ALİ İBN EBİ TÂLİB
Resulullah'ın amcasının oğlu, damadı, dördüncü halife Babası Ebû Talib, annesi Kureyş'ten Fâtıma binti Esed, dedesi Abdulmuttalib'tir Künyesi Ebu'ı Hasan ve Ebû Tûrab (toprağın babası), lâkabı Haydar; ünvanı Emîru'lMü'minin'dir Ayrıca 'Allah'ın Arslanı' ünvanıyla da anılır
Hz Ali ufak yaşından beri Resulullah'ın yanında büyüdü On yaşında İslâm'ı kabul ettiği bilinmektedir Hz Hatice'den daha sonra müslümanlığı ilk kabul eden odur Hz Peygamber ile Hz Hatice'yi bir gün ibadet ederken gören Hz Ali'ye Peygamberimiz şirkin kötülüğünü, tevhidin manasını anlattığında Hz Ali hemen müslüman olmuştu Mekke döneminde her zaman Resulullah'ın yanındaydı Kâbe'deki putları kırmasını şöyle anlatır: Bir gün Resulu Ekrem ile Kâbe'ye gittik Resulu Ekrem omuzuma çıkmak istedi Kalkmak istediğim süre kalkamıyacağımı anladı, omuzumdan indi, beni omuzuna çıkardı ve ayağa kalktı Kendimi istesem ufukları tutacak sanıyordum Kâbe'nin üzerinde bir put vardı, onu sağdan soldan ittim Put düştü, parça parça oldu Resulullah'ın omuzlarından indim İkimiz geri döndük(Ahmed b Hanbel, Müsned, I, 384)
Resulu Ekrem, en yakın akrabasını uyarmak ve hakkı bildiri etmek hususunda Allah'u Teâlâ'dan emir alınca onları Safa tepesinde toplayıp ilâhî emirleri beyanname edince, Kureyş müşrikleri onunla alay etmişti İkinci toplantıyı yapmasını Hz Ali (ra)'ye bıraktı, Ali de bir misafir etme hazırlayarak Hasimoğullarını ağırlama etti Resulullah yemekten sonradan: Ey Abdülmuttaliboğulları, ben bilhassa size ve tüm insanlara gönderilmiş bulunuyorum
İçinizden hanginiz benim kardeşim ve dostum olarak bana bey'at edecekdedi Yalnız Ali (ra) kalktı ve orada Resulullah'a onun istediği sözlerle bey'at etti Bunun üstüne Resulu Ekrem, Kardeşimsin ve vezirimsin diyerek Hz Ali'yi taltif etti
Hz Peygamber hicret etmeden önce elinde yer alan emanetleri, sahiplerine verilmek üzere Ali'ye bıraktı ve o gece Hz Ali, Resulullah'ın yatağını da yatarak müşrikleri şaşırttı Bu Nedenle Hz Ali, Hz Peygamber'i öldürmeye gelen müşrikleri oyalayarak onun yerine hayatını tehlikeye atmış, bu suretle Peygamber'e hicreti sırasında vakit kazandırmıştır Hz Ali, Peygamberimiz'in kendisine bıraktığı emanetleri sahiplerine verdikten sonra Medine'ye hicret etti Medine'de de Hz Peygamber'in aralıksız yanında bulundu, tüm cihat harekâtlarına katıldı, Uhud'da gâzî oldu Bedir'de sancaktardı bununla birlikte keşif kolunun başındaydı; hakim noktaları tesbit ederek Hz Peygamber'e bildirdi Bu mevkiler işgal edilerek, Bedir'de kayda değer bir savaş harekâtını başarıya ulaştırdı Bedir gazasının başlamasından önce, Kureyşliler'le teke tek dövüşen üç kişiden biriydi Bu döğüşte, hasmı Velid b Muğire'yi kılıcı ile öldürdüğü gibi, Hz Ebû Ubeyde zorlama durumdayken yardımına koştu ve onun hasmını da öldürdü Kendisine Allah'ın Arslanılâkabı ve Bedir ganimetlerinden bir kılıç, bir kalkan ve üstelik deve verildi
