İbadete müzik karıştırmak
Sual: Teganninin mubah olması için şartlar nelerdir?
CEVAP
Büyük İslam âlimi Seyyid Abdullahi Dehlevî hazretleri buyuruyor ki:
Sima ancak, Allahü teâlâya müteveccih olanlara caizdir Aletsiz, çalgısız olan sese sima teganni denir Yalnız çalgı ile veya çalgı ile birlikte olan insan sesine gına müzik denir (İlk teganni eden şeytandır) ve (Gına, kalbde nifak hâsıl eder) hadisi şerifleri de gınanın müziğin haram olduğunu göstermektedir Âlimler, simanın haram olmasında ihtilaf etti Gınanın haram olduğunda ihtilaf yoktur Kadın sesi gınaya dâhildir Simaya helal diyen âlimler de, bazı şartlar bildirdi Bu şartlar bulunmayan sima da haram olur (Dürrülmearif)
Teganninin mubah olması için şu beş şartı gözetmek gerekir:
1 Yabancı kadın sesini, yanında dinlemek haramdır Bunları görünce, temiz kalb sıkılır, hasta olur Nefs ise, zevk alır, kuvvetlenir, azar Böylece kuvvetlenen nefs, haramları, kalbe yaptırır Çünkü her aza kalbin emrindedir Kadınların okuduğu ilahileri, mevlidleri erkeklerin dinlemesi haramdır Kasetten, radyodan dinlemek ise mekruhtur Şehveti harekete getiren şiirleri teganni ile okumak haramdır
2 Çalgı bulunmamalıdır Çünkü keyif için, eğlence için, her çalgıyı çalmak ve dinlemek haramdır
3 Çalgısız olsa da, günah olan şarkı ve türküleri dinlememelidir
4 Dinleyiciler arasında yabancı kadın bulunmamalıdır
5 Nefsinde şehvet hissi olmayan kimselerin, zevk için, güzel ses dinlemeleri caiz ise de, devamlı olmamalıdır Bazı mubahları sık sık işlemek, abes olur, boş yere zaman öldürmek olur Bunlar ise haramdır (Dürrülmearif, Hadika, K Saadet)
İmamı Gazalî hazretleri buyuruyor ki:
İnsanların yüreğinde kalb gönül denilen bir kuvvet vardır Çelik, taşa sürtülünce ateş çıktığı gibi, ahenkli ses de, gönlü harekete getirir Kalbde, Allah sevgisi varsa, güzel ses, bu sevgiyi arttırır Çalgı ve her günah nefsi kuvvetlendirir, zararlı olur
Temiz kalb müzikten zevk alamaz Güzel ses, kalbe, dışarıdan bir şey getirmez Sağlam kalbdeki helal olan bağı harekete getirir Hasta olmayan kalbin teganni dinlemesi helal olur Kalbde bir bağlılık yoksa, güzel sesten lezzet alması, kuş sesi dinlemek, yeşillik, akarsu seyretmek gibi olur Bunları seyir, göze lezzet verdiği gibi, güzel koku, burna hoş geldiği gibi, güzel ses de, kulağa lezzet verir ve mubah olur
Kalbi hasta olanın Allah’tan başka şeye bağlananın nefsi azar, çalgı dinleyince, haram işleme arzusu artar Musikiden ruh değil, Allahü teâlânın düşmanı olan nefs lezzet alır Zavallı ruh, nefsin elinde esir olduğu için, kendi lezzeti sanır
Musikinin tadı, zehirli bala, yaldızlanmış pisliğe benzer Hasta olmayan kalbin, helal şeylere olan sevgisini arttıran ve nefsi zayıflatan sesleri dinlemek de, bazı şartlarla mubah olur
Hacca gidecek olanın Kâbe, hac, Mekke, Medine şarkılarını dinlemesi, askerlerin harb, kahramanlık şarkılarını dinlemesi mubah, hatta sevap olur Düğün, ziyafet, bayram, sefer dönüşü gibi sevinmesi gereken yerlerde helal olan ses ile neşelenmek mubahtır Bu sesler, nefse değil, kalbe kuvvet verir (İhya)
Raks nedir?
Sual: Raks, sima ve teganni nedir, haram mıdır?
CEVAP
Raks, eli, ayakları tempo ile oynatmak ve dans etmek demektir Eskiden raks eden erkeğe rakkas, kadına da rakkase denirdi İhtiyari olmayan, yani kendi elinden olmadan raksa vecd denir Vecde gelmek, kendi elinde olmadığı için günah değildir
Sima, nağmeli ses demektir Nağmeli sesin de, mubah ve haram olanı vardır
Aletsiz, çalgısız olan insan sesine, sima teganni denir Çalgılı veya çalgıyla birlikte olan insan sesine gına müzik denir
Büyük İslam âlimi Seyyid Abdullahi Dehlevî hazretleri buyuruyor ki:
Sima kalbi öldürür ve kalbde nifak hâsıl eder (Mekatibi şerife m99)
Teganninin bir sünnet olan kısmı, bir de haram olan kısmı vardır:
Sünnet olan teganni, Kur'anı kerimi tecvide uyarak okumaktır Teganni, kelimenin manasını değiştirmezse ve harfler, iki harf kadar uzamazsa, yalnız sesi güzelleştirip okumayı süslerse, caiz olur Hatta namaz içinde de, namaz dışında da, müstehab olur
Haram olan teganni, ırlamaktır, sesini hançeresinde tekrarlayıp türlü sesler çıkarmaktır Harfleri, kelimeleri bozarak türlü sesler çıkarmak demektir Bir hadisi şerif meali şöyledir:
(İlk teganni eden şeytandır) Taberanî
