Manavların Yaşayış Tarzları ,Manavların Karakteristik Ozellikleri,Manav Turkleri hakkında bilgi
MANAV TURKLERİ
Manavlar, ozellikle Batı Anadolu'da yoğunlaşan Turk soylu halk Turkologlara gore manavlık, Anadolu'da ilk yerleşik hayata gecen Turkleri tanımlamada kullanılan bir sıfattır
Anadolu'ya goc ederek gelen Turklerden bazıları yerleşik hayata gecerek tarım faaliyetlerinde bulunmaya başlamışlardır Buna bağlı olarak manavlık,
“Batı Anadolu’ya dışarıdan gelen (gocmenmuhacir) ve gocebelikten yerleşmiş (Yoruk) nufus dışında eskiden yerleşmiş koylere koylulere verilen ad veya “Yerli Halk, “Yerleşik Turk Turkmen Topluluğu ya da “Yerli olan, muhacir olmayan ve yahut “hareketli nufusa karşın yerini değiştirmeyen, devamlı olarak orada oturan “Turkce dışında dil bilmeyen topluluk uyeleri olarak tanımlanmaktadır
Manavların gunumuzde geleneksel yapılarını iyi korudukları, en onemli yerleşim alanı Taraklı İlcesi ve koyleridir Kitle iletişim ve ulaşım araclarının nispeten daha gec ulaştığı bu bolum, diğer yerleşim alanlarına gore geleneğini daha fazla muhafaza etmiştir Aşırı geleneksel anlayışa delil olarak yorede anlatılan soylencede: Akşemseddin’in, Fatih Sultan Mehmed’in yanından ayrıldıktan sonra, yerleşmek icin yer ararken yanında bulunanlar O’na Taraklı’yı onerdiğinde, O’nun da, “Taraklı’nın Kıblesi Kapalı diyerek bu oneriyi geri cevirdiği anlatılmaktadır Akşemseddin’in, Taraklı halkını cekingen ve geleneksel bulunduğuna yonelik olarak anlatılan soylence, yore halkı tarafından gunumuzde de dile getirilmektedir
Batı Anadolu’ya ve Taraklı yoresine, Manavların (Yerli Turklerin) ilk yerleşimin 1291 tarihinden hemen sonra yapıldığı sanılmaktadır Ayrıca Yıldırım Bayezıd doneminde İstanbul’un alınması amacıyla yapılan kuşatma kaldırılırken, yapılan anlaşma gereği Sirkeci’de bir Turk mahallesi kurulması şartına uygun olarak Goynuk ve Taraklı’dan 760 hane Manav İstanbul’a yerleştirilmiştirYani İstanbul’a yerleştirilen ilk yerli Turklerin, bu yoreden giden “Manavlar olduğu kaynaklarca da doğrulanmaktadır
Manav Sozcuğu
Manav kelimesi, ozTurkce bir sozcuktur Manav deyimine Orhun kitabelerinde de rastlanmaktadır Bey anlamına gelmektedir Manav sozcuğunun; Turkistan’daki KazakKırgız ve Sibirya’daki Yakut (Saha) Turklerinde kullanılan, koruyucu soylu kişi ve boy beyi anlamına gelen “Manap ve “Managdan geldiği sanılmaktadır
Eski Turkce de “v sesinin olmamasından dolayı, “Manap sozcuğundeki “p ve “Manag sozcuğundeki “g sesinin yumuşayarak “Manav sozcuğunun ortaya cıktığı duşunulmektedir (Orneğin; berim verim, takuk tavuk, kagun kavun vb gibi) “Manapın; Cağatay Turkcesi’nde “asilzade, asalet, beyzadelik, Kırgız Turkcesi’nde “feodal kabilelik ust tabakasının mumessili veya “Kırgız Lideri, Kazak Turkcesi’nde “ağa, bey ile “Managın; Yakut (Saha) Turkcesi’nde “koruyucu, guducu, bakıcı anlamlarını taşıması ve de Turkistan’ın kuzey bozkırlarında yaşayan Kırgız ve Kazakların boy ve oymak başlarına “Manap demeleri ile 1’larda Kırgızlardan Bugu (Geyik) kabilesi ve Sari Bağış boylarının başlarında Manapların yer alması olguları da, “Manavlar Yerli TurkTurkmen goruşunu desteklemektedir Kırgızistan'daki Manas destanında yer alan ve soylu beylere verilen Manap ifadesi Manavların Manas destanıyla ilgili olduklarını da gosterir
