İnkılap Tarihi Ders Notları Özet

tc inkılap tarihi ders notları,
inkılap tarihi ve atatürkçülük ders notları


İnkılap Tarihi Ders Notları Özetle bu sayfada verilmiştirTüm öğrencilere faydalı olmasını umuyor başarılıar diliyoruz



TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERS NOTLARI


II Meşrutiyet Dönemi (19081918)

Meşrutiyet, hükümdar ile birlikte bir meclisin ülke yönetiminde bulunmasıdır

Osmanlı Devletinde I Meşruiyet, 23 Aralık 1876da Jön Türklerin baskısıyla II Abdülhamit tarafından ilan edilmişti

Birincil Osmanlı Mebusan Meclisi 20 Mart 1877de açıldı

Ilk Osmanlı anayasası, Kanuni Esâsî yürürlüğe girdi

I Meşruiyet Dönemi, artı uzun sürmedi

187778 OsmanlıRus Savaşının çıkması ve azınlık milletvekillerinin yok edici faaliyetleri üstüne Sultan II Abdülhamit, Meşrutiyeti kaldırdı ve Mebusan Meclisini kapattı

Meşruiyet taraftarı olan Jön Türkler, İttihadı Osmânî Cemiyetini kurdular Sonradan bu cemiyet, İttihat ve Terakki Cemiyeti adını aldı (1889)

Osmanlıcılık fikrini savunan bu cemiyet, Makedonyada örgütlendiler

İngiltere ve Rusyanın 10 Haziran 1908de Revalde bir araya gelerek Makedonyanın özerkliğine karar vermeleri İttihatçıları harekete geçirdi

Osmanlı Devletinin parçalanacağından endişe eden İttihatçılar, II Abdülhamite Meşrutiyeti duyuru etmesi için zorlama yaptılar ve Rumeli'de ayaklandılar

Bağımsızlık Taburları kurularak halk müziği ayaklandırıldı

Resneli Niyazi ve Enver Paşanın isyanları üstüne, ülkenin iç savaşa sürüklenmesini istemeyen II Abdülhamit, Meşrutiyeti yeniden afişe etmek zorunda kaldı (1908)

Kanuni Esâsî her yerde yürürlüğe kondu

Osmanlı Mebusan Meclisi, baştan oluşturuldu

Seçimlerde, İttihat ve Terakki üyeleri başarılı oldu



Not:

İttihatçıların, Meşrutiyet ve ülke yönetimi için ciddi bir hazırlığı olmadığından beklenen sonuçlar alınamamış, Meşrutiyete geçişte iktidar boşluğu ve şamata yaşanmıştır





31 Mart Olayı

İttihat ve Terakki içinde zamanla öbür görüşler belirdi

Muhalifler, Ahrar adıyla yeni cemiyet kurdular

Muhalefetin Volkan Gazetesi ve Serbesti Gazetesi ile yürüttüğü muhalefet İttihat ve Terakkiyi bunalttı

Her iki gazetenin başyazarları Derviş Vahdet ve Hasan Fehmi, Galata Köprüsünde öldürüldüler

Bu gelişmeler üzerine, muhalifler İstanbulda gösterilere başladılar Gösterilere engel olmayan Avcı Taburları da, harekete yardım verdiler 31 Mart günü, (13 Nisan 1909) Mebusan Meclisine gelerek, hükümet yetkililerinin idamını istediler

İsyanı bastıramayan hükümet, istifa etti

Komutanlığını Mahmut Şevket Paşanın, Kurmay Başkanlığını Mustafa Kemalin yaptığı Hareket Ordusu Selanikten İstanbula geldi

Hareket Ordusu, 31 Mart Ayaklanmasını bastırdı

II Abdülhamit, tahttan indirildi, yerine V Mehmet (Reşat) tahta çıkarıldı (1909)



II Meşrutiyete geçiş sürecinde;

Bulgaristan bağımsızlığını ilan etmiştir

AvusturyaMacaristan İmparatorluğu, BosnaHerseki topraklarına katmıştır

Girit, Yunanistana bağlanma kararı almıştır



Notlar:

