Nüfusun Ülkeler İçin Önemi
Belirli sınırlar içerisinde (şehir halkı, alan, ülke vs) yaşamış insan sayısına nüfus denir Önceleri ülkeler nüfus miktarının pozitif olmasını enerjik almak için önemli bir etken olarak görmekteydiler Oysa günümüzde nüfusun miktarından ziyade nüfusun nitelikleri üstünde durulmaktadır Çünkü geri kalmış ülkelerde nüfus artış oranının artı olması bir fazla problemi beraberinde getirmektedir
Gelişmiş ülkeler nitelikli nüfus potansiyelini mükemmel kullanarak manâlı ilerlemeler kaydetmişlerdir Gelişmiş ülkelerde nüfus yükselme hızının eksik olması ya da nüfusun azalması ülkenin geleceğini tehdit etmektedir Bundan nedeniyle bu ülkeler nüfus artışını açıklanmış bir oranda karşılamak için farklı alanlara yönlendirilmiş incelemeler yapmaktadırlar
Nüfus Artışı
Nüfusun sayısal büyümesine nüfus artışı denir* çoğunlukla insanlık tarihi baştan başa dünya nüfusu artmıştır Büyüme oranı ilk olarak yavaş iken son bir kaç asırda katlanarak artmıştır Ilk Olarak halk müziği toplayıcılıkla, balıkçılıklaavcılıkla geçindikleri için geniş bir sahada minik insan grupları oysa geçinebiliyordu sonra yerleşik hayata geçilmesiyle tarımla uğraşılmış ve hayvanlar evcilleştirilmiş dolayısıyla ufak sahalar bile büyük insan gruplarını beslemeye tatmin edici olmuştur
Ayrıca sanayi devrimiyle birlikte tıp alanında ilerlemeler, gıda ve afiyet koşullarında düzelmeler olmuştur Bu koşul ölüm oranını düşürünce, dünya nüfusundaki artma artı olmuştur Sanayi devriminden sonradan dünya nüfusu takriben 7,5 kat artarak 800 milyondan 6 milyara ulaşmıştır
Genellikle sanayileşmiş ülkelerde nüfus artışı az, geri kalmış ülkelerde fazladır Bir ülkede nüfus çoğalma hızı ne kadar yüksek olursa kalkınma hızı o derece azalır Nüfus çoğaltma hızının sorun haline gelmesi, o ülke insanlarının esas ihtiyaçlarının karşılanamaması ile ortaya çıkar
Nüfus yükselme hızının pozitif olmasının sonuçları;
–*** İşsizlik artar
–*** Kalkınma hızı azalır
–*** Kişi başına düşen ulusal kazanç azalır
–*** Tasarruflar azalır, tüketim artar
–*** yaşam koşulları zorlaşır
–*** İç ve dış göçler artar
–*** İhracat azalır
–*** Nüfusa bağlı yatırımlar (Demografik yatırım) artar
–*** Belediye hizmetleri zorlaşır
–*** Konut sıkıntısı yaşanır
–*** Çevre kirliliği artar
–*** Gecekondulaşma artar
–*** Tarım arazileri niyet dışı kullanılır
Nüfus büyüme hızının ve nüfus miktarının pozitif olduğu ülkeler genç nüfus potansiyelini iyi değerlendirerek üretime yönlendirebilirse bu ülkelerde üretim artar, vergi gelirleri artar, iş gücü ucuz olduğu için ihracatta rekabet kolaylaşır (Örneğin Çin gibi)
Nüfus Artışının Nedenleri
Nüfus artışını etkileyen faktörler şunlardır:
a) Doğumlar
Bir yerde bir yıl içerisinde doğanlarla ölenler arasındaki farka doğal nüfus artışı denir TürkiyekJe nüfusun artmasında etkili olan faktörlerin başında doğumlar gelir
