Su, canlıların gereksinim duyduğu ve onların yaşamasını karşılayan en önemli maddelerdendir Havadaki su buharına nem adı verilir Su, katı, gaz ve akışkan hallerde bulunmaktadır Bunlar sıcaklık şartlarına tarafından birinden diğerine dönüşmektedir Su kayıtlı bir sıcaklıkta buharlaşarak gaz haline geçmekte, sıcaklığın düşmesiyle gaz halindeki su buharı yoğunlaşarak istikrarsız (yağmur), ya da katı (dolukar) haline dönüşerek yere düşmektedir Yağışlarla yeryüzüne düşen su bir zaman daha sonra bitmiş buharlaşarak havaya karışır Buna su dolaşımı (su döngüsü) denir Su buharının kaynağı yeryüzündeki sular ve bitkilerdir Okyanus, deniz, göller, akarsular, kar ve buz yüzeylerinin buharlaşması hem bitkilerin terlemesi sonucu uçucu su, yükselerek atmosfere karışır Havadaki nem “higrometre adı bahşedilen aletlerle ölçülür ve nem miktarı “gram ile açıklama edilir Nem üç şekilde açıklama edilir
1** *Mutlak Nem
1 m3 hava içerisinde bulunan su buharı miktarıdır Gram olarak açıklama edilir Mutlak nem, sıcaklık ve buharlaşmanın pozitif olduğu ekvatoral bölgede, alçak yerlerde ve deniz kenarlarında fazla, gönder bölgelerinde, yüksek dağlarda, kara içlerinde ve soğuk yerlerde azdır Mutlak nem sıcaklıkla içten yükseltiyle ters orantılıdır
Havadaki nem miktarını;
–** *Sıcaklık (Buharlaşma şiddeti)
–** *Su kütlesinin yüzey genişliği (deniz, göl)
–** *Yükselti
–** *Rüzgâr
–** *Okyanus akıntıları etkiler
2** *Maksimum Nem (Doyma noktası)
1 metreküp havanın emin sıcaklıkta taşıyabileceği en fazla nem miktarına maksimum nem denir Azami nem sıcaklığa ast olarak değişir Sıcaklık arttıkça hava genişleyeceğinden taşıyabileceği nem miktarı artar Sıcaklık azaldıkça hava büzülür ve bu nedenle taşıyabileceği nem miktarı azalır Maksimum nem sıcaklıkla doğru, yükseltiyle zıt orantılıdır
Havanın her sıcaklıkta taşıyabileceği nem miktarı farklıdır
Belli sıcaklıklarda havanın taşıyabileceği nem miktarları
Tabloda görüldüğü gibi, 1 m3 hava, – 20 °C ’de maksimum 106 gr nem taşıyabilecek kapasitedeyken, benzer hava kütlesi 40 °C ’de 50,09 gr nem taşıyabilmektedir
3 Bağıl (Oransal – Nisbi – Özgül) Nem
Bağıl nem, belli bir sıcaklıkta havada mevcut su buharı miktarının, havanın o sıcaklıkta taşıyabileceği maksimum su buharı miktarına (azami neme) oranıdır Yüzde olarak açıklama edilir
Örneğin 0 °C ’deki bir hava kütlesi az daha 5 gram nem taşır Bu sıcaklıkta hava içerisinde 2 gram nem varsa havanın bağıl nemi yaklaşık % 40 ’dır
Mutlak nem ile maksimum nem arasındaki farka havanın nem açığı denir Verilen örnekte havanın nem açığı 3 gr (% 60) dır Bağıl nem ile nem açığının toplamı 100 olmalıdır (Yukarıdaki örnekte bağıl nem % 40, nem açığı % 60 dır Toplam %100 eder)
–** *Mutlak nem, en fazla neme erişince hava nem bakımından doyma noktasına ulaşır Bağıl nem % 100 olur Havanın nem açığı kapanır Bir yerde sıcaklık arttığı vakit havanın azami nemi arttığından hava doyma noktasından uzaklaşır Nem açığı artar, bağıl nem azalır Yani sıcaklıkla bağıl nem aralarında zıt orantı vardır
–** *Çöllerde, kara içlerinde bağıl nem azdır
–** *Deniz üstünde, Ekvatoral bölgede, kutuplarda bağıl nem fazladır
1** *Mutlak Nem
1 m3 hava içerisinde bulunan su buharı miktarıdır Gram olarak açıklama edilir Mutlak nem, sıcaklık ve buharlaşmanın pozitif olduğu ekvatoral bölgede, alçak yerlerde ve deniz kenarlarında fazla, gönder bölgelerinde, yüksek dağlarda, kara içlerinde ve soğuk yerlerde azdır Mutlak nem sıcaklıkla içten yükseltiyle ters orantılıdır
Havadaki nem miktarını;
–** *Sıcaklık (Buharlaşma şiddeti)
–** *Su kütlesinin yüzey genişliği (deniz, göl)
–** *Yükselti
–** *Rüzgâr
–** *Okyanus akıntıları etkiler
2** *Maksimum Nem (Doyma noktası)
1 metreküp havanın emin sıcaklıkta taşıyabileceği en fazla nem miktarına maksimum nem denir Azami nem sıcaklığa ast olarak değişir Sıcaklık arttıkça hava genişleyeceğinden taşıyabileceği nem miktarı artar Sıcaklık azaldıkça hava büzülür ve bu nedenle taşıyabileceği nem miktarı azalır Maksimum nem sıcaklıkla doğru, yükseltiyle zıt orantılıdır
Havanın her sıcaklıkta taşıyabileceği nem miktarı farklıdır
Belli sıcaklıklarda havanın taşıyabileceği nem miktarları
Tabloda görüldüğü gibi, 1 m3 hava, – 20 °C ’de maksimum 106 gr nem taşıyabilecek kapasitedeyken, benzer hava kütlesi 40 °C ’de 50,09 gr nem taşıyabilmektedir
3 Bağıl (Oransal – Nisbi – Özgül) Nem
Bağıl nem, belli bir sıcaklıkta havada mevcut su buharı miktarının, havanın o sıcaklıkta taşıyabileceği maksimum su buharı miktarına (azami neme) oranıdır Yüzde olarak açıklama edilir
Örneğin 0 °C ’deki bir hava kütlesi az daha 5 gram nem taşır Bu sıcaklıkta hava içerisinde 2 gram nem varsa havanın bağıl nemi yaklaşık % 40 ’dır
Mutlak nem ile maksimum nem arasındaki farka havanın nem açığı denir Verilen örnekte havanın nem açığı 3 gr (% 60) dır Bağıl nem ile nem açığının toplamı 100 olmalıdır (Yukarıdaki örnekte bağıl nem % 40, nem açığı % 60 dır Toplam %100 eder)
–** *Mutlak nem, en fazla neme erişince hava nem bakımından doyma noktasına ulaşır Bağıl nem % 100 olur Havanın nem açığı kapanır Bir yerde sıcaklık arttığı vakit havanın azami nemi arttığından hava doyma noktasından uzaklaşır Nem açığı artar, bağıl nem azalır Yani sıcaklıkla bağıl nem aralarında zıt orantı vardır
–** *Çöllerde, kara içlerinde bağıl nem azdır
–** *Deniz üstünde, Ekvatoral bölgede, kutuplarda bağıl nem fazladır