İngİlİz Edebİyatı
İngiliz Edebiyatı MS 5 yuzyılda Buyuk Britanya adasını istila eden Toton(Teuton) ırkına mensup insanların yazdıkları manzum parcalarla başlar İngilizce, yazı dili haline geldikten sonra İngiliz edebiyatının yetiştirdiği en buyuk sanatcı Chauer’dir Chauer, Decameron oykulerini taklit ederek yazdığı Canterbury Hikayeleri adlı eseriyle İngiltere’de Ronesans’ı mujdelemiştir
16yuzyılın ikinci yarısı, İngiliz edebiyatının altın cağıdır Shakespeare, Bacon, Milton ve Utopya adlı eserin yazarı Thomas More bu yuzyılda yaşamıştır
17 yuzyılda ve 18 yuzyılda Klasisizmin etkisinde kalan İngiliz Edebiyatı Defoe, Swift, Feilding gibi sanatcılar yetiştirmiştir Shelley ve Lord Byron romantik şiirleriyle, Walter Scott tarihi romanlarıyla, Charles Dickens, George Eliot, Oscar Wilde romanlarıyla tanınan yazarlardır
Ronesans Donemi İngiliz Edebiyatı
İngilizcenin yazı diline donuşmesinde buyuk katkıları olan ve Canterbury Hikayeleri adlı eseri bulunan Chaucer (13401400) İngiliz edebiyatında Ronesans'a zemin hazırlayan yazarlardan birisidirElizabeth Donemi adı verilen XVI yuzyılda tiyatro ve şiir turlerinde onemli eserler ortaya konmuştur
Ronesans donemi İngiliz edebiyatının en onemli tiyatro yazarı Shakespeare(15641616)'dir Shakespeare dram ve komedya turlerinde hem nazım, hem duzyazı, hem de her ikisini birlikte kullanarak başarılı oyunlar yazmıştır Oyunlarının tamamı beşer perdeden oluşur Kin, aşk, dostluk, yukselme, oc alma gibi hemen hemen tum insani boyutları derinlemesine irdelemiştir
Başlıca dramları arasında Romeo ve Juliet, Hamlet, Macbeth, Othello, Kral Lear; en onemli komedyaları arasında da Venedik Taciri, Yanlışlıklar Komedyası sayılabilir Marlowe (15641593) ve Ben Jonson (11637) da donemin onemli tiyatro yazarları arasında yer alırlarİlk buyuk İngiliz şairi olan Edmund Spenser (15521599) ise pastoral turde yazdığı şiirlerini Coban Takvimi, alegorik bir destanını da Peri Kralicesi adlı eserlerinde topladı Tasvir ve ruh cozumlemelerinde başarılı olan ve uslUba onem veren donemin son buyuk şairi John Milton (16081674)'un en onemli eseri Kaybolmuş Cennet adlı konusunu Tevrat'tan aldığı dini destanıdır
Montaigne gibi deneme turunde başarılı urunler veren Bacon (15611626)'un en onemli eseri ise Denemeler'dir
Klasik Donem İngiliz Edebiyatı
Klasisizm akımı İngiltere'de cok kısa surmuştur Bu akımın İngiliz edebiyatında iki onemli temsilcisi vardır: Şiir ve oyunlarıyla Drydon (16311700) ve şiirleriyle Pope (16881744)
Romantik Donem İngiliz Edebiyatı
İngiltere'nin kuzeybatısında yer alan goller bolgesinde bir sure yaşamış olan ve bundan dolayı kendilerine Golculerdenilen Wordsworth (17701850), Coleridge (17721834) gibi sanatcılar, ayrıca Lord Byron (17881824), Shelley (17921822)ve Keats (17951821) gibi şairler bu akımın başlıca temsilcileri arasında yer alırlar
20 Yuzyıl İngiliz Edebiyatı