Teganni yaparken harfler bozulursa haram, harfler bozulmazsa mekruh olur Burada kelimeler bozuluyor Kur'anı kerimi teganni ederek, yani kelimeleri bozarak okumak, caiz değildir
Kalbde helal olan şeyin sevgisi mesela Allah sevgisi varsa, sima ilahi, kaside gibi nağmeli sesler onu artırıyorsa o kimsenin teganni dinlemesi helal olur Kalbinde, dinimizin yasak ettiği bir şey olanın, teganni dinlemesi günah olur (K Saadet s322)
Sima ancak, Allahü teâlâya müteveccih olanlara caizdir (Dürrül mearif s4)
Teganni ile okuyan bir imam arkasında kılınan namazın iadesi gerekir (Halebi)
İmamı Rabbanî hazretleri buyuruyor ki: İlahi ve kasideleri teganni ile okumak ve dinlemek, bizim yolumuzda yasaktır (1266 ve 37)
İmam, ameli kesir olacak kadar teganni ederse namaz bozulur (Ebussuud efendi fetvası)
Kur’anı kerimi, zikri, duayı, teganni ile okumanın haram olduğu, Bezzaziyye’de yazılıdır (Berîka)
Teganni ile okunan ezanı, Kur’anı kerimi ve mevlidleri dinlemek de günahtır Kelimeleri bozmadan teganni etmek, yani sesi güzelleştirmek caizdir ve iyidir (S Ebediyye)
Teganni haramdır (Tıbbünnebevi)
Kur’anı kerimi teganni ile okumak ve dinlemek haramdır Burhaneddini Mergınânî buyurdu ki:
Kur’anı kerimi teganni ile okuyan hâfıza, ne güzel okudun demek, küfür olur Tecdidi iman gerekir Kuhistânî de böyle yazmaktadır (Dürrülmüntekâ)
Musiki ile okunan şeyleri dinlememeli Cahil tarikatçılar teganni ile ilahi okuyorlar Musikiden hâsıl olan şehvet lezzetlerine, ibadette lezzet hâsıl olduğunu, feyiz geldiğini sanıyorlar Böyle sapıklar, Deccal’ın askeridir Kur’anı kerimi, zikri ve duayı teganni ile okuyanları dinlememek gerekir Tatarhaniyye fetva kitabı, bunları teganni ile okumanın haram olduğunda sözbirliği bulunduğunu yazmaktadır (Birgivî vasiyetnamesi şerhi)
Kur’anı kerimi teganni ile okumak haramdır (K Saadet) Tecvide uygun olarak teganni edilirse mahzuru olmaz
Mescitlerde Kur’anı kerimi teganni ile okuyanları nehyetmek farzdır (İhya 2823)
Tekkelerde ilahiler okuyarak raks etmek, oynamak, dönmek haramdır (Hindiyye)
Sima esnasında raks günahtır (Merecülbahreyn)
Hiçbir âlim, hiçbir zamanda, teganninin mubah olduğunu söylememiştir (Mültekıt)
Hak sevgisi ile sima dinleyen sıddık, nefse uyup dinleyen zındık olur (Siyerülaktab)
Şeyhi ekber Muhyiddini Arabî hazretleri, zamanındaki sofileri sima ve rakstan men etmişti (Mektubatı Masumiye 429)
Tasavvuf ehlinde meşhur olan sima ve raks iki türlüdür:
Birincisi, kalbin ve nefsin fani olmasından sonra, cemal veya celal sıfatlarının tecellisinde hâsıl olur ki, bunda aklın ve nefsin müdahalesi yoktur Mevlana Celaleddini Rumi’nin ve Sünbül Sinan efendinin zikir ve simaları böyleydi Şahı Nakşibend hazretleri, (Biz, bunları yapmayız, büyük zatların yaptıklarına da günah demeyiz) buyurdu
İkincisi, bazı cahil ve gafil tarikatçıların, noksan akıllarına ve azgın nefislerine uyarak, bağırmaları ve zıplamalarıdır (Makamati Mazheriyye m11)
Kur’anı kerim okumaya, namaz kılmaya vakit bırakmayan her mubah iş mekruhtur Tarikatçıların raks etmeleri, dönmeleri haramdır Onları seyretmek de haramdır Her çeşit çalgı çalmak haramdır (Fetâvâyı Hindiyye)
Eğlence veya para kazanmak için başkalarına şarkı söylemek haramdır Çalgıyla raks etmek büyük günahtır Sıkıntısını gidermek için, kendi kendine şarkı söylemek günah değildir Çalgı olarak, yalnız kadınların düğünlerde def çalması caizdir (ReddülMuhtar)
Mevlidde, salihlerle salevat okumak, her zaman sevabdır; fakat buna haram karıştırmak, mesela çalgı, şarkı, raks gibi şeyler yapmak büyük günah olur (Allame Zahirüddin bin Cafer)
Büyük âlim İbni Arabi hazretleri Fütuhatı Mekkiyye kitabında, raks ile ve dönerek olan simanın yasak olduğunu bildirmiştir (Mektubatı Rabbanî)
Raksla, sözle şarkıyla, çalgıyla başkalarını eğlendirenin şahitliği kabul edilmez (Mecelle m 1705)
Ney de, diğer çalgılar gibi, asla caiz değildir Eğlence ve para kazanmak için şarkı söylemek haramdır Her çalgıyı çalmak ve dinlemek, raks etmek caiz değildir (Reddülmuhtar)
Allahü teâlânın aşkı ile dolmuş, evliyanın büyüklerinden olan Mevlana Celaleddini Rumi hazretleri, ney ve başka hiçbir çalgı çalmadı Musiki dinlemedi ve raks etmedi Zikrin kalble, sessiz olacağını Mesnevi’de bildirmektedir (S Ebediyye)
İbadet, eğlence ve müzik
Sual: Ramazan eğlenceleri, ramazan konserleri düzenleniyor Bir de, tasavvuf müziği eşliğinde iftarlar veriliyor Bunlar dine uygun mu?
