Kurtuluş Savaşında Fedakar Turk Kadınları
Kurtuluş Savaşında Fedakarlık Gosteren Turk Kadınları
Tarihimizde duşmanla cephede bizzat mucadele eden şahsiyetlerin timsali 93 Harbinde Ruslarla mucadele eden Nene Hatun ile başlayan memleketi duşmanlardan kurtarma azmi Milli Mucadele'de had safhaya ulaşmıştır Kurtuluş Savaşının cephelerinde gorev alan ve tespit edebildiğimiz kadınlarımızın bazıları şunlardır:
Kara Fatma (Fatma Seher Erden):
1888 yılında Erzurum'da doğdu Subay Derviş Bey ile evlenmiş onunla birlikte Balkan Savaşına katılmıştır I, Dunya Savaşında ailesinde 910 kadınla birlikte Kafkas Cephesine gitmiş, Mondros Ateşkesinden sonra eşi Ermeniler tarafından şehit edilince etrafına topladığı kadınlarla birlikte Ermenilere karşı carpışmıştır Erzurum'da Mustafa Kemal ile yaptığı goruşme sonucunda gorev istemiş, kurduğu cetesiyle Bursa ve İzmit'in işgalden kurtulması icin calışmıştır Oğlu, kızı ve kardeşinin de bulunduğu mufrezesinde 35 kişi bulunuyordu Sakarya ve Başkomutanlık Meydan Muharabesine katıldı Afyon civarında Yunanlılara esir duşmuş ve yine kendi cabalarıyla kurtulmuş, ardından usteğmen rutbesine yukseltilmiştir Usteğmenlik maaşını Kızılay'a bağışlamıştır 1954 yılında TBMM tarafından yeniden maaş bağlanmıştır Erzurum'da 1955 yılında vefat etmiştir
Ayşe Hanım:
Yunanlıların İzmir'i işgali ile Milli Mucadele'ye katılmış, Aydın civarındaki mucadeleye ve III İnonu savaşlarına katılmıştır Sakarya Savaşı'nda yaralanmış ve tedavisinin ardından mufrezesine geri donmuştur Başarılarından dolayı binbaşılığa yukseltilmiştir Mucadele'nin kazanılmasından sonra Ankara'ya gelmiş ancak burada bavulunu caldırdığı icin evrakları kaybolmuştur Okuması olmadığından, sonraları Merkez bankası'nda hademe olarak calışmıştır
Tayyar Rahmiye:
Osmaniye'nin Kaziyeler koyunden olan Rahmiye Fransızlara karşı 9, Tumenin yaptığı mucadeleye mufrezesiyle katılmıştır, Temmuz 1920'de Fransızlara karşı harekete gecildiği sırada askerlerde bir duraksama olunca Ben kadın olduğum halde ayakta duruyorum da, siz erkek olarak yerlerde surunmekten utanmıyor musunuz?demiş, aynı muharebe sırasında ateş hattında kalan iki arkadaşını korumak icin İleriye atıldığında şehit duşmuştur
Hatice (Kılavuz) Hatun:
Adana Pozantı'da Fransız kuvvetlerine Tekir Yaylasından Mersin'e ulaşacak en kısa yolu yanlış gostererek Turk askerinin eline duşmelerini sağlamıştır
Kara Fatma Şimşek:
19211922 Fahri Milis Usteğmenirutbesiyle Kocaeli Grubu murettep Suvarisi emrinde mustakil Suvari mufrezesinde gorev yapmıştır
Tarsuslu Kara Fatma:
810 kişilik cetesiyle birlikte Afyon Savaşlarına katılmış, Tarsus'un kurtarılmasında yararlılık gostermiştir
Gaziantep Yirik Fatma:
Antep'de kuşatmaya karşı koymak icin cete teşkilatına katılmıştır
Nazife Kadın:
Kendisinden bilgi almak isteyen Yunanlılara karşı direnirken duşman tarafından Kavak onu Koyunde işkence yapılarak oldurulmuş ve ardından fırında yakılmıştır
Gordesli Makbule:
1921'de eşi Ustrumcalı Ali Efe ile birlikte Milli Mucadele cete savaşlarına katılmıştır 17 Mart 1922'de Akhisar'la Sungurlu hududu uzerinde bulunan Koca Yayla'da elinde silah, duşmanla en on safta savaşırken başından vurularak şehit edilmiştir
Asker Saime Hanım:
15 Mayıs 1919'da İzmir'in işgali dolayısıyla İstanbul Mitinginde konuşma yapmış, tutuklanmış daha sonra Anadolu'ya gecerek Milli Mucadele'de gorev almıştır Savaş sonrası İstanbul Lisesi'nde Edebiyat oğretmeni olmuştur