20 yuzyılda İngiliz edebiyatı en cok roman turunde başarılı urunler vermiştir J Conrad (18571941) macera ve deniz romanları yazmıştır İrlandalı romancı James Joyce (18821941) ise klasik roman kurallarını bir tarafa bırakarak, modern roman tarzının orneklerini vermiştir Kronolojik zaman akışını değil, insanın bilincaltının belirlediği zaman sistemini esas almıştır İnsanın ic dunyasını kendi mantıki gercekliği icinde olduğu gibi sunmaya calışır Bir olaydan başka bir olaya, bir zamandan başka bir zamana atlar, kalemini cağrışımların emrine verir, bazen dilin gramatikal sistemini bozar, başka dillerden alıntılar yapar, kahramanların ic konuşmalarına geniş yer verir Onun romanları alışılmış klasik roman kurgusuna uymaz Dublinler (1914) adlı eserinde on beş hikaye yer almaktadır Ucu cocukluk, dordu genlik, dordu orta yaşlılık, dordu de sosyal hayatla ilgilidir Kitap, butun bir roman olarak da okunabilir Diğer onemli eseri ise Ulysses (1922) adlı romanıdır O bu romanında Dublin ozelinde cağdaş dunyanın bir destanını verirken, asıl olarak modern bireyin zihinsel hayatını tum yoğunluğu ve duşunce karmaşıklığı ile sunmaktadır Eserleri genellikle Dublin kenti etrafında yoğunlaşır
V Woolf (18821941) onemli bir İngiliz kadın roman yazarıdır O da James Joyce gibi bilinc akımı tekniğine başvurmuştur Acıve yalnızlık, kadın sorunlarıtemalarına ağırlık vermiştir Romanlarında insan zihninin herhangi bir gunde algıladığı şeyleri aktarmaya calışır Eserlerinin başlıcaları Jacob'ın Odası (1922), Perde Arkası(1941), Mrs Dalloway, Orlando, Dalgalar, Yıllar'dır
Wİllİam Shakspeare(1564–1616)
İngiliz oyun yazarı ve şairidir Oyunlarında sectiği karakterleri tıpkı gercek hayattaki benzerleri gibi canlı tipler olması onun eserlerinin en onemli ozelliğidir Ozellikle soneleriyle tanınmıştır Klasik tiyatro geleneğine aykırı oyunlarıyla dram turunun gelişmesini sağlamıştır
Eserleri:
Trajedi: Julius Sezar, Hamlet, Othello, Kral Lear,Macbeht
Komedi: Romeo ve Juliet, Yanlışlıklar Komedyası, Venedik Taciri, Veronalı İki Centilmen
Charles Dİckens(1812–1870)
imagesingilizedebiyatitemsilcileriozellikleri5ad6fe9dbf44e
İngiliz edebiyatının realist yazarlarındandır İnsan karakterlerini cizmede cok başarılıdır İngiltere’de 8 cocuklu bir ailenin 2 cocuğu olarak dunyaya gelmiştir Genc yaşta gazetecilik yapmış, kendi yaşamından kesitler sunduğu David Coperfield adlı eseriyle tanınmıştır Eserlerinde mizahi yon ağır basar Aile, terbiye, hile ve haksızlıklar, fakir kesimlerin hayatını konu edinen eserler yazmıştır
Eserleri:
Oliver Twist, David Copperfield, Antikacı Dukkanı, Pickwick’in Kağıtları
Danİel Defoe(1661–1731)
imagesingilizedebiyatitemsilcileriozellikleri5ad6fe9ed2e74
Romancıdır İngiliz romanının kurucusu sayılır Seruven ağırlıklı roman yazmıştır Gazetecilik, sigortacılık ve tuhafiyecilik yapmıştır Sigortaladığı savaş gemilerinin batması uzerine iflas etmiştir Romanlarını 60 yaşından sonra yazmaya başlamıştır
Eserleri:
Robinson Crusoe, Veba Yılı, Kaptan Singleton’un Hayatı
Jonathan Swİft (1677–1745)
