Soru: Mezarlık Yanından Geçerken Şarkı, Türkü Dinlemek Haram mıdır, mekruh mudur?
Cevap:
Bir şeye haram diyebilmek için hakkında kesin bir delil olması gerekir. Bu konu hakkında yasaklayıcı kesin bir delil olmadığı için “haramdır” denilemez.
Mezarlıktan geçerken veya orayı ziyaret ederken orada bulunan müslümanlara selam verip dua etmek gerekir. Bu konuda Peygamberimizden nakledilen sağlam uygulamalar mevcuttur. İlgili hadislerden birkaçı şöyledir:
Aişe radıyallâhu anhâ’dan rivayet edildiğine göre Resulullah sallallâhu aleyhi ve selem, her gece, gecenin sonuna doğru, Bakî’ Mezarlığı’na gider ve şöyle derdi:
OKUNUŞU: Esselâmu aleyküm dâra kavmin mü’minîn. Ve etâküm mâ tûadûne ğaden mueccelûn. Ve innâ inşâallâhu bikum lâhikûn. Allâhumma’ğfir li ehli Bakîi’l-Ğargad.
ANLAMI: “Selâm size ey Mü’minler diyarı! Size yarın verileceği vaat olunan şey verilmiştir. Sizler bekletilmedesiniz. İnşaallah biz de size katılacağız. Allah’ım! (Şu) Bakî’-ı Garkat’ta yatanlara mağfiret buyur.” (Müslim, Cenâiz, 102 (974).
Sahih-i Müslim’de geçen başka bir rivayette Aişe radıyallahu anhâ, Peygamberimize kabirdekiler için nasıl dua etmesi gerektiğini sorunca O, şöyle cevap vermiştir: Şöyle söyle:
OKUNUŞU: Esselâmu alâ ehli’d-diyâri mine’l-mü’minîne ve’l-müslimîn. Ve yerhamullâhu’l-müstakdimîne minnâ ve’l-müste’hirîn. Ve innâ inşâallâhu bikum lâhikûn.
ANLAMI: “Selâm Mü’min ve Müslümanlardan bu diyarda yatanlara! Allah, bizim geçmişlerimize de geleceklerimize de rahmet eylesin. Bizler de inşaallah sizlere katılacağız.” (Müslim, Cenâiz, 103. Ayrıca bk: Nesâi, Cenâiz, 103).
Yine Müslim’de geçen bir rivayette Peygamberimizin ashab-ı kirama kabirdekiler için şöyle dua etmelerini öğrettiği nakledilmektedir:
OKUNUŞU: Esselâmu aleyküm ehled-diyâri mine’l-mü’minîne ve’l-müslimîn. Ve innâ inşâallâhu bikum lâhikûn. Es’elullâhe lenâ ve lekümü’l-âfiyete.
ANLAMI: “Selâm size ey bu diyarın Mü’min ve Müslüman olan halkı! Bizler de inşaallah (size) katılacağız. Allah’tan bize ve size afiyet dilerim.” (Müslim, Cenâiz, 104 (975).
İbn Abbâs radıyallâhu anh’tan rivâyet edildiğine göre, o şöyle demiştir: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Medine mezarlıklarına uğradı ve yüzünü kabirdekilere doğru çevirerek şöyle buyurdular:
OKUNUŞU: Esselâmu aleyküm yâ ehle’l-kubûr. Yağfirullâhe lenâ ve leküm. Entüm selefünâ ve nahnu bi’l-eser.
ANLAMI: “Ey bu kabirlerde yatanlar! Allah’ın selamı sizlerin üzerine olsun. Allah bizi de sizi de affetsin. Siz bizim önden gidenlerimizsiniz, biz de sizin izinizden geleceğiz.” (Tirmizi, Cenâiz, 59. Ayrıca bk Nesâi, Cenâiz, 103)
ANLAMI: “Selâm sizlere ey mü’min bir kavmin kabristan (halk)ı! Siz bizim öncülerimizsiniz. Şurası kesin ki biz de size katılacağız. Allah’ım! Bizi onların sevabından mahrum etme. Ve bizi onlardan sonra hak yoldan saptırma.” (İbn