Afganistan'ın başşehri Kabil'in 15 Ağustos'ta Taliban'ın eline geçmesinden bir gün evvel Beyaz Saray'da yapılan bir toplantının basına sızan notları, Lider Joe Biden idaresinin tahliyeler dahil Afganistan'dan çekilme konusundaki hazırlıksızlığını ortaya koydu.
Amerikan Axios haber sitesi, 14 Ağustos 2021'de ABD saatiyle 15.00-14.30 saatleri ortasında Ulusal Güvenlik Kurulu bünyesinde kabine üyelerinin yardımcıları ve güvenlik kurumlarının üst seviye yöneticileri ile Beyaz Saray'da Afganistan'dan çekilme süreci ile ilgili yapılan toplantının notlarının olduğu bir evraka ulaştı.
Evrakta üst seviye yetkililerin, tahliyede önceliğin ABD işçisi, vatandaşları ve tahliyeleri üzerine ABD hükümeti ile mutabakatı olan müttefik devletlerin işçisine verileceği söz ediliyor.
Nereye gidecekleri belirlenmemiş
Daha sonra da Afgan asıllı ABD vatandaşları, ABD tarafından çalıştırılan Afganlar ve Amerikan ordusu ile iş birliği yapan Afganlar'ın mümkün olduğunca kısa müddette tahliye edileceği belirtilen evrakta, tahliye edileceklerin nakledilecekleri ülkelerin o vakte kadar belirlenmediği ortaya çıkıyor.
Tahliye edilecek şahıslar belirlenmemiş
Dokümanda ayrıyeten, o güne kadar ABD ile iş birliği yapmış bireylere şimdi ulaşılmadığı, bu bireylerin şimdi belirlenmediği ve taramadan geçirilmediği de dikkat çekiyor.
Doküman, Kabil'in düşmesine saatler kala Biden idaresinin Afganistan tahliyesi konusunda şimdi bir adım atmadığını ortaya koyuyor.
'Tarihte gibisi görülmemiş tahliye' demişlerdi
Büyük bir kısmının keçeli kalemle kapatıldığı evrakın açık kısmında, Dışişleri Bakanlığının Kanada ve NATO üyesi Avrupa ülkeleri ile tahliye edilenlerin süreksiz olarak nakledilmesi için görüşmelere başlaması isteniyor.
Ayrıyeten, evrakta Pentagon'un günlük 5 bin kişi tahliye etmek üzere planlama yapması talep ediliyor.
Biden idaresi, Afganistan tahliyesini 'tarihte gibisi görülmemiş tahliye' olarak lanse ederken, sızdırılan bu doküman bir taraftan tahliye sırasında yaşanan kaos ve plansızlığın, başka taraftan geride yüzlerce ABD vatandaşı ve on binlerce Amerikan ordusu ile iş birliği yapmış Afganların bırakılmasının nedenini günyüzüne çıkardı.
Biden, 14 Nisan 2021'de 11 Eylül'ün yıl dönümüne kadar ABD kuvvetlerinin Afganistan'dan büsbütün çekilmesi için talimat vermişti.
Askeri tahliye büyük ölçüde tamamlanırken, ABD istihbaratının Afgan ordusunun dağılmasını ve hükümetin çökmesini ön görememesi büyük bir kaosa neden olmuştu.
Afgan hükümeti çökmüş, ordu dağılmış ve Taliban 15 Ağustos'ta Kabil'e girmişti.
Bunun üzerine on binlerce Afgan Kabil Hamid Karzai Memleketler arası Havaalanı'na akın etmiş ve ABD askeri kargo uçaklarına binmeye çalışmıştı.
Öbür taraftan, ABD'nin tahliyede öncelik şartlarını taşıyan on binlerce kişi ise havaalanına ulaşamamıştı.
Kaosla sonuçlanan çekilmeye ait tartışmalarda ABD kurumlarının koordinasyonsuzluğu ve hazırlıksızlığına işaret edilmişti.