Namık Kemal
Doğum 21 Aralık 1840Tekirdağ
Ölümü 2 Aralık 1888Sakız Adası
Iş Gazeteci, devlet adamı, şair
Namık Kemal; Türk milliyetçiliğinin fikirbabalarından, Genç Osmanlı hareketi mensubu yazan, gazeteci, devlet adamı ve şairdir 21 Aralık 1840'ta Tekirdağ'da doğdu “Vatan Şairi ve “Bağımsızlık Şairi olarak anılan Namık Kemal, şiirin yanı sıra eleştiri, yaşam öyküsü, tiyatro, roman, târih ve makale türlerinde eserler verdi Türk Edebiyatının birincil edebi romanı olan İntibahve batılı anlamda Türk Edebiyatının sahnelenen ilk tiyatro eseri olan Vatan Yahut Silistreeserleriyle tanındı Türkiye Cumhuriyeti ’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ’ü eserleri ve fikirleriyle etkiledi Fikirlerinden ötürü ömrünün bir kısmı sürgünlerde geçti Bolayır ’da gömülme arzusunu Padişah II Abdülhamit ’e iletilince cenazesi Gelibolu ’ya nakledildi Bolayır ’da Orhan Gazi ’nin oğlu Şehzade Gazi Süleyman Paşa ’nın türbesinin yanında gömüldü Birkaç yıl daha sonra Sultan Abdülhamit bir türbe yaptırdı Türbenin planını Tevfik Fikret çizdi
AİLE VE EĞİTİM YAŞAMSAL
Namık Kemal 21 Aralık 1840 tarihinde Tekirdağ ’da doğdu Babası Mustafa Asım Bey, annesi Arnavut asıllı olan Fatma Zehra Bayan ’dır İsmi gerçekte Mehmet Kemal olup, bu ismi ona evlerinin civarında yer alan tekkenin şeyhi Tokatlı Hafız Ali Rıza Efendi vermiştir Çocukluğunu annesinin babası, Tekirdağ sancağında vali yardımcılığı yapan Abdülatif Paşa ’nın yanına geçirdi Mehmet Kemal, dedesi Abdülatif Paşa Afyonkarahisara ödev edilince ailecek oraya taşındı 1848 yılında annesi Fatma Zehra Hanım Afyon ’da vefat etti Dedesinin çeşitli şehirlerde devir yapması nedeniyle uyumlu eğitim alamadıBunun yerine özel dersler aldı Arapça ve Farsça öğrendi Dedesi Afyon ’daki görevini ifa ettikten daha sonra ailesiyle İstanbul ’a geldi Mehmet Kemal, İstanbul ’da 3 ay Bayezid Rüştiyesi ’nde ve ardından 9 ay Valide Mektebi ’nde eğitim aldı Dedesinin Kars ’a mutasarrıf olarak atama edilmesinden ötürü 1,5 sene kadar Kars ’ta yaşadı Karslı şair ve müderris Vaizzade Seyid Mehmet Hamid Efendi'den an edebiyatını talim etti Kars ’taki görevi sona eren dedesi ile 1854 ’te İstanbul ’a döndü Kars ’ta yaşamış olduğu hayatı ileride yazacağı tiyatro eserlerine ilham vermiştir 1855 ’te babasının Bulgaristan Filibe ’ye mal müdürü, dedesinin Sofya ’ya kaymakam olarak atanmasından ötürü Sofya'ya gitti Sofya ’da evlerine ziyarete gelen dedesinin arkadaşı şair Binbaşı Eşref Bey ’in Mehmet Kemal ’in şiirlerini dinledikten daha sonra O ’na “yazıcı manasına gelen Namık ismini vermiştirBu hadiseden sonradan Namık Kemal olarak anılmaya başlanmıştır Sofya ’da komşuları olan Niş Kadısı Mustafa Ragıp Efendi ’nin kızı Nesime Bayan ile evlendi ve bu evlilikten Feride,Ulviye ve Ali Ekrem adında üç çocuğu doğdu
ÇALIŞMA VE YAZINSAL HAYATI
