MEHMET ZİYA GÖKALP
23 Mart 1876'da Diyarbakır'da doğdu 25 Ekim 1924'te İstanbul'da yaşamını yitirdi Asıl ismi Mehmet Ziya Babası lokal bir gazetede çalışan memurdu Eğitimine Diyarbakır'da başladı Amcasından geleneksel İslam ilimlerini öğrendi 18 yaşında intihara girişim etti Bir yıl sonradan 1895'te İstanbul'a gitti Veteriner Mektebine kaydını yaptırdı Buradaki öğretimi sırasında İbrahim Temo ve İshak Sukûti ile ilişki kurdu Jön Türkler'den etkilendi İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne katıldı
Rakip eylemleri nedeniyle 1898'de tutuklandı Bir yıl cezaevinde kaldı Serbest bırakıldıktan daha sonra 1900'de Diyarbakır'a sürgüne gönderildi 1908'e dek Diyarbakır'da ufak memuriyetler yaptı 2'nci Meşrutiyetten sonra İttihat ve Terakki'nin Diyarbakır şubesini kudu ve temsilcisi oldu Peymangazetesini çıkardı 1909'da Selanik'te toplanan İttihat Terakki Kongresi'ne Diyarbakır delegesi olarak katıldı Bir yıl sonra, örgütün Selanik'teki merkez yönetim kuruluna aza seçildi 1910'da kurulmasında öncülük yaptığı İttihat Terakki İdadisi'nde sosyoloji dersleri verdi Bir yanlamasına da Genç Kalemlerdergisini çıkardı 1912'de Ergani Maden'den Meclisi Mebusan'a seçildi, İstanbul'a taşındı Türk Ocağı'nın kurucuları arasında yer aldı Derneğin yayın organı Türk Yurduilk kez almak üzere Halka Dürüst, İslam Mecmuası, Ulusal Tetebbular Mecmuası, İktisadiyat Mecmuası, İçtimaiyat Mecmuası, Yeni Mecmua'da yazılar yazdı Bir yanlamasına da Darülfünunu Osmanî ’de (İstanbul Üniversitesi) sosyoloji dersleri verdi
1'inci Dünya Savaşında Osmanlı'nın yenilmesinden sonra bütün görevlerinden alındı 1919'da İngilizler kadar Malta Adası'na sürgüne gönderildi 2 takvim sürgün döneminden daha sonra Diyarbakır'a gitti, Küçük Mecmua'yı çıkardı 1923'te Maarif Vekaleti Telif ve Tercüme Heyeti Başkanlığı'na atandı, Ankara'ya gitti Aynı yıl İkinci Dönem Türkiye Büyük Ahali meclisi'ne Diyarbakır mebusu olarak girdi
1924'te kısa süren bir hastalığın arkasında İstanbul'da yaşamını yitirdi Osmanlı Devleti'nin dağılma sürecinde yeni bir milli kimlik arayışına girdi Düşüncesinin temelinde, Türk toplumunun kendine özgü ahlaki ve kültürel değerleriyle, Batı'dan aldığı bir takım değerleri kaynaştırarak bir senteze varmak çabası yatıyordu Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmakdiye özetlediği bu yaklaşımın kültürel öğesi Türkçülük, ahlaki öğesi de İslamcılıktı
Uluslararası kültürün yapıcı öğesinin milli kültürler olduğunu savundu Saray edebiyatının karşısına halk edebiyatını koydu Batı'nın teknolojik ve bilimsel gelişmesini karşılayan fazla bilim anlayışını benimsedi Dini, toplumsal birliğin sağlanmasında muavin bir öğe olarak değerlendirdi Toplumsal modeli, Emile Durkheim'in teorik temellerini kurduğu dayanışmacılıktemelinde şekillendi
Bireyi temel alan liberalizm ile çatışmacı toplumu temel alan Marksizm'e aleyhinde mesleki örgütleri esas toplum birimi olarak kabul eden solidarizmde karar kıldı Toplumsal ve siyasi görüşlerini anlattığı sayısız makale yazdı Türkçülükdüşüncesini sistemleştirdi Milli edebiyatın kurulması ve gelişmesinde önemli rol oynadı
ESERLERİ
Kızıl Elma (1914)
Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak (1929)
Yeni Yaşam (1930)
Altın Işık (1927)
Türk Töresi (1923)
Doğru Yol (1923)
Türkçülüğün Esasları (1923)
Türk Uygarlık Tarihi (1926, ölümünden sonra)
Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler (ölümünden sonra)
Altın Epope
Üç Eğilim
Limni ve Malta Mektupları *
