Ülkemizde, bilhassa de büyük kentlerde trafik sorunu bulunuyor. Büyük ölçüde kentlerin kalabalık olmasından doğan bu durum da doğal olarak hem yayaların hem de sürücülerin zaman kaybetmesine neden olabiliyor. Kelam konusu kentlerin hayat temposunun da süratli olduğunu düşünürsek bu hayli önemli bir sorun.
Araç trafiğinin sıkışıklığı bir yana, yayayken de araçları uzun mühlet beklemek zorunda kalmak can sıkıcı olabiliyor. İş bu noktaya geldiğinde artık karşıdan karşıya daha inançlı geçmemizi mümkün kılan yaya butonları karşımıza çıkıyor. Pekala bunlar nitekim işe yarıyor mu? Gelin en açık halde anlatalım.
Trafik ışıklarını kurmalı makineler üzere düşünmeyin, hepsi 7/24 faal izleniyor:
Bu bahiste İstanbul’a bir bakalım. Kelam konusu kentimizde İBB Trafik Denetim Merkezi, trafiği 7/24 denetim edip ışıklara müdahale edebiliyor. Bu ışıkların uzaktan denetim edilebilmesi ve sistemli çalışmasına da sinyalizasyon deniyor. İstanbul genelinde 2000’den fazla sinyalizasyon sistemi bulunuyor.
Asfalt altındaki ve ışıkların üzerindeki algılayıcılar sayesinde de bunlar hem otomatik olarak trafik ışıklarının süresini ayarlayabiliyor hem de manuel olarak tek yerden denetim edilebiliyor.
Yani trafik ışıklarının gerisinde düşündüğümüzden daha gelişmiş bir sistem var. Pekala yaya butonlarının burada rolü ne?
Burada işler nerede olduğunuza nazaran, daha doğrusu bulunduğunuz yerde trafiğin genelde nasıl olduğuna nazaran değişiyor. Yeniden İstanbul üzerinden gidecek olursak, kelam konusu kentte hem yaya hem araç trafiğinin epey yoğun olduğunu biliyoruz. Aygıtlar, ikisine de tıpkı anda geç sinyali veremeyeceği için birkaç faktör devreye sokuluyor.
Nedir bu faktörler?
Buralarda büyük ölçüde talebe göre ışıkların kim için yanacağı belirli oluyor. Bunun dışında günün hangi saatinde olduğunuz, trafik yoğunluğu ve kaza durumu üzere faktörler de ele alınıyor. Sabah ve öğlen saatlerinde araçlar buralarda ağır olduğundan butonların, ışık mühletini azaltma konusunda pek de işe yaramadığını görebilirsiniz.
Fakat birebir yere gece vakti giderseniz butonların daha fonksiyonel olduğunu fark edebilirsiniz. Sabah vakti çoğunlukla kavşağın hangi tarafında araç birikimi fazlaysa orayı rahatlatmak ismine ışıklar ayarlanır. Şayet çok yoğunluk olursa da dediğimiz üzere yaya butonu fonksiyonsuz kalabilir.
Bu pek anlık gelişmez:
Şehir içinde makul kavşaklardaki yoğunluk, kaza gibi durumlar olmadığı sürece büyük ölçüde varsayım edilebiliyor. Bu sebeple de bu yerlerde kabaca bir trafik hacminin olduğu varsayılır. Ulaşım İdare Merkezinin (UYS) sitesinden aldığımız bilgilere nazaran kentteki kavşaklarda yer alan sabit periyodik bu ışıklarda ortalama bir gün için, günün farklı saatlerinde kullanılan 6 farklı sinyal planı var.
Yani buraların trafik hacmi muhakkak olduğu için yaya butonu, sabah saatlerinde istediğiniz fonksiyonelliği göstermez.
Bu butonların olmasına karşın araçlara hiç kırmızı ışığın yanmadığı yerler gördünüz mü?
Bu yerlerde yaya trafiği çok küçük seviyededir. Bu sebeple de geçiş talebi pek olmaz, münasebetiyle da algoritma, araç trafiğinin akıcılığına öncelik verir. Ancak belli bir seviyede bu ışıklar kullanılırsa yaya talebinin olduğu anlaşılır ve o ışıklarda araçların durması sağlanır. Yani bu butonlar üzerinden belli bölgelerde araç trafiğinin mi yoksa yaya trafiğinin mi ağır olduğu algılanıyor, akabinde talebe nazaran ikisinden birinin akıcılığına öncelik veriliyor.
Sonuç olarak da araçlar, geçmek isteyen yayalar olmamasına rağmen beklemek zorunda kalmıyor, sistem yalnızca yayalar butonu kullanırsa etkin oluyor.
Siz yeniden de kullanın ve aygıtlardan çıkan sesten rahatsız olduğunuzda bunun engelli vatandaşlara kolaylık sağlamak için yapıldığını unutmayın:
Dediğimiz üzere kelam konusu buton, ağır bölgelerde o an karşıya geçmenizi sağlamasa da gelen farklı taleplerle birlikte yayalara da müddet verilmesini sağlayacaktır. Yaya trafiğinin az olduğu kısımlarda araçlara neredeyse daima yeşil yandığından butona basmak zati gerekli oluyor ancak ağır kavşaklarda da butonu kullanmaktan ziyan gelmez.
Düşüncelerinizi yorum kısmında paylaşabilirsiniz.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4