Dolar/TL'de 20 Aralık'ta açıklanan TL takviye paketi sonrasında görülen süratli düşüş ortadan geçen 3 ayın içinde aşikâr bir devir stabil görülse de 10 düzeylerinden 15 hududuna tekrar dayanmış durumda. Bu yükselişin 2021 yılının son devrindeki kadar süratli olmaması yükselişin iktisada tesiri olmadığı manasına gelmiyor. Kurlardaki yükselişin enflasyonda süren yükselişi destekleyeceği biliniyor. Ekonomistler de bu hususta ihtarlarını yaparken, kurda umutların bağlandığı ihracat tarafını da inceliyor.
'Dolar yükseldikçe enflasyondaki yükseliş trajik noktalara varacak'
Ekonomist Cihan İhtilal Zelyut, 'Dolarda adım adım 20'ye gidiyoruz' başlıklı yazısında dolar/TL'nin ve bağlı olarak enflasyonun çok daha trajik noktalara varacağını söyleyerek şunları iletti:
Son hesabıma nazaran rezervler eksi elli milyar dolar civarında. Kasa dolacak ki, dolar ve Euro kıtlığı olmasın, yani kur yükselmesin. Peki kasa nasıl dolar? İhracatla... O vakit cari açık dediğimiz, sattıklarınızla aldıklarınız ortasındaki fark olumlu olmalı. Pekala Türkiye'nin cari açığı 2022 yılında 2021 yılına nazaran daha düzgün olur mu? İşte bu imkânsız.
Bu görüşün münasebetlerini ise Zelyut şu halde iletti:
Cari açıkta en büyük darbeyi güç eserlerine bağlı ithalattan alıyoruz. 2021 yılında Brent tipi petrol fiyatı 65-70 dolardayken bu kalemde verdiğimiz eksi meblağı 50 milyar dolar. Pekala artık petrolün varili 110 dolar civarındayken güçten kaynaklı açık ne olacak? En az 80 milyar dolar... O vakit açığa bir 30 milyar dolar daha yazalım...
Açığı müspete çevirmek için turizm gelirleri epeyce değerli. Rusya ve Ukrayna savaşı turizmde kayıplar doğuracak. Ayrıyeten bu ülkelere yapılan ihracat ve ilgili ülkeler içindeki Türk firmalarının faaliyetleri de azalacak.
Türkiye'nin kayıt dışı iktisadında değerli kalemlerden biri olan Rusya ve Ukrayna ile yapılan bavul ticareti de kesildi. 2 ve 3 numarada belirttiğimiz kayıpların da en az 20 milyar dolar civarında gerçekleşeceğini söyleyebiliriz.
Ticaret Bakanlığı datalarına nazaran Ocak ve Şubat aylarındaki cari açık sayısı 18,3 milyar dolar oldu. Geçen yıl tıpkı aylarda açık, salgın nedeni ile duran üretim yani azalan ithalata bağlı olarak 6,4 milyar dolardı. Lakin iktisatta karantinanın bitmesi ve çarkların dönmesi ile ithalat patladı ve açık fırladı.
Motorlu kara taşıtları 25 milyar USD ihracat, 15 milyar USD ithalat, fark lehimize +10 milyar dolar.
Kazanlar, makinalar, mekanik kesimler da 20 milyar USD ihracat, 30 milyar USD ithalat, fark aleyhimize -10 milyar dolar.
Demir, çelik 17 milyar USD ihracat, 27 milyar USD ithalat, ortadaki fark -10 milyar dolar aleyhimize.
Elektrikli makinalar 12 milyar USD ihracat, 20 milyar USD ithalat, ortadaki fark -8 milyar dolar aleyhimize.
Plastikler ve mamulleri 10 milyar USD ihracat, 17 milyar USD ithalat, ortadaki fark -7 milyar dolar aleyhimize.
Türkiye'ye yabancı yatırımlar gelmiyor, olanlar da çıkıyorsa kurun bedelini müdafaamız nasıl mümkün olacak? Her yazımızda vurguladığımız, enflasyonun emin adımlarla yüzde altmışa olan yürüyüşü de liraya bedel kaybettirecek. Esasen spot kuru alıp enflasyon kadar artırdığınızda 20'nin üstünde sayılarla karşılaşıyorsunuz. __Cumhuriyet tarihinin en büyük kur atağı ve bağlı olarak enflasyon sayıları ile yüzleşeceğiz. Allah milletin yardımcısı olsun.