Hipertansiyon Nedir ?
Hipertansiyon Nedir ? Dinlenme halinde yapılan ölçümde büyük (sistolik) ve küçük (diyastolik) kan basıncının normal değerlerden yüksek olmasına hipertansiyon denir.
Bu Makalede Kısaltma Kullanılmıştır : Hipertansiyon = HiperTans.
KATEGORİ BÜYÜK(SİSTOLİK) KAN BASINCI KÜÇÜK(DİYASTOLİK) KAN BASINCI
İSTENİLEN (İDEAL) ≤120 ≤80
HİPERTANSİYON ÖNCÜSÜ 120-139 80-89
1.DERECE HİPERTANSİYON 140-159 90-99
2.DERECE HİPERTANSİYON 160≥ 100≥
Hipertansiyonun Nedenleri Nelerdir ?
Yaş: özellikle 60+ yaş üzeri bireylerde , Genetik faktörler ,Cinsiyet: özellikle kadınlarda değiştiremediğimiz faktörler ama HiperTans da değiştirebildiğimiz nedenler var ; Sigara ,Alkol ,Obezite bunlara dikkat ederek hipertansiyondan korunabiliriz.
Hipertansiyonun Nedenleri : Bulgular
Tansiyon yavaş yavaş yükselirse belirtiler olmayabilir.
Tansiyonun yükselmesiyle kalp,beyin ve böbrekler çok çabuk etkilenir.
Sabah saatlerinde tansiyon daha fazla yükselir ve baş ağrısı, kulak çınlaması meydana gelebilir.
Kalbin etkilenmesine bağlı olarak çarpıntı gelişebilir.
Beynin etkilenmesine bağlı olarak şiddetli baş ağrısı dalgınlık, kusma, koma gelişebilir.
Böbreklerin etkilenmesine bağlı olarak gece idrar yapma ve üriner enfeksiyonları gelişebilir.
hipertansiyon
hipertansiyon
Hipertansiyon Nedir
Hipertansiyon Hastaları Nasıl Beslenmeli ?
Tuz ( Sodyum ): Tuz alımın artmasıyla dokularda sodyum birikmesine ve su atımında azalmaya neden olur. Bu durum kan basıncının yükselmesine neden olur.
Kalsiyum : Yeterli miktarda alındığında kalsiyum kan basıncını düşürücü etkiye sahiptir. Nedir ?
Kalsiyum Içeren Besinler;
Az yağlı süt ve süt ürünleri
Lahana
Bamya
Brokoli
Yeşil fasulye
Badem
Magnezyum : magnezyum alımı kalp hastalıkları riskini artırır. Magnezyum potasyum ve kalsiyumla birlikte alındığında kan basıncı daha çok düşürücü etkiye sahiptir. Ayrıca Bakınız : Yüksek Vitaminli Gıdalar
Nedir
Magnezyum Içeren Besinler;
Badem
Ceviz
Fındık
Yer fıstığı
Ispanak
Karpuz
Nedir ?
Potasyum : Yeterli potasyum alımı kan basıncını azaltmaktadır.
Potasyum Içeren Besinler;
Muz
Ispanak
Mantar
Brokoli
Pancar
Domates
Nedir ?
Antioksidanlar : Yeterli vitamin ve mineral alındığında kan basıncını düşürücü etkisi vardır. Nedir
Antioksidan Içeren Besinler;
Kayısı
Kiraz
Karpuz
Enginar
Portakal
Böğürtlen
Posa : Posa içeriği yüksek besinler kan basıncını düşürücü etkiye sahiptir.
Posa Içeren Besinler;
Tam tahıllı ekmekler
Baklagiller
Taze meyveler (elma,armut,ayva)
İncir
Kuru erik
Kuru kayısı
Nedir ?
Fiziksel Aktivite : Egzersiz kan basıncı için yararlıdır. Hastalık oluşma riskini azaltır.
Haftanın çoğu gününde 30-45 dk/gün düşük-orta yoğunluklu egzersiz önerilir.
