Kalp kasına yerleşerek miyokardit (kalp kası iltihabı) oluşumuna sebep olan Covid-19 hastalığını atlatan bireylerin ilerleyen periyotlarda miyokardiyopati ismi verilen kalp kası hastalığı ile karşı karşıya kalma riski artıyor. Memorial Ankara Hastanesi Kardiyoloji Kısmı'ndan Prof. Dr. Ali Oto, Covid-19 virüsünün kalp hastalıklarına tesiri ve alınması gereken tedbirler ile ilgili bilgi verdi.
Baskılanmış bağışıklık hastalanma mümkünlüğünü artırır
Kalp hastalıkları, hastaların bağışıklığı baskılayıcı rahatsızlıkları yoksa tek başına koronavirüse yakalanma riskini artırmamaktadır. Fakat kalp yetmezliği üzere ağır kalp hastalığı olanlar ve diyabetik hasta kümelerinde bağışıklık sistemlerinin baskılanmış olması koronavirüse yakalanma mümkünlüğünü yükseltmektedir. Bununla birlikte koronavirüse yakalanma halinde altta yatan kalp hastalığı varlığı (Hipertansiyon,Koroner Kalp Hastalığı,Kalp Yetmezliği,Ağır Kalp Kapak Hastalıkları, Ağır Doğumsal Kalp Hastalıkları) ve şeker hastalığı varlığı hastalığın ağır seyretmesine ve hatta bazen ölümcül olmasına neden olabilir.
Covid-19 enfeksiyonu teneffüs yolları hastalığı üzere görülse de temelde koronavirüs kaynaklı ölümlerin üçte biri kalbe bağlı nedenlerle gerçekleşmektedir. Bu vefatlar büyük ölçüde ya önemli bir ritim bozukluğu ya da kalbin ağır hasar görmesi nedeniyle kalbin pompa gücünü kaybetmesi sonucunda olmaktadır. Hasebiyle ağır bakımlarda kalp nedenli vefatlar ön plandadır.
Covid-19 virüsünün kendisi temelde damarın iç yüzünü örten örtüyü yaygın olarak tutmaktadır. Hasebiyle bu virüs damar olan her yerde önemli sıkıntılara yol açabilmektedir. Virüsün yarattığı en değerli sorun ise damar içi pıhtılaşmaya neden olmasıdır. Bu durum bir yandan akciğerde meydana gelen tutulumların temelini oluştururken, başka yandan kalp krizini kolaylaştıran bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kalp hastalıklarının ağırlaşmasına sebep oluyor
Kalp ve damar sıhhatini etkileyen Covid-19'un ikinci tesiri de var olan kalp hastalıklarını ağırlaştırmasıdır. Hafif bir koroner rahatsızlığı olan hastalarda kalbi besleyen damarların içindeki plakaların yırtılmasına, plakaların üstünde pıhtıların oluşmasına ve kalp krizine neden olmaktadır. Bazen birinci belirti kalp krizi olabilmektedir. Bunun yanında beyin, böbrekler ve akciğerlerde de her türlü damar tıkanıklığına sebebiyet vermektedir.
Covid -19 virüsü kalp kasının kendisini ve zarlarını da tutabilmektedir. Kalbi tuttuğunda çok ağır hasara neden olan koronavirüsün miyokarda (kalp kası) yerleşip, hastalık yapması sonucunda miyokardit (kalp kası iltihabı) oluşmaktadır. Olağan şartlarda kendini sınırlayan miyokardit, koronavirüs hastalarında bazen çok ağır seyredip, önemli hasarlara neden olabilmektedir. Bununla birlikte kalbin kasılma işlevini bozan kardiyomiyopati denilen uzun vadeli sakatlık bırakan bir rahatsızlığa da yol açabilmektedir.
"Miyokardit geçiren hastaları gelecekte neler bekliyor?” sorusu en değerli bahisler ortasında yer almaktadır. Koronavirüsü atlatan hastaların gelecekte nelerle karşılaşacağı şu anda bilinmemekle birlikte, bu hususla ilgili gelecekte yaşanması mümkün bir tsunami beklentisi bulunmaktadır. Koronavirüsü atlatan bireylerde orta ve ileri vadede miyokardiyopati rahatsızlığı oluşup, kalp yetmezliği gelişme ihtimali makus sonuçlar doğurabilir.
