METABOLİZMANIN ÇALIŞMA HIZINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Yazı: Murat Topoğlu
Metabolizmanın çalışma hızını etkileyen faktörleri öğrenerek kilo verme konusunda daha az sorun yaşa.
Metabolizma; vücut hücrelerinin enerjiyi yakma hızına denir. Vücudun her hücresi farklı bir şekilde ve hızda enerji harcar. Bir değişik anlamda vücudun temel fonksiyonlarını devam ettirebilmesi için bir gün içerisinde ihtiyacı olan minimum enerji miktarıdır.
Bazal Metabolizma ise vücudun istirahat sırasında bir gün içinde harcadığı enerji miktarı anlamına gelir. Bu total metabolizma hızının yüzde 60’ına tekabül eder. Yani vücutta bulunan hücreler günlük alınan enerjinin yüzde 60’ını normal şartlarda harcar. Geriye kalan enerjinin yüzde 10-15’lik bölümü almış olduğumuz gıdaların emilimi sırasında harcanır. Bu enerji mide ve bağırsak hücreleri tarafından harcanır. Kalan yüzde 15-30’luk bölümüyse gün içinde bize hareketlilik sağlayan çizgili kaslar tarafından harcanır. Dolayısıyla gün içinde ne kadar hareketli olur ve egzersiz yaparsak, metabolizma hız oranı da o kadar artar.
Öncelikle vücudumuza aldığımız sıvı ve katı gıdalar bağırsaklarımızdan emilerek kana geçer. Bu gıdalar; bağırsaklarda parçalandıktan sonra yağ, protein ve karbonhidrat (kompleks şeker) olarak kana geçer. Yağ, protein ve karbonhidratlar enerji kaynağıdır. Vücut hücreleri normal şartlarda sadece glikoz (parçalanmış şeker) harcar. İnsanlar düzensiz beslenip dengesiz diyetler yaparsa o zaman vücut proteinleri de yakılarak kas kaybına neden olur.
Bazal Metabolizmanın çalışma hızını etkileyen faktörler:
1. Yaş: Her yaşın belirli bir bazal metabolizma hızı vardır. En hızlı olduğu dönem 15-30 yaş arasıdır. 30 yaşından sonra metabolizma yavaşlamaya başlar Özellikle menopoz sonrası metabolizma hızı iyice azalır.
2. Genetik: Ailede kilolu olanların çocukları da kilolu olabilir. Bu doğuştan metabolizma hızını etkiler.
3. Sürekli kilo alıp vermek: Metabolizmayı yavaşlatır.
4. Metabolik hastalıklar:
• Tiroit bezinin hızlı çalışması metabolizmayı hızlandırırken; yavaş çalışması yavaşlatır.
• Böbrek üstü bezinden salgılanan kortizon hormonunun fazla olması halinde metabolizma yavaşlar.
• Pankreastan salgılanan Ensülin hormonunun fazlası (Hipoglisemi) da metabolizmayı yavaşlatır.
5. Cinsiyet: Erkeklerin hem bazal hem total metabolizma hızı daha fazladır. Bunda erkeklerde bulunan çizgili kasların ağır ve daha güçlü olmasının büyük etkisi vardır.
6. Gün içinde aşırı karbonhidrat: Şeker, makarna, pirinç, hamurlu gıda ve tatlı tüketimi metabolizmayı yavaşlatır.
7. Stres: Metabolizmayı yavaşlatır.
8. Uzun süreli çok düşük kalorili diyetler: Metabolizma hızını yavaşlatır.
Metabolizmamızı nasıl hızlandırabiliriz?
• Gün içinde en az iki-üç litre su içilmeli.
• Baharatlı yiyecekler özellikle kırmızı pul biber ve karabiber.
• Gün içinde hareketli bir yaşam sürmeliyiz.
• Haftada en az üç gün bir saatten az olmamak kaydıyla yürüyüş yapmak.
• Dengeli beslenme.
• Hava sıcaklığı arttığında metabolizma çalışma hızı da artar. Soğuk havalarda ise yavaşlar.
• Gün içinde az ve sık beslenmeli (üç ana, üç ara öğün).
• Güne kahvaltıyla başlamak, ana yemeği öğlen yemek, akşam hafif yemek metabolizmayı hızladırır.
• Gün içinde içilen üç fincan Türk kahvesi veya üç bardak filtre (şekersiz) kahve metabolizmayı hızlandırabilir.
• Akupunktur tedavisi de metabolizma hızını artırır.
