Birer tünel şeklinde olan her iki burun boşluğunun içinde yan taraflara tutunmuş, önden arkaya doğru parmak şeklinde uzanan yapılara burun etleri (konka) denir.(resim) Bunlar üst, orta ve alt burun etleri olmak üzere üç sıra haline üst üste yerleşmişlerdir. Konkaların solunum havasını ısıtmak, süzmek, nemlendirmek, koku alma ve her iki burun deliğinin nöbetleşe çalışmasını (nasal siklus) sağlamak gibi pek çok görevleri vardır. Çeşitli nedenlere bağlı olarak bu burun etleri (özellikle alt burun etleri) normalden büyük olabilir ve nefes almayı güçleştirebilir. (resim) Burun kemik eğriliği (septum deviasyonu) olan hastalarda geniş olan burun deliği tarafındaki alt burun etlerinin ve bazen de orta burun etlerinin normalden büyük olması (konka hipertrofisi) sık rastlanan bir durumdur. (resim)
Alt burun etleri, içinde ince bir kemik levha olan ve üzeri yoğun biçimde kan damarları içeren süngersi bir dokuyla kaplı olan yapılardır. Çeşitli nedenlerle büyümüş olan burun etleri ilaç tedavisi ile küçültülemiyorsa, ameliyatla ufaltmak gerekebilir. Konkaları ufaltmak için pek çok ameliyat yöntemi vardır: Konkanın tamamen çıkartılması, kısmen çıkartılması, içindeki kemiğin çıkartılması, kırılarak yan duvara itilmesi, radofrekans ile küçültülmesi gibi…
Konkaların çok nadir ve özel durumlar dışında tamamen çıkartılması sakıncalıdır ve günümüzde yapılmamaktadır. Konkaların küçültülmesinde en pratik ve güncel yöntem “Radyofrekans” uygulamasıdır. Burada konka içerisine elektrod adı verilen sivri bir metal ile girilerek birkaç noktaya radyoakım uygulanır. Radyoakım, doku içinde kontrolü ısı uygulamasıyla hafif bir yanık oluşturur ve içine kan dolarak şişebilecek süngerimsi dokunun büzüşmesini ve sertleşmesini sağlar. Böylece konkanın kalıcı olarak ufalması sağlanır. Kullanılan cihaza göre bir ile üç seans uygulama yapmak yeterlidir. Radyofrekans uygulamasının etkinliği genellikle işlemden 1-2 ay sonra tam olarak ortaya çıkar.
Radyofrekans uygulaması genellikle septoplasti ameliyatlarına eşlik edecek şekilde (hasta zaten anestezi altındayken) yapılırken, bazen de tek başına yapılabilir. Sadece radyofrekans yapılacaksa lokal anestezi altında da (uyutmadan) yapılabilir. Ağrısız ve kısa süreli bir işlem olup, sonrasında hastanede yatmayı gerektirmez. Genellikle burun tamponu gerektirmez ve kişi aynı gün normal işine ve günlük hayatına dönebilir.
Radyofrekans işlemi sonrasında ilk birkaç gün ödem ve koyu yapışkan akıntı birikimi nedeniyle tıkanmalar olur. Daha sonra 2-3 hafta kadar devam eden ve giderek azalan bir kabuklanma ve kuruma devresi görülebilir. Bu dönemde burunun yıkanarak temizlenmesi ve uygun ürünlerle nemlendirilmesi önerilir. Yaklaşık 1 ay içinde yara iyileşmesi tamamlanır.
ORTA BURUN ETİ BÜYÜMESİ (KONKA BÜLLOSA) NEDİR?
Orta burun etleri içindeki kemik levha bazen hava boşluğu içerir. (Resim normal ve patolojik) Aynı bir kayısı çekirdeği gibi birbirine yapışık iki kabuk şeklindedir. Orta burun etinin içinde hava olması (orta konka pnömotizasyonu) hiçbir yakınması olmayan kişilerde de %25-40 oranında görülebilmektedir, yani bir hastalık durumu değildir. Ancak orta konka nefes almayı engelleyecek kadar büyükse, sinüs kanallarını kapatarak sinüzite yol açıyorsa veya burun içinde başka yerlere temas ederek ağrıya yol açıyorsa (MKBA = Mukosal Kontakt Baş Ağrısı) ameliyatla küçültülmeleri gerekir. Burada genellikle yapılan işlem kayısı çekirdeğine benzeyen iki kabuktan dış yanda olan kısmının kesilerek çıkartılmasıdır. Ameliyat endoskopik olarak, yani ince optik aletlerle burun içine girilerek yapılır. Dikkatli yapıldığında kolay ve sorunsuz bir işlemdir. Bazı durumlarda işlem sonrası kanama, kabuklanma ve koku almada azalma görülebilir.