Hz Ali, Bedir savaşından sonra Hz Peygamber'in kızı Hz Fâtıma ile evlendi Nikâhını Hz Peygamber kıydı O zamana değin Resulullah'la oturan Hz Ali nikâhtan sonra ayrı bir eve taşındı Hz Ali'nin, Hz Fâtıma'dan üç oğlu, iki kızı dünyaya geldi
Hicret'in üçüncü yılında Uhud savaşında, müslüman okçuların hatası yüzünden müşrikler müslümanların üzerine saldırmışlar ve Hz Peygamber de yaralanarak bir hendeğe düşmüş ve düşman onun öldüğünü yaymıştı Halbuki o sırada döğüşe döğüşe gerileyen Hz Ali, Hz Peygamber'in içine düştüğü hendeğe ulaşarak, onu korumaya almıştı İki tarafın da kazanamadığı bu savaşta Hz Ali çoğu yerinden yaralanarak gazi oldu
Uhud savaşından daha sonra Hz Ali Benu NadrYahudilerinin hainlikleri üzerine bu kabile ile yapılan savaşı bana kalırsa idare etti Bütün çarpışmalarda Hz Ali kahramanca döğüşmüş ve müşriklerin en meşhur savaşçılarını öldürmüştür Hudeybiye barışında sulh şartlarının yazılmasında o memur edildi Hz Ali, sulhnameyi yazmaya şöyle başladı: Bismillâhirrahmânirrahîm Muhammed ResulullahOysa müşrikler bu ifadeye itiraz ettiler Hz Peygamber, Resulullahyerine Muhammed b Abdullahyazmasını Hz Ali'ye söylemiş ama Hz Ali Resulullahifadesinin yazımında ısrar etmiştir
Hz Ali Mekke'nin fethi esnasında tekrar sancaktardı Kedamevkiinden Mekke'ye girdi Mekke kan dökülmeden fethedildi Hz Peygamber ile birlikte Kâbe'deki bütün putları kırdılar
Mekke'nin fethinden sonra Resulu Ekrem, Hâlid b Velid'i Benu Huzeyme kabilesine gönderdi Bu kabile ya cehaleti, veya bedevî olmalarından, müslüman oldukanlamındaki eslemnakelimesi yerine sabbenadediği için Hâlid b Velid hiddetlendi ve onlarla harp etti Hz Peygamber olayı duyunca çok üzüldü Hz Ali'yi bu hatayı telâfi ile görevlendirdi Hz Ali Benu Huzeyme'ye artan bir şekilde öldürülenlerin diyetini ödeyip mağdur olanların zararlarını telâfi etmişti
Huneyn gazasında müslümanlar bir ara bozulup dağıldılar Sayıları binleri bulduğu halde içlerinden fakat birkaç kişi sabredip dayanabildi Hz Ali bu savaşta yalnız sabırla tahammül etmekle kalmayarak gösterdiği cesaret ve kumandanlıkla İslâm ordusunun kendi safında toparlanmasını sağladı
Resulu Ekrem hicretin 9 yılında Tebük seferine çıkarken Hz Ali'yi ehli beytin muhafazası için Medine'de bıraktı, ama bu sefere katılamadığı için müteessir oldu Bunun üzerine Resulullah: Musa'ya göre Harun ne ise, sen bana karşısında o olmak istemez misin?dedi Ali, bu iltifattan çok memnun oldu
Berae suresinin ayetleri nazil olunca, Resulullah Hz Ali'yi Mekke'ye gönderdi Bu suretle hiçbir müşrikin bundan böyle Kâbei Şerîfi bundan sonra haccedemeyeceğini bildirdi
Yemen bölgesinin İslâm'a girmesi zordu Tayin yine Ali b Ebi Talib'e verildi Hz Ali Bu fazla baskı bir meslekdedi Resulullah da Ya Rabb, Ali'nin dili tercümanı, kalbi hidayet nurunun memba olsundiye dua edince, Ali, siyah bir bayrak alarak Yemen'e gitti, kısa süren irşadları bir uçtan bir uca Yemen'in tüm Hemedan kabilesi müslüman oldu
Hz Peygamber'in vefatı sırasında, hücresinde bulunanların başında geliyordu Hz Ebu Bekir halife seçildiği sırada Hz Ali Resulullah'ın hücresinde tekfin ile meşgul idi *