Roman yazarıdır İngiliz edebiyatının hiciv utsalarındandır Eserlerinde insanların bencilliği, kabalığı, siyasetin ikiyuzluluğu, siyasetcilerin cıkarcılığı ve budalalığı, yonetenlerin zulmu gibi konulara değinmiştir Eserleri; olayları yonuyle cocuklara, duşunduruculuk yonuyle buyuklere hitap eder
Eserleri:
Guliverin Seyahatleri, Fıcının Hikayesi, Kitapların Muharebesi
G Bernard Shaw(1856–1950)
imagesingilizedebiyatitemsilcileriozellikleri5ad6fe9fdebb8
Roman ve oyun yazarıdır Genellikle komedi yazmıştır O, komediyi eleştirilerini aktarmada en uygun arac olarak gorur ve bunu eserlerinde kullanır Duşunceye hitap eden oyunlarında toplumu değiştirme amacını guder 1925’te Nobel odulune layık gorulen yazar, odulu reddetmiştir
Eserleri: Silahlar ve Kahramanlar, Candida, Bekar Evleri, Jan Dark, Binbaşı Barbara
JRudyard Kipling
imagesingilizedebiyatitemsilcileriozellikleri5ad6fea101561
İngiliz şair, roman ve hikaye yazarıdır Hindistan’da doğmuştur İngiliz dilini ustalıkla kullanması, Hindistan'daki hayatı yazılarında konu alması, romantizmle realizmi birleştirmeyi başarması ona 1907 yılındaki Nobel Edebiyat Odulunu kazandırdı İki kez şovalyelik odulune layık gorulduğu halde kabul etmedi
Kipling, cocuklar icin bircok kitap yazmış, tum yazılarında hayata ve insanlara duyduğu bağlılık ve hayranlığı hissettirmiştir Oluşturduğu tiplemeler ve oykuler sayesinde, insan yaşamının en derin yonlerini bir portre gibi betimlemeyi başarmıştır
Eserleri: Cengel Kitabı, Dilek Evi, Orman Cocuğu, Sonen Işık, Oylesine Hikayeler
İngiliz Edebiyatı MS 5 yuzyılda Buyuk Britanya adasını istila eden Toton(Teuton) ırkına mensup insanların yazdıkları manzum parcalarla başlar İngilizce, yazı dili haline geldikten sonra İngiliz edebiyatının yetiştirdiği en buyuk sanatcı Chauer’dir Chauer, Decameron oykulerini taklit ederek yazdığı Canterbury Hikayeleri adlı eseriyle İngiltere’de Ronesans’ı mujdelemiştir
16yuzyılın ikinci yarısı, İngiliz edebiyatının altın cağıdır Shakespeare, Bacon, Milton ve Utopya adlı eserin yazarı Thomas More bu yuzyılda yaşamıştır
17 yuzyılda ve 18 yuzyılda Klasisizmin etkisinde kalan İngiliz Edebiyatı Defoe, Swift, Feilding gibi sanatcılar yetiştirmiştir Shelley ve Lord Byron romantik şiirleriyle, Walter Scott tarihi romanlarıyla, Charles Dickens, George Eliot, Oscar Wilde romanlarıyla tanınan yazarlardır
Ronesans Donemi İngiliz Edebiyatı
İngilizcenin yazı diline donuşmesinde buyuk katkıları olan ve Canterbury Hikayeleri adlı eseri bulunan Chaucer (13401400) İngiliz edebiyatında Ronesans'a zemin hazırlayan yazarlardan birisidirElizabeth Donemi adı verilen XVI yuzyılda tiyatro ve şiir turlerinde onemli eserler ortaya konmuştur
Ronesans donemi İngiliz edebiyatının en onemli tiyatro yazarı Shakespeare(15641616)'dir Shakespeare dram ve komedya turlerinde hem nazım, hem duzyazı, hem de her ikisini birlikte kullanarak başarılı oyunlar yazmıştır Oyunlarının tamamı beşer perdeden oluşur Kin, aşk, dostluk, yukselme, oc alma gibi hemen hemen tum insani boyutları derinlemesine irdelemiştir