1857 ’de İstanbul ’a döndü ve Babı Ali Tercüme Odası'nda stajyer olarak başladı 1859 ’da dedesini kaybetti 1859 ’da Gümrük Kalemi ’nde çalışmaya başladıİstanbul ’a geldiğinden kısa zaman sonradan şairler arasında meşhur olmuştu O sıralar Batı edebiyatı ile alakası yoktu İstanbul ’da an edebiyatı geleneğinden şairlerle tanıştı Arap ve Fars edebiyatlarını öğrenmeye çalıştı Şair Leskofçalı Galip Bey ile yakın arkadaşlık kurdu Bu şairin başkanlığında kurulan Encümeni Şuara ismindeki şairler topluluğuna katıldı 1863 ’cilt itibaren dört sene her tarafta Tercüme Odası ’nda tayin aldı Çeviri Oda ’sındaki görevi nedeniyle Batıyı bilenlerle tanıştı ve alakasını batıya çevirdi Türk Edebiyat ’ında Batılılaşmanın öncülerinden Şinasi ile tanışması sanat ve yaşam görüşü değiştirdi Batı edebiyatını öğrenmeye başladı ve nesire yöneldi Çeviri odasının bir kâtibinden Fransızca dersleri aldı Tasviri Efkar ’da fıkra ve tercüme yazılar kaleme aldı 1865 yılında Şinasi Tasviri Efkar Gazetesi ’ni Namık Kemale bırakınca, kimsesiz gazeteyi çıkardı Benzer dönemde Yeni Osmanlılar adlı rahat derneğin kurucuları arasına girdi Namık Kemal gazetesinde, bu fikirler çerçevesinde ve hükümet aleyhine şiddetli yazılar yayınladı “Şark Meselesi üzerine yazdığı bir yazı, gazetenin 1867 ’de kapatılmasına, kendisinin Erzurum ’a vali muavini olarak atanmasına sebep oldu
Namık Kemal, gönderildiği Erzurum ’a gitmedi ve Ziya Paşa ile birlikte Paris ’e kaçtı O ve arkadaşlarını Paris ’te yaşayan, Kavalalı Mehmet Ali Paşa ’nın torunu Mustafa Fazıl Paşa himayesine almıştı M Fazıl Paşa ’nın desteğiyle Londra ’da Muhbiradında bir gazete çıkardılar ama Namık Kemal, Ali Suavi ’yle yaşadığı sıkıntılar yüzünden Namık Kemal Muhbir'den ayrıldı Sultan Abdülaziz Paris ’e gelince Fransız hükümeti Genç Osmanlılar ’ı ülkeyi terk etmeye misafir etme etti Namık Kemal, bir kısım arkadaşlarıyla birlikte Londra ’ya gitti ve orada Hürriyet Gazetesi’ni çıkardılar bu vesileyle Mustafa Fazıl Paşa, Paris ’e gelen Abdülaziz ’le ilişkilerini düzeltti ve Sultanla birlikte İstanbul ’a döndü MFazıl Paşa desteğini vereceğini iddia etse de sonraları bu fikrinden vazgeçti ve gazeteyi kapatmalarını istedi Bunun üstüne Namık Kemal ile Ziya Paşa gazeteyi kendi imkânlarıyla çıkardılar ama bir vakit daha sonra arkadaşları ile arası bozulan Namık Kemal bu işten vazgeçip ve 1870 ’te Sadrazam Âli Paşa ile barışıp yurda döndü
Siyasetten uzaktan durup, yazı yazmamak şartıyla affedilen Namık Kemal, İstanbul ’a döndükten sonradan Diyojenadlı espri dergisinde imzasız yazılar yazdı Sadrazam Ali Paşa öldükten sonradan 1872 ’de İbret Gazetesi'’ni çıkardı Gazete sık sık kapatıldı ve sonunda sadrazam Mahmut Nedim Paşa ’yı eleştiren yazılar yüzünden Namık Kemal, Gelibolu ’ya mutasarrıf olarak sürgün edildi Gazi Süleyman Paşa'nın Bolayır ’daki kabrini ziyaret etti Ebüzziya Tevfik Bey'e burada gömülmeyi vasiyet etti Namık Kemal, bir yana da İbret Gazetesi’ne ve Ebuzziya ’nın çıkardığı HadikaGazetesine yazı gönderiyordu Gelibolu ’da kuduz salgınını durdurmak için köpekleri şehirden çıkartması gerekçe edilerek Gelibolu mutasarrıflığı görevinden alındı
