İP; internet protokolü standartlarını kullanarak küçük bir ağda veya internet gibi geniş bir ağda birbirilerini tanımasını, bilgi alışverişinde bulunmasını ve yapılan bu bilgi alışverişlerinin doğru kaytan olup olmadığının kontrolünün yapılmasını sağlayan benzersiz bir numaradır İnternete bağlanan her cihaza bir ip adresi tahsis edilmektedir İp adresi ilk olarak 1980’li yıllarda geliştirilmeye başlanmış bir teknolojidir İlk geliştirilme amacı askeri alanda kullanılmasıdır Fakat geliştirilmesinden yaklaşık on yıl sonra dünya çapında kullanıma açılmıştır Bu gelişmeden sonra internet www olarak isimlendirilmiş ve ipnin kullanımı hızla artmış mevcut sayısı da azalmıştır
İpv4 nedir?
1990? lı yıllara kadar ip kavramı internet protokolünün 4 Sürümü (İpv4) olarak bilinmektedir Günümüzde kullandığımız internet bu teknoloji üzerine kurulmuştur Ipv4 32 bitten ibarettir Teorik olan bütün ip adresleri kullanıldığında 4,294,967,296 adet host internete bağlanmaktadır Fakat verimsiz ip adresi dağıtılmasından dolayı hiçbir zaman bu rakama ulaşılamamaktadır İp adresi birbirinden noktayla ayrılan dört oktetden oluşmaktadır Bu oktetlerin her birisi 0 ile 255 arasında değer alabilmektedir Örneğin 19216812’dir Ipv4 de A, B,C, D ve E olmak üzere beş farklı sınıf bulunmaktadır:
A Sınıfı Adresler: İlk oktet 0126 arasında değer alabilmektedir İlk oktet networku geriye kalan 3 oktet hostu temsil tanımlar Hesaplama yapıldığı zaman her bir networkte 16777224 adet host bulunabilmektedir Son oktet 255 değerini alamaz çünkü bu o networkün broadcast adresidir Alt ağ maskesi değeri 255000 dır
Yani 10000 networkü için kullanılabilecek ilk ip adresi 10001 son ip adresi 1000254 olmaktadır
B Sınıfı Adresler: İlk oktet 128191 arasında değer alabilmektedir Her bir networkte 65534 adet host bulunabilmektedir Alt ağ maskesi değeri 25525500 dır Yani 1726500 networkü için kullanılabilecek ilk ip adresi 1726501 son ip adresi 172650254 olmaktadır
A ve B sınıfı adreslerin ilk oktedine bakıldığında 127 olmadığı görülüyor Sebebi 127 networku local bilgisayarlar için loopback adresi olmasıdır
C Sınıfı Adresler: İlk oktet 192223 arasında değer alabilmektedir her bir networkte 254 adet host bulunabilmektedir Alt ağ maskesi değeri 2552552550 dır Yani 19216860 networkü için kullanılabilecek ilk ip adresi 19216861 son ip adresi 1921686254 olmaktadır
D Sınıfı Adresler: Multicast adreslemeler için kullanılır
E Sınıfı Adresler: Bilimsel çalışmalar için tahsis edilmiştir
İpv6 nedir?
