Bayağı yetişkin inanların en az %45'i ara sıra horlamaktadır Bu şikayet %25'inde kesintisiz bir haldedir Harlama problemi en sık kilolu erkeklerde görülür ve yaşla birlikte her geçen gün artar 300 den fazla firma horlamaya aleyhinde aygıt geliştirmiştir Bir Takım modeller pijama arkasına tenis topu yapıştırmak gibi eski bir modelin modifikasyonlandır (sırt üstü yatarken horlama daha fazla artar) Çene ve boyun askıları, boyunluklar ve ağız içine yerleştirilen cihazlar hiçbir fayda sağlamamıştır Horlama sesi ile çalışıp hastayı uyandıran elektronik cihazlar bulunmuştur Tüm bunlar hastanın horlamadan uyuma alıştırmaları olarak düşünülmüştür Ancak maalesef horlama kişinin kontrolünde olmayan bir problem olup bütün bu cihazlar hastayı yalnızca uyutmamaya yöneliktir
HORLAMANIN NEDENİ NEDİR?
Ağız ve burun arkasındaki hava yolunda darlık olduğunda ortaya çıkan şamata şeklinde fakat sese horlama denir Dilen arkası ve yumuşak damak ve minik dilin olduğu kısmın genizle birleştiği alan kendiliğinden daralabilen bir bölgedir Bunlar birbirleri üzerine geldiğinde solunumla birlikte titreşmekte ve horlama ortaya çıkmaktadır Horlayan biri aşağıdaki problemlerden en düşük birine sahiptir
1 Dil ve boğaz kasları gerginliği azalmıştır Gevşek kaslar sırt üstü yatınca dilin boğaz arkasına doğru kaymasına engel olamaz Bu olaş alkol veya ilaç alarak açılmış birinin uykusunda adale kontrolünün kaybolması ile ortaya çıkar Bazı insanlarda uykunun derin fazında gevşemeye ast olarak tekrar horlama görülebilmektedir
2 Boğazdaki dokuların aşın büyük olması Büyük bademcik ve geniz eti çocuklarda en sık rastlanan horlama sebebidir Şişman insanlarda kalın boyun dokusu sebep olarak gösterilir Kist ve tümörlerde nadir olarak bu yolla horlama yapabilmektedir
3 yumuşak tat alma ve ufak dilin aşın sank ve uzun olması boğaza içten hava yolunu daraltır Hava yoluna sarktığı için bir valv gibi horlamaya neden olur
4 burun tıkanıklığı olan kişi havayı elde etmek için genizde aşın vakum yaratır Bu vakum boğazda kollabe olabilen dokuları hava yoluna içten çeker Bu Vesile Ile burun açık iken horlamayan kişide horlama görülmeye başlar Bu şart niçin bazı kişilerin yalnızca alerjik dönemlerde veya grip, sinüzit olduğu zamanlarda horladığını izah etmektedir Burun deformasyonları bu müşteri burun tıkanıklığı nedenleri olarak bilinir Deviasyon burun orta bölmesinin emrindeki taraflara taşması olarak tanımlanır Burun içi deformasyonları içinde en sık rastlanılandır
HORLAMA ÖNEMLI BİR SORUN MUDUR?
Sosyal olarak evet! Bu aile yaşamında ciddi bir şekilde tehdit eder Horlayan kişi alay konusu olur Ailenin öteki bireyleri için uyumayan gecelerin sorumlusu tutulur Horlayan birey tatil ve iş gezilerinde istenilmeyen oda arkadaşı olur Tıbbi olarak evet! Kişinin kendine verdiği zarar daha büyüktür Dinlenilmeden geçirilen geceler vardır Aşın horlayan kişilerde yüksek kan basıncı horlamayan kişilere kadar daha sık görülür Horlamanın en ağır formu tıkayıcı tipte horlama hastalığıdıruyku apnesiolarak bilinen bu hastalıkta şiddetli horlama nefessiz kalınan bir dönemle kesilmektedir Bu sırada solunum tam durmuştur 10 saniyenin üzerindeki nefessiz kalma nöbetlerinin bir saat içinde 7'den fazla görülmesi yaşamı ciddi şekilde korkutma eder Bu duruda doktorunuzun size bir uyku merkezinde çözümleme yapılmasını önerecektir Apneli (nefesin kesilmesi) hastalarda saatte 30300 defa tıkanmalara rastlanılmaktadır Böylelikle uykuda kan oksijen düzeyi aşın oranda düşer Oksijenin düştüğü bu dönemde yürek kanı daha çok pompalamak zorundadır
Bir zaman sonra kalp ritmi bozulurken, yıllar içinde yüksek kan basıncı ve yürek büyümesi yerleşir Tıkayıcı tipte horlama hastalığı olan kişiler uykularının fazla eksik bir kısmında baygın gibi uyuma fazına geçebilmektedirler Derin faz reel dinlenme için tek yoldur Dinlenmeden geçirilen gecenin gündüzü uykulu, halsiz ve verimsiz geçecektir Otomobil kullanırken ya da meslek başında uyuklamalar görülecektir
HORLAMA ÇARE EDİLEBİLİR Mİ?
