Soru: Mezarlık yanından gecerken şarkı, turku dinlemek haram mıdır, mekruh mudur?
Cevap: Bir şeye haram diyebilmek icin hakkında kesin bir delil olması gerekir Bu konu hakkında yasaklayıcı kesin bir delil olmadığı icin “haramdır denilemez
Mezarlıktan gecerken veya orayı ziyaret ederken orada bulunan muslumanlara selam verip dua etmek gerekir Bu konuda Peygamberimizden nakledilen sağlam uygulamalar mevcuttur İlgili hadislerden birkacı şoyledir:
Aişe radıyallahu anha’dan rivayet edildiğine gore Resulullah sallallahu aleyhi ve selem, her gece, gecenin sonuna doğru, Baki’ Mezarlığı’na gider ve şoyle derdi:
السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ دَارَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ وَأَتَاكُمْ مَا تُوعَدُونَ غَدًا مُؤَجَّلُونَ وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لاَحِقُونَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لأَهْلِ بَقِيعِ الْغَرْقَدِ
OKUNUŞU: Esselamu aleykum dara kavmin mu’minin Ve etakum ma tUadUne ğaden mueccelUn Ve inna inşaallahu bikum lahikUn Allahumma’ğfir li ehli Bakii’lĞargad
ANLAMI: “Selam size ey Mu’minler diyarı! Size yarın verileceği vaat olunan şey verilmiştir Sizler bekletilmedesiniz İnşaallah biz de size katılacağız Allah’ım! (Şu) Baki’ı Garkat’ta yatanlara mağfiret buyur (Muslim, Cenaiz, 102 (974)
Sahihi Muslim’de gecen başka bir rivayette Aişe radıyallahu anha, Peygamberimize kabirdekiler icin nasıl dua etmesi gerektiğini sorunca O, şoyle cevap vermiştir: Şoyle soyle:
السَّلاَمُ عَلَى أَهْلِ الدِّيَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُسْلِمِينَ وَيَرْحَمُ اللَّهُ الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنَّا وَالْمُسْتَأْخِرِينَ وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لَلاَحِقُونَ
OKUNUŞU: Esselamu ala ehli’ddiyari mine’lmu’minine ve’lmuslimin Ve yerhamullahu’lmustakdimine minna ve’lmuste’hirin Ve inna inşaallahu bikum lahikUn
ANLAMI: “Selam Mu’min ve Muslumanlardan bu diyarda yatanlara! Allah, bizim gecmişlerimize de geleceklerimize de rahmet eylesin Bizler de inşaallah sizlere katılacağız (Muslim, Cenaiz, 103 Ayrıca bk: Nesai, Cenaiz, 103)
Yine Muslim’de gecen bir rivayette Peygamberimizin ashabı kirama kabirdekiler icin şoyle dua etmelerini oğrettiği nakledilmektedir:
السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الدِّيَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُسْلِمِينَ وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ لَلاَحِقُونَ أَسْأَلُ اللَّهَ لَنَا وَلَكُمُ الْعَافِيَةَ
OKUNUŞU: Esselamu aleykum ehleddiyari mine’lmu’minine ve’lmuslimin Ve inna inşaallahu bikum lahikUn Es’elullahe lena ve lekumu’lafiyete
ANLAMI: “Selam size ey bu diyarın Mu’min ve Musluman olan halkı! Bizler de inşaallah (size) katılacağız Allah’tan bize ve size afiyet dilerim (Muslim, Cenaiz, 104 (975)
İbn Abbas radıyallahu anh’tan rivayet edildiğine gore, o şoyle demiştir: ResUlullah sallallahu aleyhi ve sellem Medine mezarlıklarına uğradı ve yuzunu kabirdekilere doğru cevirerek şoyle buyurdular:
السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ يَا أَهْلَ الْقُبُورِ يَغْفِرُ اللَّهُ لَنَا وَلَكُمْ أَنْتُمْ سَلَفُنَا وَنَحْنُ بِالأَثَرِ
OKUNUŞU: Esselamu aleykum ya ehle’lkubUr Yağfirullahe lena ve lekum Entum selefuna ve nahnu bi’leser
ANLAMI: “Ey bu kabirlerde yatanlar! Allah’ın selamı sizlerin uzerine olsun Allah bizi de sizi de affetsin Siz bizim onden gidenlerimizsiniz, biz de sizin izinizden geleceğiz (Tirmizi, Cenaiz, 59 Ayrıca bk Nesai, Cenaiz, 103)
İbn Mace’de gecen bir rivayet ise şoyledir:
السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ دَارَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ وَإِنَّا بِكُمْ لاَحِقُونَ اللَّهُمَّ لاَ تَحْرِمْنَا أَجْرَهُمْ وَلاَ تَفْتِنَّا بَعْدَهُمْ
OKUNUŞU: Esselamu aleykum dara kavmin mu’minin Entum lena feratun ve inna bikum lahikUn Allahumme la tahrimna ecrahum ve la teftinna ba’dehum
ANLAMI: “Selam sizlere ey mu’min bir kavmin kabristan (halk)ı! Siz bizim onculerimizsiniz Şurası kesin ki biz de size katılacağız Allah’ım! Bizi onların sevabından mahrum etme Ve bizi onlardan sonra hak yoldan saptırma (İbn Mace, Cenaiz, 36)