Bazı koylerde yapılan araştırmalarda , Balkanlar'dan Anadolu'ya gecen ve Bizanslılar tarafından Batı Anadolu'ya tampon maksatlı yerleştirilen KumanKıpcakPecenek Turklerinin Oğuz Turkleriyle kaynaşmasıyla ortaya cıkan Turk grubu olduğu goruşunu benimseyen Turkologlar da mevcuttur
Manavların Karakteristik Ozellikleri:
Manav Turkleri, uzun yıllar Rum koyleri ile komşuluk yapmışlar ve uyumlu kişilikleriyle onlarla iyi gecinmeyi başarabilmişlerdir Ancak kız alıp verme konusunda son derece tutucu davranıp Rumlarla kaynaşmamış ve kendi geleneklerini koruyabilmişlerdir
Birinci Dunya savaşı sonucunda Osmanlı'nın gittikce toprak kaybetmesiyle, eski Osmanlı topraklarından Boşnak, Arnavut, Cerkez , Laz, Gurcu gibi anadili Turkce olmayan gocmenler ile Muhacir diye adlandırılan ve Balkanlar'dan gelen Turk kokenli gruplar Anadolu'ya gocmuşlerdir Bu donemde yerli koyler kendilerini gocmenlerden ayırmak anlamında Manav olduklarını belirtmeye başlamışlardır
Manavlar dışa acılmayı pek tercih etmediklerinden uzun yıllar bu Musluman gocmenlerle dahi evlilik yapmamışlardır Manavlar geleneklerine bağlı olduklarından daha cok koy yaşamını tercih etmişlerdir O yuzden şehirlerde manav sayısı daha azdır
Manavların Yaşadığı Yerler:
Manavlar ağırlıklı olarak Marmara bolgesinde; Sakarya, Duzce, Eskişehir, Bilecik, Bursa, Kocaeli, Balıkesir ve Canakkale civarında yaşamaktadır İstanbul'un Anadolu yakasındaki eski yerleşimlerden ( bugun kentleşmiş eski koylerden) bazıları da (Şile, Ağva, Omerli) Manav yerleşimleridir Ayrıca; Tekirdağ, Manisa, İzmir, AntalyaManavgat, Konya, Afyon, Uşak, Kutahya, Bolu, AnkaraNallıhan, Bolu, Zonguldak, Kastamonu, Mersin, Isparta ve Yalova'nın bircok koyunde, kendilerini Manav olarak ifade eden Turkler yaşamaktadır Ayrıca Guneydoğu Anadolu’nun Cermik ve Cunguş ilcelerinde de Manavlar olduğu bilinmektedir
Manavların Yaşayış Tarzları
Manavların gelenekgorenek itibariyle ve yaşam bicimi itibariyle incelendiğinde, kultur bakımından Yorukler ile cok buyuk bir farklılık olmadığı gorulmektedir Farklılaşma noktası, yerleşikliğin getirdiği ozelliklerde gorulur
Manav koyleri genelde duzluk ve ova yerleşmeleridir Manav koyleri plansız ve gelişiguzel oluşmuş koylerdir Genelde dağınık ve meydanı olmayan koylerdir Evler derme catmadır Belirli bir plan yoktur Koylerdeki ve evlerdeki plansızlık gocebe hayatın en buyuk izleridir Koyler genelde, her gelenin plansızca yerleştiği bir obek şeklindedir
Guney Marmara'daki manav koyleri ile Antalya, Bergama ve Mersin civarındaki manav koylerinde gerekse Kastamonu manav koylerinde; bengi, mengiveya benguadı verilen Şamanizlerinin bulunduğu rituelleşmiş oyunlara rastlanmaktadır Bu veri, Anadolu'daki Manavların ortak ozelliklere sahip olduğu ve Orta Asya kulturune sahip olduğunu gostermektedir
Manav koylerindeki Eşikte yani kapıda oturulmaz, eşiğe basılmaz, yanan ateş sondurulmezbicimindeki manav inanışlar, Şaman donemini izlerini yansıtmaktadır
Manav koylerinde şehirlerde kullanılmayan eski ozTurkce sozcuklere de rastlanır: bengi, bengu, mengu, kunge, kiğiz, katun, yavuz, yavuklu, eybek, yaşmak, portlek, zorbek, aka, anigibi
Ozellikle Eskişehir, Bilecik, Konya ve Sakarya manav koylerinde oyunlar Yoruklerde olduğu gibi kaşıkla oynanmaktadır