Halide Edip Adıvar:
İşgallerin ardından İstanbul'da yaptığı konuşmalarla halkı işgallere karşı uyandırmaya calışan, Milli Mucadele'nin en onemli simalarından biridir Sultanahmet Mitinginde yaptığı konuşmadan sonra tevkif kararı cıkınca, eşi eli birlikte Anadolu'ya gecmiş ve Milli Mucadele'ye katılmıştır Mustafa Kemal onu Garp Cephesine tayin etmiştir Halide Onbaşıolarak İstiklal Savaşına fiilen katılmıştır İstanbul Hukumeti tarafından, Mustafa Kemal ile birlikte hakkında olum kararı verilen altı kişiden biridir
Milli Mucadele sırasında cephede bizzat gorev alan Anadolu kadınlarından bazıları daha sonra TBMM tarafından mukafatlandırılmıştır Batı Cephesindeki 12 kadın ve Fatma Cavuş onlardan sadece birkacıdır Garp Cephesi KumandanlığıEskişehir Harbindeki başarılarından dolayı 12 kadını İstiklal Madalyası ile taltif ve Erzak Kolu Kumandanlığı vazifesini ifa eden Fatma Onbaşı'nın rutbesini Cavuşluğa terfi ettirmiştir Cephe gerisinde mucadele eden Anadolu'nun her yerindeki kadınlarımız bu topyekUn savaşın isimsiz kahramanlarıdır
Cepheye erzak ve cephane taşınması, askerlerin giyeceğinin temini, yaralı askerlerin tedavisi gibi geri hizmetlerini kadınlarımız gercekleştiriyordu Kastamonu İnebolu'da Milli Kuvvetlere bağlı olarak kurulan askeri teşkilat vasıtasıyla silah, cephane, erzak, giyecek, vb şeyler İnebolu İskelesi'nden Cankırı'ya oradan Ankara'ya ve cepheye gonderiliyordu ''Kağnı Kollarında 1921kışında Kastamonu şehrinin kapısı sayılan kışla onunde bir kadının cephane yuklu kağnısı uzerine kapanmış halde donmuş olarak askerler tarafından bulunmuştu
Kağnı arabasındaki kıymetli yuku korumak icin ustune yorganını orten genc kadının bir elinde ugendire kollarını acmış halde yorganın uzerine abanarak kaldığı gorulmuştur Askeri birlikte bulunan Rıfat Cavuş okuzleri koşarken, Cemil Cavuş da şehidin uzerindeki karları supurmuş, bu sırada yorganın altından bir cocuk sesi işitilmişti Yorganın altından otlara sarılı top gulleleri arasında, culların icinde kundaklı bir kız cocuğunun donmaktan kurtulduğu gorulmuştu
Bu ornekte olduğu gibi Turk kadını cephane taşınması sırasında gosterdikleri fedakarlıkları ile; vatan sevgisinin ve Ozgurluğun bir insan icin ne kadar onemli olduğunu tum dunyaya ve bugunku nesillere ispatlamışlardır
Savaşa hastabakıcı, camaşırcı olarak katılanlar, yanında CobanlarAfyon demiryolu hattının onarımı da kadınlarımıza duşmuştur
Duzenlenen mitingler, kurulan cemiyetler, savaşa asker, oğretmen, hemşire,hastabakıcı, camaşırcı olarak katılanlar, cephe gerisinde mucadele edenler gostermektedir ki Milli Mucadele; adına yakışır şekilde milleti oluşturan genc, yaşlı, kadın, erkek, cocuk herkesin katkılarıyla gercekleşen gercek bir destandır
Mustafa Kemal Ataturk; Dunyada hicbir milletin kadını ben Anadolu kadınından daha fazla calıştım, milletimi kurtuluş ve zafere goturmekte Anadolu kadını kadar himmet gosterdimdiyemez ozleriyle Anadolu kadınının kahramanlığını tum dunyaya duyurmuştur
Milli Mucadele'nin burada bahsetmeye calıştığımız kadın kahramanlar yanında belgelerde adına rastlanmayan pek cok isimin yaptıkları fedakarlıklar; uzerinde yaşadığımız toprakların bizler icin ne kadar kıymetli olduğunu anlamamıza yetecektir Umidimiz yeni nesillerin de bu topraklara en az onlar kadar sahip cıkmalarıdır