CEVAP
Hiçbirinin dinde yeri yoktur İslam âlimleri buyuruyor ki:
Çağıranın yemeği şüpheliyse veya İslamiyet’in yasak ettiği şey varsa, mesela çalgı çalınıyorsa, oyun, kumar gibi şeyler varsa, o çağrılan yere gidilmez (İhya)
Gıybet, oyun, şarkı bulunan yemeğe gidilmez (Muhit, Metalibülmüminin)
Ramazan ayı, eğlence ayı değil, ibadet ve fırsat zamanıdır Ramazan ayında, çeşitli çalgılı programlar, konserler düzenlenmesi dine aykırıdır En tehlikelisi de, bunların bir kısmı, tasavvuf müziği, semah gösterisi vs adı altında yapılarak, ibadet olarak sunulmaktadır Hâlbuki dinimizde, her çeşit çalgı haramdır İbadete haram karıştırmak ve bundan daha da kötüsü, bizzat ibadet olarak sunmak, küfre kadar götürür, fakat maalesef, bugün Müslümanların çoğu bu gaflet içindedir Çalgının haram olduğunu bilen azalmıştır Bu durumu mucize olarak, sevgili Peygamberimiz şöyle bildiriyor:
(Bir zaman gelecek, ümmetimden bazıları, mizmarı çalgıyı helâl sayacaktır) Buharî
(Şarkıcı kadın ve çalgı aletleriyle eğlenenleri, Allahü teâlâ, yerin dibine batırır) İbni Mace
(Şu beş şey zuhur ederse, ümmetimin helaki hak olur: Lanetleşme, içki içme, erkeklerin ipekli giymesi, çalgılar ve erkeğin erkekle, kadının kadınla iktifa etmesi) Deylemî, Hâkim
(Ben, mizmarları çalgıları ve putları yasaklamak için de gönderildim) İ Ahmed, Ebu Nuaym
(İblis’e, senin müezzinin mizmarlar çalgılar denildi) Taberanî
(Nimete kavuşunca çalgıyla eğlenmek lanetlenmiştir) Bezzar
(Resulullah, çalgı aletleriyle para kazanmayı yasakladı) Begavî
İncil’in yasakladığı müziği, sonradan papazlar, Hristiyanlığa soktu (Mevahibi ledünniyye şerhi)
Müzik, çalgı diğer dinlerde de büyük günahtı (Dürrülmünteka)
Çalgısız da olsa, tegannili sesleri çok dinlemekten sakınmalı, çünkü sima, kalbi öldürür Kalbde nifak hâsıl olur (Mekatibi şerife, m 90, 99)
İbni Âbidin hazretleri de buyuruyor ki: Tarikatçıların yaptığı gibi, ölçülü hareketlerle sallanıp oynamaya raks denir Fıkıh âlimleri, (Raksı helâl sayıp, bilhassa tefle oynayarak teganni eden kimse kâfir olur) demişlerdir Bezzaziyye kitabının sahibi Kurtubî’den, (Çalgının ve raksın haram olduğu hususunda müctehid imamların icma’ı vardır) diye nakledip, (Şeyhülislam Kirmani’nin, “Raksı helâl gören kâfir olur fetvasını gördüm) demiştir Raksı helâl sayanların, fâsık olacağını bildiren âlimler de olmuştur Bütün bunlar, kâfirlerin âdetidir Her çalgı haramdır Eğer ansızın kulağına gelirse, mazur sayılır Dinlememek için, bütün gücünü sarf etmek farzdır (Reddülmuhtar)
İbadete haram karıştırmak
Sual: Çalgı çalmak ve dinlemek haram olduğu gibi, mevlidi ve ilahileri çalgı eşliğinde okumak da haram mı? Bir de, (Müzik kötüdür, ama halk müziği, tasavvuf müziği olursa caizdir, mevlidi ve ilahileri halk müziği le veya tasavvuf müziği ile okumalı) deniyor Bu da yanlış değil mi?
CEVAP
İlahi ve mevlid okumak ibadettir Müziğin, çalgının her çeşidi haramdır Halk müziği de olsa, tasavvuf müziği veya adına dînî müzik de dense hepsi haramdır İbadet etmeye, Kur’an okumaya, namaz kılmaya, zikir çekmeye, mevlit okutmaya haram karıştırmak küfür olur İmamı Gazalî hazretleri buyuruyor ki:
Resulullah’ın “sallallahü aleyhi ve sellem, geldiği bir evde, küçük zenci kızlar cariyeler tef çalıp şarkı söylüyorlardı Şarkıyı bırakıp, Resulullah’ı övmeye başladılar Resulullah, (Onu bırakın, oyun arasında beni övmeyin! Beni övmek mevlid, ilahi ibadettir Eğlence, oyun arasında ibadet caiz değildir) buyurdu (K Saadet)
Bazıları, bu hadisi şerife istinaden kadınların şarkı söylemesinin ve çalgının caiz olduğunu söylüyorlar Hâlbuki şarkı söyleyen kızlar cariyeydi Cariyenin statüsü farklıdır Sesi de avret değildir (İhya)
Defle zikir çekmek
Sual: Zikretmek için Avrupa’dan zilli def istediler Defin zilli olup olmaması fark eder mi?
CEVAP
Zilli olup olmaması fark etmez Defle veya ney gibi başka çalgı aletiyle zikir çekilmez, ilahi söylenmez Çünkü zikir de, ilahi de ibadettir İbadete çalgı karıştırılmaz Tasavvuf müziğinin dinde yeri yoktur Bir evde, küçük zenci kızları cariyeler def çalıp şarkı söylüyorlardı Resulullah efendimiz gelince, şarkıyı bırakıp, Resulullah'ı övmeye başladılar Resulullah efendimiz “sallallahü aleyhi ve sellem, (Onu bırakın, oyun arasında beni övmeyin! Beni övmek mevlid, ilahi ibadettir Eğlence, oyun arasında ibadet caiz değildir) buyurdu (K Saadet)
Resulullah efendimiz, Rübeyyi binti Muavviz’in düğününde, def çalarak Bedir savaşıyla ilgili kahramanlık türküleri söyleyen iki küçük kızı dinlemiştir Bu esnada şarkı söyleyenlerden birinin, (Aranızda, yarın ne olacağını bilen bir Peygamber var) demesi üzerine, Resulullah Efendimiz, (Bırak o sözü, önceki söylediklerine devam et, gaybı ancak Allah bilir) buyurmuştur (İbni Mace)
(Beni övmeyi bırak, önceki sözlerine devam et!) buyurması haram işleyerek ibadet yapılamayacağını göstermektedir Bunun küfür olduğu bildirilmiştir
Kadınların düğünde kendi aralarında def çalıp oynamaları caizdir (Reddülmuhtar)
İmamı Münavî hazretleri, (Mescitlerde def çalınmaz, yalnız nikâh yapılır) buyuruyor (Hadika)
Bazı tarikatçıların yaptıkları gibi, dönmek, dümbelek, ney, saz çalmak haramdır (Tahtâvî şerhi)
Musikiden hâsıl olan şehvet lezzetlerini, ibadetten lezzet hâsıl oldu, feyiz geldi sanan kimse, sapıktır, Deccal’ın askeridir Kur'anı kerimi, zikri ve duayı teganniyle okuyanları dinlememek gerekir Tatarhaniyye fetva kitabında, (Bunları teganniyle okumak sözbirliğiyle haramdır) buyuruluyor (Birgivî vasiyetnamesi şerhi)
Hazreti Ebu Bekir, def için (Şeytanın düdüğüdür) buyurmuştur (Buharî, Müslim)
Ney denilen çalgıyla veya başka çalgılarla Kur’an, salevat, ezan ve ilahi okumak ve böyle zikir yapmak da bidattir, büyük günahtır Bazı bidatler, küfre sebep olur (M Nasihat)
Şu hâlde defle veya başka çalgılarla ilahi söylemek ve zikretmekten çok sakınmalı İbadete, bir çalgı aleti olan defin zillisini de, zilsizini de karıştırmamalıdır
İlahi dinlemek
Sual: Çalgısız ilahi dinlemekte mahzur var mıdır?