neten alıntı
Cevap: Bir şeye haram diyebilmek icin hakkında kesin bir delil olması gerekir Bu konu hakkında yasaklayıcı kesin bir delil olmadığı icin “haramdır denilemez
Mezarlıktan gecerken veya orayı ziyaret ederken orada bulunan muslumanlara selam verip dua etmek gerekir Bu konuda Peygamberimizden nakledilen sağlam uygulamalar mevcuttur İlgili hadislerden birkacı şoyledir:
Aişe radıyallahu anha’dan rivayet edildiğine gore Resulullah sallallahu aleyhi ve selem, her gece, gecenin sonuna doğru, Baki’ Mezarlığı’na gider ve şoyle derdi:
السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ دَارَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ وَأَتَاكُمْ مَا تُوعَدُونَ غَدًا مُؤَجَّلُونَ وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لاَحِقُونَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لأَهْلِ بَقِيعِ الْغَرْقَدِ
OKUNUŞU: Esselamu aleykum dara kavmin mu’minin Ve etakum ma tUadUne ğaden mueccelUn Ve inna inşaallahu bikum lahikUn Allahumma’ğfir li ehli Bakii’lĞargad
ANLAMI: “Selam size ey Mu’minler diyarı! Size yarın verileceği vaat olunan şey verilmiştir Sizler bekletilmedesiniz İnşaallah biz de size katılacağız Allah’ım! (Şu) Baki’ı Garkat’ta yatanlara mağfiret buyur (Muslim, Cenaiz, 102 (974)
Sahihi Muslim’de gecen başka bir rivayette Aişe radıyallahu anha, Peygamberimize kabirdekiler icin nasıl dua etmesi gerektiğini sorunca O, şoyle cevap vermiştir: Şoyle soyle:
السَّلاَمُ عَلَى أَهْلِ الدِّيَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُسْلِمِينَ وَيَرْحَمُ اللَّهُ الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنَّا وَالْمُسْتَأْخِرِينَ وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لَلاَحِقُونَ
OKUNUŞU: Esselamu ala ehli’ddiyari mine’lmu’minine ve’lmuslimin Ve yerhamullahu’lmustakdimine minna ve’lmuste’hirin Ve inna inşaallahu bikum lahikUn
ANLAMI: “Selam Mu’min ve Muslumanlardan bu diyarda yatanlara! Allah, bizim gecmişlerimize de geleceklerimize de rahmet eylesin Bizler de inşaallah sizlere katılacağız (Muslim, Cenaiz, 103 Ayrıca bk: Nesai, Cenaiz, 103)
Yine Muslim’de gecen bir rivayette Peygamberimizin ashabı kirama kabirdekiler icin şoyle dua etmelerini oğrettiği nakledilmektedir:
السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الدِّيَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُسْلِمِينَ وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ لَلاَحِقُونَ أَسْأَلُ اللَّهَ لَنَا وَلَكُمُ الْعَافِيَةَ
OKUNUŞU: Esselamu aleykum ehleddiyari mine’lmu’minine ve’lmuslimin Ve inna inşaallahu bikum lahikUn Es’elullahe lena ve lekumu’lafiyete
ANLAMI: “Selam size ey bu diyarın Mu’min ve Musluman olan halkı! Bizler de inşaallah (size) katılacağız Allah’tan bize ve size afiyet dilerim (Muslim, Cenaiz, 104 (975)
İbn Abbas radıyallahu anh’tan rivayet edildiğine gore, o şoyle demiştir: ResUlullah sallallahu aleyhi ve sellem Medine mezarlıklarına uğradı ve yuzunu kabirdekilere doğru cevirerek şoyle buyurdular:
السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ يَا أَهْلَ الْقُبُورِ يَغْفِرُ اللَّهُ لَنَا وَلَكُمْ أَنْتُمْ سَلَفُنَا وَنَحْنُ بِالأَثَرِ
OKUNUŞU: Esselamu aleykum ya ehle’lkubUr Yağfirullahe lena ve lekum Entum selefuna ve nahnu bi’leser
ANLAMI: “Ey bu kabirlerde yatanlar! Allah’ın selamı sizlerin uzerine olsun Allah bizi de sizi de affetsin Siz bizim onden gidenlerimizsiniz, biz de sizin izinizden geleceğiz (Tirmizi, Cenaiz, 59 Ayrıca bk Nesai, Cenaiz, 103)
İbn Mace’de gecen bir rivayet ise şoyledir:
السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ دَارَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ وَإِنَّا بِكُمْ لاَحِقُونَ اللَّهُمَّ لاَ تَحْرِمْنَا أَجْرَهُمْ وَلاَ تَفْتِنَّا بَعْدَهُمْ
OKUNUŞU: Esselamu aleykum dara kavmin mu’minin Entum lena feratun ve inna bikum lahikUn Allahumme la tahrimna ecrahum ve la teftinna ba’dehum
ANLAMI: “Selam sizlere ey mu’min bir kavmin kabristan (halk)ı! Siz bizim onculerimizsiniz Şurası kesin ki biz de size katılacağız Allah’ım! Bizi onların sevabından mahrum etme Ve bizi onlardan sonra hak yoldan saptırma (İbn Mace, Cenaiz, 36)
neten alıntı