IETF (Internet Engineering Task Force)’ in önderliğini yaptığı bir çalışma grubu 1990? lı yıllarda ip adreslerinde sıkıntı yaşanmaya başlandığını ve yeni bir adresleme sınıfına ihtiyaç duyulduğunu bildirmiştir Bu çalışma grubu 1994 yılında yeni adresleme sınıfının yapısı ve sahip olması gereken özelliklerin içeren bir taslak öneride bulunmuştur Bu taslağında IPng veya IPv6 denilmesine karar verilmiştir İnternette gerçekleşen orantısız gelişmeden dolayı daha fazla bit sayısı içeren bir adres sınıflaması yapmışlardır
IPv6’yı IPv4? ten temelde ayıran özellik bit genişliğinin 32 değil de 128 olarak tanımlanmasıdır 128 bitle birlikte İPv6’da toplam 340282366920938463463374607431768211456 adet ip bulunmaktadır Bu ip sayısı yeni gelişmekte olan ve her geçen gün hayatımıza daha fazla nüfuz eden nesnelerin internetine geçişte bir sıkıntı yaratmayacaktır Arabaların lastik basınçlarını kontrol eden sensörün de internet üzerinden bağlanması gerektiği düşünüldüğünde, internete bağlanan her cihazın da bir ip adresi aldığı bilindiğine göre dünyanın ihtiyaç duyduğu ip sayısı İPv4? ün sahip olduğundan daha fazla olması gerektiği gözükmektedir
İPv6’nın sahip olduğu ip sayısı gelecekte herhangi bir adres sıkıntısı yaşanmasını önleyebilecek kadar çok büyük bir adres uzayını öngörmektedir
*
IPv6’ya ihtiyaç duyulmasının Nedenleri
1 IPv4? ün servis kalitesinin yetersiz oluşu Yani görüntü ve video aktarımında yavaş olmasıdır İnternet kullanıcıları her geçen gün daha kaliteli videolar izlemek istemektedir
2 Ipsec gibi güvenlik politikalarının IPv6? da zorunlu olması Böylece her ip için uluslararası güvenlik standardı sağlanmış oluyor
3 IPv4 iki ip arasındaki haberleşme süresi ile ilgili bir garanti vermemektedir
4 IPv4? ün sahip olduğu ip adreslerinin yakın gelecekte tükeneceğinin öngörülmesi
5 IPv4? ün adreslemelerinin etkin olarak dağıtılamamasından dolayı Tayvan, Çin gibi kablosuz teknolojilerinin ileri düzeyde olduğu ülkelerin ip konusunda sıkıntı yaşamaları
6 IPv4 headerlarının iyi düzenlememesinden kaynaklanan yol bulma işlemlerinde yavaşlıklar yaşanması
7 IPv6, hoşta ip adresi atama istemlerini otomatikleştirdiği için ayrıca yapılandırma ihtiyaç duyulmamaktadır
İPv6 ile ilgili çalışmalar
İPv6 teknolojisini hayata uyarlamaya çalışan ilk ülke Çin’dir Çin ihtiyaç duyduğu ip aralığını artırabilmek için 1998 yılında kapsamlı bir çalışmaya başlamıştır IETF 1999 yılında gelindiğin İPv6 ile ilgili çalışmaların tamamlandığını duyurdu 2000 yılında Japonya, 2001 yılında Güney Kore bu protokolün yaygınlaştırılmasına destek verdi Bu gelişmelerden sonra dünyanın birçok ülkesi İPv6? yı destekleyen ağlar kurmaya başladı Bu çalışmalarda Çin, Japonya, Tayvan önderlik etti
İPv6? nın verimliliği
İPv6 adres boyutunun 128 bit olmasına başlık bilgisi İPv4? ün sadece iki katıdır ve sabit bir uzunluğa sahiptir Gönderilen her paketin yönlendiricilerde geçtiği ada yapılmak zorunda olan checksum (hata kontrolü) İPv6? da kaldırılmıştır Yönlendiricilerde büyük paketlerin küçük paketlere ayrılmasında yaşanan sıkıntıları gidermek için kaynaklardan gelen paketlerin boyutları küçültülerek çözülmüştür
İPv4? te gereksiz yere aşırı trafik yaratan broadcast ve multicast için ise çözüm olarak multicast trafiğinin sadece aktif dinleyicilere gönderilmesi olarak bulunmuştur
Kullanılan bit sayısının fazla oluşunun insanları ip adresi yazma konusunda daha karmaşık bir geleceğin beklendiğini düşündürtmektedir Fakat geçek böyle değildir Bazı İPv6 adres tanımlamaları aşağıda örnek olarak gösterilmiştir
Localhost:
İPv4’te 128001 olan loopback adresinin İPv6? da ifadesi şu şekildedir:
0000:0000:0000:0000:0000:0000:0000:0001 ve yapılan kolaylaştırmalar sonucunda ::1 olmaktadır
İPv4’te any olarak tanımlanan 0000 adresinin karşılığı ise 0000:0000:0000:0000:0000:0000:0000:0000 ve yine yapılan iyileştirmeler sonucunda sadece :: olmaktadır
Güvenli internet protokolü, kullanıcıların güvenlik sorunlarının tamamını çözecek bir protokol değildir Bireylerin internet ve bilgisayar güvenliklerini kendilerinin almaları tavsiye edilmektedir Bu konuda da en büyük öncelik güncel ve lisanslı bir antivirüs programına sahip olmaktır Kullanıcılar evlerindeki veya işyerlerindeki modemlerin mac adresi filtreleme özelliğin kullanarak başka kullanıcıların kendi modemleri üzerinden internete erişimini engelleyebilirler
İpv6 ve Türkiye
Türkiye akademik ağı olarak bilinen ve bir TÜBİTAK’ ın bağlısı olan UlakNet’ in alt yapısını yöneten ULAKBİM İPv6? nın Türkiye’ deki koordinatörüdür2003 yılının başında RIPE (Réseaux IP Européens)’ den alınan 2001:A98::32 ip aralığı kullanılarak çalışmalara başlanmıştır 2004 yılında Ulaknet bağlılarına talepte bulunmaları halinde IPv6 adresi verilmeye başlanmıştır Türkiye’ de 30 internet sağlayıcı bulunmaktadır Bu sağlayıcılar RIPE’ den IPv6 adreslerini almışlardır Fakat sadece 5 sağlayıcının IPv6 adresleri yönlendirici tablolarında bulunmaktadır
UkakNet küresel internetle yaklaşık 14 yıldır IPv6 ile bağlantı kurmaktadır 2011 yılında çalışmalara hız verilmiştir İPv6? ya geçiş sürecinde yapılacak olan değişikliklerin maliyet analizi yapıldığında yaklaşık olarak 550bin Euro olduğu gözükmektedir Hem Türkiye’de Hem de Dünyada geçiş sürecinin uzun olacağı ve bir çok aksaklığın yaşanabileceği gözükmektedir
Kaynakça:
http:wwwipv6nettrdocs31pdf
http:ulakbimtubitakgovtrsitesimagesUlakbimipv6elkitabipdf
İpv4 nedir?
1990? lı yıllara kadar ip kavramı internet protokolünün 4 Sürümü (İpv4) olarak bilinmektedir Günümüzde kullandığımız internet bu teknoloji üzerine kurulmuştur Ipv4 32 bitten ibarettir Teorik olan bütün ip adresleri kullanıldığında 4,294,967,296 adet host internete bağlanmaktadır Fakat verimsiz ip adresi dağıtılmasından dolayı hiçbir zaman bu rakama ulaşılamamaktadır İp adresi birbirinden noktayla ayrılan dört oktetden oluşmaktadır Bu oktetlerin her birisi 0 ile 255 arasında değer alabilmektedir Örneğin 19216812’dir Ipv4 de A, B,C, D ve E olmak üzere beş farklı sınıf bulunmaktadır:
A Sınıfı Adresler: İlk oktet 0126 arasında değer alabilmektedir İlk oktet networku geriye kalan 3 oktet hostu temsil tanımlar Hesaplama yapıldığı zaman her bir networkte 16777224 adet host bulunabilmektedir Son oktet 255 değerini alamaz çünkü bu o networkün broadcast adresidir Alt ağ maskesi değeri 255000 dır
Yani 10000 networkü için kullanılabilecek ilk ip adresi 10001 son ip adresi 1000254 olmaktadır
B Sınıfı Adresler: İlk oktet 128191 arasında değer alabilmektedir Her bir networkte 65534 adet host bulunabilmektedir Alt ağ maskesi değeri 25525500 dır Yani 1726500 networkü için kullanılabilecek ilk ip adresi 1726501 son ip adresi 172650254 olmaktadır
A ve B sınıfı adreslerin ilk oktedine bakıldığında 127 olmadığı görülüyor Sebebi 127 networku local bilgisayarlar için loopback adresi olmasıdır
C Sınıfı Adresler: İlk oktet 192223 arasında değer alabilmektedir her bir networkte 254 adet host bulunabilmektedir Alt ağ maskesi değeri 2552552550 dır Yani 19216860 networkü için kullanılabilecek ilk ip adresi 19216861 son ip adresi 1921686254 olmaktadır
D Sınıfı Adresler: Multicast adreslemeler için kullanılır
E Sınıfı Adresler: Bilimsel çalışmalar için tahsis edilmiştir
İpv6 nedir?