II Abdülhamitin tahttan indirilmesinden sonra ülkede huzur sağlanamadı

Balkan Savaşı sonrası, Londra Görüşmeleri devam ederken İttihatçılar, Bâbı Âlî Baskını'nı gerçekleştirmiş ve yönetimi tamamen ele geçirmişlerdir (1913)



Trablusgarp Savaşı (19111912)

İtalyanın Trablusgarpı İşgalinin Nedenleri

1Birliğini geç kuran İtalyanın çiğ madde ve pazar arayışı

Açıklama: Birliğini geç tamamlayan İtalya sömürgecilik yarışında geç kalmıştır 1896da Habeşistana saldırdıysa da; İtalyanın bu saldırısı başarısızlıkla sonuçlanmıştır



2Trablusgarpın İtalyaya yakın olması

3Osmanlı Devletinin Trablusgarpı savunacak gücünün olmaması

Açıklamalar:

Osmanlı Devleti, Trablusgarpa karadan yardım edemezdi; çünkü Darı, İtalyanın Trablusgarpı işgalini onaylayan İngilterenin elindeydi

Osmanlı Devleti, donanmasının güçsüzlüğünden dolayı da Trablusgarpa denizden yardım edemezdi



4İtalyanın, Trablusgarpın işgali için, Avrupa devletlerinin onayını alması

Direktifler:

1900de, Fransa, Fası almasına asistan olması halinde Trablusgarpı İtalyanın işgal etmesine razı olabileceğini açıkladı

1902de ise Avusturya, BosnaHersek üzerindeki emellerini İtalyaya kabul ettirdiği için; İtalyanın Trablusgarpa karşın olan emellerini kabul etti

Fransanın işgali altındaki Tunus ile kendi işgali altındaki Mısır arasında Trablusgarpı tampon bölge olarak görebilen ve İtalyayı bloklaşmada yanında tutmak isteyen İngiltere de İtalyanın Trablusgarpa karşın emellerini olumlu karşıladı

İtalyanın Rusyanın Boğazlara yönelik olan planlarını desteklemesinden nedeniyle; Rusya da İtalyanın Trablusgarpa karşın olan emellerini onayladı

Almanya ise oluşan bloklaşma hareketinde İtalyayı kaybetmek istemediğinden nedeniyle İtalyanın Trablusgarpa yönelik olan emellerini kabul etti



5İtalyanın, Trablusgarpın uygarlıkta geri bırakıldığı ve burada İtalyanlara kötü davranıldığı iddiası

6İtalyanın Habeşistandaki başarısızlığını telafi etmek istemesi

7İtalyan hükümetinin, kendi halkı aleyhinde, saygınlığını artmak istemesi





Trablusgarpın İşgali

Büyük devletlerle sıcacık görüşmeler yaparak Trablusgarpı ele geçirme serbestliği elde eden İtalya, haklı bir bahane göstermeden 28 Eylül 1911de Trablusgarp üzerine harekete geçti

Osmanlı bölgeyi savunabilecek durumda olmadığından dolayı bir grup vatansever subay (Mustafa Kemal, Enver Paşa) halkı teşkilatlandırmak için Trablusgarpa gitti Bölgeye giden subaylardan Mustafa Kemal Derne ve Tobruku; Enver Paşa da Bingaziyi teşkilatlandırdı

İtalyanlar, teşkilatlanmış olan asker ve Ömer Muhtar liderliğinde ayaklanan Araplar karşısında başarısız duruma düştüler

İtalya, Trablusgaprpta başarılı olamayacağını anlayınca; Osmanlıyı barışa sıkmak için On İki Adayı işgal etti Osmanlı buna karşın barışa yanaşmamıştır

Lakin 8 Ekim 1912de Balkan Devletleri Osmanlıya saldırınca; Osmanlı Devleti, İtalya ile Uşi Antlaşmasını imzalamak zorunda kalmıştır

Uşi (Quchy) Antlaşması (18 Ekim 1912)