Horlamanın bir fazla tipi çare edilebilir Erişkin horlayan kişiler için altında sıralana önerilere uyulmalıdır
1 İyi bir adale tonu su için sportif bir yaşam biçimi seçilmeli
2 Horlayan kişiler uyku ilaçları, yatıştırıcı ve antihistaminik denilen alerji ilaçlarını uykudan önce almamalı
3 Uykudan 4 saat önce içki almaktan sakınmalı 4 Uykudan 3 saat önce ağır yemekten sakınmalı 5 Aşın yorgunluktan sakınmalı
6 Uykuda yanlamasına uzanmak seçim edilmeli
7 Yatağınızın başı daha yukarıda olmalı (10 cm)
8 Evde horlamayan kişilerin sizden önce uykuya geçmeleri için onlara süre tanıyın Horlama birey ve ailesi için zararlı hale geldiğinde uzman doktorunuz ile görüşmeniz uygun olacaktır Bu bilhassa uyku esnasında nefes alamama problemi olduğunda (yüksek sesli horlama nefessiz kalma dönemi ile kesilmektedir) doktorunuza baş vurmanız daha da siklet kazanmaktadır Horama hastasının burun, ağız, boğaz ve boynunun ayrıntılı muayenesi yapılmalıdır Horlamanın boyutu ve horlayan kişinin sağlığını atamak açısından uyku laboratuarı çalışmaları değerlidir
Çare kuşkusuz tanıya dayanır Bu alerji veya enfeksiyon tedavisi gibi kolay veya bademcik, geniz eti ya da burun bozukluklarının cerrahi gerektirir biçimdedir Horlama nefessiz kalma hareketli dokuların sabitleştirilmesi ve hava yolunun daha genişletilmesini sağlayan horlama ameliyatlarından uvulopalatofarengoplasti ameliyatı (UPPP) adı verilmektedir Lazer'in kullanıldığı laserassisted uvulopalatoplasti (LAUP) lokal duyumsuzlaşma ile yapılabilen bir diğer ameliyattır Yeniden son zamanlarda geliştirilen Radyo frekans cihazıyla da horlamaya niçin olan hava yolu daralmalarını bu bölgelere uygulanan radyo dalgaları doğru küçültülmesi lokal uyuşma aşağıda yapılabilen bir müdahaledir Uygun vakalarda ayaktan uygulanabilecek bir yöntemdir Cerrahinin çok boğaza riskli veya hasta tarafından istenilmediği durumlarında boğaza basınçlı hava veren maske takarak (CPAP) uyuyabilir Kronik olarak horlayan her çocuk KBB uzmanı kadar ayrıntılı olarak tetkik edilmelidir Bademcik ve geniz eti ameliyatının zorunlu olduğu durumlarda cerrahi müdahale çocuk sağlığına ve gelişimine çok manâlı yararlar ağlayacaktır *
HORLAMANIN NEDENİ NEDİR?
Ağız ve burun arkasındaki hava yolunda darlık olduğunda ortaya çıkan şamata şeklinde fakat sese horlama denir Dilen arkası ve yumuşak damak ve minik dilin olduğu kısmın genizle birleştiği alan kendiliğinden daralabilen bir bölgedir Bunlar birbirleri üzerine geldiğinde solunumla birlikte titreşmekte ve horlama ortaya çıkmaktadır Horlayan biri aşağıdaki problemlerden en düşük birine sahiptir
1 Dil ve boğaz kasları gerginliği azalmıştır Gevşek kaslar sırt üstü yatınca dilin boğaz arkasına doğru kaymasına engel olamaz Bu olaş alkol veya ilaç alarak açılmış birinin uykusunda adale kontrolünün kaybolması ile ortaya çıkar Bazı insanlarda uykunun derin fazında gevşemeye ast olarak tekrar horlama görülebilmektedir
2 Boğazdaki dokuların aşın büyük olması Büyük bademcik ve geniz eti çocuklarda en sık rastlanan horlama sebebidir Şişman insanlarda kalın boyun dokusu sebep olarak gösterilir Kist ve tümörlerde nadir olarak bu yolla horlama yapabilmektedir
3 yumuşak tat alma ve ufak dilin aşın sank ve uzun olması boğaza içten hava yolunu daraltır Hava yoluna sarktığı için bir valv gibi horlamaya neden olur
4 burun tıkanıklığı olan kişi havayı elde etmek için genizde aşın vakum yaratır Bu vakum boğazda kollabe olabilen dokuları hava yoluna içten çeker Bu Vesile Ile burun açık iken horlamayan kişide horlama görülmeye başlar Bu şart niçin bazı kişilerin yalnızca alerjik dönemlerde veya grip, sinüzit olduğu zamanlarda horladığını izah etmektedir Burun deformasyonları bu müşteri burun tıkanıklığı nedenleri olarak bilinir Deviasyon burun orta bölmesinin emrindeki taraflara taşması olarak tanımlanır Burun içi deformasyonları içinde en sık rastlanılandır
HORLAMA ÖNEMLI BİR SORUN MUDUR?
