Muhittin Arabi
imagesislamfilozofumuhyiddinarabicalismayillariveyapitlari5ae211548017e
Doğum tarihi; 7 Ağustos 1165, Murcia, İspanya
Olum tarihi ; 16 Kasım 1240, Şam, Suriye
Asıl adı; Abū Abdillāh Muḥammad ibn Alī ibn Muḥammad ibn Arabi
İslam filozofu Ebu Muhammet ve İbni Beşkuvel’in Oğrencisi olan Muhittin Arabi ispanya ve Kuzey Afrika’da bircok kenti dolaştı 1202’de Hicaz’a gidip, iki yıl Mekke’de kaldıktan sonra, Anadolu’ya gecti Gıyasettin Keyhusrev devrilince ( 1210) Şam'a ve Mısır’a gidip, goruşlerinden oturu oldurulmekten guclukle kurtuldu Bagdat’ta ve yeniden Anadolu’da bulunduktan sonra, Şam a yerleşerek, orada oldu
Muhittin Arabi, felsefeye tasavvuf aracılığıyla girmiştir Duşuncelerinin odak noktası Tanrı’nın varlığı, evren, Tanrı ile evren arasındaki bağlantıdır Felsefe alanındaki duşunceleri, yeni eflatuncu felsefenin kurucusu Plotinos'unkilerle aşağı yukarı aynıdır Muhittin Arabi’ye gore Tanrı tektir, evrenin ozudur ve kaynağıdır Tanrı’dan gelmeyen varlık yoktur Tanrı varlığının uc niteliği vardır: a) Tanrı biriciktir (ahadiye); b) Tanrı birinci olandır(vahidiye); c) Tanrı, birlik (vahdet) icindedir Var olmak, Tanrı’nın birliğinde olmak, ondan gelmektir
Evren, bağımsız, başlı başına bir varlık değildir; Tanrı’nın gorunuşudur Tanrı’nın birliği gorunuş alanına cıkınca evren var olmuştur Ama evren (doğa) Tanrı’nın aynı değildir; Tanrı’nın birliği nedeniyle vardır Tanrısal guc ve yeteneklerin ortaya cıkışı (zuhuru) insana evren olarak gorunmektedir Evren bir butun olarak ele alındığında, değişme ve başkalaşmaya rastlanmaz; gorulen değişiklikler ve başkalaşmalar guculdur (zahiri); varIık yuce bir birlik olduğundan bicim, madde, gereklilik, benzeşme, belirleme, vb yoktur; bu durum varlığın birinci basamağıdır Varlığın ilk belirlenme alanı ikinci basamağı, ikinci belirlenme alanıysa ucuncu basamağı oluşturur
Ortaya cıkış (zuhur), belirli bir tanrısal duzene gore birbiri ardı sıra olur; uc evresi vardır: a) Butun ruhların ortaya cıktığı ruhlar evreni (elalemıulervah); b) varlıkların en yuce, en kusursuz orneklerini kapsayan Ornek Ier evreni; c) uzamda yer kaplayan varlıkların ortaya cıktığı cisimler evreni (elalem ecsam) Zaman, değişme birer insan kuruntusudur: Varlık kavramı altında toplanan her şey aynı anda vardır; zaman bakımından varlıkta oncelik sonralık yoktur, değişmeyen, gercek olan suresiz bir an vardır
İnsan, gorulen evren ile gizli evreni birbirine bağlayan, yuce bir bağ işlevi goren varlıktır Gorunen ve gorunmeyen evrenler arasında berzah adı verilen kusursuz insan (insanı kamil) bulunur; kusursuz insanın ozunde Tanrı’nın ozu ve yuceliği ortaya cıkar Kusursuz insanın ustundeki en yuce basamağa yalnızca Hz Muhammet gecebilmiştir Velilikse, peygamberlik aşamasının da ustundedir Velilik uce ayrılır Ozel velilik, genel velilik, tanrısal velilik
Tanrısal velilik Hz Muhammet’ in veliliğidir Kusursuz insan olmanın, Tanrı' ya ulaşmanın beş yolu vardır: a) Akla dayanan, akıldan gelen kesinlik (elikan);l b) tanrısal coşkunluk (elvicdan); c) derin sevinc (lessurur); d) sezgi (elkeşf); e) ulular evrenini bir butunluk icinde kavrama (eşşuhud)
Başlıca yapıtları
Muhazerat uIEbrar ve Musamerat UIAhyar (iyi Kimselerin Toplantıları ve Ozu Sozu Doğru Olanların Yararlı Bilgileri), Futuhat UIMekkiye fi Esrar iIMalikiye ve’l Mukiye (Ulke ve Yoneticilerin Sonlarına İlişkin Mekke’ nin Sağladığı Başarılar), Kelam uIAbadile
(Tanrı Kullarının Sozleri), Fusus uIHikem ve Husus uI Keim (Hikmetlerin Ozleri ve Konuşmanın Ozellikleri), Kitab İşarat uIKur’ an ve Alem uIİnsan (İnsan Evreni Ustune Kur’ an ’dan İşaretler Kitabı), Tac urResail ve Minhac uIVesail (Risaleler Tacı ve Nedenler Kılavuzu)