Başlıca dramları arasında Romeo ve Juliet, Hamlet, Macbeth, Othello, Kral Lear; en onemli komedyaları arasında da Venedik Taciri, Yanlışlıklar Komedyası sayılabilir Marlowe (15641593) ve Ben Jonson (11637) da donemin onemli tiyatro yazarları arasında yer alırlarİlk buyuk İngiliz şairi olan Edmund Spenser (15521599) ise pastoral turde yazdığı şiirlerini Coban Takvimi, alegorik bir destanını da Peri Kralicesi adlı eserlerinde topladı Tasvir ve ruh cozumlemelerinde başarılı olan ve uslUba onem veren donemin son buyuk şairi John Milton (16081674)'un en onemli eseri Kaybolmuş Cennet adlı konusunu Tevrat'tan aldığı dini destanıdır
Montaigne gibi deneme turunde başarılı urunler veren Bacon (15611626)'un en onemli eseri ise Denemeler'dir
Klasik Donem İngiliz Edebiyatı
Klasisizm akımı İngiltere'de cok kısa surmuştur Bu akımın İngiliz edebiyatında iki onemli temsilcisi vardır: Şiir ve oyunlarıyla Drydon (16311700) ve şiirleriyle Pope (16881744)
Romantik Donem İngiliz Edebiyatı
İngiltere'nin kuzeybatısında yer alan goller bolgesinde bir sure yaşamış olan ve bundan dolayı kendilerine Golculerdenilen Wordsworth (17701850), Coleridge (17721834) gibi sanatcılar, ayrıca Lord Byron (17881824), Shelley (17921822)ve Keats (17951821) gibi şairler bu akımın başlıca temsilcileri arasında yer alırlar
20 Yuzyıl İngiliz Edebiyatı
20 yuzyılda İngiliz edebiyatı en cok roman turunde başarılı urunler vermiştir J Conrad (18571941) macera ve deniz romanları yazmıştır İrlandalı romancı James Joyce (18821941) ise klasik roman kurallarını bir tarafa bırakarak, modern roman tarzının orneklerini vermiştir Kronolojik zaman akışını değil, insanın bilincaltının belirlediği zaman sistemini esas almıştır İnsanın ic dunyasını kendi mantıki gercekliği icinde olduğu gibi sunmaya calışır Bir olaydan başka bir olaya, bir zamandan başka bir zamana atlar, kalemini cağrışımların emrine verir, bazen dilin gramatikal sistemini bozar, başka dillerden alıntılar yapar, kahramanların ic konuşmalarına geniş yer verir Onun romanları alışılmış klasik roman kurgusuna uymaz Dublinler (1914) adlı eserinde on beş hikaye yer almaktadır Ucu cocukluk, dordu genlik, dordu orta yaşlılık, dordu de sosyal hayatla ilgilidir Kitap, butun bir roman olarak da okunabilir Diğer onemli eseri ise Ulysses (1922) adlı romanıdır O bu romanında Dublin ozelinde cağdaş dunyanın bir destanını verirken, asıl olarak modern bireyin zihinsel hayatını tum yoğunluğu ve duşunce karmaşıklığı ile sunmaktadır Eserleri genellikle Dublin kenti etrafında yoğunlaşır
V Woolf (18821941) onemli bir İngiliz kadın roman yazarıdır O da James Joyce gibi bilinc akımı tekniğine başvurmuştur Acıve yalnızlık, kadın sorunlarıtemalarına ağırlık vermiştir Romanlarında insan zihninin herhangi bir gunde algıladığı şeyleri aktarmaya calışır Eserlerinin başlıcaları Jacob'ın Odası (1922), Perde Arkası(1941), Mrs Dalloway, Orlando, Dalgalar, Yıllar'dır
Wİllİam Shakspeare(1564–1616)