CEVAP
Ara sıra, uygun ilahileri dinlemekte mahzur olmaz Her zaman dinlememeli Çünkü bazı mübahları, sık sık işlemek, zamanı boşa harcamak olur Bu ise caiz olmaz Günahları, kusurları, azapları anlatan ilahileri ara sıra dinleyerek, üzülmek, tevbeye sebep olmak sevabdır, ama ölüme, kaza kadere karşı üzülmeye sebep olan ilahileri dinleyerek üzülmek haram olur Bunun için, mevlidlerde vefat bahsi okunmamalıdır (S Ebediyye)
Çalgı ile ibadet
Sual: Fıkıh kitaplarında, fısk meclislerinde, çalgı çalınan yerlerde, tesbih, zikir, çekmek, hatta din kitabı okumanın bid’at ve haram olduğu, çünkü Peygamber efendimizin böyle okumaları yasak ettiği bildiriliyor Minibüslerde kadın erkek karışık olduğuna göre fısk meclisi olmuyor mu? Bir de çalgı çalınıyor Böyle minibüslerde giderken Kur’an okumak, zikir ve tesbih çekmek haram değil mi?
CEVAP
Çalgı çalarak zikretmekle, bir yerde çalgı çalınırken zikretmek ayrıdır Görmekle bakmak ayrı olduğu gibi dinlemekle duymak da ayrıdır
Minibüslerde biz çalgı eşliğinde zikir etmiyoruz Biz istemeden kulağımıza geliyor Herkes gaflette iken, zikir çekmek günah olmaz aksine çok iyi olur
Böyle bir durum olmadan çalgı ile zikir çekmek elbette büyük günahtır Din kitaplarında deniyor ki:
Musiki ile okunan şeyleri dinlememeli Cahil tarikatçılar teganni ile ilahi okuyorlar Musikiden hâsıl olan şehvet lezzetlerine, ibadette lezzet hâsıl olduğunu, feyiz geldiğini sanıyorlar Böyle sapıklar, Deccal’ın askeridir Kur'anı kerimi, zikri ve duayı teganni ile okuyanları dinlememek gerekir Tatarhaniyye fetva kitabı, bunları teganni ile okumanın haram olduğunda sözbirliği bulunduğunu yazmaktadır (Birgivî vasiyetnamesi şerhi)
Kilisede org çalarak İncillerden parçalar okunduğu gibi, Kur'anı kerimi çalgı çalarak okumak küfürdür (S Ebediyye)
Ney çalgısı
Sual: Dini yayınlarda fon müziği olarak kullanılan ney, diğer çalgılardan farklı mıdır?
CEVAP
Farklı değildir Ney de diğer çalgılar gibidir Çalgı ve diğer günahları ibadete karıştırmak daha büyük günah olur Tasavvuf müziğinin dinde yeri yoktur Tabiîn’in büyüklerinden Hazreti Nâfi anlatır: Sahabeden Abdullah bin Ömer’le beraber gidiyorduk Ney sesi işittik Kulaklarını parmaklarıyla kapadı Oradan hızla uzaklaştık (Ney sesi daha işitiliyor mu?) dedi (Hayır, işitilmiyor) dedim Parmaklarını kulaklarından ayırdı (Resulullah da böyle yapmıştı) dedi Ben o zaman çocuktum
Çocuğa günah olmayacağı için, ona da kulaklarını kapat dememiştir Hazreti Nâfi, (Abdullah bin Ömer takvası sebebiyle kulaklarını kapattı) denmemesi için çocuk olduğunu özellikle bildirdi (Eşiatüllemeat)
Ney çalgısı
Sual: Mesnevi’de, (Dinle neyden…) deniyor Buradaki ney’den maksat çalgı mıdır, yoksa bir benzetme mi yapılmıştır?
CEVAP
Ney çalgıdır; fakat buradaki ney çalgı değildir Çalgının her çeşidi haramdır Mevlana Cami hazretleri buyuruyor ki:
Mesnevinin birinci beytinde, (Dinle neyden, nasıl anlatıyor, ayrılıklardan şikâyet ediyor) deniyor Burada neyden maksat, İslam dininde yetişen kâmil, yüksek insan demektir Bunlar, kendilerini ve her şeyi unutmuştur Zihinleri her an, Allahü teâlânın rızasını aramaktadır Ney, Farsça’da, yok demektir Bunlar da, kendi varlıklarından yok olmuştur Ney denilen çalgı, içi boş bir çubuk olup, bundan çıkan her ses, onu çalan kimseden hâsıl olmaktadır O büyükler de, kendi varlıklarından boşalıp, kendilerinden, Allahü teâlânın ahlakı, sıfatları ve kemalatı zahir olmaktadır Neyin üçüncü manası, kamış, kalem demektir ki, bundan da, insanı kâmil kastedilmektedir Kalemin hareketi ve yazması kendinden olmadığı gibi, kâmil insanın hareketleri ve sözleri de, hep Allahü teâlânın ilhamı iledir (Mesnevi şerhi)
Fon müziği
Sual: Bazı belgesel programlarında, dini filmlerde ve dini şiirlerde, fon müziği kullanılabiliyor Bunları izlemek, dinlemek günah olmaz mı?
CEVAP
Faydalı belgesel veya uygun dini film izlerken, uygun olan dini şiir dinlerken, fon müziği, elde olmadan kulağa gelebiliyor Elde olmadan kulağa gelen şeyler, duyan için günah olmaz; fakat piyasada, fon müziği olmaktan çıkıp, müzik sesinin ön planda olduğu programlar da mevcuttur Böyle yayınları izlemek, müzik dinlemek olup, günah olur Bir başka husus da, bunlar dinlemek içindir; zaruretsiz fon müziği çalmak caiz olmaz
Çirkin istek
Sual: Bazı radyolarda, Peygamber efendimiz için şarkı, türkü veya çalgılı ilahiler söylenmesini istiyorlar Radyo da, (Bu şarkıyı Peygamberimiz için yayımlıyoruz) diyor Böyle bir istek uygun mudur?
CEVAP
Hiç uygun değildir Peygamberimizin ismini günaha bulaştırmak, çok çirkin olur Mubah olan bir şey olsa bile, yine uygun olmaz
Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilirForumTR üyesi olmak için tıklayınız
Sual: Teganninin mubah olması için şartlar nelerdir?
