Uzun bir vakit her tarafında gözlemciler zihnin yalnızca belirtilmiş bir düzeyde bilgi ile çalışabildiğini bildirmiştir Bir arkadaşınızın söylediği yeni bir telefon numarasını not almaya çalışırken size bir soru sorulursa, büyük muhtemelen numarayı unutursunuz Beyniniz fazla yüklemeyle baş edemez Ancak bir seferde fazla pozitif bilgiyle uğraşırken hangi noktada beyniniz ayaklanma eder?
Meşhur bilişsel psikolog George Miller bu konuda bir dizi deney yaptı ve elde ettiği bilgileri 1956 yılında Psychological Review dergisinde açıkladı Çalışmasının meşhur giriş cümlesi, “Sorunum, bir bütün sayı kadar zulme uğramış olmak, şeklindeydi Bu gizemli sayı makalenin başlığında açıkça görülüyordu: “Sihirli Rakam Yedi – Pozitif Eksi iki Miller çoğu insanın belleğinde bir defada yedi yeni veri parçacığı saklayabildiğini keşfetti Bazıları daha azını saklayabilirken bazıları daha fazlasını da aklında tutabiliyordu Birbiri ardına gelen deneyler sonucunda, araştırmacılar Miller ’ın sayılarını farklı şartlar aşağıda deneme ettiler ve öbür türden bilgilerin belleğin sınırlarını nasıl etkilediği konusunda data edindiler Bir Takım araştırmacılar, verilen sayılardan, harflerden, kelimelerden veya diğer türden olsun, Miller ’ın aktif belleğin yedi veri parçacığını saklayabildiği savını sorguladılar Bütün bunlara karşın, Miller ’ın makalesinin sonunda ilginç bir soru vardı: Yedi deniz, dünyanın yedi harikası, yedi ölümcül günah vs olması sadece bir tesadüf mıdır?
Düşüncelerinizi başkalarına aktarmak için anlamsal belleğinizi kullanmanız gerekir Kim olduğunuz, ne hatırladığınıza yan olduğundan, kimlik sahibi yani bir birey elde etmek için, olaysal belleğe ihtiyacınız vardır
Adale hafızası olarak da bilinen yöntemsel hafıza de uzun sürelidir Karmaşık hareketler rutin hale dönüştüğünde gelişir Bisiklete ilk önce binmeye çalıştığınızda, tekerlekleri döndürebilmeniz, gövdenizi dürüst yöne çevirebilmeniz, bisikleti dengede tutabilmeniz için beyninizin ön lobları bilinçli olarak kaslarınıza sinyaller gönderir Bir zaman sonra, bu hareketlerin kontrolü ön beyin den beyinciğe kayar ve kas hafızası, bilinçli bir düşünceye gerek kalmadan bisikleti sürmenizi sağlar Ayrıca, aklınızda yedi veri parçacığı tutmanızı karşılayan bir çeşitlilik geçici belleğiniz de vardır Bilim insanları, işler belleğin zihinsel çalışmalardaki aktif, yaşamsal rolünü vurgulamak adına, kısa süreli bellek terimini kullanmayı bırakmıştır İşler bellek, alın loblarında yer alır 1970 ’li yıllarda, İngiliz psikolog Atan Baddeley işler belleğin mantık, zihinsel aritmetik, sorun çözme ve yarı durumlar için geçici bir platform sunduğunu söylemiştir Bir yandan üzerlerine eklerken ya da başkalarıyla kıyaslarken bir yana da bilgi parçacıklarını saklayan işler bellek, beynin yeni anlayışlar geliştirmesine olasılık tanır, işler hafıza, bir cevap ararken karşınızdakinin sözlerini aklınızda tutarak sohbetleri sürdürmenizi sağlar
Baddeley işler belleğin üç bölümden oluşan bir modelini geliştirmiştir Bu modeldeki bölümlere, merkezi yöneticilik, seslendirme döngüsü ve görselmekânsal yazboz tahtası adını vermiştir Merkezi idare bölümü, uzun süreli bellekle ilişkiyi kontrol etmenin yanı sıra, seslendirme döngüsü ve görselmekânsal yazboz tahtasına dikkati yönlendiren bir müdür görevi görür Bir sınavda hatırlamanız gereken bir data okuduğunuzda, merkezi yöneticilik bölümü, okuduğunuzu anlamanız için işler belleğin öteki bölümleriyle birlikte çalışır ve sonradan bilgiyi uzun süreli belleğe yönlendirmeye çalışır Böylece gerektiğinde bu bilgiyi depolandığı yerden çağırabilirsiniz Seslendirme döngüsü, bir kayıt aleti gibi çalışır Bu deneyin başındaki sayıları okurken, sesler zihninizden bir bandın parçaları gibi geçti Baddeley ’e kadar, döngüye katılan sesler takriben iki saniye sonra kaybolmaya başlar Bu Miller ’ın etkin belleğin sınırları hakkında elde ettiği sonuçları destekler Görselmekânsal yazboz tahtası, görüntüleri kullanmak üzere saklar lakin tıpatıp seslendirme döngüsündeki data parçacıkları gibi bunlar da çok çabuk kaybolur Bu üç parçanın hepsi bir arada çalışabilir 2 haneli iki sayıyı zihninizde çarptığnızda seslendirme döngüsü sayıları akılda miktar Çarpım işlemi peyderpey merkezi yöneticilik bölgesinde gerçekleşir Sayıların görüntüleri görselmekânsal yazboz tahtasını harekete geçirir Eğer siz çok manâlı bulup uzun süreli fikir deposunda saklamazsanız, çarpımın cevabını bulduktan anında daha sonra işlem hafızanızdan uçup gider
Bu iyi bir şeydir İşler belleğinizde tuttuğunuz her şey daima orada depolu kalsaydı meydana gelecek yığını bir hayal edin!