1872 ’nin son günlerinde Gelibolu ’dan İstanbul ’a döndü, “İbret ’in başına geçti Kısa süre daha sonra bir makalesi sebebiyle gazetesi baştan kapatılınca tiyatroyla ilgilenmeye başladı Meşhur Vatan yahut Silistre oyunu, 1 Nisan 1873 gecesi İstanbul ’da Güllü Agop ’un tiyatrosunda sahnelendi Oyunun sahnelenmesi halkı galeyana getirdi ve olayların çıkmasına neden oldu Namık Kemal Mağusa ’ya sürüldüMağusa sürgünü 2 yıl 2 ay sürdüSürgün dönüşü İstanbul ’da bir kahraman gibi karşılandı Osmanlı tahtına yeni meydana çıkan II Abdülhamit, Osmanlı Anayasası ’sı için bir komite oluşturdu Namık Kemal, de komisyonun bir üyesi oldu Ama Namık Kemal, padişahın karşısında bir tehdit beyiti mecliste okuyunca mahkemede yargılandı Namık Kemal, asayişi bozduğu gerekçesiyle 6 ay hapis cezasına çarptırıldıysa da sonradan beraat etti Girit Adası ’na ikamete zorunlu kılındı kendi isteğiyle ikameti Midilli Adası ’na çevrildi 25 yıl daha sonra Midilli mutasarrıfı olarak görevlendirildi
Vaveyla, Murabba, Vatan Mersiyesigibi şiirlerini burada yazdı Magosa ’da yazmaya başladığı Celaleddin Harzemşah adlı eserini tamamladı Namık Kemal 1884 ’te Rodos mutasarrıfı oldu İngiliz ve Yunanların şikayeti üzerine 1887 ’de Rodos ’taki görevi sona erdi Sakız Adası mutasarrıfı olduSakız Adası ’nın kuru havası sebebiyle hasta olan Namık Kemal, 2 Aralık 1888 günü vefat etti Arkadaşı Ebüziyya Tevfik, şairin Bolayır ’da gömülme vasiyetini II Abdülhamit ’e iletince Bolayır ’da Şehzade Gazi Süleyman Paşa ’nın türbesinin yanında gömüldü *
Doğum 21 Aralık 1840Tekirdağ
Ölümü 2 Aralık 1888Sakız Adası
Iş Gazeteci, devlet adamı, şair
Namık Kemal; Türk milliyetçiliğinin fikirbabalarından, Genç Osmanlı hareketi mensubu yazan, gazeteci, devlet adamı ve şairdir 21 Aralık 1840'ta Tekirdağ'da doğdu “Vatan Şairi ve “Bağımsızlık Şairi olarak anılan Namık Kemal, şiirin yanı sıra eleştiri, yaşam öyküsü, tiyatro, roman, târih ve makale türlerinde eserler verdi Türk Edebiyatının birincil edebi romanı olan İntibahve batılı anlamda Türk Edebiyatının sahnelenen ilk tiyatro eseri olan Vatan Yahut Silistreeserleriyle tanındı Türkiye Cumhuriyeti ’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ’ü eserleri ve fikirleriyle etkiledi Fikirlerinden ötürü ömrünün bir kısmı sürgünlerde geçti Bolayır ’da gömülme arzusunu Padişah II Abdülhamit ’e iletilince cenazesi Gelibolu ’ya nakledildi Bolayır ’da Orhan Gazi ’nin oğlu Şehzade Gazi Süleyman Paşa ’nın türbesinin yanında gömüldü Birkaç yıl daha sonra Sultan Abdülhamit bir türbe yaptırdı Türbenin planını Tevfik Fikret çizdi
AİLE VE EĞİTİM YAŞAMSAL