Dash Diyeti Hakkında
Bu diyet hem hipertansiyonu önlemek hem de hipertansiyon tedavisinde kullanılan bir diyettir.Bu diyette;
Sebze,meyve, az yağlı veya yağsız süt ürünlerinden zengin , tam tahıl , tavuk, balık, kuru baklagil ve yağlı tohumlar içeren;
Kırmızı et , yağ ve şekerli besinleri sınırlandıran;
Potasyum,kalsiyum,magnezyum,posa içeriği yüksek;
Doymuş yağ asidi , kolesterol ve sodyum içeriği ise düşüktür.
Dash diyetinin protein,fosfor ve potasyum içeriği yüksek olduğu için kronik böbrek hastalığı olan bireylerde önerilmemektedir.
Nedir ?
SODYUMUN AZ ALINMASI İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Günlük tuz tüketimi 1 tatlı kaşığı tuz ile sınırlandırılmalıdır.
Yemeklere tuz eklenmemelidir. Nedir ?
Yüksek tuz içeren besinlerden uzak durulmalıdır.
Sofraya tuzluk konulmamalıdır.
Hazır paketli besinlerin etiketlerine bakılmalıdır ‘sodyum içermeyen, sodyum azaltılmış veya düşük sodyum içerir’ yazan ürünler tercih edilmelidir.
Konserve ürünler, tuzlanmış ve tütsülenmiş et, hazır çorba, bulyon kullanılmamalıdır.
Yemeklerde tuz yerine limon, sirke ve baharat gibi tat vericiler kullanılmalıdır.
Tuzsuz ekmek, peynir gibi ürünler tercih edilmelidir.Nedir ?
Ayrıca Bakınız : Diyabet Nedir
YASAKLAR SERBESTLER
Tuz BROKOLİ-HAVUÇ-LAHANA-YEŞİL YAPRAKLI SEBZELER-DOMATES
Turşu ELMA-HAVUÇ-MUZ-ÜZÜM-MANDALİNA-PORTAKAL
Tağlı Süt ve Yoğurt YAĞSIZ VEYA AZ YAĞLI SÜT-PEYNİR-YOĞURT
Salamura Zeytin ve Peynir YAĞSIZ ET-TAVUK
Sucuk -Salam- Sosis BADEM-FINDIK-FISTIK-CEVİZ
Tuzlu Terayağı SIVI YAĞ-ZEYTİNYAĞI-YUMUŞAK MARGARİN
Hazır Çorba
Bulyon
Dereotu
*Yumurta
Karaciğer – Böbrek – Yürek – Beyin
Kuzu Eti – Sığır Eti
HAFTADA 3-4 KEZ 30-45 DAKİKA/GÜN DÜŞÜK ORTA YOĞUNLUKTA
YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİNİN KAN BASINCINI AZALTMA ETKİSİ
YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİĞİ SİSTOLİK (BÜYÜK) KAN BASINCINDA AZALMA (≈ mmHG)
Vücut ağırlığında azalma 5-20 mmHg (vücut ağırlığında 10 kg azalma)
DASH Diyeti 8-14 mmHg
Diyetle Tuz (sodyum) Alımın Azaltılması 2-8 mmHg
Fiziksel Aktivite 2-9 mmHg
Ilımlı düzeyde alkol tüketimi 2-4 mmHg
Kan Basıncında Toplam Azalma 21-55 mmHg
Hipertansiyon Nedir
SONUÇ
Doymuş yağın, toplam yağın ve kolesterolün azaltılması,sebze ,meyve ile düşük yağlı süt ürünlerinin tüketimini öneren DASH beslenme planı ve tuz (sodyum) alımının azaltılması ile kan basıncının azaldığı ve yaşam tarzının değişmesi ile hipertansiyon olma riskinden ve hipertansiyondan kaynaklanacak hastalıklardan korunabiliriz.
İpuçları : Damarın içindeki kanın damar duvarına yaptığı yüksek basınca hipertansiyon denir.
