Karışımları Ayırma Yontemleri Nelerdir?
Karışımları Ayırma Yontemleri Neler?
Karışımları Ayırma Yontemleri Konu Anlatımı
Maddeler doğada saf halden ziyade karışım halınde bulunurlar Orneğin etrafımızdaki hava bir gaz karışımıdır, ictiğimiz su icerisinde cok miktarda mineral maddelerin bulunduğu bir karışım dır, deniz ve gol suları da bir karışımdır
Doğadan elde ettiğimiz bazı karışımları ayırarak kullanırız Orneğin ham petrol doğadan elde edildiği şekliyle kullanılamaz Damıtılarak; benzin, motorin, fueloil, zift gibi maddelere ayrıştırılır
Ellesuzerek ayrıştırma: Basitce maddeleri elek, suzgec gibi araclar kullanarak ayırmaktır Orneğin kumu cakıllardan bir elek yardımıyla rahatca ayırabiliriz Ya da bulanık suyu bir suzgecten gecirerek camurundan
Oz kutle farkıyla ayırma: Oz kutle maddelerin kendilerine has ve ayırt edici ozellikleridir Her maddenin oz kutlesi farklıdır Sadece aynı cins maddelerin oz kutleleri aynıdır Maddelerin oz kutlelerine bakarak aynı madde olup olmadıklarına karar verebiliriz Orneğin iyice calkalanmış zeytinyağı su karışımını duşunelim Su ve zeytinyağının oz kutleleri farklı farklıdır (doğal olarak yoğunlukları da) bu karışımı ayırmak istersek bir sure beklememiz yeterli olacaktır Cunku oz kutle farkından dolayı oz kutlesi daha kucuk olan zeytinyağı bir sure sonra kabın ustunde toplanacak su ise kabın dibinde kalacaktır Sutalaş yada sutebeşir tozu karışımlarını da benzer şekilde ayrıştırabiliriz Dinlendirme ile ayrıştırma:Orneğin camurlu suyu (sucamur karışımı) ayrıştırma yontemlerinden biri de dinlendirmedir Dinlendirmeye bırakılan camurlu suda bir sure sonra camur suyun dibine cokecek ustte temiz su kalacaktır
imageskarisimlariayirmayontemleri5afc57e1def82
Cozme ve kristallendirme ile ayrıştırma: Orneğin demir tozları ile tuzun karıştığını duşunelim Bu karışımdan tuzu ayırmak icin şu yontemi kullanabiliriz Demir tozu tuz karışımını suya atarsak, demir suda cozunmezken tuz suda cozunur Bu yontem cozme yontemidir Kaptaki tuzlu sudan ise tuzu ayırmak icin kabı ısıtarak suyun buharlaşmasını sağlarız boylece geriye tuz kalmış olur Bu yonteme (tuzu sudan ayırma) kristallendirme denir Deniz suyundan tuz elde edilmesi bu şekilde gercekleşir
Mıknatıs ve elektrik ile ayırma: Onceki ornekte demir tuzu demir tozlarından ayırmak icin pekala mıknatıs kullanabilirdik Mıknatıs demir tozlarını cektiğinden tuz ayrıştırılmış olur
Elektrik ile ayırma da benzer şekilde gercekleşir Elektriğe zaafı olan maddeleri bulundukları karışımlardan elektriği kullanarak rahatlıkla ayırabiliriz Orneğin bir evimizde şekerin karabiberle birbirine karıştığını duşunelim bunları ayırmak icin elektriği kullanabiliriz Yun bir kumaşa surterek elektrik yuklediğimiz plastik bir cubuğu karışım tutarsak elektrikten etkilenen karabiber tozlarını plastik cubuk cekerek bu karışımın ayrılmasını sağlamış olacaktır
imageskarisimlariayirmayontemleri5afc57e319eed
Damıtma ile ayırma: İki yada daha sıvının karışmasından oluşan karışımları damıtarak ayırabiliriz Orneğim ham petrolden ceşitli yakıt ve sanayi maddeleri elde edilmesi bu yolla gercekleşmektedir
Damıtma olayında karışan sıvıların farklı kaynama noktaları etkili olmaktadır Orneğin su alkol karışımını damıtarak ayırabiliriz Cunku suyun kaynama sıcaklığı 100 C0 iken alkolun kaynama sıcaklığı 70 C0 dır Boylece bu karışımı ısıtarak kaynamaya bırakırsak karışımın sıcaklığı 70 C0 a geldiğinde alkol kaynamaya başlayacaktır Buharlaşan alkolu başka bir kaba aktarmak suretiyle sudan ayırmış oluruz
imageskarisimlariayirmayontemleri5afc57e51957a
Molekul
Birden fazla atomun bir araya gelerek oluşturdukları bağımsız yapıya molekul denir
molekullergif 3406 Bytes
Bileşiklerin elementlerine ayrıştırılması
Bileşiklerin elementlerine ayrışması olayı ancak kimyasal yollarla mumkun olur
Isı enerjisi ile ayırma: Bileşikleri ayrıştırmada kullanılan etkili yontemlerden biri de ısıtmak tır
Elektrik enerjisiyle ayrışma (elektroliz): Bileşikleri elektrik enerjisini kullanarak bileşenlerine ayırma işine elektroliz denir Orneğin su elektrolizle kendisini oluşturan Hidrojen ve Oksijene ayrışır
Elektroliz sonunda uretecin (+) ucunun bulunduğu elektrotta Oksijen molekulleri () ucun bulunduğu elektrotta hidrojen molekulleri toplanacaktır
Elektroliz sonunda icinde Oksijen bulunan tup yakılacak olursa parlak bir alev gorulurken diğer tupun yakılması sonucu patlama ile karşılaşılacaktır
Karışımları Ayırma Yontemleri Neler?