Resulullah'ın amcasının oğlu, damadı, dördüncü halife Babası Ebû Talib, annesi Kureyş'ten Fâtıma binti Esed, dedesi Abdulmuttalib'tir Künyesi Ebu'ı Hasan ve Ebû Tûrab (toprağın babası), lâkabı Haydar; ünvanı Emîru'lMü'minin'dir Ayrıca 'Allah'ın Arslanı' ünvanıyla da anılır
Hz Ali ufak yaşından beri Resulullah'ın yanında büyüdü On yaşında İslâm'ı kabul ettiği bilinmektedir Hz Hatice'den daha sonra müslümanlığı ilk kabul eden odur Hz Peygamber ile Hz Hatice'yi bir gün ibadet ederken gören Hz Ali'ye Peygamberimiz şirkin kötülüğünü, tevhidin manasını anlattığında Hz Ali hemen müslüman olmuştu Mekke döneminde her zaman Resulullah'ın yanındaydı Kâbe'deki putları kırmasını şöyle anlatır: Bir gün Resulu Ekrem ile Kâbe'ye gittik Resulu Ekrem omuzuma çıkmak istedi Kalkmak istediğim süre kalkamıyacağımı anladı, omuzumdan indi, beni omuzuna çıkardı ve ayağa kalktı Kendimi istesem ufukları tutacak sanıyordum Kâbe'nin üzerinde bir put vardı, onu sağdan soldan ittim Put düştü, parça parça oldu Resulullah'ın omuzlarından indim İkimiz geri döndük(Ahmed b Hanbel, Müsned, I, 384)
Resulu Ekrem, en yakın akrabasını uyarmak ve hakkı bildiri etmek hususunda Allah'u Teâlâ'dan emir alınca onları Safa tepesinde toplayıp ilâhî emirleri beyanname edince, Kureyş müşrikleri onunla alay etmişti İkinci toplantıyı yapmasını Hz Ali (ra)'ye bıraktı, Ali de bir misafir etme hazırlayarak Hasimoğullarını ağırlama etti Resulullah yemekten sonradan: Ey Abdülmuttaliboğulları, ben bilhassa size ve tüm insanlara gönderilmiş bulunuyorum
İçinizden hanginiz benim kardeşim ve dostum olarak bana bey'at edecekdedi Yalnız Ali (ra) kalktı ve orada Resulullah'a onun istediği sözlerle bey'at etti Bunun üstüne Resulu Ekrem, Kardeşimsin ve vezirimsin diyerek Hz Ali'yi taltif etti
Hz Peygamber hicret etmeden önce elinde yer alan emanetleri, sahiplerine verilmek üzere Ali'ye bıraktı ve o gece Hz Ali, Resulullah'ın yatağını da yatarak müşrikleri şaşırttı Bu Nedenle Hz Ali, Hz Peygamber'i öldürmeye gelen müşrikleri oyalayarak onun yerine hayatını tehlikeye atmış, bu suretle Peygamber'e hicreti sırasında vakit kazandırmıştır Hz Ali, Peygamberimiz'in kendisine bıraktığı emanetleri sahiplerine verdikten sonra Medine'ye hicret etti Medine'de de Hz Peygamber'in aralıksız yanında bulundu, tüm cihat harekâtlarına katıldı, Uhud'da gâzî oldu Bedir'de sancaktardı bununla birlikte keşif kolunun başındaydı; hakim noktaları tesbit ederek Hz Peygamber'e bildirdi Bu mevkiler işgal edilerek, Bedir'de kayda değer bir savaş harekâtını başarıya ulaştırdı Bedir gazasının başlamasından önce, Kureyşliler'le teke tek dövüşen üç kişiden biriydi Bu döğüşte, hasmı Velid b Muğire'yi kılıcı ile öldürdüğü gibi, Hz Ebû Ubeyde zorlama durumdayken yardımına koştu ve onun hasmını da öldürdü Kendisine Allah'ın Arslanılâkabı ve Bedir ganimetlerinden bir kılıç, bir kalkan ve üstelik deve verildi