Sosyal olarak evet! Bu aile yaşamında ciddi bir şekilde tehdit eder Horlayan kişi alay konusu olur Ailenin öteki bireyleri için uyumayan gecelerin sorumlusu tutulur Horlayan birey tatil ve iş gezilerinde istenilmeyen oda arkadaşı olur Tıbbi olarak evet! Kişinin kendine verdiği zarar daha büyüktür Dinlenilmeden geçirilen geceler vardır Aşın horlayan kişilerde yüksek kan basıncı horlamayan kişilere kadar daha sık görülür Horlamanın en ağır formu tıkayıcı tipte horlama hastalığıdıruyku apnesiolarak bilinen bu hastalıkta şiddetli horlama nefessiz kalınan bir dönemle kesilmektedir Bu sırada solunum tam durmuştur 10 saniyenin üzerindeki nefessiz kalma nöbetlerinin bir saat içinde 7'den fazla görülmesi yaşamı ciddi şekilde korkutma eder Bu duruda doktorunuzun size bir uyku merkezinde çözümleme yapılmasını önerecektir Apneli (nefesin kesilmesi) hastalarda saatte 30300 defa tıkanmalara rastlanılmaktadır Böylelikle uykuda kan oksijen düzeyi aşın oranda düşer Oksijenin düştüğü bu dönemde yürek kanı daha çok pompalamak zorundadır
Bir zaman sonra kalp ritmi bozulurken, yıllar içinde yüksek kan basıncı ve yürek büyümesi yerleşir Tıkayıcı tipte horlama hastalığı olan kişiler uykularının fazla eksik bir kısmında baygın gibi uyuma fazına geçebilmektedirler Derin faz reel dinlenme için tek yoldur Dinlenmeden geçirilen gecenin gündüzü uykulu, halsiz ve verimsiz geçecektir Otomobil kullanırken ya da meslek başında uyuklamalar görülecektir
HORLAMA ÇARE EDİLEBİLİR Mİ?
Horlamanın bir fazla tipi çare edilebilir Erişkin horlayan kişiler için altında sıralana önerilere uyulmalıdır
1 İyi bir adale tonu su için sportif bir yaşam biçimi seçilmeli
2 Horlayan kişiler uyku ilaçları, yatıştırıcı ve antihistaminik denilen alerji ilaçlarını uykudan önce almamalı
3 Uykudan 4 saat önce içki almaktan sakınmalı 4 Uykudan 3 saat önce ağır yemekten sakınmalı 5 Aşın yorgunluktan sakınmalı
6 Uykuda yanlamasına uzanmak seçim edilmeli
7 Yatağınızın başı daha yukarıda olmalı (10 cm)
8 Evde horlamayan kişilerin sizden önce uykuya geçmeleri için onlara süre tanıyın Horlama birey ve ailesi için zararlı hale geldiğinde uzman doktorunuz ile görüşmeniz uygun olacaktır Bu bilhassa uyku esnasında nefes alamama problemi olduğunda (yüksek sesli horlama nefessiz kalma dönemi ile kesilmektedir) doktorunuza baş vurmanız daha da siklet kazanmaktadır Horama hastasının burun, ağız, boğaz ve boynunun ayrıntılı muayenesi yapılmalıdır Horlamanın boyutu ve horlayan kişinin sağlığını atamak açısından uyku laboratuarı çalışmaları değerlidir
Çare kuşkusuz tanıya dayanır Bu alerji veya enfeksiyon tedavisi gibi kolay veya bademcik, geniz eti ya da burun bozukluklarının cerrahi gerektirir biçimdedir Horlama nefessiz kalma hareketli dokuların sabitleştirilmesi ve hava yolunun daha genişletilmesini sağlayan horlama ameliyatlarından uvulopalatofarengoplasti ameliyatı (UPPP) adı verilmektedir Lazer'in kullanıldığı laserassisted uvulopalatoplasti (LAUP) lokal duyumsuzlaşma ile yapılabilen bir diğer ameliyattır Yeniden son zamanlarda geliştirilen Radyo frekans cihazıyla da horlamaya niçin olan hava yolu daralmalarını bu bölgelere uygulanan radyo dalgaları doğru küçültülmesi lokal uyuşma aşağıda yapılabilen bir müdahaledir Uygun vakalarda ayaktan uygulanabilecek bir yöntemdir Cerrahinin çok boğaza riskli veya hasta tarafından istenilmediği durumlarında boğaza basınçlı hava veren maske takarak (CPAP) uyuyabilir Kronik olarak horlayan her çocuk KBB uzmanı kadar ayrıntılı olarak tetkik edilmelidir Bademcik ve geniz eti ameliyatının zorunlu olduğu durumlarda cerrahi müdahale çocuk sağlığına ve gelişimine çok manâlı yararlar ağlayacaktır *