İngiliz oyun yazarı ve şairidir Oyunlarında sectiği karakterleri tıpkı gercek hayattaki benzerleri gibi canlı tipler olması onun eserlerinin en onemli ozelliğidir Ozellikle soneleriyle tanınmıştır Klasik tiyatro geleneğine aykırı oyunlarıyla dram turunun gelişmesini sağlamıştır
Eserleri:
Trajedi: Julius Sezar, Hamlet, Othello, Kral Lear,Macbeht
Komedi: Romeo ve Juliet, Yanlışlıklar Komedyası, Venedik Taciri, Veronalı İki Centilmen
Charles Dİckens(1812–1870)
imagesingilizedebiyatitemsilcileriozellikleri5ad6fe9dbf44e
İngiliz edebiyatının realist yazarlarındandır İnsan karakterlerini cizmede cok başarılıdır İngiltere’de 8 cocuklu bir ailenin 2 cocuğu olarak dunyaya gelmiştir Genc yaşta gazetecilik yapmış, kendi yaşamından kesitler sunduğu David Coperfield adlı eseriyle tanınmıştır Eserlerinde mizahi yon ağır basar Aile, terbiye, hile ve haksızlıklar, fakir kesimlerin hayatını konu edinen eserler yazmıştır
Eserleri:
Oliver Twist, David Copperfield, Antikacı Dukkanı, Pickwick’in Kağıtları
Danİel Defoe(1661–1731)
imagesingilizedebiyatitemsilcileriozellikleri5ad6fe9ed2e74
Romancıdır İngiliz romanının kurucusu sayılır Seruven ağırlıklı roman yazmıştır Gazetecilik, sigortacılık ve tuhafiyecilik yapmıştır Sigortaladığı savaş gemilerinin batması uzerine iflas etmiştir Romanlarını 60 yaşından sonra yazmaya başlamıştır
Eserleri:
Robinson Crusoe, Veba Yılı, Kaptan Singleton’un Hayatı
Jonathan Swİft (1677–1745)
Roman yazarıdır İngiliz edebiyatının hiciv utsalarındandır Eserlerinde insanların bencilliği, kabalığı, siyasetin ikiyuzluluğu, siyasetcilerin cıkarcılığı ve budalalığı, yonetenlerin zulmu gibi konulara değinmiştir Eserleri; olayları yonuyle cocuklara, duşunduruculuk yonuyle buyuklere hitap eder
Eserleri:
Guliverin Seyahatleri, Fıcının Hikayesi, Kitapların Muharebesi
G Bernard Shaw(1856–1950)
imagesingilizedebiyatitemsilcileriozellikleri5ad6fe9fdebb8
Roman ve oyun yazarıdır Genellikle komedi yazmıştır O, komediyi eleştirilerini aktarmada en uygun arac olarak gorur ve bunu eserlerinde kullanır Duşunceye hitap eden oyunlarında toplumu değiştirme amacını guder 1925’te Nobel odulune layık gorulen yazar, odulu reddetmiştir
Eserleri: Silahlar ve Kahramanlar, Candida, Bekar Evleri, Jan Dark, Binbaşı Barbara
JRudyard Kipling
imagesingilizedebiyatitemsilcileriozellikleri5ad6fea101561
İngiliz şair, roman ve hikaye yazarıdır Hindistan’da doğmuştur İngiliz dilini ustalıkla kullanması, Hindistan'daki hayatı yazılarında konu alması, romantizmle realizmi birleştirmeyi başarması ona 1907 yılındaki Nobel Edebiyat Odulunu kazandırdı İki kez şovalyelik odulune layık gorulduğu halde kabul etmedi
Kipling, cocuklar icin bircok kitap yazmış, tum yazılarında hayata ve insanlara duyduğu bağlılık ve hayranlığı hissettirmiştir Oluşturduğu tiplemeler ve oykuler sayesinde, insan yaşamının en derin yonlerini bir portre gibi betimlemeyi başarmıştır
Eserleri: Cengel Kitabı, Dilek Evi, Orman Cocuğu, Sonen Işık, Oylesine Hikayeler