kalır ve pozlama da kusursuz olarak yapılabilir. Yani hareketli görüntü üzerinde uygulanamıyor.

Aşağıdaki örnekte de kolaylık görebileceğinizi gibi HDR modunun açık olması aslında görseli tamamen değiştiriyor. Fakat hareketli objelerde benzer bir sonuç almak mümkün değil. En azından şimdilik.

Peki Format Ne Durumda?​

Normal şartlarda fotoğraf makinesi ya da telefon ile çektiğiniz fotoğraflar cihazın hafızasında JPEG formatında kayıt olur. Hatta bu görsel kalitesini olumsuz şekilde etkiler. Fakat HDR modu kullandıysanız durum biraz daha farklı oluyor. HDR modu açık olarak çektiğiniz fotoğraflar RAW formatında saklanır.

Akıllı telefonlarda fotoğraf çekildiği anda hem JPEG hem de RAW formatı ile kayıt olur. Ama anında JPEG formatı cihazınızdan silinir, sadece RAW formatlı hali kalır. Eğer ki bunu değiştirmek isterseniz telefonunuzun ayarlarına ulaşmanız gerek.

Akıllı telefonunuzu otomatik HDR moduna almak hem Android kullanıcıları için hem de iOS kullanıcıları için oldukça sık rastlanan bir durum. Bilmeyenler için otomatik HDR modu nedir ondan da bahsedelim.

Eğer ki bu modu açarsanız o zaman fotoğraf çekimi sırasında görüntüye göre otomatik olarak HDR modu açılıyor ya da kapanıyor. Telefonunuzun yapay zekası size en uygun seçeneğe göre hareket edecektir. Merak etmeyin, her fotoğrafta uygulamıyor. Duruma göre kendisi karar veriyor. Fakat ben kendim yapmak istiyorum derseniz o zaman otomatik HDR modunu kapatabilirsiniz.

HDR Modu Video Çekimlerinde de Kullanılabilir mi?​

Fotoğraf çekimlerinde HDR modunu kullanmak oldukça basit. Tek bir dokunuş ile bunu halledebiliyorsunuz. Fakat video çekimleri açısından bakarsak bu henüz “tam olarak” mümkün değil. En azından şu an için bu teknolojiyi herkes uygulayamıyor.

Az önce görüntünün sabit olmasının öneminden bahsetmiştik. Hareketli görüntülerde HDR’ı kullanmak şu an için imkansıza yakın. En azından sinema sektöründe kullanılabiliyor. Yani her ne kadar akıllı telefonlarda olmasa da sinema sektöründe kullanılması güzel bir şey.



Video çekimlerinde fotoğraf çekimine göre biraz daha farklı bir işleyişe sahip. Üç farklı görüntü çekilmiyor. Kameralarda tek bir pozlama ile yüksek dinamik aralığına ulaşmak hedefleniyor ama genelde pek mümkün olmuyor. Fakat gelişmiş profesyonel sinema kameralarında bu teknolojiyi kullanmak mümkün. İlerleyen zamanlarda şüphesiz bu teknoloji cep telefonlarımıza kadar da gelecektir.

Aslında tam bu noktada kafa karışıklığı olması çok muhtemel. Çünkü hem HDR özelliği olan televizyon ve monitörlerden bahsettik hem de video çekiminin imkansıza yakın olduğundan. Peki ama nasıl oluyor da televizyon ve monitörlerde biz görüntüleri HDR modunda görebiliyoruz?

Teknoloji donanım anlamında ilerlediği gibi yazılım anlamında da baya bir ilerledi. Hal böyle olunca sıradan görüntülere -4K çözünürlüğün altında olmaması şartı ile- bir yazılım aracılığıyla HDR efekti uygulanabiliyor. Bu sayede izlediğimiz filmler, belgeseller, diziler bize daha canlı, hatta gerçeğe daha yakın parlaklık düzeyinde geliyor.

Fakat tabii ki çekimi yapılmış bir görüntü ile karşılaştırmamız mümkün değil. Birisinde ilk kaynaktan bu görüntüye ulaşırken diğerinde montaj kısmında ulaşıyoruz. Ama nasıl yapılmış olursa olsun 4K çözünürlüğe sahip HDR modu kullanılmış görüntüleri izlemek her zaman diğerlerine göre daha çok keyif verici oluyor.

Son Olarak​

Günümüzde gelişen teknoloji hayatımıza her gün yenilikleri ve yeni kavramları, terimleri beraberinde getiriyor. HDR teknolojisi de aslında uzun zamandır hayatımızda. Fakat HDR nedir tam olarak bilmediğimiz için çok da verimli olarak kullanamadık.

Cep telefonlarında ilk kez HDR teknolojisi 2013 yılında kullanıldı. Tabii o zamandan bu zamana kadar da birçok kez kendisini yeniledi bu teknoloji. En azından eskiden cep telefonlarımızda HDR modu ile fotoğraf çektiğimizde ortaya çıkacak olan sunucun işlenmesi gayet uzun sürüyordu. Şimdi ise bu süre oldukça kısa.

Teknolojinin gelişmesi ile beraber bu teknoloji de daha çok gelişecektir. Merak edilen nokta ise ne zaman video çekimlerinde aktif olarak kullanılabilecek. Ve ne zaman video çekimlerinde kullanılan HDR modu cep telefonlarına gelecek? Çünkü cep telefonları bu teknolojiye ulaştığında çekmiş olduğumuz videolar çok daha farklı bir kaliteye sahip olacak. Kim bilir, belki cep telefonu ile çekilen HDR modu uygulanmış filmleri de sinemalarda görebiliriz.

Bu içeriğimizde sizlere HDR nedir, HDR teknolojisi nasıl çalışır, ne işe yarar ve faydaları nelerdir? soruları üzerinde durmaya çalıştık. Amacımız oldukça basit bir dil kullanarak herkesi bu konuda bilgilendirmekti.

“HDR Nedir? Nasıl Çalışır ve Ne İşe Yarar?” isimli içeriğimizde olduğu gibi farklı konularda da sizlere basit düzeyde anlatımlar yapacağız. Bu tarz içerikleri kaçırmamak için bizleri takip etmeyi unutmayın.