CEVAP
Büyük İslam âlimi Seyyid Abdullahi Dehlevî hazretleri buyuruyor ki:
Sima ancak, Allahü teâlâya müteveccih olanlara caizdir Aletsiz, çalgısız olan sese sima teganni denir Yalnız çalgı ile veya çalgı ile birlikte olan insan sesine gına müzik denir (İlk teganni eden şeytandır) ve (Gına, kalbde nifak hâsıl eder) hadisi şerifleri de gınanın müziğin haram olduğunu göstermektedir Âlimler, simanın haram olmasında ihtilaf etti Gınanın haram olduğunda ihtilaf yoktur Kadın sesi gınaya dâhildir Simaya helal diyen âlimler de, bazı şartlar bildirdi Bu şartlar bulunmayan sima da haram olur (Dürrülmearif)
Teganninin mubah olması için şu beş şartı gözetmek gerekir:
1 Yabancı kadın sesini, yanında dinlemek haramdır Bunları görünce, temiz kalb sıkılır, hasta olur Nefs ise, zevk alır, kuvvetlenir, azar Böylece kuvvetlenen nefs, haramları, kalbe yaptırır Çünkü her aza kalbin emrindedir Kadınların okuduğu ilahileri, mevlidleri erkeklerin dinlemesi haramdır Kasetten, radyodan dinlemek ise mekruhtur Şehveti harekete getiren şiirleri teganni ile okumak haramdır
2 Çalgı bulunmamalıdır Çünkü keyif için, eğlence için, her çalgıyı çalmak ve dinlemek haramdır
3 Çalgısız olsa da, günah olan şarkı ve türküleri dinlememelidir
4 Dinleyiciler arasında yabancı kadın bulunmamalıdır
5 Nefsinde şehvet hissi olmayan kimselerin, zevk için, güzel ses dinlemeleri caiz ise de, devamlı olmamalıdır Bazı mubahları sık sık işlemek, abes olur, boş yere zaman öldürmek olur Bunlar ise haramdır (Dürrülmearif, Hadika, K Saadet)
İmamı Gazalî hazretleri buyuruyor ki:
İnsanların yüreğinde kalb gönül denilen bir kuvvet vardır Çelik, taşa sürtülünce ateş çıktığı gibi, ahenkli ses de, gönlü harekete getirir Kalbde, Allah sevgisi varsa, güzel ses, bu sevgiyi arttırır Çalgı ve her günah nefsi kuvvetlendirir, zararlı olur
Temiz kalb müzikten zevk alamaz Güzel ses, kalbe, dışarıdan bir şey getirmez Sağlam kalbdeki helal olan bağı harekete getirir Hasta olmayan kalbin teganni dinlemesi helal olur Kalbde bir bağlılık yoksa, güzel sesten lezzet alması, kuş sesi dinlemek, yeşillik, akarsu seyretmek gibi olur Bunları seyir, göze lezzet verdiği gibi, güzel koku, burna hoş geldiği gibi, güzel ses de, kulağa lezzet verir ve mubah olur
Kalbi hasta olanın Allah’tan başka şeye bağlananın nefsi azar, çalgı dinleyince, haram işleme arzusu artar Musikiden ruh değil, Allahü teâlânın düşmanı olan nefs lezzet alır Zavallı ruh, nefsin elinde esir olduğu için, kendi lezzeti sanır
Musikinin tadı, zehirli bala, yaldızlanmış pisliğe benzer Hasta olmayan kalbin, helal şeylere olan sevgisini arttıran ve nefsi zayıflatan sesleri dinlemek de, bazı şartlarla mubah olur
Hacca gidecek olanın Kâbe, hac, Mekke, Medine şarkılarını dinlemesi, askerlerin harb, kahramanlık şarkılarını dinlemesi mubah, hatta sevap olur Düğün, ziyafet, bayram, sefer dönüşü gibi sevinmesi gereken yerlerde helal olan ses ile neşelenmek mubahtır Bu sesler, nefse değil, kalbe kuvvet verir (İhya)
Raks nedir?
Sual: Raks, sima ve teganni nedir, haram mıdır?
CEVAP
Raks, eli, ayakları tempo ile oynatmak ve dans etmek demektir Eskiden raks eden erkeğe rakkas, kadına da rakkase denirdi İhtiyari olmayan, yani kendi elinden olmadan raksa vecd denir Vecde gelmek, kendi elinde olmadığı için günah değildir
Sima, nağmeli ses demektir Nağmeli sesin de, mubah ve haram olanı vardır
Aletsiz, çalgısız olan insan sesine, sima teganni denir Çalgılı veya çalgıyla birlikte olan insan sesine gına müzik denir
Büyük İslam âlimi Seyyid Abdullahi Dehlevî hazretleri buyuruyor ki:
Sima kalbi öldürür ve kalbde nifak hâsıl eder (Mekatibi şerife m99)
Teganninin bir sünnet olan kısmı, bir de haram olan kısmı vardır:
Sünnet olan teganni, Kur'anı kerimi tecvide uyarak okumaktır Teganni, kelimenin manasını değiştirmezse ve harfler, iki harf kadar uzamazsa, yalnız sesi güzelleştirip okumayı süslerse, caiz olur Hatta namaz içinde de, namaz dışında da, müstehab olur
Haram olan teganni, ırlamaktır, sesini hançeresinde tekrarlayıp türlü sesler çıkarmaktır Harfleri, kelimeleri bozarak türlü sesler çıkarmak demektir Bir hadisi şerif meali şöyledir:
(İlk teganni eden şeytandır) Taberanî
Teganni yaparken harfler bozulursa haram, harfler bozulmazsa mekruh olur Burada kelimeler bozuluyor Kur'anı kerimi teganni ederek, yani kelimeleri bozarak okumak, caiz değildir