IETF (Internet Engineering Task Force)’ in önderliğini yaptığı bir çalışma grubu 1990? lı yıllarda ip adreslerinde sıkıntı yaşanmaya başlandığını ve yeni bir adresleme sınıfına ihtiyaç duyulduğunu bildirmiştir Bu çalışma grubu 1994 yılında yeni adresleme sınıfının yapısı ve sahip olması gereken özelliklerin içeren bir taslak öneride bulunmuştur Bu taslağında IPng veya IPv6 denilmesine karar verilmiştir İnternette gerçekleşen orantısız gelişmeden dolayı daha fazla bit sayısı içeren bir adres sınıflaması yapmışlardır
IPv6’yı IPv4? ten temelde ayıran özellik bit genişliğinin 32 değil de 128 olarak tanımlanmasıdır 128 bitle birlikte İPv6’da toplam 340282366920938463463374607431768211456 adet ip bulunmaktadır Bu ip sayısı yeni gelişmekte olan ve her geçen gün hayatımıza daha fazla nüfuz eden nesnelerin internetine geçişte bir sıkıntı yaratmayacaktır Arabaların lastik basınçlarını kontrol eden sensörün de internet üzerinden bağlanması gerektiği düşünüldüğünde, internete bağlanan her cihazın da bir ip adresi aldığı bilindiğine göre dünyanın ihtiyaç duyduğu ip sayısı İPv4? ün sahip olduğundan daha fazla olması gerektiği gözükmektedir
İPv6’nın sahip olduğu ip sayısı gelecekte herhangi bir adres sıkıntısı yaşanmasını önleyebilecek kadar çok büyük bir adres uzayını öngörmektedir
*
IPv6’ya ihtiyaç duyulmasının Nedenleri
1 IPv4? ün servis kalitesinin yetersiz oluşu Yani görüntü ve video aktarımında yavaş olmasıdır İnternet kullanıcıları her geçen gün daha kaliteli videolar izlemek istemektedir
2 Ipsec gibi güvenlik politikalarının IPv6? da zorunlu olması Böylece her ip için uluslararası güvenlik standardı sağlanmış oluyor
3 IPv4 iki ip arasındaki haberleşme süresi ile ilgili bir garanti vermemektedir
4 IPv4? ün sahip olduğu ip adreslerinin yakın gelecekte tükeneceğinin öngörülmesi
5 IPv4? ün adreslemelerinin etkin olarak dağıtılamamasından dolayı Tayvan, Çin gibi kablosuz teknolojilerinin ileri düzeyde olduğu ülkelerin ip konusunda sıkıntı yaşamaları
6 IPv4 headerlarının iyi düzenlememesinden kaynaklanan yol bulma işlemlerinde yavaşlıklar yaşanması
7 IPv6, hoşta ip adresi atama istemlerini otomatikleştirdiği için ayrıca yapılandırma ihtiyaç duyulmamaktadır
İPv6 ile ilgili çalışmalar
İPv6 teknolojisini hayata uyarlamaya çalışan ilk ülke Çin’dir Çin ihtiyaç duyduğu ip aralığını artırabilmek için 1998 yılında kapsamlı bir çalışmaya başlamıştır IETF 1999 yılında gelindiğin İPv6 ile ilgili çalışmaların tamamlandığını duyurdu 2000 yılında Japonya, 2001 yılında Güney Kore bu protokolün yaygınlaştırılmasına destek verdi Bu gelişmelerden sonra dünyanın birçok ülkesi İPv6? yı destekleyen ağlar kurmaya başladı Bu çalışmalarda Çin, Japonya, Tayvan önderlik etti