Karışımları Ayırma Yontemleri Konu Anlatımı
Maddeler doğada saf halden ziyade karışım halınde bulunurlar Orneğin etrafımızdaki hava bir gaz karışımıdır, ictiğimiz su icerisinde cok miktarda mineral maddelerin bulunduğu bir karışım dır, deniz ve gol suları da bir karışımdır
Doğadan elde ettiğimiz bazı karışımları ayırarak kullanırız Orneğin ham petrol doğadan elde edildiği şekliyle kullanılamaz Damıtılarak; benzin, motorin, fueloil, zift gibi maddelere ayrıştırılır
Ellesuzerek ayrıştırma: Basitce maddeleri elek, suzgec gibi araclar kullanarak ayırmaktır Orneğin kumu cakıllardan bir elek yardımıyla rahatca ayırabiliriz Ya da bulanık suyu bir suzgecten gecirerek camurundan
Oz kutle farkıyla ayırma: Oz kutle maddelerin kendilerine has ve ayırt edici ozellikleridir Her maddenin oz kutlesi farklıdır Sadece aynı cins maddelerin oz kutleleri aynıdır Maddelerin oz kutlelerine bakarak aynı madde olup olmadıklarına karar verebiliriz Orneğin iyice calkalanmış zeytinyağı su karışımını duşunelim Su ve zeytinyağının oz kutleleri farklı farklıdır (doğal olarak yoğunlukları da) bu karışımı ayırmak istersek bir sure beklememiz yeterli olacaktır Cunku oz kutle farkından dolayı oz kutlesi daha kucuk olan zeytinyağı bir sure sonra kabın ustunde toplanacak su ise kabın dibinde kalacaktır Sutalaş yada sutebeşir tozu karışımlarını da benzer şekilde ayrıştırabiliriz Dinlendirme ile ayrıştırma:Orneğin camurlu suyu (sucamur karışımı) ayrıştırma yontemlerinden biri de dinlendirmedir Dinlendirmeye bırakılan camurlu suda bir sure sonra camur suyun dibine cokecek ustte temiz su kalacaktır
imageskarisimlariayirmayontemleri5afc57e1def82
Cozme ve kristallendirme ile ayrıştırma: Orneğin demir tozları ile tuzun karıştığını duşunelim Bu karışımdan tuzu ayırmak icin şu yontemi kullanabiliriz Demir tozu tuz karışımını suya atarsak, demir suda cozunmezken tuz suda cozunur Bu yontem cozme yontemidir Kaptaki tuzlu sudan ise tuzu ayırmak icin kabı ısıtarak suyun buharlaşmasını sağlarız boylece geriye tuz kalmış olur Bu yonteme (tuzu sudan ayırma) kristallendirme denir Deniz suyundan tuz elde edilmesi bu şekilde gercekleşir
Mıknatıs ve elektrik ile ayırma: Onceki ornekte demir tuzu demir tozlarından ayırmak icin pekala mıknatıs kullanabilirdik Mıknatıs demir tozlarını cektiğinden tuz ayrıştırılmış olur
Elektrik ile ayırma da benzer şekilde gercekleşir Elektriğe zaafı olan maddeleri bulundukları karışımlardan elektriği kullanarak rahatlıkla ayırabiliriz Orneğin bir evimizde şekerin karabiberle birbirine karıştığını duşunelim bunları ayırmak icin elektriği kullanabiliriz Yun bir kumaşa surterek elektrik yuklediğimiz plastik bir cubuğu karışım tutarsak elektrikten etkilenen karabiber tozlarını plastik cubuk cekerek bu karışımın ayrılmasını sağlamış olacaktır
imageskarisimlariayirmayontemleri5afc57e319eed
Damıtma ile ayırma: İki yada daha sıvının karışmasından oluşan karışımları damıtarak ayırabiliriz Orneğim ham petrolden ceşitli yakıt ve sanayi maddeleri elde edilmesi bu yolla gercekleşmektedir
Damıtma olayında karışan sıvıların farklı kaynama noktaları etkili olmaktadır Orneğin su alkol karışımını damıtarak ayırabiliriz Cunku suyun kaynama sıcaklığı 100 C0 iken alkolun kaynama sıcaklığı 70 C0 dır Boylece bu karışımı ısıtarak kaynamaya bırakırsak karışımın sıcaklığı 70 C0 a geldiğinde alkol kaynamaya başlayacaktır Buharlaşan alkolu başka bir kaba aktarmak suretiyle sudan ayırmış oluruz
imageskarisimlariayirmayontemleri5afc57e51957a
Molekul
Birden fazla atomun bir araya gelerek oluşturdukları bağımsız yapıya molekul denir
molekullergif 3406 Bytes
Bileşiklerin elementlerine ayrıştırılması
Bileşiklerin elementlerine ayrışması olayı ancak kimyasal yollarla mumkun olur
Isı enerjisi ile ayırma: Bileşikleri ayrıştırmada kullanılan etkili yontemlerden biri de ısıtmak tır
Elektrik enerjisiyle ayrışma (elektroliz): Bileşikleri elektrik enerjisini kullanarak bileşenlerine ayırma işine elektroliz denir Orneğin su elektrolizle kendisini oluşturan Hidrojen ve Oksijene ayrışır
Elektroliz sonunda uretecin (+) ucunun bulunduğu elektrotta Oksijen molekulleri () ucun bulunduğu elektrotta hidrojen molekulleri toplanacaktır
Elektroliz sonunda icinde Oksijen bulunan tup yakılacak olursa parlak bir alev gorulurken diğer tupun yakılması sonucu patlama ile karşılaşılacaktır