Kalbde helal olan şeyin sevgisi mesela Allah sevgisi varsa, sima ilahi, kaside gibi nağmeli sesler onu artırıyorsa o kimsenin teganni dinlemesi helal olur Kalbinde, dinimizin yasak ettiği bir şey olanın, teganni dinlemesi günah olur (K Saadet s322)
Sima ancak, Allahü teâlâya müteveccih olanlara caizdir (Dürrül mearif s4)
Teganni ile okuyan bir imam arkasında kılınan namazın iadesi gerekir (Halebi)
İmamı Rabbanî hazretleri buyuruyor ki: İlahi ve kasideleri teganni ile okumak ve dinlemek, bizim yolumuzda yasaktır (1266 ve 37)
İmam, ameli kesir olacak kadar teganni ederse namaz bozulur (Ebussuud efendi fetvası)
Kur’anı kerimi, zikri, duayı, teganni ile okumanın haram olduğu, Bezzaziyye’de yazılıdır (Berîka)
Teganni ile okunan ezanı, Kur’anı kerimi ve mevlidleri dinlemek de günahtır Kelimeleri bozmadan teganni etmek, yani sesi güzelleştirmek caizdir ve iyidir (S Ebediyye)
Teganni haramdır (Tıbbünnebevi)
Kur’anı kerimi teganni ile okumak ve dinlemek haramdır Burhaneddini Mergınânî buyurdu ki:
Kur’anı kerimi teganni ile okuyan hâfıza, ne güzel okudun demek, küfür olur Tecdidi iman gerekir Kuhistânî de böyle yazmaktadır (Dürrülmüntekâ)
Musiki ile okunan şeyleri dinlememeli Cahil tarikatçılar teganni ile ilahi okuyorlar Musikiden hâsıl olan şehvet lezzetlerine, ibadette lezzet hâsıl olduğunu, feyiz geldiğini sanıyorlar Böyle sapıklar, Deccal’ın askeridir Kur’anı kerimi, zikri ve duayı teganni ile okuyanları dinlememek gerekir Tatarhaniyye fetva kitabı, bunları teganni ile okumanın haram olduğunda sözbirliği bulunduğunu yazmaktadır (Birgivî vasiyetnamesi şerhi)
Kur’anı kerimi teganni ile okumak haramdır (K Saadet) Tecvide uygun olarak teganni edilirse mahzuru olmaz
Mescitlerde Kur’anı kerimi teganni ile okuyanları nehyetmek farzdır (İhya 2823)
Tekkelerde ilahiler okuyarak raks etmek, oynamak, dönmek haramdır (Hindiyye)
Sima esnasında raks günahtır (Merecülbahreyn)
Hiçbir âlim, hiçbir zamanda, teganninin mubah olduğunu söylememiştir (Mültekıt)
Hak sevgisi ile sima dinleyen sıddık, nefse uyup dinleyen zındık olur (Siyerülaktab)
Şeyhi ekber Muhyiddini Arabî hazretleri, zamanındaki sofileri sima ve rakstan men etmişti (Mektubatı Masumiye 429)
Tasavvuf ehlinde meşhur olan sima ve raks iki türlüdür:
Birincisi, kalbin ve nefsin fani olmasından sonra, cemal veya celal sıfatlarının tecellisinde hâsıl olur ki, bunda aklın ve nefsin müdahalesi yoktur Mevlana Celaleddini Rumi’nin ve Sünbül Sinan efendinin zikir ve simaları böyleydi Şahı Nakşibend hazretleri, (Biz, bunları yapmayız, büyük zatların yaptıklarına da günah demeyiz) buyurdu
İkincisi, bazı cahil ve gafil tarikatçıların, noksan akıllarına ve azgın nefislerine uyarak, bağırmaları ve zıplamalarıdır (Makamati Mazheriyye m11)
Kur’anı kerim okumaya, namaz kılmaya vakit bırakmayan her mubah iş mekruhtur Tarikatçıların raks etmeleri, dönmeleri haramdır Onları seyretmek de haramdır Her çeşit çalgı çalmak haramdır (Fetâvâyı Hindiyye)
Eğlence veya para kazanmak için başkalarına şarkı söylemek haramdır Çalgıyla raks etmek büyük günahtır Sıkıntısını gidermek için, kendi kendine şarkı söylemek günah değildir Çalgı olarak, yalnız kadınların düğünlerde def çalması caizdir (ReddülMuhtar)
Mevlidde, salihlerle salevat okumak, her zaman sevabdır; fakat buna haram karıştırmak, mesela çalgı, şarkı, raks gibi şeyler yapmak büyük günah olur (Allame Zahirüddin bin Cafer)
Büyük âlim İbni Arabi hazretleri Fütuhatı Mekkiyye kitabında, raks ile ve dönerek olan simanın yasak olduğunu bildirmiştir (Mektubatı Rabbanî)
Raksla, sözle şarkıyla, çalgıyla başkalarını eğlendirenin şahitliği kabul edilmez (Mecelle m 1705)
Ney de, diğer çalgılar gibi, asla caiz değildir Eğlence ve para kazanmak için şarkı söylemek haramdır Her çalgıyı çalmak ve dinlemek, raks etmek caiz değildir (Reddülmuhtar)
Allahü teâlânın aşkı ile dolmuş, evliyanın büyüklerinden olan Mevlana Celaleddini Rumi hazretleri, ney ve başka hiçbir çalgı çalmadı Musiki dinlemedi ve raks etmedi Zikrin kalble, sessiz olacağını Mesnevi’de bildirmektedir (S Ebediyye)
İbadet, eğlence ve müzik
Sual: Ramazan eğlenceleri, ramazan konserleri düzenleniyor Bir de, tasavvuf müziği eşliğinde iftarlar veriliyor Bunlar dine uygun mu?