İPv6? nın verimliliği
İPv6 adres boyutunun 128 bit olmasına başlık bilgisi İPv4? ün sadece iki katıdır ve sabit bir uzunluğa sahiptir Gönderilen her paketin yönlendiricilerde geçtiği ada yapılmak zorunda olan checksum (hata kontrolü) İPv6? da kaldırılmıştır Yönlendiricilerde büyük paketlerin küçük paketlere ayrılmasında yaşanan sıkıntıları gidermek için kaynaklardan gelen paketlerin boyutları küçültülerek çözülmüştür
İPv4? te gereksiz yere aşırı trafik yaratan broadcast ve multicast için ise çözüm olarak multicast trafiğinin sadece aktif dinleyicilere gönderilmesi olarak bulunmuştur
Kullanılan bit sayısının fazla oluşunun insanları ip adresi yazma konusunda daha karmaşık bir geleceğin beklendiğini düşündürtmektedir Fakat geçek böyle değildir Bazı İPv6 adres tanımlamaları aşağıda örnek olarak gösterilmiştir
Localhost:
İPv4’te 128001 olan loopback adresinin İPv6? da ifadesi şu şekildedir:
0000:0000:0000:0000:0000:0000:0000:0001 ve yapılan kolaylaştırmalar sonucunda ::1 olmaktadır
İPv4’te any olarak tanımlanan 0000 adresinin karşılığı ise 0000:0000:0000:0000:0000:0000:0000:0000 ve yine yapılan iyileştirmeler sonucunda sadece :: olmaktadır
Güvenli internet protokolü, kullanıcıların güvenlik sorunlarının tamamını çözecek bir protokol değildir Bireylerin internet ve bilgisayar güvenliklerini kendilerinin almaları tavsiye edilmektedir Bu konuda da en büyük öncelik güncel ve lisanslı bir antivirüs programına sahip olmaktır Kullanıcılar evlerindeki veya işyerlerindeki modemlerin mac adresi filtreleme özelliğin kullanarak başka kullanıcıların kendi modemleri üzerinden internete erişimini engelleyebilirler
İpv6 ve Türkiye
Türkiye akademik ağı olarak bilinen ve bir TÜBİTAK’ ın bağlısı olan UlakNet’ in alt yapısını yöneten ULAKBİM İPv6? nın Türkiye’ deki koordinatörüdür2003 yılının başında RIPE (Réseaux IP Européens)’ den alınan 2001:A98::32 ip aralığı kullanılarak çalışmalara başlanmıştır 2004 yılında Ulaknet bağlılarına talepte bulunmaları halinde IPv6 adresi verilmeye başlanmıştır Türkiye’ de 30 internet sağlayıcı bulunmaktadır Bu sağlayıcılar RIPE’ den IPv6 adreslerini almışlardır Fakat sadece 5 sağlayıcının IPv6 adresleri yönlendirici tablolarında bulunmaktadır
UkakNet küresel internetle yaklaşık 14 yıldır IPv6 ile bağlantı kurmaktadır 2011 yılında çalışmalara hız verilmiştir İPv6? ya geçiş sürecinde yapılacak olan değişikliklerin maliyet analizi yapıldığında yaklaşık olarak 550bin Euro olduğu gözükmektedir Hem Türkiye’de Hem de Dünyada geçiş sürecinin uzun olacağı ve bir çok aksaklığın yaşanabileceği gözükmektedir
Kaynakça:
http:wwwipv6nettrdocs31pdf
http:ulakbimtubitakgovtrsitesimagesUlakbimipv6elkitabipdf