Ülkemizde doğum oranları bölgeler aralarında çeşitlilik göstermektedir Batı bölgelerimizde doğurganlık oranı az iken doğu bölgelerimizde fazladır Kentlerde kadının iş hayatına girmesi ve kentin imkanlarından yararlanma isteği gibi nedenlerden dolayı doğum oranı azdır Doğum oranı üzerinde etkin bir öteki etmen de eğitim durumudur 2000 yılı verilerine göre bayan başına düşen canlı doğum sayısı okuryazar olmayanlarda 4,6 iken yüksek mektep mezunlarında 1,6 dır Kazanç düzeyi ve nüfus planlamasıda doğum oranı üstünde etkili olan diğer faktörlerdir
b)** *Sağlık Durumu ve Beslenme Şartlarındaki Gelişmeler
Tıp alanındaki gelişmeler, salgın hastalıkların önlenmesi ve gıda şartlarındaki gelişmeler doğan bebeklerin yaşaması ve hayat süresinin uzamasında etkili olmuştur Bu durumda nüfus artışında önemli bir etkendir
c)** *Dış Göçler
Türkiye ’de nüfusun artmasında dış göçlerde etkin olmuştur Önceleri Osmanlı Devleti sınırları içerisinde olan Balkan ülkeleri, Kafkas ülkeleri, Orta Doğu ülkeleri ve Kuzey Afrika ülkelerindeki çok sayıdaki Türk, savaşlar, siyasal ve sosyal baskılar sebebiyle Anadolu ’ya göç etmiştir
Nüfus Sayımları
Nüfusla ilgili bilgiler genellikle sayımlarla toplanır Tarih her tarafında değişik amaçlarla birçok nüfus sayımları yapılmıştır Millet fazla eski zamanlardan beri nüfus sayımı yapmalarına rağmen modern sayımlar yakın zamanda gerçekleştirilmiştir Eski nüfus sayımlarının esas amacı vergi verecek ve askere alınacak birey sayısını belirlemekti Fakat günümüzde nüfusun bir çok özelliğini maddeler halinde sıralamak için nüfus sayımları yapılmaktadır Osmanlı Devleti döneminde ilk nüfus sayımı 1831 yılında yapılmıştır Türkiye ’de çağdaş anlamda birincil nüfus sayımı 1927 yılında yapılmıştır
Nüfus sayımlarının yapılmasında hedeflenen amaçlar;
–*** Ülkenin nüfus miktarını
–*** Kır ve şehir nüfusunu
–*** Nüfusun yaş gruplarına tarafından dağılımı
–*** Nüfusun eğitim durumunu
–*** Nüfusun mesleklere tarafından dağılımını
–*** Nüfus hareketlerini belirlemektir
Türkiye ’nin nüfus sayımlarından çıkarılacak sonuçlar şunlardır:
–*** 1940 ’lı yıllarda nüfus yükselme hızı (II Dünya Savaşı tehlikesinden nedeniyle) azalmıştır 19852000 yılları aralarında nüfus artış hızında büyük bir azalma görülür Bunda büyük kasaba nüfusunun artması, halkın eğitim seviyesinin yükselmesi, kadının iş hayatına girmesi ve aile planlaması etkin olmuştur
–*** En süratli nüfus yükselme oranı 19451960 yılları arasında olmuştur
–*** Nüfus artışında yıllara tarafından düzenlilik yoktur
–*** Toplam nüfus aralıksız artmıştır
Bir ülkedeki nüfus büyüme hızının azalması o ülkede nüfus miktarının artmadığı anlamına gelmez Nüfus yükselme hızı azalsa bile toplam nüfus artabilir
Belirli sınırlar içerisinde (şehir halkı, alan, ülke vs) yaşamış insan sayısına nüfus denir Önceleri ülkeler nüfus miktarının pozitif olmasını enerjik almak için önemli bir etken olarak görmekteydiler Oysa günümüzde nüfusun miktarından ziyade nüfusun nitelikleri üstünde durulmaktadır Çünkü geri kalmış ülkelerde nüfus artış oranının artı olması bir fazla problemi beraberinde getirmektedir