CEVAP
Hiçbirinin dinde yeri yoktur İslam âlimleri buyuruyor ki:
Çağıranın yemeği şüpheliyse veya İslamiyet’in yasak ettiği şey varsa, mesela çalgı çalınıyorsa, oyun, kumar gibi şeyler varsa, o çağrılan yere gidilmez (İhya)
Gıybet, oyun, şarkı bulunan yemeğe gidilmez (Muhit, Metalibülmüminin)
Ramazan ayı, eğlence ayı değil, ibadet ve fırsat zamanıdır Ramazan ayında, çeşitli çalgılı programlar, konserler düzenlenmesi dine aykırıdır En tehlikelisi de, bunların bir kısmı, tasavvuf müziği, semah gösterisi vs adı altında yapılarak, ibadet olarak sunulmaktadır Hâlbuki dinimizde, her çeşit çalgı haramdır İbadete haram karıştırmak ve bundan daha da kötüsü, bizzat ibadet olarak sunmak, küfre kadar götürür, fakat maalesef, bugün Müslümanların çoğu bu gaflet içindedir Çalgının haram olduğunu bilen azalmıştır Bu durumu mucize olarak, sevgili Peygamberimiz şöyle bildiriyor:
(Bir zaman gelecek, ümmetimden bazıları, mizmarı çalgıyı helâl sayacaktır) Buharî
(Şarkıcı kadın ve çalgı aletleriyle eğlenenleri, Allahü teâlâ, yerin dibine batırır) İbni Mace
(Şu beş şey zuhur ederse, ümmetimin helaki hak olur: Lanetleşme, içki içme, erkeklerin ipekli giymesi, çalgılar ve erkeğin erkekle, kadının kadınla iktifa etmesi) Deylemî, Hâkim
(Ben, mizmarları çalgıları ve putları yasaklamak için de gönderildim) İ Ahmed, Ebu Nuaym
(İblis’e, senin müezzinin mizmarlar çalgılar denildi) Taberanî
(Nimete kavuşunca çalgıyla eğlenmek lanetlenmiştir) Bezzar
(Resulullah, çalgı aletleriyle para kazanmayı yasakladı) Begavî
İncil’in yasakladığı müziği, sonradan papazlar, Hristiyanlığa soktu (Mevahibi ledünniyye şerhi)
Müzik, çalgı diğer dinlerde de büyük günahtı (Dürrülmünteka)
Çalgısız da olsa, tegannili sesleri çok dinlemekten sakınmalı, çünkü sima, kalbi öldürür Kalbde nifak hâsıl olur (Mekatibi şerife, m 90, 99)
İbni Âbidin hazretleri de buyuruyor ki: Tarikatçıların yaptığı gibi, ölçülü hareketlerle sallanıp oynamaya raks denir Fıkıh âlimleri, (Raksı helâl sayıp, bilhassa tefle oynayarak teganni eden kimse kâfir olur) demişlerdir Bezzaziyye kitabının sahibi Kurtubî’den, (Çalgının ve raksın haram olduğu hususunda müctehid imamların icma’ı vardır) diye nakledip, (Şeyhülislam Kirmani’nin, “Raksı helâl gören kâfir olur fetvasını gördüm) demiştir Raksı helâl sayanların, fâsık olacağını bildiren âlimler de olmuştur Bütün bunlar, kâfirlerin âdetidir Her çalgı haramdır Eğer ansızın kulağına gelirse, mazur sayılır Dinlememek için, bütün gücünü sarf etmek farzdır (Reddülmuhtar)
İbadete haram karıştırmak
Sual: Çalgı çalmak ve dinlemek haram olduğu gibi, mevlidi ve ilahileri çalgı eşliğinde okumak da haram mı? Bir de, (Müzik kötüdür, ama halk müziği, tasavvuf müziği olursa caizdir, mevlidi ve ilahileri halk müziği le veya tasavvuf müziği ile okumalı) deniyor Bu da yanlış değil mi?
CEVAP
İlahi ve mevlid okumak ibadettir Müziğin, çalgının her çeşidi haramdır Halk müziği de olsa, tasavvuf müziği veya adına dînî müzik de dense hepsi haramdır İbadet etmeye, Kur’an okumaya, namaz kılmaya, zikir çekmeye, mevlit okutmaya haram karıştırmak küfür olur İmamı Gazalî hazretleri buyuruyor ki:
Resulullah’ın “sallallahü aleyhi ve sellem, geldiği bir evde, küçük zenci kızlar cariyeler tef çalıp şarkı söylüyorlardı Şarkıyı bırakıp, Resulullah’ı övmeye başladılar Resulullah, (Onu bırakın, oyun arasında beni övmeyin! Beni övmek mevlid, ilahi ibadettir Eğlence, oyun arasında ibadet caiz değildir) buyurdu (K Saadet)
Bazıları, bu hadisi şerife istinaden kadınların şarkı söylemesinin ve çalgının caiz olduğunu söylüyorlar Hâlbuki şarkı söyleyen kızlar cariyeydi Cariyenin statüsü farklıdır Sesi de avret değildir (İhya)
Defle zikir çekmek
Sual: Zikretmek için Avrupa’dan zilli def istediler Defin zilli olup olmaması fark eder mi?
CEVAP
Zilli olup olmaması fark etmez Defle veya ney gibi başka çalgı aletiyle zikir çekilmez, ilahi söylenmez Çünkü zikir de, ilahi de ibadettir İbadete çalgı karıştırılmaz Tasavvuf müziğinin dinde yeri yoktur Bir evde, küçük zenci kızları cariyeler def çalıp şarkı söylüyorlardı Resulullah efendimiz gelince, şarkıyı bırakıp, Resulullah'ı övmeye başladılar Resulullah efendimiz “sallallahü aleyhi ve sellem, (Onu bırakın, oyun arasında beni övmeyin! Beni övmek mevlid, ilahi ibadettir Eğlence, oyun arasında ibadet caiz değildir) buyurdu (K Saadet)
Resulullah efendimiz, Rübeyyi binti Muavviz’in düğününde, def çalarak Bedir savaşıyla ilgili kahramanlık türküleri söyleyen iki küçük kızı dinlemiştir Bu esnada şarkı söyleyenlerden birinin, (Aranızda, yarın ne olacağını bilen bir Peygamber var) demesi üzerine, Resulullah Efendimiz, (Bırak o sözü, önceki söylediklerine devam et, gaybı ancak Allah bilir) buyurmuştur (İbni Mace)
(Beni övmeyi bırak, önceki sözlerine devam et!) buyurması haram işleyerek ibadet yapılamayacağını göstermektedir Bunun küfür olduğu bildirilmiştir
Kadınların düğünde kendi aralarında def çalıp oynamaları caizdir (Reddülmuhtar)
İmamı Münavî hazretleri, (Mescitlerde def çalınmaz, yalnız nikâh yapılır) buyuruyor (Hadika)
Bazı tarikatçıların yaptıkları gibi, dönmek, dümbelek, ney, saz çalmak haramdır (Tahtâvî şerhi)
Musikiden hâsıl olan şehvet lezzetlerini, ibadetten lezzet hâsıl oldu, feyiz geldi sanan kimse, sapıktır, Deccal’ın askeridir Kur'anı kerimi, zikri ve duayı teganniyle okuyanları dinlememek gerekir Tatarhaniyye fetva kitabında, (Bunları teganniyle okumak sözbirliğiyle haramdır) buyuruluyor (Birgivî vasiyetnamesi şerhi)
Hazreti Ebu Bekir, def için (Şeytanın düdüğüdür) buyurmuştur (Buharî, Müslim)
Ney denilen çalgıyla veya başka çalgılarla Kur’an, salevat, ezan ve ilahi okumak ve böyle zikir yapmak da bidattir, büyük günahtır Bazı bidatler, küfre sebep olur (M Nasihat)
Şu hâlde defle veya başka çalgılarla ilahi söylemek ve zikretmekten çok sakınmalı İbadete, bir çalgı aleti olan defin zillisini de, zilsizini de karıştırmamalıdır
İlahi dinlemek
Sual: Çalgısız ilahi dinlemekte mahzur var mıdır?