Litaratür:
BBC
Meşhur bilişsel psikolog George Miller bu konuda bir dizi deney yaptı ve elde ettiği bilgileri 1956 yılında Psychological Review dergisinde açıkladı Çalışmasının meşhur giriş cümlesi, “Sorunum, bir bütün sayı kadar zulme uğramış olmak, şeklindeydi Bu gizemli sayı makalenin başlığında açıkça görülüyordu: “Sihirli Rakam Yedi – Pozitif Eksi iki Miller çoğu insanın belleğinde bir defada yedi yeni veri parçacığı saklayabildiğini keşfetti Bazıları daha azını saklayabilirken bazıları daha fazlasını da aklında tutabiliyordu Birbiri ardına gelen deneyler sonucunda, araştırmacılar Miller ’ın sayılarını farklı şartlar aşağıda deneme ettiler ve öbür türden bilgilerin belleğin sınırlarını nasıl etkilediği konusunda data edindiler Bir Takım araştırmacılar, verilen sayılardan, harflerden, kelimelerden veya diğer türden olsun, Miller ’ın aktif belleğin yedi veri parçacığını saklayabildiği savını sorguladılar Bütün bunlara karşın, Miller ’ın makalesinin sonunda ilginç bir soru vardı: Yedi deniz, dünyanın yedi harikası, yedi ölümcül günah vs olması sadece bir tesadüf mıdır?
Düşüncelerinizi başkalarına aktarmak için anlamsal belleğinizi kullanmanız gerekir Kim olduğunuz, ne hatırladığınıza yan olduğundan, kimlik sahibi yani bir birey elde etmek için, olaysal belleğe ihtiyacınız vardır
Adale hafızası olarak da bilinen yöntemsel hafıza de uzun sürelidir Karmaşık hareketler rutin hale dönüştüğünde gelişir Bisiklete ilk önce binmeye çalıştığınızda, tekerlekleri döndürebilmeniz, gövdenizi dürüst yöne çevirebilmeniz, bisikleti dengede tutabilmeniz için beyninizin ön lobları bilinçli olarak kaslarınıza sinyaller gönderir Bir zaman sonra, bu hareketlerin kontrolü ön beyin den beyinciğe kayar ve kas hafızası, bilinçli bir düşünceye gerek kalmadan bisikleti sürmenizi sağlar Ayrıca, aklınızda yedi veri parçacığı tutmanızı karşılayan bir çeşitlilik geçici belleğiniz de vardır Bilim insanları, işler belleğin zihinsel çalışmalardaki aktif, yaşamsal rolünü vurgulamak adına, kısa süreli bellek terimini kullanmayı bırakmıştır İşler bellek, alın loblarında yer alır 1970 ’li yıllarda, İngiliz psikolog Atan Baddeley işler belleğin mantık, zihinsel aritmetik, sorun çözme ve yarı durumlar için geçici bir platform sunduğunu söylemiştir Bir yandan üzerlerine eklerken ya da başkalarıyla kıyaslarken bir yana da bilgi parçacıklarını saklayan işler bellek, beynin yeni anlayışlar geliştirmesine olasılık tanır, işler hafıza, bir cevap ararken karşınızdakinin sözlerini aklınızda tutarak sohbetleri sürdürmenizi sağlar
Baddeley işler belleğin üç bölümden oluşan bir modelini geliştirmiştir Bu modeldeki bölümlere, merkezi yöneticilik, seslendirme döngüsü ve görselmekânsal yazboz tahtası adını vermiştir Merkezi idare bölümü, uzun süreli bellekle ilişkiyi kontrol etmenin yanı sıra, seslendirme döngüsü ve görselmekânsal yazboz tahtasına dikkati yönlendiren bir müdür görevi görür Bir sınavda hatırlamanız gereken bir data okuduğunuzda, merkezi yöneticilik bölümü, okuduğunuzu anlamanız için işler belleğin öteki bölümleriyle birlikte çalışır ve sonradan bilgiyi uzun süreli belleğe yönlendirmeye çalışır Böylece gerektiğinde bu bilgiyi depolandığı yerden çağırabilirsiniz Seslendirme döngüsü, bir kayıt aleti gibi çalışır Bu deneyin başındaki sayıları okurken, sesler zihninizden bir bandın parçaları gibi geçti Baddeley ’e kadar, döngüye katılan sesler takriben iki saniye sonra kaybolmaya başlar Bu Miller ’ın etkin belleğin sınırları hakkında elde ettiği sonuçları destekler Görselmekânsal yazboz tahtası, görüntüleri kullanmak üzere saklar lakin tıpatıp seslendirme döngüsündeki data parçacıkları gibi bunlar da çok çabuk kaybolur Bu üç parçanın hepsi bir arada çalışabilir 2 haneli iki sayıyı zihninizde çarptığnızda seslendirme döngüsü sayıları akılda miktar Çarpım işlemi peyderpey merkezi yöneticilik bölgesinde gerçekleşir Sayıların görüntüleri görselmekânsal yazboz tahtasını harekete geçirir Eğer siz çok manâlı bulup uzun süreli fikir deposunda saklamazsanız, çarpımın cevabını bulduktan anında daha sonra işlem hafızanızdan uçup gider
Bu iyi bir şeydir İşler belleğinizde tuttuğunuz her şey daima orada depolu kalsaydı meydana gelecek yığını bir hayal edin!
Litaratür:
BBC