Tum manav koyleri dini acıdan SunniHanefidir
MANAV TURKLERİ
Manavlar, ozellikle Batı Anadolu'da yoğunlaşan Turk soylu halk Turkologlara gore manavlık, Anadolu'da ilk yerleşik hayata gecen Turkleri tanımlamada kullanılan bir sıfattır
Anadolu'ya goc ederek gelen Turklerden bazıları yerleşik hayata gecerek tarım faaliyetlerinde bulunmaya başlamışlardır Buna bağlı olarak manavlık,
“Batı Anadolu’ya dışarıdan gelen (gocmenmuhacir) ve gocebelikten yerleşmiş (Yoruk) nufus dışında eskiden yerleşmiş koylere koylulere verilen ad veya “Yerli Halk, “Yerleşik Turk Turkmen Topluluğu ya da “Yerli olan, muhacir olmayan ve yahut “hareketli nufusa karşın yerini değiştirmeyen, devamlı olarak orada oturan “Turkce dışında dil bilmeyen topluluk uyeleri olarak tanımlanmaktadır
Manavların gunumuzde geleneksel yapılarını iyi korudukları, en onemli yerleşim alanı Taraklı İlcesi ve koyleridir Kitle iletişim ve ulaşım araclarının nispeten daha gec ulaştığı bu bolum, diğer yerleşim alanlarına gore geleneğini daha fazla muhafaza etmiştir Aşırı geleneksel anlayışa delil olarak yorede anlatılan soylencede: Akşemseddin’in, Fatih Sultan Mehmed’in yanından ayrıldıktan sonra, yerleşmek icin yer ararken yanında bulunanlar O’na Taraklı’yı onerdiğinde, O’nun da, “Taraklı’nın Kıblesi Kapalı diyerek bu oneriyi geri cevirdiği anlatılmaktadır Akşemseddin’in, Taraklı halkını cekingen ve geleneksel bulunduğuna yonelik olarak anlatılan soylence, yore halkı tarafından gunumuzde de dile getirilmektedir
Batı Anadolu’ya ve Taraklı yoresine, Manavların (Yerli Turklerin) ilk yerleşimin 1291 tarihinden hemen sonra yapıldığı sanılmaktadır Ayrıca Yıldırım Bayezıd doneminde İstanbul’un alınması amacıyla yapılan kuşatma kaldırılırken, yapılan anlaşma gereği Sirkeci’de bir Turk mahallesi kurulması şartına uygun olarak Goynuk ve Taraklı’dan 760 hane Manav İstanbul’a yerleştirilmiştirYani İstanbul’a yerleştirilen ilk yerli Turklerin, bu yoreden giden “Manavlar olduğu kaynaklarca da doğrulanmaktadır
Manav Sozcuğu
Manav kelimesi, ozTurkce bir sozcuktur Manav deyimine Orhun kitabelerinde de rastlanmaktadır Bey anlamına gelmektedir Manav sozcuğunun; Turkistan’daki KazakKırgız ve Sibirya’daki Yakut (Saha) Turklerinde kullanılan, koruyucu soylu kişi ve boy beyi anlamına gelen “Manap ve “Managdan geldiği sanılmaktadır
Eski Turkce de “v sesinin olmamasından dolayı, “Manap sozcuğundeki “p ve “Manag sozcuğundeki “g sesinin yumuşayarak “Manav sozcuğunun ortaya cıktığı duşunulmektedir (Orneğin; berim verim, takuk tavuk, kagun kavun vb gibi) “Manapın; Cağatay Turkcesi’nde “asilzade, asalet, beyzadelik, Kırgız Turkcesi’nde “feodal kabilelik ust tabakasının mumessili veya “Kırgız Lideri, Kazak Turkcesi’nde “ağa, bey ile “Managın; Yakut (Saha) Turkcesi’nde “koruyucu, guducu, bakıcı anlamlarını taşıması ve de Turkistan’ın kuzey bozkırlarında yaşayan Kırgız ve Kazakların boy ve oymak başlarına “Manap demeleri ile 1’larda Kırgızlardan Bugu (Geyik) kabilesi ve Sari Bağış boylarının başlarında Manapların yer alması olguları da, “Manavlar Yerli TurkTurkmen goruşunu desteklemektedir Kırgızistan'daki Manas destanında yer alan ve soylu beylere verilen Manap ifadesi Manavların Manas destanıyla ilgili olduklarını da gosterir