Kurtuluş Savaşında Fedakarlık Gosteren Turk Kadınları
Tarihimizde duşmanla cephede bizzat mucadele eden şahsiyetlerin timsali 93 Harbinde Ruslarla mucadele eden Nene Hatun ile başlayan memleketi duşmanlardan kurtarma azmi Milli Mucadele'de had safhaya ulaşmıştır Kurtuluş Savaşının cephelerinde gorev alan ve tespit edebildiğimiz kadınlarımızın bazıları şunlardır:
Kara Fatma (Fatma Seher Erden):
1888 yılında Erzurum'da doğdu Subay Derviş Bey ile evlenmiş onunla birlikte Balkan Savaşına katılmıştır I, Dunya Savaşında ailesinde 910 kadınla birlikte Kafkas Cephesine gitmiş, Mondros Ateşkesinden sonra eşi Ermeniler tarafından şehit edilince etrafına topladığı kadınlarla birlikte Ermenilere karşı carpışmıştır Erzurum'da Mustafa Kemal ile yaptığı goruşme sonucunda gorev istemiş, kurduğu cetesiyle Bursa ve İzmit'in işgalden kurtulması icin calışmıştır Oğlu, kızı ve kardeşinin de bulunduğu mufrezesinde 35 kişi bulunuyordu Sakarya ve Başkomutanlık Meydan Muharabesine katıldı Afyon civarında Yunanlılara esir duşmuş ve yine kendi cabalarıyla kurtulmuş, ardından usteğmen rutbesine yukseltilmiştir Usteğmenlik maaşını Kızılay'a bağışlamıştır 1954 yılında TBMM tarafından yeniden maaş bağlanmıştır Erzurum'da 1955 yılında vefat etmiştir
Ayşe Hanım:
Yunanlıların İzmir'i işgali ile Milli Mucadele'ye katılmış, Aydın civarındaki mucadeleye ve III İnonu savaşlarına katılmıştır Sakarya Savaşı'nda yaralanmış ve tedavisinin ardından mufrezesine geri donmuştur Başarılarından dolayı binbaşılığa yukseltilmiştir Mucadele'nin kazanılmasından sonra Ankara'ya gelmiş ancak burada bavulunu caldırdığı icin evrakları kaybolmuştur Okuması olmadığından, sonraları Merkez bankası'nda hademe olarak calışmıştır
Tayyar Rahmiye:
Osmaniye'nin Kaziyeler koyunden olan Rahmiye Fransızlara karşı 9, Tumenin yaptığı mucadeleye mufrezesiyle katılmıştır, Temmuz 1920'de Fransızlara karşı harekete gecildiği sırada askerlerde bir duraksama olunca Ben kadın olduğum halde ayakta duruyorum da, siz erkek olarak yerlerde surunmekten utanmıyor musunuz?demiş, aynı muharebe sırasında ateş hattında kalan iki arkadaşını korumak icin İleriye atıldığında şehit duşmuştur
Hatice (Kılavuz) Hatun:
Adana Pozantı'da Fransız kuvvetlerine Tekir Yaylasından Mersin'e ulaşacak en kısa yolu yanlış gostererek Turk askerinin eline duşmelerini sağlamıştır
Kara Fatma Şimşek:
19211922 Fahri Milis Usteğmenirutbesiyle Kocaeli Grubu murettep Suvarisi emrinde mustakil Suvari mufrezesinde gorev yapmıştır
Tarsuslu Kara Fatma:
810 kişilik cetesiyle birlikte Afyon Savaşlarına katılmış, Tarsus'un kurtarılmasında yararlılık gostermiştir
Gaziantep Yirik Fatma:
Antep'de kuşatmaya karşı koymak icin cete teşkilatına katılmıştır
Nazife Kadın:
Kendisinden bilgi almak isteyen Yunanlılara karşı direnirken duşman tarafından Kavak onu Koyunde işkence yapılarak oldurulmuş ve ardından fırında yakılmıştır
Gordesli Makbule:
1921'de eşi Ustrumcalı Ali Efe ile birlikte Milli Mucadele cete savaşlarına katılmıştır 17 Mart 1922'de Akhisar'la Sungurlu hududu uzerinde bulunan Koca Yayla'da elinde silah, duşmanla en on safta savaşırken başından vurularak şehit edilmiştir
Asker Saime Hanım:
15 Mayıs 1919'da İzmir'in işgali dolayısıyla İstanbul Mitinginde konuşma yapmış, tutuklanmış daha sonra Anadolu'ya gecerek Milli Mucadele'de gorev almıştır Savaş sonrası İstanbul Lisesi'nde Edebiyat oğretmeni olmuştur