Koronavirüsü atlatmış bilhassa genç ve semptomu olan hastalarda, hastalığın kalpte ve akciğerde izler bıraktığı görülebilmektedir. Bu hastalarda koronavirüs sonrasında kalbin kasılma gücü önemli halde bozulabilmektedir. Bu izlerin yanı sıra hipertansiyon ve diyabet üzere diğer rahatsızlıkların bulunması kalp ve damar sisteminin daha fazla etkilenmesine neden olabilecek faktörleri oluşturmaktadır.
Covid-19'a yakalanan hastaların kalp hastalıkları ve tansiyon için aldıkları ilaçları katiyen bırakmamaları, tedavilerine çok dikkatli bir formda ve kendilerine tabiplerin önerdiği biçimde devam etmeleri gerekmektedir. Şimdiki çalışmalara nazaran; kullanılan ilaçlardan rastgele birisinin korona riskini artırmadığına, bilakis çok faydalı olduğuna inanılmaktadır. Birebir vakitte aşı olmaktan da kaçınılmamalıdır. Kalp sorunu olan bireyler sıraları geldiğinde hem kendilerini hem de sevdiklerini korumak için kesinlikle aşı olmalıdır.
Koronavirüs ilaçlarını kullanmaktan korkmayın
Koronavirüs tedavisi için kullanılan ve önerilen kimi ilaçların kullanılıp, kullanılmayacağına dair kamuoyunda tartışmalar yaşanmaktadır. Bu ilaçlar zati uzman tabip denetimi altında verildiği için olumsuz bir tesiri bulunmamaktadır. Tabibin uygun gördüğü ilaçları almaktan korkulmaması ve nizamlı kullanımları kıymetlidir.
Covid geçirdikten sonra da kesinlikle korunmaya devam edilmesi gerekmektedir. Bu çok kritik bir husustur. Zira yeni mutant olayları görüldükten sonra yine bulaşma mümkünlüğü bulunmaktadır. Bununla birlikte bağışıklık müddetinin ne kadar olduğu ve herkeste ne kadar bağışıklık bıraktığı net olarak bilinmemektedir. Bütün bunlar hastalık geçirilse bile korunma zorunluluğunu ortaya koymaktadır.
Pandemi müddetinde meskene kapanma, hareketsizlik ve sıhhatsiz beslenme ile yaygın bir şişmanlama eğilimi gözlenmekte ve bu durum hastalarımızı olumsuz istikamette etkilemektedir. Bunun yanında şişmanlığın kalp ve damar hastalıklarının ve diyabetin davetçisi olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle pandemi mühletince, konuta kapanma devirlerinde sağlıklı beslenmeye her zamankinden daha fazla ihtimam gösterilmesi ve imkan olduğunca koronavirüsten korunma prensipleri içinde hareket edilmesi (ev içi antrenmanları, açık havada kalabalık olmayan ortamlarda yürüme vb) gerekmektedir.
Pandemi sürecinde uygulanabilecek teklifler şunlardır:
- Hareketsizlik, çok ve makus beslenme kilo alımına; kilo alımı da tansiyon ve şekerin denetimden çıkarak kimi rahatsızlıkların tetiklenmesine neden olmaktadır. Konuttan çok fazla çıkmamak beslenme sistemini değiştirmektedir fakat kesinlikle sağlıklı bir beslenme planı uygulanmalıdır.
- Konutta kalanlar kesinlikle hareket etmeye çalışmalıdır. Hareketler mesken içinde yahut kalabalık olmayan yerlerde yapılabilir. En azından açık havada yürüyüşler gerçekleştirilmelidir.
- Kalp krizi gibisi durumlarda yahut kalp krizi öncesi şikayetlerin olduğu hallerde koronavirüs kaygısıyla hastaneye gitmemek, durumu kötüleştirip ağır kalp krizlerine yol açar. Göğüs ağrısı, ritim bozuklukları, nefes darlığı üzere şikayetleri olanlar vakit kaybetmeden hastaneye başvurulmalıdır.
- Kıymetli bir kalp hastalığı, diyabeti ve tansiyonu olan şahıslar hekim denetimlerini aksatmamalıdır.
- Hastalar tabipleri tarafından verilen ilaçlarını kullanmaya devam etmelidir
- Vitamin ve mineral dayanaklarının kullanılması yerine taze meyve, zerzevat tüketmek, öğün atlamamak ve kilo aldırmayacak bir beslenme oluşturulmalıdır.