Yazı: Murat Topoğlu
Metabolizmanın çalışma hızını etkileyen faktörleri öğrenerek kilo verme konusunda daha az sorun yaşa.
Metabolizma; vücut hücrelerinin enerjiyi yakma hızına denir. Vücudun her hücresi farklı bir şekilde ve hızda enerji harcar. Bir değişik anlamda vücudun temel fonksiyonlarını devam ettirebilmesi için bir gün içerisinde ihtiyacı olan minimum enerji miktarıdır.
Bazal Metabolizma ise vücudun istirahat sırasında bir gün içinde harcadığı enerji miktarı anlamına gelir. Bu total metabolizma hızının yüzde 60’ına tekabül eder. Yani vücutta bulunan hücreler günlük alınan enerjinin yüzde 60’ını normal şartlarda harcar. Geriye kalan enerjinin yüzde 10-15’lik bölümü almış olduğumuz gıdaların emilimi sırasında harcanır. Bu enerji mide ve bağırsak hücreleri tarafından harcanır. Kalan yüzde 15-30’luk bölümüyse gün içinde bize hareketlilik sağlayan çizgili kaslar tarafından harcanır. Dolayısıyla gün içinde ne kadar hareketli olur ve egzersiz yaparsak, metabolizma hız oranı da o kadar artar.
Öncelikle vücudumuza aldığımız sıvı ve katı gıdalar bağırsaklarımızdan emilerek kana geçer. Bu gıdalar; bağırsaklarda parçalandıktan sonra yağ, protein ve karbonhidrat (kompleks şeker) olarak kana geçer. Yağ, protein ve karbonhidratlar enerji kaynağıdır. Vücut hücreleri normal şartlarda sadece glikoz (parçalanmış şeker) harcar. İnsanlar düzensiz beslenip dengesiz diyetler yaparsa o zaman vücut proteinleri de yakılarak kas kaybına neden olur.
Bazal Metabolizmanın çalışma hızını etkileyen faktörler:
1. Yaş: Her yaşın belirli bir bazal metabolizma hızı vardır. En hızlı olduğu dönem 15-30 yaş arasıdır. 30 yaşından sonra metabolizma yavaşlamaya başlar Özellikle menopoz sonrası metabolizma hızı iyice azalır.
2. Genetik: Ailede kilolu olanların çocukları da kilolu olabilir. Bu doğuştan metabolizma hızını etkiler.
3. Sürekli kilo alıp vermek: Metabolizmayı yavaşlatır.
4. Metabolik hastalıklar:
• Tiroit bezinin hızlı çalışması metabolizmayı hızlandırırken; yavaş çalışması yavaşlatır.
• Böbrek üstü bezinden salgılanan kortizon hormonunun fazla olması halinde metabolizma yavaşlar.
• Pankreastan salgılanan Ensülin hormonunun fazlası (Hipoglisemi) da metabolizmayı yavaşlatır.
5. Cinsiyet: Erkeklerin hem bazal hem total metabolizma hızı daha fazladır. Bunda erkeklerde bulunan çizgili kasların ağır ve daha güçlü olmasının büyük etkisi vardır.
6. Gün içinde aşırı karbonhidrat: Şeker, makarna, pirinç, hamurlu gıda ve tatlı tüketimi metabolizmayı yavaşlatır.
7. Stres: Metabolizmayı yavaşlatır.
8. Uzun süreli çok düşük kalorili diyetler: Metabolizma hızını yavaşlatır.
Metabolizmamızı nasıl hızlandırabiliriz?
• Gün içinde en az iki-üç litre su içilmeli.
• Baharatlı yiyecekler özellikle kırmızı pul biber ve karabiber.
• Gün içinde hareketli bir yaşam sürmeliyiz.
• Haftada en az üç gün bir saatten az olmamak kaydıyla yürüyüş yapmak.
• Dengeli beslenme.
• Hava sıcaklığı arttığında metabolizma çalışma hızı da artar. Soğuk havalarda ise yavaşlar.
• Gün içinde az ve sık beslenmeli (üç ana, üç ara öğün).
• Güne kahvaltıyla başlamak, ana yemeği öğlen yemek, akşam hafif yemek metabolizmayı hızladırır.
• Gün içinde içilen üç fincan Türk kahvesi veya üç bardak filtre (şekersiz) kahve metabolizmayı hızlandırabilir.
• Akupunktur tedavisi de metabolizma hızını artırır.