1Trablusgarp İtalyanlara verilecek

2On İki Ada, Yunan işgali ihtimaline karşısında, geçici olarak, İtalyanlara bırakılacak

Talimatlar:

Balkan Savaşlarından daha sonra Birinci Dünya Savaşının başlaması On İki Ada meselesini küllendirdi Savaş esnasında ise İtilaf Devletleri rahat anlaşmalarla On İki Adayı İtalyaya bıraktılar

Lozan Antlaşması ile adalara resmi olarak sahip olan İtalya II Dünya Savaşından sonra ise bölgeyi Yunanistana bıraktı

Dikkat: On İki Ada meselesi Balkan Savaşları esnasında gündeme gelmemiştir



3İtalya Osmanlı Devletine kapitülasyonların kaldırılması konusunda destek verecek

4Trablusgarp, dini bakımdan halifeye alt kalacak (Böylelikle Osmanlı Devleti, Araplarla olan dini bağını sürdürmeyi hedeflemiştir)



Trablusgarp Savaşının Sonuçları

1İtalyanlar, Trablusgarpı ele geçiremeyince Osmanlı Devletini barışa sıkmak için On İki adayı işgal etti

2Balkan Savaşının başlaması üstüne Osmanlı Devleti İtalya ile uzlaşma gerçekleştirmek zorunda kaldı

3Osmanlı Devleti Kuzey Afrikadaki son toprak parçasını İtalyaya verdi

4Mustafa Kemal, Trablusgarpta kazandığı başarılar (DerneTobruk) sonucu binbaşı oldu

5Kuzey Afrikada İtalyan sömürgesi başladı

6On İki Ada doğrusu Osmanlının elinden çıktı

7İtalyanlar ilk defa Ege Denizine yerleşti

8Balkan devletlerinin Osmanlı üzerine harekete geçişi kolaylaştı

9İttihat ve Terakki Partisi saygınlığını kaybetti

Anekdot Mustafa Kemal, ilk defa sömürgeciliğe aleyhinde savaştı

Anekdot: Uşi, İsviçrede bir kenttir



Balkan Savaşları

Birinci Balkan Savaşı (19121913)

Savaşın Nedenleri

1Rusyanın Balkanlarda peşine düşüp takip ettiği Panslavist politika

2Balkanlardaki gelişmelerin, Osmanlı göre, takip edilememesi

3Fransız ihtilalinin etkisi (Milliyetçilik ve serbest)

4Türklerin Balkanlardan en ince ayrıntısına kadar atılmak istenmesi

Açıklama: Savaş başlamadan önce; Arnavutluk, Makedonya, Selanik ve Yanya Osmanlının elindeydi



5Trablusgarp Savaşı sırasında, Osmanlı Devletinin kuvvetsiz olduğunun anlaşılması

6Kiliseler sorununun Balkan devletlerinin lehine sonuçlanması

7Balkan devletlerinin Osmanlıya aleyhinde ittifak kurmaları

8İngilterenin, 1908de Estonyanın başkenti Revalde yapılan görüşmeler sonucunda, Rusyayı Balkan politikasında özgürlük bırakması



Katılan Devletler ve Savaşın Sonucu

· Karadağ, Bulgaristan, Sırbistan ve Yunanistan Osmanlı Devletine karşısında savaştılar

· Bu devletlerin Bulgaristan önderliğinde birleşip; Osmanlıya saldırmasında Rusya etkili oldu

· Savaş, 8 Ekim 1912de Karadağın Osmanlı topraklarına saldırması ile başladı



· Bulgarlar Çatalcaya kadar gelmeyi başarırken; Rauf Orbayın Hamidiye Kruvazörü ile yaptığı başarılı mücadelelere rağmen Yunanlılar, Ege Adalarını işgal etmişlerdir