Namık Kemal 21 Aralık 1840 tarihinde Tekirdağ ’da doğdu Babası Mustafa Asım Bey, annesi Arnavut asıllı olan Fatma Zehra Bayan ’dır İsmi gerçekte Mehmet Kemal olup, bu ismi ona evlerinin civarında yer alan tekkenin şeyhi Tokatlı Hafız Ali Rıza Efendi vermiştir Çocukluğunu annesinin babası, Tekirdağ sancağında vali yardımcılığı yapan Abdülatif Paşa ’nın yanına geçirdi Mehmet Kemal, dedesi Abdülatif Paşa Afyonkarahisara ödev edilince ailecek oraya taşındı 1848 yılında annesi Fatma Zehra Hanım Afyon ’da vefat etti Dedesinin çeşitli şehirlerde devir yapması nedeniyle uyumlu eğitim alamadıBunun yerine özel dersler aldı Arapça ve Farsça öğrendi Dedesi Afyon ’daki görevini ifa ettikten daha sonra ailesiyle İstanbul ’a geldi Mehmet Kemal, İstanbul ’da 3 ay Bayezid Rüştiyesi ’nde ve ardından 9 ay Valide Mektebi ’nde eğitim aldı Dedesinin Kars ’a mutasarrıf olarak atama edilmesinden ötürü 1,5 sene kadar Kars ’ta yaşadı Karslı şair ve müderris Vaizzade Seyid Mehmet Hamid Efendi'den an edebiyatını talim etti Kars ’taki görevi sona eren dedesi ile 1854 ’te İstanbul ’a döndü Kars ’ta yaşamış olduğu hayatı ileride yazacağı tiyatro eserlerine ilham vermiştir 1855 ’te babasının Bulgaristan Filibe ’ye mal müdürü, dedesinin Sofya ’ya kaymakam olarak atanmasından ötürü Sofya'ya gitti Sofya ’da evlerine ziyarete gelen dedesinin arkadaşı şair Binbaşı Eşref Bey ’in Mehmet Kemal ’in şiirlerini dinledikten daha sonra O ’na “yazıcı manasına gelen Namık ismini vermiştirBu hadiseden sonradan Namık Kemal olarak anılmaya başlanmıştır Sofya ’da komşuları olan Niş Kadısı Mustafa Ragıp Efendi ’nin kızı Nesime Bayan ile evlendi ve bu evlilikten Feride,Ulviye ve Ali Ekrem adında üç çocuğu doğdu
ÇALIŞMA VE YAZINSAL HAYATI
1857 ’de İstanbul ’a döndü ve Babı Ali Tercüme Odası'nda stajyer olarak başladı 1859 ’da dedesini kaybetti 1859 ’da Gümrük Kalemi ’nde çalışmaya başladıİstanbul ’a geldiğinden kısa zaman sonradan şairler arasında meşhur olmuştu O sıralar Batı edebiyatı ile alakası yoktu İstanbul ’da an edebiyatı geleneğinden şairlerle tanıştı Arap ve Fars edebiyatlarını öğrenmeye çalıştı Şair Leskofçalı Galip Bey ile yakın arkadaşlık kurdu Bu şairin başkanlığında kurulan Encümeni Şuara ismindeki şairler topluluğuna katıldı 1863 ’cilt itibaren dört sene her tarafta Tercüme Odası ’nda tayin aldı Çeviri Oda ’sındaki görevi nedeniyle Batıyı bilenlerle tanıştı ve alakasını batıya çevirdi Türk Edebiyat ’ında Batılılaşmanın öncülerinden Şinasi ile tanışması sanat ve yaşam görüşü değiştirdi Batı edebiyatını öğrenmeye başladı ve nesire yöneldi Çeviri odasının bir kâtibinden Fransızca dersleri aldı Tasviri Efkar ’da fıkra ve tercüme yazılar kaleme aldı 1865 yılında Şinasi Tasviri Efkar Gazetesi ’ni Namık Kemale bırakınca, kimsesiz gazeteyi çıkardı Benzer dönemde Yeni Osmanlılar adlı rahat derneğin kurucuları arasına girdi Namık Kemal gazetesinde, bu fikirler çerçevesinde ve hükümet aleyhine şiddetli yazılar yayınladı “Şark Meselesi üzerine yazdığı bir yazı, gazetenin 1867 ’de kapatılmasına, kendisinin Erzurum ’a vali muavini olarak atanmasına sebep oldu