İpucu : Yüksek tansiyon nedeniyle organları besleyen damarlarda tıkanma, genişleme veya yırtılma meydana gelebilir
İpucu : Hipertansiyon tedavisi sırasında yaşam tarzı değişiklikleri, düzenli egzersiz, kilo kontrolü, tuz alımının kısıtlanması çok önemlidir
Ayrıca : Büyük ve küçük tansiyonun normalden fazla olması durumuna hipertansiyon denilmektedir.
İpucu : Ayrıca böbrek ve birçok organ, yüksek kan basıncı ilaç ile tedavi edilmediğinde çok zarar görebilir
İpucu : İnme, kalp krizi, böbrek yetmezliği gibi hipertansiyonun yarattığı ciddi durumlardan korunmak için erken tanı çok önemlidir.
İpucu : Hipertansiyon tedavisinde kullanılan tansiyon ilaçlarının bağımlılık yaptığı ya da zararlı olduğunu düşünmek, sürekli ve uzun dönem ilaç kullanmanın getirdiği yan etkilere dayanarak bundan kaçınmak doğru değildir.
İpucu : Büyük tansiyon 40’ın veya küçük tansiyonunuzun 90’ın üstünde olması ya da bu iki değerin birden yüksek olması yüksek tansiyonun varlığına işarettir.
İpucu : En belirgin hipertansiyon belirtileri arasında aşırı yüksek kan basıncına bağlı olarak baş ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı, çarpıntı, göğüs ağrısı, görmede bozukluk oluşabilir.
İpucu : Hipertansiyon sınırı ise sistolik kan basıncı için 140 mm Hg, diastolik kan basıncı için ise 90 mm Hg dır.
İpucu :Tansiyon yüksekliğinin genetik ve çevresel faktörler gibi nedenlere dayandığı bilinmektedir.
İpucu : Hipertansiyon; iskemik beyin damar hastalığı (inme), aortik anevrizma , miyokardiyal enfarktüs (kalp krizi), kalp yetmezliği , böbrek hastalıkları gibi yaşamı olumsuz etkileyebilecek birçok hastalığa neden olabilir.
Hipertansiyon Nedir ? Dinlenme halinde yapılan ölçümde büyük (sistolik) ve küçük (diyastolik) kan basıncının normal değerlerden yüksek olmasına hipertansiyon denir.
Bu Makalede Kısaltma Kullanılmıştır : Hipertansiyon = HiperTans.
KATEGORİ BÜYÜK(SİSTOLİK) KAN BASINCI KÜÇÜK(DİYASTOLİK) KAN BASINCI
İSTENİLEN (İDEAL) ≤120 ≤80
HİPERTANSİYON ÖNCÜSÜ 120-139 80-89
1.DERECE HİPERTANSİYON 140-159 90-99
2.DERECE HİPERTANSİYON 160≥ 100≥
Hipertansiyonun Nedenleri Nelerdir ?
Yaş: özellikle 60+ yaş üzeri bireylerde , Genetik faktörler ,Cinsiyet: özellikle kadınlarda değiştiremediğimiz faktörler ama HiperTans da değiştirebildiğimiz nedenler var ; Sigara ,Alkol ,Obezite bunlara dikkat ederek hipertansiyondan korunabiliriz.
Hipertansiyonun Nedenleri : Bulgular
Tansiyon yavaş yavaş yükselirse belirtiler olmayabilir.
Tansiyonun yükselmesiyle kalp,beyin ve böbrekler çok çabuk etkilenir.
Sabah saatlerinde tansiyon daha fazla yükselir ve baş ağrısı, kulak çınlaması meydana gelebilir.
Kalbin etkilenmesine bağlı olarak çarpıntı gelişebilir.
Beynin etkilenmesine bağlı olarak şiddetli baş ağrısı dalgınlık, kusma, koma gelişebilir.
Böbreklerin etkilenmesine bağlı olarak gece idrar yapma ve üriner enfeksiyonları gelişebilir.
hipertansiyon
hipertansiyon
Hipertansiyon Nedir
Hipertansiyon Hastaları Nasıl Beslenmeli ?