Halide Edip Adıvar:
İşgallerin ardından İstanbul'da yaptığı konuşmalarla halkı işgallere karşı uyandırmaya calışan, Milli Mucadele'nin en onemli simalarından biridir Sultanahmet Mitinginde yaptığı konuşmadan sonra tevkif kararı cıkınca, eşi eli birlikte Anadolu'ya gecmiş ve Milli Mucadele'ye katılmıştır Mustafa Kemal onu Garp Cephesine tayin etmiştir Halide Onbaşıolarak İstiklal Savaşına fiilen katılmıştır İstanbul Hukumeti tarafından, Mustafa Kemal ile birlikte hakkında olum kararı verilen altı kişiden biridir
Milli Mucadele sırasında cephede bizzat gorev alan Anadolu kadınlarından bazıları daha sonra TBMM tarafından mukafatlandırılmıştır Batı Cephesindeki 12 kadın ve Fatma Cavuş onlardan sadece birkacıdır Garp Cephesi KumandanlığıEskişehir Harbindeki başarılarından dolayı 12 kadını İstiklal Madalyası ile taltif ve Erzak Kolu Kumandanlığı vazifesini ifa eden Fatma Onbaşı'nın rutbesini Cavuşluğa terfi ettirmiştir Cephe gerisinde mucadele eden Anadolu'nun her yerindeki kadınlarımız bu topyekUn savaşın isimsiz kahramanlarıdır
Cepheye erzak ve cephane taşınması, askerlerin giyeceğinin temini, yaralı askerlerin tedavisi gibi geri hizmetlerini kadınlarımız gercekleştiriyordu Kastamonu İnebolu'da Milli Kuvvetlere bağlı olarak kurulan askeri teşkilat vasıtasıyla silah, cephane, erzak, giyecek, vb şeyler İnebolu İskelesi'nden Cankırı'ya oradan Ankara'ya ve cepheye gonderiliyordu ''Kağnı Kollarında 1921kışında Kastamonu şehrinin kapısı sayılan kışla onunde bir kadının cephane yuklu kağnısı uzerine kapanmış halde donmuş olarak askerler tarafından bulunmuştu
Kağnı arabasındaki kıymetli yuku korumak icin ustune yorganını orten genc kadının bir elinde ugendire kollarını acmış halde yorganın uzerine abanarak kaldığı gorulmuştur Askeri birlikte bulunan Rıfat Cavuş okuzleri koşarken, Cemil Cavuş da şehidin uzerindeki karları supurmuş, bu sırada yorganın altından bir cocuk sesi işitilmişti Yorganın altından otlara sarılı top gulleleri arasında, culların icinde kundaklı bir kız cocuğunun donmaktan kurtulduğu gorulmuştu
Bu ornekte olduğu gibi Turk kadını cephane taşınması sırasında gosterdikleri fedakarlıkları ile; vatan sevgisinin ve Ozgurluğun bir insan icin ne kadar onemli olduğunu tum dunyaya ve bugunku nesillere ispatlamışlardır
Savaşa hastabakıcı, camaşırcı olarak katılanlar, yanında CobanlarAfyon demiryolu hattının onarımı da kadınlarımıza duşmuştur
Duzenlenen mitingler, kurulan cemiyetler, savaşa asker, oğretmen, hemşire,hastabakıcı, camaşırcı olarak katılanlar, cephe gerisinde mucadele edenler gostermektedir ki Milli Mucadele; adına yakışır şekilde milleti oluşturan genc, yaşlı, kadın, erkek, cocuk herkesin katkılarıyla gercekleşen gercek bir destandır
Mustafa Kemal Ataturk; Dunyada hicbir milletin kadını ben Anadolu kadınından daha fazla calıştım, milletimi kurtuluş ve zafere goturmekte Anadolu kadını kadar himmet gosterdimdiyemez ozleriyle Anadolu kadınının kahramanlığını tum dunyaya duyurmuştur
Milli Mucadele'nin burada bahsetmeye calıştığımız kadın kahramanlar yanında belgelerde adına rastlanmayan pek cok isimin yaptıkları fedakarlıklar; uzerinde yaşadığımız toprakların bizler icin ne kadar kıymetli olduğunu anlamamıza yetecektir Umidimiz yeni nesillerin de bu topraklara en az onlar kadar sahip cıkmalarıdır