· Osmanlı Devleti, bütün cephelerde yenilerek Çatalcaya değin geriledi



Osmanlı Devletinin Balkan Savaşlarındaki Başarısızlığının Nedenleri

1Ordunun siyasete karışması

2Savaştan önce askerlerin bir bölümünün terhis edilmesi

3Ordunun savaşa hazır olmaması

4Osmanlı donanmasının yetersiz olması

5Avrupa devletlerinin Balkan uluslarını desteklemesi

6İngiltere, Fransa ve Rusyanın Balkan sınırlarının değişmeyeceğine dair verdikleri teminata güvenen Osmanlının Balkanlarda gelişen olayları peşine düşüp takip etmemesi

7Balkan devletlerinin birlikte hareket etmesi

8Balkan devletlerinin ulaşım ve iletişim imkânlarını etkisiz ülkü getirmelerinden nedeniyle Osmanlı ordusunda irtibat ve ulaşım bozukluğu olması

9Osmanlının siyasal yalnızlık içinde olması



Londra Antlaşması (30 Mayıs 1913)

1MidyeEnez çizgisinin batısındaki topraklar, Balkan devletlerine bırakıldı (Osmanlı, Gelibolu Yarımadası hariç olmak üzere, Doğu Trakya ve Balkan topraklarının tamamını kaybetti)

2Ege adalarının durumu ve Arnavutluğun hudut durumu büyük devletlerin kararına bırakıldı

Tanımlama: Ege Adaları aslında elden çıkmıştır Birinci Dünya Savaşı başlayınca; Ege Adaları meselesi askıya alınmış; Lozan Antlaşması ile Ege Adaları resmen Yunanistana verilmiştir



Birinci Balkan Savaşının Sonuçları

1Osmanlı Devletinin Balkanlardaki varlığı en ince ayrıntısına kadar sona erdi

2Edirne ve Kırklareli Bulgaristana bırakıldı

3Gökçe Ada ve Bozca Ada hariç, Ege Adaları aslında elden çıktı

428 Kasım 1912de, Arnavutluk, bağımsızlığını bildiri etti Bu durum İslamcılık politikasını da olumsuz etkiledi

*Osmanlı Devletinden ayrılan son Balkan devleti Arnavutluktur

5İttihat ve Terakki Partisi, 23 Ocak 1913de düzenlediği Bâbı Âli Baskını sonucunda hükümeti tam olarak ele geçirdi (Bu partinin resmî iktidar dönemi başladı)

Açıklama: İttihat ve Terakki Partisi 1889da kurulan II Meşrutiyetin ilanında etkin olan, 31 Mart Olayından itibaren yönetimde etkili olmaya başlayan, II Meşrutiyet Döneminde Türkçülüğü devletin siyasi düşüncesi haline getiren, Osmanlı Devletini I Dünya Savaşına sokan bir partidir



6Mustafa Kemalin ordunun siyasete girmemesi şeklindeki görüşünün doğruluğu ispatlandı

7Bulgaristan, Ege Denizine ulaştı

8Balkan devletleri arasındaki anlaşmazlık sonucunda İkinci Balkan Savaşı çıkmıştır

9Balkanlardan Anadoluya göç başladı

10Mustafa Kemal, siyaseti bırakmıştır

Talimat:

· Birinci Balkan Savaşında İstanbul tehdit altına girmiştir

· Londra Antlaşması, İkinci Balkan Savaşının çıkması üstüne yürürlükten kalkmıştır



İkinci Balkan Savaşı

Savaşın Nedenleri

1Bulgaristanın Birinci Balkan Savaşı sonucunda en büyük payı alması (Bilhassa Makedonya üzerindeki anlaşmazlıklar) ve Ege Denizine ulaşmasından nedeniyle Balkan devletlerinin aralarında anlaşmazlığa düşmesi

2Bulgaristanın Ege Denizine kadar genişlemesini Yunanistanın uygun görmeyişi

3Osmanlı Devletinin bölgeden çekilmesiyle meydana gelen otorite boşluğu

Yunanistanın çalışmaları sonucunda Sırbistan, Karadağ ve Romanya Bulgaristana karşı birleşmiştir Bulgaristanın zor durumda olduğunu görebilen Enver Paşa harekete geçerek, Edirne ve Kırklarelini Bulgarlardan almıştır