Tuz ( Sodyum ): Tuz alımın artmasıyla dokularda sodyum birikmesine ve su atımında azalmaya neden olur. Bu durum kan basıncının yükselmesine neden olur.
Kalsiyum : Yeterli miktarda alındığında kalsiyum kan basıncını düşürücü etkiye sahiptir. Nedir ?
Kalsiyum Içeren Besinler;
Az yağlı süt ve süt ürünleri
Lahana
Bamya
Brokoli
Yeşil fasulye
Badem
Magnezyum : magnezyum alımı kalp hastalıkları riskini artırır. Magnezyum potasyum ve kalsiyumla birlikte alındığında kan basıncı daha çok düşürücü etkiye sahiptir. Ayrıca Bakınız : Yüksek Vitaminli Gıdalar
Nedir
Magnezyum Içeren Besinler;
Badem
Ceviz
Fındık
Yer fıstığı
Ispanak
Karpuz
Nedir ?
Potasyum : Yeterli potasyum alımı kan basıncını azaltmaktadır.
Potasyum Içeren Besinler;
Muz
Ispanak
Mantar
Brokoli
Pancar
Domates
Nedir ?
Antioksidanlar : Yeterli vitamin ve mineral alındığında kan basıncını düşürücü etkisi vardır. Nedir
Antioksidan Içeren Besinler;
Kayısı
Kiraz
Karpuz
Enginar
Portakal
Böğürtlen
Posa : Posa içeriği yüksek besinler kan basıncını düşürücü etkiye sahiptir.
Posa Içeren Besinler;
Tam tahıllı ekmekler
Baklagiller
Taze meyveler (elma,armut,ayva)
İncir
Kuru erik
Kuru kayısı
Nedir ?
Fiziksel Aktivite : Egzersiz kan basıncı için yararlıdır. Hastalık oluşma riskini azaltır.
Haftanın çoğu gününde 30-45 dk/gün düşük-orta yoğunluklu egzersiz önerilir.
Dash Diyeti Hakkında
Bu diyet hem hipertansiyonu önlemek hem de hipertansiyon tedavisinde kullanılan bir diyettir.Bu diyette;
Sebze,meyve, az yağlı veya yağsız süt ürünlerinden zengin , tam tahıl , tavuk, balık, kuru baklagil ve yağlı tohumlar içeren;
Kırmızı et , yağ ve şekerli besinleri sınırlandıran;
Potasyum,kalsiyum,magnezyum,posa içeriği yüksek;
Doymuş yağ asidi , kolesterol ve sodyum içeriği ise düşüktür.
Dash diyetinin protein,fosfor ve potasyum içeriği yüksek olduğu için kronik böbrek hastalığı olan bireylerde önerilmemektedir.
Nedir ?
SODYUMUN AZ ALINMASI İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Günlük tuz tüketimi 1 tatlı kaşığı tuz ile sınırlandırılmalıdır.
Yemeklere tuz eklenmemelidir. Nedir ?
Yüksek tuz içeren besinlerden uzak durulmalıdır.
Sofraya tuzluk konulmamalıdır.
Hazır paketli besinlerin etiketlerine bakılmalıdır ‘sodyum içermeyen, sodyum azaltılmış veya düşük sodyum içerir’ yazan ürünler tercih edilmelidir.
Konserve ürünler, tuzlanmış ve tütsülenmiş et, hazır çorba, bulyon kullanılmamalıdır.
Yemeklerde tuz yerine limon, sirke ve baharat gibi tat vericiler kullanılmalıdır.
Tuzsuz ekmek, peynir gibi ürünler tercih edilmelidir.Nedir ?
