Koyun ve keçi bir birey adına kurban edilebilir Sığır ve deveye ise birdenbire yediye dek kişiler ortak olabilir Yedi kişiyi geçmemek şartıyla ortakların tek veya çift olmalarında bir ayrım yoktur Ortakların hisselerinin eşdeğer olması koşul değildir Yeter ancak her ortağın hissesi en düşük yedide bir veya katları olsun Sekiz kişi bir sığıra ortak olamaz Çünkü her bir ortağın hissesi minimum yedide bir olmalıdır İki kişi iki koyuna iki taraflı olabilir Biri, biri adına, diğeri de öbürünün namına kesilir
Ortaklıkta bulunması gereken şartlar şunlardır: Tüm ortakların Müslüman olmaları, hepsinin kurban niyetiyle ortaklığa katılmaları, her birinin iki taraflı kurbanda asgari yedide bir hisseye sahip olmaları
Et yeme maksadıyla ortaklık kurulursa ya da birisi et yeme maksadıyla ortaklıkta bulunursa, hiç birisinin kurbanı yerine gelmiş olmaz Ama kurban türlerinin aynı olması şart değildir Yani bir kısmının vacip kurbanına, bir kısmının da sünnet, beyhude ya da akika gibi değişik kurban türlerine maksat etmesi caizdir Oysa tüm ortakların aynı kurban için karşılıklı olmaları müstehaptır Kurban kesildikten sonra et, tartı ile eşdeğer şekilde paylaşılmalıdır (Bedayi: 57172, Damad: 2521), ortaklar göz kararı ile ayıramazlar Oysa bir ailenin fertleri için kurban edilecek olursa, bunun etini taksim etmeleri gerekmez diğer taraftan ortaklaşa kurban kesenler, kurban etini tamamen yoksullara dağıtacak ya da bir kuruma verecek olurlarsa, bu takdirde de kurban etini taksim etmeleri gerekmez
Satın aldıktan sonra kurbana iki taraflı almak
Soru: kimsesiz kesmek niyetiyle kurban alan bir kimse, sonradan başkalarını kurbanına ortak alabilir mi?
Cevap:
Alabilir, fakat bu mekruhtur Çünkü bu kimse ahdini, sözünü bozmuş sayılır Bu durumda en güzeli, bu kimsenin ortaklarından aldığı hisse tutarlarını sadaka olarak fakirlere vermesidir
Ama bu durumdaki kimse yoksul ise, bir görüşe göre başkalarını ortak edemez Çünkü mesul değilken onun keseceği bu kurban, bir adak kurbanı derecesindedir O kimse, bu kurbanı almakla kendisine vacip kılmıştır
Bir kimsenin sonradan başkalarını iki taraflı etmek niyetiyle tek başına kurban alması caizdir Bu kimse ola ki müşterek bulamazsa bile tek başına keser, caizdir
Adak niyetiyle ortak olmak
Soru: Adak kurbanı ya da velime (evlilik ziyafeti) niyetiyle bir sığıra ortak olunabilir mi?
Yanıt:
Evet, adak kurbanı niyetiyle ya da şükür ve sünnet kastıyla velime (düğün ziyafeti) için bir sığıra iki taraflı olunabilir, caizdir
Kaza kurbanı niyetiyle iki taraflı olmak
Soru: Ortaklardan biri geçen senenin kurbanına niyet etse, bu ortaklık geçerli olur mu?
Cevap:
Geçerli olur Yalnız kaza niyetiyle katılan ortağın kurbanın etinden faydalanması caiz değildir Tamamını fakirlere dağıtması gerekir *
Ortaklıkta bulunması gereken şartlar şunlardır: Tüm ortakların Müslüman olmaları, hepsinin kurban niyetiyle ortaklığa katılmaları, her birinin iki taraflı kurbanda asgari yedide bir hisseye sahip olmaları
Et yeme maksadıyla ortaklık kurulursa ya da birisi et yeme maksadıyla ortaklıkta bulunursa, hiç birisinin kurbanı yerine gelmiş olmaz Ama kurban türlerinin aynı olması şart değildir Yani bir kısmının vacip kurbanına, bir kısmının da sünnet, beyhude ya da akika gibi değişik kurban türlerine maksat etmesi caizdir Oysa tüm ortakların aynı kurban için karşılıklı olmaları müstehaptır Kurban kesildikten sonra et, tartı ile eşdeğer şekilde paylaşılmalıdır (Bedayi: 57172, Damad: 2521), ortaklar göz kararı ile ayıramazlar Oysa bir ailenin fertleri için kurban edilecek olursa, bunun etini taksim etmeleri gerekmez diğer taraftan ortaklaşa kurban kesenler, kurban etini tamamen yoksullara dağıtacak ya da bir kuruma verecek olurlarsa, bu takdirde de kurban etini taksim etmeleri gerekmez
Satın aldıktan sonra kurbana iki taraflı almak
Soru: kimsesiz kesmek niyetiyle kurban alan bir kimse, sonradan başkalarını kurbanına ortak alabilir mi?
Cevap:
Alabilir, fakat bu mekruhtur Çünkü bu kimse ahdini, sözünü bozmuş sayılır Bu durumda en güzeli, bu kimsenin ortaklarından aldığı hisse tutarlarını sadaka olarak fakirlere vermesidir
Ama bu durumdaki kimse yoksul ise, bir görüşe göre başkalarını ortak edemez Çünkü mesul değilken onun keseceği bu kurban, bir adak kurbanı derecesindedir O kimse, bu kurbanı almakla kendisine vacip kılmıştır
Bir kimsenin sonradan başkalarını iki taraflı etmek niyetiyle tek başına kurban alması caizdir Bu kimse ola ki müşterek bulamazsa bile tek başına keser, caizdir
Adak niyetiyle ortak olmak
Soru: Adak kurbanı ya da velime (evlilik ziyafeti) niyetiyle bir sığıra ortak olunabilir mi?
Yanıt:
Evet, adak kurbanı niyetiyle ya da şükür ve sünnet kastıyla velime (düğün ziyafeti) için bir sığıra iki taraflı olunabilir, caizdir
Kaza kurbanı niyetiyle iki taraflı olmak
Soru: Ortaklardan biri geçen senenin kurbanına niyet etse, bu ortaklık geçerli olur mu?
Cevap:
Geçerli olur Yalnız kaza niyetiyle katılan ortağın kurbanın etinden faydalanması caiz değildir Tamamını fakirlere dağıtması gerekir *