Namık Kemal, gönderildiği Erzurum ’a gitmedi ve Ziya Paşa ile birlikte Paris ’e kaçtı O ve arkadaşlarını Paris ’te yaşayan, Kavalalı Mehmet Ali Paşa ’nın torunu Mustafa Fazıl Paşa himayesine almıştı M Fazıl Paşa ’nın desteğiyle Londra ’da Muhbiradında bir gazete çıkardılar ama Namık Kemal, Ali Suavi ’yle yaşadığı sıkıntılar yüzünden Namık Kemal Muhbir'den ayrıldı Sultan Abdülaziz Paris ’e gelince Fransız hükümeti Genç Osmanlılar ’ı ülkeyi terk etmeye misafir etme etti Namık Kemal, bir kısım arkadaşlarıyla birlikte Londra ’ya gitti ve orada Hürriyet Gazetesi’ni çıkardılar bu vesileyle Mustafa Fazıl Paşa, Paris ’e gelen Abdülaziz ’le ilişkilerini düzeltti ve Sultanla birlikte İstanbul ’a döndü MFazıl Paşa desteğini vereceğini iddia etse de sonraları bu fikrinden vazgeçti ve gazeteyi kapatmalarını istedi Bunun üstüne Namık Kemal ile Ziya Paşa gazeteyi kendi imkânlarıyla çıkardılar ama bir vakit daha sonra arkadaşları ile arası bozulan Namık Kemal bu işten vazgeçip ve 1870 ’te Sadrazam Âli Paşa ile barışıp yurda döndü
Siyasetten uzaktan durup, yazı yazmamak şartıyla affedilen Namık Kemal, İstanbul ’a döndükten sonradan Diyojenadlı espri dergisinde imzasız yazılar yazdı Sadrazam Ali Paşa öldükten sonradan 1872 ’de İbret Gazetesi'’ni çıkardı Gazete sık sık kapatıldı ve sonunda sadrazam Mahmut Nedim Paşa ’yı eleştiren yazılar yüzünden Namık Kemal, Gelibolu ’ya mutasarrıf olarak sürgün edildi Gazi Süleyman Paşa'nın Bolayır ’daki kabrini ziyaret etti Ebüzziya Tevfik Bey'e burada gömülmeyi vasiyet etti Namık Kemal, bir yana da İbret Gazetesi’ne ve Ebuzziya ’nın çıkardığı HadikaGazetesine yazı gönderiyordu Gelibolu ’da kuduz salgınını durdurmak için köpekleri şehirden çıkartması gerekçe edilerek Gelibolu mutasarrıflığı görevinden alındı
1872 ’nin son günlerinde Gelibolu ’dan İstanbul ’a döndü, “İbret ’in başına geçti Kısa süre daha sonra bir makalesi sebebiyle gazetesi baştan kapatılınca tiyatroyla ilgilenmeye başladı Meşhur Vatan yahut Silistre oyunu, 1 Nisan 1873 gecesi İstanbul ’da Güllü Agop ’un tiyatrosunda sahnelendi Oyunun sahnelenmesi halkı galeyana getirdi ve olayların çıkmasına neden oldu Namık Kemal Mağusa ’ya sürüldüMağusa sürgünü 2 yıl 2 ay sürdüSürgün dönüşü İstanbul ’da bir kahraman gibi karşılandı Osmanlı tahtına yeni meydana çıkan II Abdülhamit, Osmanlı Anayasası ’sı için bir komite oluşturdu Namık Kemal, de komisyonun bir üyesi oldu Ama Namık Kemal, padişahın karşısında bir tehdit beyiti mecliste okuyunca mahkemede yargılandı Namık Kemal, asayişi bozduğu gerekçesiyle 6 ay hapis cezasına çarptırıldıysa da sonradan beraat etti Girit Adası ’na ikamete zorunlu kılındı kendi isteğiyle ikameti Midilli Adası ’na çevrildi 25 yıl daha sonra Midilli mutasarrıfı olarak görevlendirildi
Vaveyla, Murabba, Vatan Mersiyesigibi şiirlerini burada yazdı Magosa ’da yazmaya başladığı Celaleddin Harzemşah adlı eserini tamamladı Namık Kemal 1884 ’te Rodos mutasarrıfı oldu İngiliz ve Yunanların şikayeti üzerine 1887 ’de Rodos ’taki görevi sona erdi Sakız Adası mutasarrıfı olduSakız Adası ’nın kuru havası sebebiyle hasta olan Namık Kemal, 2 Aralık 1888 günü vefat etti Arkadaşı Ebüziyya Tevfik, şairin Bolayır ’da gömülme vasiyetini II Abdülhamit ’e iletince Bolayır ’da Şehzade Gazi Süleyman Paşa ’nın türbesinin yanında gömüldü *