Mantık Ne Demek Mantık Hakkında Bilgi
Duşuncenin duşunceyle doğrulanması bilimi
Aristoteles, duşuncelerin doğru olup olmadığını denetlemek icin bilimsel bir duşunce yontemi aramış ve doğru duşunmenin kurallarını saptamaya calışarak Bunlara Yunanca ‘alet ’ anlamına gelen ‘organon ’ adını vermiştir Aristoteles ’e gore mantık kuralları doğru duşunmenin aletleridir ‘Bicimsel mantık ’ denilen mantık, Aristoteles ’in kurduğu mantıktır
Mantık bilimi yuzyıllardır ceşitli duzenlemelerden gectiği halde hep Aristoteles ’in tanımına uygun ve bicimsel kalmıştır; cunku duşuncenin gene duşunceyle doğrulanabileceği iddiasındadır Oysa duşunce ancak pratikle doğrulanabilir, kuramı denetleyen ve doğru olup olmadığını ortaya koyan eylemdir
Bicimsel mantık şu uc ilkenin ustune kurulmuştur:
Ozdeşlik ilkesi: Bir şey kendisinin aynısıdır
Celişmezlik ilkesi: Bir şey hem doğru hem yanlış olamaz
Ucuncu durumun olanaksızlığı ilkesi: Bir şey ya doğru ya yanlıştır, ucuncu bir olanak yoktur
Eytişimsel (diyalektik) mantık, eytişimsel ozdekciliğe mantık acısından verilen bir addır ve eytişimin, doğanın ve tarihin olduğu kadar, duşunmenin de genel yasalarının bilgisidir İnsan, doğayı ve tarihi, ancak doğanın ve tarihin işleyiş yasalarıyla işleyen bir duşunceyle kavrayabilirdi İnsanın bizzat kendisi de doğanın ve tarihin(toplumun) bir parcasıdır İnsan, duşuncesiyle doğayı ve tarihi bicimlendirmemiş, tersine duşuncesi, doğayla ve tarihle bicimlenmiştir (Doğa ve tarih(toplum) insanı, duşunceyi bicimlendirir, insan, duşunce de doğa ve tarihi(toplumu) bicimlendirir Diyalektik bir birlik olarak karşılıklı etkileşirler N) Duşuncesini doğaya ve tarihe etkin kılabilmek icin, doğayı ve tarihi kavraması gerekir
‘ ’Mantığın yasaları, nesnel gercekliğin, insanın oznel bilincinde yansımasının yasalarıdır ’ ’
Eytişimsel mantığın temel gorevi; devimi, değişmeyi, nesne ve olayların surekli gelişmelerini insansal kavramlarla dile getirmektir Eytişimsel mantık, duşuncenin mantıksal gelişmesiyle nesnenin tarihsel gelişmesi arasındaki ilişkiyi saptar
Duşuncenin duşunceyle doğrulanması bilimi
Aristoteles, duşuncelerin doğru olup olmadığını denetlemek icin bilimsel bir duşunce yontemi aramış ve doğru duşunmenin kurallarını saptamaya calışarak Bunlara Yunanca ‘alet ’ anlamına gelen ‘organon ’ adını vermiştir Aristoteles ’e gore mantık kuralları doğru duşunmenin aletleridir ‘Bicimsel mantık ’ denilen mantık, Aristoteles ’in kurduğu mantıktır
Mantık bilimi yuzyıllardır ceşitli duzenlemelerden gectiği halde hep Aristoteles ’in tanımına uygun ve bicimsel kalmıştır; cunku duşuncenin gene duşunceyle doğrulanabileceği iddiasındadır Oysa duşunce ancak pratikle doğrulanabilir, kuramı denetleyen ve doğru olup olmadığını ortaya koyan eylemdir
Bicimsel mantık şu uc ilkenin ustune kurulmuştur:
Ozdeşlik ilkesi: Bir şey kendisinin aynısıdır
Celişmezlik ilkesi: Bir şey hem doğru hem yanlış olamaz
Ucuncu durumun olanaksızlığı ilkesi: Bir şey ya doğru ya yanlıştır, ucuncu bir olanak yoktur
Eytişimsel (diyalektik) mantık, eytişimsel ozdekciliğe mantık acısından verilen bir addır ve eytişimin, doğanın ve tarihin olduğu kadar, duşunmenin de genel yasalarının bilgisidir İnsan, doğayı ve tarihi, ancak doğanın ve tarihin işleyiş yasalarıyla işleyen bir duşunceyle kavrayabilirdi İnsanın bizzat kendisi de doğanın ve tarihin(toplumun) bir parcasıdır İnsan, duşuncesiyle doğayı ve tarihi bicimlendirmemiş, tersine duşuncesi, doğayla ve tarihle bicimlenmiştir (Doğa ve tarih(toplum) insanı, duşunceyi bicimlendirir, insan, duşunce de doğa ve tarihi(toplumu) bicimlendirir Diyalektik bir birlik olarak karşılıklı etkileşirler N) Duşuncesini doğaya ve tarihe etkin kılabilmek icin, doğayı ve tarihi kavraması gerekir
‘ ’Mantığın yasaları, nesnel gercekliğin, insanın oznel bilincinde yansımasının yasalarıdır ’ ’
Eytişimsel mantığın temel gorevi; devimi, değişmeyi, nesne ve olayların surekli gelişmelerini insansal kavramlarla dile getirmektir Eytişimsel mantık, duşuncenin mantıksal gelişmesiyle nesnenin tarihsel gelişmesi arasındaki ilişkiyi saptar