Ayrıca Bakınız : Diyabet Nedir
YASAKLAR SERBESTLER
Tuz BROKOLİ-HAVUÇ-LAHANA-YEŞİL YAPRAKLI SEBZELER-DOMATES
Turşu ELMA-HAVUÇ-MUZ-ÜZÜM-MANDALİNA-PORTAKAL
Tağlı Süt ve Yoğurt YAĞSIZ VEYA AZ YAĞLI SÜT-PEYNİR-YOĞURT
Salamura Zeytin ve Peynir YAĞSIZ ET-TAVUK
Sucuk -Salam- Sosis BADEM-FINDIK-FISTIK-CEVİZ
Tuzlu Terayağı SIVI YAĞ-ZEYTİNYAĞI-YUMUŞAK MARGARİN
Hazır Çorba
Bulyon
Dereotu
*Yumurta
Karaciğer – Böbrek – Yürek – Beyin
Kuzu Eti – Sığır Eti
HAFTADA 3-4 KEZ 30-45 DAKİKA/GÜN DÜŞÜK ORTA YOĞUNLUKTA
YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİNİN KAN BASINCINI AZALTMA ETKİSİ
YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİĞİ SİSTOLİK (BÜYÜK) KAN BASINCINDA AZALMA (≈ mmHG)
Vücut ağırlığında azalma 5-20 mmHg (vücut ağırlığında 10 kg azalma)
DASH Diyeti 8-14 mmHg
Diyetle Tuz (sodyum) Alımın Azaltılması 2-8 mmHg
Fiziksel Aktivite 2-9 mmHg
Ilımlı düzeyde alkol tüketimi 2-4 mmHg
Kan Basıncında Toplam Azalma 21-55 mmHg
Hipertansiyon Nedir
SONUÇ
Doymuş yağın, toplam yağın ve kolesterolün azaltılması,sebze ,meyve ile düşük yağlı süt ürünlerinin tüketimini öneren DASH beslenme planı ve tuz (sodyum) alımının azaltılması ile kan basıncının azaldığı ve yaşam tarzının değişmesi ile hipertansiyon olma riskinden ve hipertansiyondan kaynaklanacak hastalıklardan korunabiliriz.
İpuçları : Damarın içindeki kanın damar duvarına yaptığı yüksek basınca hipertansiyon denir.
İpucu : Yüksek tansiyon nedeniyle organları besleyen damarlarda tıkanma, genişleme veya yırtılma meydana gelebilir
İpucu : Hipertansiyon tedavisi sırasında yaşam tarzı değişiklikleri, düzenli egzersiz, kilo kontrolü, tuz alımının kısıtlanması çok önemlidir
Ayrıca : Büyük ve küçük tansiyonun normalden fazla olması durumuna hipertansiyon denilmektedir.
İpucu : Ayrıca böbrek ve birçok organ, yüksek kan basıncı ilaç ile tedavi edilmediğinde çok zarar görebilir
İpucu : İnme, kalp krizi, böbrek yetmezliği gibi hipertansiyonun yarattığı ciddi durumlardan korunmak için erken tanı çok önemlidir.
İpucu : Hipertansiyon tedavisinde kullanılan tansiyon ilaçlarının bağımlılık yaptığı ya da zararlı olduğunu düşünmek, sürekli ve uzun dönem ilaç kullanmanın getirdiği yan etkilere dayanarak bundan kaçınmak doğru değildir.
İpucu : Büyük tansiyon 40’ın veya küçük tansiyonunuzun 90’ın üstünde olması ya da bu iki değerin birden yüksek olması yüksek tansiyonun varlığına işarettir.
İpucu : En belirgin hipertansiyon belirtileri arasında aşırı yüksek kan basıncına bağlı olarak baş ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı, çarpıntı, göğüs ağrısı, görmede bozukluk oluşabilir.
İpucu : Hipertansiyon sınırı ise sistolik kan basıncı için 140 mm Hg, diastolik kan basıncı için ise 90 mm Hg dır.
İpucu :Tansiyon yüksekliğinin genetik ve çevresel faktörler gibi nedenlere dayandığı bilinmektedir.
İpucu : Hipertansiyon; iskemik beyin damar hastalığı (inme), aortik anevrizma , miyokardiyal enfarktüs (kalp krizi), kalp yetmezliği , böbrek hastalıkları gibi yaşamı olumsuz etkileyebilecek birçok hastalığa neden olabilir.