imagesislamfilozofumuhyiddinarabicalismayillariveyapitlari5ae211548017e
Doğum tarihi; 7 Ağustos 1165, Murcia, İspanya
Olum tarihi ; 16 Kasım 1240, Şam, Suriye
Asıl adı; Abū Abdillāh Muḥammad ibn Alī ibn Muḥammad ibn Arabi
İslam filozofu Ebu Muhammet ve İbni Beşkuvel’in Oğrencisi olan Muhittin Arabi ispanya ve Kuzey Afrika’da bircok kenti dolaştı 1202’de Hicaz’a gidip, iki yıl Mekke’de kaldıktan sonra, Anadolu’ya gecti Gıyasettin Keyhusrev devrilince ( 1210) Şam'a ve Mısır’a gidip, goruşlerinden oturu oldurulmekten guclukle kurtuldu Bagdat’ta ve yeniden Anadolu’da bulunduktan sonra, Şam a yerleşerek, orada oldu
Muhittin Arabi, felsefeye tasavvuf aracılığıyla girmiştir Duşuncelerinin odak noktası Tanrı’nın varlığı, evren, Tanrı ile evren arasındaki bağlantıdır Felsefe alanındaki duşunceleri, yeni eflatuncu felsefenin kurucusu Plotinos'unkilerle aşağı yukarı aynıdır Muhittin Arabi’ye gore Tanrı tektir, evrenin ozudur ve kaynağıdır Tanrı’dan gelmeyen varlık yoktur Tanrı varlığının uc niteliği vardır: a) Tanrı biriciktir (ahadiye); b) Tanrı birinci olandır(vahidiye); c) Tanrı, birlik (vahdet) icindedir Var olmak, Tanrı’nın birliğinde olmak, ondan gelmektir
Evren, bağımsız, başlı başına bir varlık değildir; Tanrı’nın gorunuşudur Tanrı’nın birliği gorunuş alanına cıkınca evren var olmuştur Ama evren (doğa) Tanrı’nın aynı değildir; Tanrı’nın birliği nedeniyle vardır Tanrısal guc ve yeteneklerin ortaya cıkışı (zuhuru) insana evren olarak gorunmektedir Evren bir butun olarak ele alındığında, değişme ve başkalaşmaya rastlanmaz; gorulen değişiklikler ve başkalaşmalar guculdur (zahiri); varIık yuce bir birlik olduğundan bicim, madde, gereklilik, benzeşme, belirleme, vb yoktur; bu durum varlığın birinci basamağıdır Varlığın ilk belirlenme alanı ikinci basamağı, ikinci belirlenme alanıysa ucuncu basamağı oluşturur
Ortaya cıkış (zuhur), belirli bir tanrısal duzene gore birbiri ardı sıra olur; uc evresi vardır: a) Butun ruhların ortaya cıktığı ruhlar evreni (elalemıulervah); b) varlıkların en yuce, en kusursuz orneklerini kapsayan Ornek Ier evreni; c) uzamda yer kaplayan varlıkların ortaya cıktığı cisimler evreni (elalem ecsam) Zaman, değişme birer insan kuruntusudur: Varlık kavramı altında toplanan her şey aynı anda vardır; zaman bakımından varlıkta oncelik sonralık yoktur, değişmeyen, gercek olan suresiz bir an vardır
İnsan, gorulen evren ile gizli evreni birbirine bağlayan, yuce bir bağ işlevi goren varlıktır Gorunen ve gorunmeyen evrenler arasında berzah adı verilen kusursuz insan (insanı kamil) bulunur; kusursuz insanın ozunde Tanrı’nın ozu ve yuceliği ortaya cıkar Kusursuz insanın ustundeki en yuce basamağa yalnızca Hz Muhammet gecebilmiştir Velilikse, peygamberlik aşamasının da ustundedir Velilik uce ayrılır Ozel velilik, genel velilik, tanrısal velilik
Tanrısal velilik Hz Muhammet’ in veliliğidir Kusursuz insan olmanın, Tanrı' ya ulaşmanın beş yolu vardır: a) Akla dayanan, akıldan gelen kesinlik (elikan);l b) tanrısal coşkunluk (elvicdan); c) derin sevinc (lessurur); d) sezgi (elkeşf); e) ulular evrenini bir butunluk icinde kavrama (eşşuhud)
Başlıca yapıtları
Muhazerat uIEbrar ve Musamerat UIAhyar (iyi Kimselerin Toplantıları ve Ozu Sozu Doğru Olanların Yararlı Bilgileri), Futuhat UIMekkiye fi Esrar iIMalikiye ve’l Mukiye (Ulke ve Yoneticilerin Sonlarına İlişkin Mekke’ nin Sağladığı Başarılar), Kelam uIAbadile
(Tanrı Kullarının Sozleri), Fusus uIHikem ve Husus uI Keim (Hikmetlerin Ozleri ve Konuşmanın Ozellikleri), Kitab İşarat uIKur’ an ve Alem uIİnsan (İnsan Evreni Ustune Kur’ an ’dan İşaretler Kitabı), Tac urResail ve Minhac uIVesail (Risaleler Tacı ve Nedenler Kılavuzu)