Bazı koylerde yapılan araştırmalarda , Balkanlar'dan Anadolu'ya gecen ve Bizanslılar tarafından Batı Anadolu'ya tampon maksatlı yerleştirilen KumanKıpcakPecenek Turklerinin Oğuz Turkleriyle kaynaşmasıyla ortaya cıkan Turk grubu olduğu goruşunu benimseyen Turkologlar da mevcuttur
Manavların Karakteristik Ozellikleri:
Manav Turkleri, uzun yıllar Rum koyleri ile komşuluk yapmışlar ve uyumlu kişilikleriyle onlarla iyi gecinmeyi başarabilmişlerdir Ancak kız alıp verme konusunda son derece tutucu davranıp Rumlarla kaynaşmamış ve kendi geleneklerini koruyabilmişlerdir
Birinci Dunya savaşı sonucunda Osmanlı'nın gittikce toprak kaybetmesiyle, eski Osmanlı topraklarından Boşnak, Arnavut, Cerkez , Laz, Gurcu gibi anadili Turkce olmayan gocmenler ile Muhacir diye adlandırılan ve Balkanlar'dan gelen Turk kokenli gruplar Anadolu'ya gocmuşlerdir Bu donemde yerli koyler kendilerini gocmenlerden ayırmak anlamında Manav olduklarını belirtmeye başlamışlardır
Manavlar dışa acılmayı pek tercih etmediklerinden uzun yıllar bu Musluman gocmenlerle dahi evlilik yapmamışlardır Manavlar geleneklerine bağlı olduklarından daha cok koy yaşamını tercih etmişlerdir O yuzden şehirlerde manav sayısı daha azdır
Manavların Yaşadığı Yerler:
Manavlar ağırlıklı olarak Marmara bolgesinde; Sakarya, Duzce, Eskişehir, Bilecik, Bursa, Kocaeli, Balıkesir ve Canakkale civarında yaşamaktadır İstanbul'un Anadolu yakasındaki eski yerleşimlerden ( bugun kentleşmiş eski koylerden) bazıları da (Şile, Ağva, Omerli) Manav yerleşimleridir Ayrıca; Tekirdağ, Manisa, İzmir, AntalyaManavgat, Konya, Afyon, Uşak, Kutahya, Bolu, AnkaraNallıhan, Bolu, Zonguldak, Kastamonu, Mersin, Isparta ve Yalova'nın bircok koyunde, kendilerini Manav olarak ifade eden Turkler yaşamaktadır Ayrıca Guneydoğu Anadolu’nun Cermik ve Cunguş ilcelerinde de Manavlar olduğu bilinmektedir
Manavların Yaşayış Tarzları
Manavların gelenekgorenek itibariyle ve yaşam bicimi itibariyle incelendiğinde, kultur bakımından Yorukler ile cok buyuk bir farklılık olmadığı gorulmektedir Farklılaşma noktası, yerleşikliğin getirdiği ozelliklerde gorulur
Manav koyleri genelde duzluk ve ova yerleşmeleridir Manav koyleri plansız ve gelişiguzel oluşmuş koylerdir Genelde dağınık ve meydanı olmayan koylerdir Evler derme catmadır Belirli bir plan yoktur Koylerdeki ve evlerdeki plansızlık gocebe hayatın en buyuk izleridir Koyler genelde, her gelenin plansızca yerleştiği bir obek şeklindedir
Guney Marmara'daki manav koyleri ile Antalya, Bergama ve Mersin civarındaki manav koylerinde gerekse Kastamonu manav koylerinde; bengi, mengiveya benguadı verilen Şamanizlerinin bulunduğu rituelleşmiş oyunlara rastlanmaktadır Bu veri, Anadolu'daki Manavların ortak ozelliklere sahip olduğu ve Orta Asya kulturune sahip olduğunu gostermektedir
Manav koylerindeki Eşikte yani kapıda oturulmaz, eşiğe basılmaz, yanan ateş sondurulmezbicimindeki manav inanışlar, Şaman donemini izlerini yansıtmaktadır
Manav koylerinde şehirlerde kullanılmayan eski ozTurkce sozcuklere de rastlanır: bengi, bengu, mengu, kunge, kiğiz, katun, yavuz, yavuklu, eybek, yaşmak, portlek, zorbek, aka, anigibi
Ozellikle Eskişehir, Bilecik, Konya ve Sakarya manav koylerinde oyunlar Yoruklerde olduğu gibi kaşıkla oynanmaktadır
Tum manav koyleri dini acıdan SunniHanefidir