Türkiye’nin başka bölgelerine oranla 'çok yüksek riskli' kategoride olan Karadeniz'de, Kovid-19 virüsünün süratli yayılımının takibi ve tespiti için özel bir çalışma başlatıldı. Karadeniz Teknik Üniversitesi'nden Prof. Dr. Faruk Aydın ve takımı, vaka oranının yüksek olduğu Karadeniz şehirlerinde bölgeye has yeni bir mutant virüs olup olmadığını araştıracak.
Sıhhat Bakanlığı 'covid19.saglik.gov.tr' adresinde Türkiye haritası üzerinden yayımlanan datalara nazaran, Karadeniz Bölgesi'nde Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon ve Rize, Covid-19 hadise sayılarının yüksek olması nedeniyle 3 haftadır ‘çok yüksek riskli’ kategorisinde yer alıyor. Alınan önlem ve kısıtlamalara karşın, Karadeniz’deki olaylarda beklenen düşüşün yaşanmaması üzerine bilim insanları harekete geçti.
KTÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Faruk Aydın önderliğinde oluşan uzman grup, hadise sayısının yüksek olduğu bölgede farklı aile kümelerinden alınacak Covid-19 örneklerini ‘gen sekansı’ prosedürüyle inceleyecek. Protokolü hazırlanan araştırmayla, bölgeye mahsus ve daha evvel tanımlanmamış yeni bir mutasyonlu virüsün izi aranacak.
"Sayıları bu yüzdelerde tutan bir neden var"
KTÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Faruk Aydın, bölgede Covid-19 sayılarının denetim altına alınamaması nedeniyle bu çalışmayı başlattıklarını söyledi.
İngiliz varyantı Covid-19 virüsünün yalnızca Karadeniz’de olabileceğini düşünmediğini belirten Prof. Dr. Aydın, “Ülkemizdeki sayılardan 4 kat yüksek sayıda olmamızın bir öbür nedeni olmalı. Mutasyon kesinlikle vardır demiyoruz fakat bu sayıları bu yüzdelerde tutan bir neden var. Nedenlerden bir tanesi bu olabilir diye bu çalışmayı yapacağız. ‘Kesitsel’, yani sonlu sayıda örnekte yapılacak bir çalışma olacağı için de mutasyon yakalamamız durumunda bahse önemli derecere ışık tutacaktır. Yakalamama talihimiz olması nedeniyle bir yorum yapamayacağız. Bu çalışmanın daha ileriye taşınması gerekli olabilir” dedi.
"Mutasyon beklentimiz çok fazla değil"
Covid-19 virüsünün bölgede en fazla yayıldığı Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon ve Rize’deki üniversitelerin de dayanağıyla toplanacak virüs örneklerinin izole edilerek ‘gen sekansı’ metoduyla inceleme yapacaklarını anlatan Prof. Dr. Aydın, şöyle konuştu:
"Çalışmanın protokolü yazılmaya başlandı, ancak ekonomik kısıtlılık nedeniyle yapacağımız ‘kesitsel’ çalışma çok önemli bir sonuç vermeyebilir. Ayrıyeten mutasyon beklentimiz de çok yüksek değil. Genetik bir değişim meydana geldiği düşünülürse bilim etrafları, bölgedeki olumlulukların yüzde 5’inin ‘gen sekansı’nın yapılmasını önermektedir. Bu kadar önemli bir maliyeti üniversite olarak bunun altından çıkmamız imkansız. O yüzden kesitsel bir çalışma hazırladık. Her vilayetten 6’şar virüsü izole edip bunların sekansını tahlil edeceğiz ve bunların bilinen İngiliz, Güney Afrika, Brezilya, ABD’de yeni tanımlanan California ve New York mutasyonlarından farklı olup olmadığını inceleyeceğiz.”
"Virüs örneklerini topluyoruz"
KTÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Irmak Baran da virüsün genetik malzemesi olan DNA ve RNA'sında farklılık olup olmadığını 'sekanslama' sistemiyle araştıracaklarını söyleyerek, "Yeni bir mutasyon şu an yalnızca teorik olarak bir varsayım. Bu nitekim bu türlü mi, bunu araştırmak için çalışmayı planlıyoruz. Bunun için çok sayıda etraf vilayetlerin de iştirakiyle birlikte virüs örneklerini toplayıp biriktiriyoruz. Bunları seçerken de makul örneklere dikkat ediyoruz. Viral yükü yüksek olan ve diğer mutasyonların saptanmadığı hastalardan tercih etmeye çalışıyoruz. Bu sayede de şayet varsa buraya has bir mutant bunu ortaya koymayı kolaylaştırmış olacağız" diye konuştu.