CEVAP
Ara sıra, uygun ilahileri dinlemekte mahzur olmaz Her zaman dinlememeli Çünkü bazı mübahları, sık sık işlemek, zamanı boşa harcamak olur Bu ise caiz olmaz Günahları, kusurları, azapları anlatan ilahileri ara sıra dinleyerek, üzülmek, tevbeye sebep olmak sevabdır, ama ölüme, kaza kadere karşı üzülmeye sebep olan ilahileri dinleyerek üzülmek haram olur Bunun için, mevlidlerde vefat bahsi okunmamalıdır (S Ebediyye)
Çalgı ile ibadet
Sual: Fıkıh kitaplarında, fısk meclislerinde, çalgı çalınan yerlerde, tesbih, zikir, çekmek, hatta din kitabı okumanın bid’at ve haram olduğu, çünkü Peygamber efendimizin böyle okumaları yasak ettiği bildiriliyor Minibüslerde kadın erkek karışık olduğuna göre fısk meclisi olmuyor mu? Bir de çalgı çalınıyor Böyle minibüslerde giderken Kur’an okumak, zikir ve tesbih çekmek haram değil mi?
CEVAP
Çalgı çalarak zikretmekle, bir yerde çalgı çalınırken zikretmek ayrıdır Görmekle bakmak ayrı olduğu gibi dinlemekle duymak da ayrıdır
Minibüslerde biz çalgı eşliğinde zikir etmiyoruz Biz istemeden kulağımıza geliyor Herkes gaflette iken, zikir çekmek günah olmaz aksine çok iyi olur
Böyle bir durum olmadan çalgı ile zikir çekmek elbette büyük günahtır Din kitaplarında deniyor ki:
Musiki ile okunan şeyleri dinlememeli Cahil tarikatçılar teganni ile ilahi okuyorlar Musikiden hâsıl olan şehvet lezzetlerine, ibadette lezzet hâsıl olduğunu, feyiz geldiğini sanıyorlar Böyle sapıklar, Deccal’ın askeridir Kur'anı kerimi, zikri ve duayı teganni ile okuyanları dinlememek gerekir Tatarhaniyye fetva kitabı, bunları teganni ile okumanın haram olduğunda sözbirliği bulunduğunu yazmaktadır (Birgivî vasiyetnamesi şerhi)
Kilisede org çalarak İncillerden parçalar okunduğu gibi, Kur'anı kerimi çalgı çalarak okumak küfürdür (S Ebediyye)
Ney çalgısı
Sual: Dini yayınlarda fon müziği olarak kullanılan ney, diğer çalgılardan farklı mıdır?
CEVAP
Farklı değildir Ney de diğer çalgılar gibidir Çalgı ve diğer günahları ibadete karıştırmak daha büyük günah olur Tasavvuf müziğinin dinde yeri yoktur Tabiîn’in büyüklerinden Hazreti Nâfi anlatır: Sahabeden Abdullah bin Ömer’le beraber gidiyorduk Ney sesi işittik Kulaklarını parmaklarıyla kapadı Oradan hızla uzaklaştık (Ney sesi daha işitiliyor mu?) dedi (Hayır, işitilmiyor) dedim Parmaklarını kulaklarından ayırdı (Resulullah da böyle yapmıştı) dedi Ben o zaman çocuktum
Çocuğa günah olmayacağı için, ona da kulaklarını kapat dememiştir Hazreti Nâfi, (Abdullah bin Ömer takvası sebebiyle kulaklarını kapattı) denmemesi için çocuk olduğunu özellikle bildirdi (Eşiatüllemeat)
Ney çalgısı
Sual: Mesnevi’de, (Dinle neyden…) deniyor Buradaki ney’den maksat çalgı mıdır, yoksa bir benzetme mi yapılmıştır?
CEVAP
Ney çalgıdır; fakat buradaki ney çalgı değildir Çalgının her çeşidi haramdır Mevlana Cami hazretleri buyuruyor ki:
Mesnevinin birinci beytinde, (Dinle neyden, nasıl anlatıyor, ayrılıklardan şikâyet ediyor) deniyor Burada neyden maksat, İslam dininde yetişen kâmil, yüksek insan demektir Bunlar, kendilerini ve her şeyi unutmuştur Zihinleri her an, Allahü teâlânın rızasını aramaktadır Ney, Farsça’da, yok demektir Bunlar da, kendi varlıklarından yok olmuştur Ney denilen çalgı, içi boş bir çubuk olup, bundan çıkan her ses, onu çalan kimseden hâsıl olmaktadır O büyükler de, kendi varlıklarından boşalıp, kendilerinden, Allahü teâlânın ahlakı, sıfatları ve kemalatı zahir olmaktadır Neyin üçüncü manası, kamış, kalem demektir ki, bundan da, insanı kâmil kastedilmektedir Kalemin hareketi ve yazması kendinden olmadığı gibi, kâmil insanın hareketleri ve sözleri de, hep Allahü teâlânın ilhamı iledir (Mesnevi şerhi)
Fon müziği
Sual: Bazı belgesel programlarında, dini filmlerde ve dini şiirlerde, fon müziği kullanılabiliyor Bunları izlemek, dinlemek günah olmaz mı?
CEVAP
Faydalı belgesel veya uygun dini film izlerken, uygun olan dini şiir dinlerken, fon müziği, elde olmadan kulağa gelebiliyor Elde olmadan kulağa gelen şeyler, duyan için günah olmaz; fakat piyasada, fon müziği olmaktan çıkıp, müzik sesinin ön planda olduğu programlar da mevcuttur Böyle yayınları izlemek, müzik dinlemek olup, günah olur Bir başka husus da, bunlar dinlemek içindir; zaruretsiz fon müziği çalmak caiz olmaz
Çirkin istek
Sual: Bazı radyolarda, Peygamber efendimiz için şarkı, türkü veya çalgılı ilahiler söylenmesini istiyorlar Radyo da, (Bu şarkıyı Peygamberimiz için yayımlıyoruz) diyor Böyle bir istek uygun mudur?
CEVAP
Hiç uygun değildir Peygamberimizin ismini günaha bulaştırmak, çok çirkin olur Mubah olan bir şey olsa bile, yine uygun olmaz
Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilirForumTR üyesi olmak için tıklayınız