23 Mart 1876'da Diyarbakır'da doğdu 25 Ekim 1924'te İstanbul'da yaşamını yitirdi Asıl ismi Mehmet Ziya Babası lokal bir gazetede çalışan memurdu Eğitimine Diyarbakır'da başladı Amcasından geleneksel İslam ilimlerini öğrendi 18 yaşında intihara girişim etti Bir yıl sonradan 1895'te İstanbul'a gitti Veteriner Mektebine kaydını yaptırdı Buradaki öğretimi sırasında İbrahim Temo ve İshak Sukûti ile ilişki kurdu Jön Türkler'den etkilendi İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne katıldı
Rakip eylemleri nedeniyle 1898'de tutuklandı Bir yıl cezaevinde kaldı Serbest bırakıldıktan daha sonra 1900'de Diyarbakır'a sürgüne gönderildi 1908'e dek Diyarbakır'da ufak memuriyetler yaptı 2'nci Meşrutiyetten sonra İttihat ve Terakki'nin Diyarbakır şubesini kudu ve temsilcisi oldu Peymangazetesini çıkardı 1909'da Selanik'te toplanan İttihat Terakki Kongresi'ne Diyarbakır delegesi olarak katıldı Bir yıl sonra, örgütün Selanik'teki merkez yönetim kuruluna aza seçildi 1910'da kurulmasında öncülük yaptığı İttihat Terakki İdadisi'nde sosyoloji dersleri verdi Bir yanlamasına da Genç Kalemlerdergisini çıkardı 1912'de Ergani Maden'den Meclisi Mebusan'a seçildi, İstanbul'a taşındı Türk Ocağı'nın kurucuları arasında yer aldı Derneğin yayın organı Türk Yurduilk kez almak üzere Halka Dürüst, İslam Mecmuası, Ulusal Tetebbular Mecmuası, İktisadiyat Mecmuası, İçtimaiyat Mecmuası, Yeni Mecmua'da yazılar yazdı Bir yanlamasına da Darülfünunu Osmanî ’de (İstanbul Üniversitesi) sosyoloji dersleri verdi
1'inci Dünya Savaşında Osmanlı'nın yenilmesinden sonra bütün görevlerinden alındı 1919'da İngilizler kadar Malta Adası'na sürgüne gönderildi 2 takvim sürgün döneminden daha sonra Diyarbakır'a gitti, Küçük Mecmua'yı çıkardı 1923'te Maarif Vekaleti Telif ve Tercüme Heyeti Başkanlığı'na atandı, Ankara'ya gitti Aynı yıl İkinci Dönem Türkiye Büyük Ahali meclisi'ne Diyarbakır mebusu olarak girdi
1924'te kısa süren bir hastalığın arkasında İstanbul'da yaşamını yitirdi Osmanlı Devleti'nin dağılma sürecinde yeni bir milli kimlik arayışına girdi Düşüncesinin temelinde, Türk toplumunun kendine özgü ahlaki ve kültürel değerleriyle, Batı'dan aldığı bir takım değerleri kaynaştırarak bir senteze varmak çabası yatıyordu Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmakdiye özetlediği bu yaklaşımın kültürel öğesi Türkçülük, ahlaki öğesi de İslamcılıktı
Uluslararası kültürün yapıcı öğesinin milli kültürler olduğunu savundu Saray edebiyatının karşısına halk edebiyatını koydu Batı'nın teknolojik ve bilimsel gelişmesini karşılayan fazla bilim anlayışını benimsedi Dini, toplumsal birliğin sağlanmasında muavin bir öğe olarak değerlendirdi Toplumsal modeli, Emile Durkheim'in teorik temellerini kurduğu dayanışmacılıktemelinde şekillendi
Bireyi temel alan liberalizm ile çatışmacı toplumu temel alan Marksizm'e aleyhinde mesleki örgütleri esas toplum birimi olarak kabul eden solidarizmde karar kıldı Toplumsal ve siyasi görüşlerini anlattığı sayısız makale yazdı Türkçülükdüşüncesini sistemleştirdi Milli edebiyatın kurulması ve gelişmesinde önemli rol oynadı
ESERLERİ
Kızıl Elma (1914)
Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak (1929)
Yeni Yaşam (1930)
Altın Işık (1927)
Türk Töresi (1923)
Doğru Yol (1923)
Türkçülüğün Esasları (1923)
Türk Uygarlık Tarihi (1926, ölümünden sonra)
Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler (ölümünden sonra)
Altın Epope
Üç Eğilim
Limni ve Malta Mektupları *