İkinci Balkan Savaşı sonucunda Bulgaristan yenildi



Savaş Sonucunda Yapılan Antlaşmalar

1 Bükreş Antlaşması (10 Ağustos 1913): Balkan devletleri arasında yapıldı

Açıklamalar:

1Bulgaristan, Birinci Balkan Savaşında aldığı toprakların büyük bir kısmını kaybetti

2Bükreş Antlaşması, Balkanlarda huzuru sağlayamadı

3Bu antlaşmaya Osmanlı Devleti katılmadı

4Bulgaristan, Ege Denizi ile bağlantısını devam ettirdi



2 İstanbul Antlaşması (29 Eylül 1913)

İstanbul Antlaşması Osmanlı Devleti ile Bulgaristan aralarında imzalandı

Antlaşmanın İçeriği:

1Meriç nehri iki ülke aralarında sınır kabul edildi

2Edirne, Kırklareli Dimetoka ve Kırkağaç Osmanlı Devletinde kaldı

3Bulgaristandaki Türklerin yasal hakları garanti altına alındı

4Bulgaristandaki Türklerin; isterlerse dört sene içerisinde Türkiye ye göç edebilecekleri karalaştırıldı



Direktifler:

· Bulgaristanın Ege Denizi ile bağlantısı kesilmedi

· Bu günkü TürkBulgar sınırı adeta çizildi

· Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı öncesinde; savaş sırasında Bulgaristan üzerinden Almanya ile kara bağlantısı kurabilmek için Dimetokayı Bulgaristana bıraktı



3 Atina Antlaşması (14 Kasım 1913):

Atina Antlaşması Osmanlı Devleti ile Yunanistan aralarında imzalandı

Antlaşmanın İçeriği:

1Yunanistandaki Türklerin hakları güvence altına alındı

2Yanya, Girit ve Selanik Yunanistana bırakıldı

3Ege Adalarının durumu büyük devletlerin kararına bırakıldı

Anekdot: Büyük devletler 16 Kasım 1913te aldıkları karar ile İmroz, Bozcaada ve Meis dışındaki Ege Adalarını Yunanistana, On İki Adayı da İtalyanlara verdiler



4 İstanbul Antlaşması (13 Mart 1914):

İstanbul Antlaşması Osmanlı Devleti ile Sırbistan arasında imzalandı Osmanlının Sırbistan ile sınırı olmadığı için; bu mukavele ile sadece Sırbistanda kalan Türklerin hakları görüşüldü



İkinci Balkan Savaşının Sonuçları

1 Balkanlarda azınlık durumuna düşen Türklerin hakları imzalanan antlaşmalarla güvence altına alındı

2 Edirne ve Kırklareli Bulgaristandan geri alındı

3 Bulgaristan mağlubiyetini telâfi etmek için Birinci Dünya Savaşına girdi

Direktifler:

· İttihat ve Terakki Partisi savaştan sonradan; orduyu, gençleştirmek ve Almanyadan subaylar getirerek modernleştirmek için harekete geçtiyse de; Birinci Dünya Savaşı başladığı için İttihat ve Terakki Partisinin düşüncesi sonuçsuz kaldı

· Mustafa Kemal, Edirnenin kurtuluşuna katılmıştır

· Arnavutluk, Balkan Savaşlarına katılmamıştır

· Balkan Savaşlarından sonra Balkanlarda Rusya, Osmanlı yerine Avusturya ile karşısında karşıya geldi

· Osmanlının Almanyadan faydalanarak orduyu ıslah etmek istemesi Osmanlı ile Almanyayı birbirine daha fazla yaklaştırmıştır

· Türk ordusu, İkinci Balkan Savaşında sadece Bulgaristan ile savaşmıştır

· İkinci Balkan Savaşı sırasında Avrupalı devletlerin tepkisinden çekindiği için Osmanlı ordusu Meriçin batısına geçmemiştir

· Balkan Savaşları Osmanlının Birinci Dünya Savaşına girmesinde etkili olmuştur *