Hz Ali, Bedir savaşından sonra Hz Peygamber'in kızı Hz Fâtıma ile evlendi Nikâhını Hz Peygamber kıydı O zamana değin Resulullah'la oturan Hz Ali nikâhtan sonra ayrı bir eve taşındı Hz Ali'nin, Hz Fâtıma'dan üç oğlu, iki kızı dünyaya geldi
Hicret'in üçüncü yılında Uhud savaşında, müslüman okçuların hatası yüzünden müşrikler müslümanların üzerine saldırmışlar ve Hz Peygamber de yaralanarak bir hendeğe düşmüş ve düşman onun öldüğünü yaymıştı Halbuki o sırada döğüşe döğüşe gerileyen Hz Ali, Hz Peygamber'in içine düştüğü hendeğe ulaşarak, onu korumaya almıştı İki tarafın da kazanamadığı bu savaşta Hz Ali çoğu yerinden yaralanarak gazi oldu
Uhud savaşından daha sonra Hz Ali Benu NadrYahudilerinin hainlikleri üzerine bu kabile ile yapılan savaşı bana kalırsa idare etti Bütün çarpışmalarda Hz Ali kahramanca döğüşmüş ve müşriklerin en meşhur savaşçılarını öldürmüştür Hudeybiye barışında sulh şartlarının yazılmasında o memur edildi Hz Ali, sulhnameyi yazmaya şöyle başladı: Bismillâhirrahmânirrahîm Muhammed ResulullahOysa müşrikler bu ifadeye itiraz ettiler Hz Peygamber, Resulullahyerine Muhammed b Abdullahyazmasını Hz Ali'ye söylemiş ama Hz Ali Resulullahifadesinin yazımında ısrar etmiştir
Hz Ali Mekke'nin fethi esnasında tekrar sancaktardı Kedamevkiinden Mekke'ye girdi Mekke kan dökülmeden fethedildi Hz Peygamber ile birlikte Kâbe'deki bütün putları kırdılar
Mekke'nin fethinden sonra Resulu Ekrem, Hâlid b Velid'i Benu Huzeyme kabilesine gönderdi Bu kabile ya cehaleti, veya bedevî olmalarından, müslüman oldukanlamındaki eslemnakelimesi yerine sabbenadediği için Hâlid b Velid hiddetlendi ve onlarla harp etti Hz Peygamber olayı duyunca çok üzüldü Hz Ali'yi bu hatayı telâfi ile görevlendirdi Hz Ali Benu Huzeyme'ye artan bir şekilde öldürülenlerin diyetini ödeyip mağdur olanların zararlarını telâfi etmişti
Huneyn gazasında müslümanlar bir ara bozulup dağıldılar Sayıları binleri bulduğu halde içlerinden fakat birkaç kişi sabredip dayanabildi Hz Ali bu savaşta yalnız sabırla tahammül etmekle kalmayarak gösterdiği cesaret ve kumandanlıkla İslâm ordusunun kendi safında toparlanmasını sağladı
Resulu Ekrem hicretin 9 yılında Tebük seferine çıkarken Hz Ali'yi ehli beytin muhafazası için Medine'de bıraktı, ama bu sefere katılamadığı için müteessir oldu Bunun üzerine Resulullah: Musa'ya göre Harun ne ise, sen bana karşısında o olmak istemez misin?dedi Ali, bu iltifattan çok memnun oldu
Berae suresinin ayetleri nazil olunca, Resulullah Hz Ali'yi Mekke'ye gönderdi Bu suretle hiçbir müşrikin bundan böyle Kâbei Şerîfi bundan sonra haccedemeyeceğini bildirdi
Yemen bölgesinin İslâm'a girmesi zordu Tayin yine Ali b Ebi Talib'e verildi Hz Ali Bu fazla baskı bir meslekdedi Resulullah da Ya Rabb, Ali'nin dili tercümanı, kalbi hidayet nurunun memba olsundiye dua edince, Ali, siyah bir bayrak alarak Yemen'e gitti, kısa süren irşadları bir uçtan bir uca Yemen'in tüm Hemedan kabilesi müslüman oldu
Hz Peygamber'in vefatı sırasında, hücresinde bulunanların başında geliyordu Hz Ebu Bekir halife seçildiği sırada Hz Ali Resulullah'ın hücresinde tekfin ile meşgul idi *