Gelişmiş ülkeler nitelikli nüfus potansiyelini mükemmel kullanarak manâlı ilerlemeler kaydetmişlerdir Gelişmiş ülkelerde nüfus yükselme hızının eksik olması ya da nüfusun azalması ülkenin geleceğini tehdit etmektedir Bundan nedeniyle bu ülkeler nüfus artışını açıklanmış bir oranda karşılamak için farklı alanlara yönlendirilmiş incelemeler yapmaktadırlar
Nüfus Artışı
Nüfusun sayısal büyümesine nüfus artışı denir* çoğunlukla insanlık tarihi baştan başa dünya nüfusu artmıştır Büyüme oranı ilk olarak yavaş iken son bir kaç asırda katlanarak artmıştır Ilk Olarak halk müziği toplayıcılıkla, balıkçılıklaavcılıkla geçindikleri için geniş bir sahada minik insan grupları oysa geçinebiliyordu sonra yerleşik hayata geçilmesiyle tarımla uğraşılmış ve hayvanlar evcilleştirilmiş dolayısıyla ufak sahalar bile büyük insan gruplarını beslemeye tatmin edici olmuştur
Ayrıca sanayi devrimiyle birlikte tıp alanında ilerlemeler, gıda ve afiyet koşullarında düzelmeler olmuştur Bu koşul ölüm oranını düşürünce, dünya nüfusundaki artma artı olmuştur Sanayi devriminden sonradan dünya nüfusu takriben 7,5 kat artarak 800 milyondan 6 milyara ulaşmıştır
Genellikle sanayileşmiş ülkelerde nüfus artışı az, geri kalmış ülkelerde fazladır Bir ülkede nüfus çoğalma hızı ne kadar yüksek olursa kalkınma hızı o derece azalır Nüfus çoğaltma hızının sorun haline gelmesi, o ülke insanlarının esas ihtiyaçlarının karşılanamaması ile ortaya çıkar
Nüfus yükselme hızının pozitif olmasının sonuçları;
–*** İşsizlik artar
–*** Kalkınma hızı azalır
–*** Kişi başına düşen ulusal kazanç azalır
–*** Tasarruflar azalır, tüketim artar
–*** yaşam koşulları zorlaşır
–*** İç ve dış göçler artar
–*** İhracat azalır
–*** Nüfusa bağlı yatırımlar (Demografik yatırım) artar
–*** Belediye hizmetleri zorlaşır
–*** Konut sıkıntısı yaşanır
–*** Çevre kirliliği artar
–*** Gecekondulaşma artar
–*** Tarım arazileri niyet dışı kullanılır
Nüfus büyüme hızının ve nüfus miktarının pozitif olduğu ülkeler genç nüfus potansiyelini iyi değerlendirerek üretime yönlendirebilirse bu ülkelerde üretim artar, vergi gelirleri artar, iş gücü ucuz olduğu için ihracatta rekabet kolaylaşır (Örneğin Çin gibi)
Nüfus Artışının Nedenleri
Nüfus artışını etkileyen faktörler şunlardır:
a) Doğumlar
Bir yerde bir yıl içerisinde doğanlarla ölenler arasındaki farka doğal nüfus artışı denir TürkiyekJe nüfusun artmasında etkili olan faktörlerin başında doğumlar gelir
Ülkemizde doğum oranları bölgeler aralarında çeşitlilik göstermektedir Batı bölgelerimizde doğurganlık oranı az iken doğu bölgelerimizde fazladır Kentlerde kadının iş hayatına girmesi ve kentin imkanlarından yararlanma isteği gibi nedenlerden dolayı doğum oranı azdır Doğum oranı üzerinde etkin bir öteki etmen de eğitim durumudur 2000 yılı verilerine göre bayan başına düşen canlı doğum sayısı okuryazar olmayanlarda 4,6 iken yüksek mektep mezunlarında 1,6 dır Kazanç düzeyi ve nüfus planlamasıda doğum oranı üstünde etkili olan diğer faktörlerdir
b)** *Sağlık Durumu ve Beslenme Şartlarındaki Gelişmeler
Tıp alanındaki gelişmeler, salgın hastalıkların önlenmesi ve gıda şartlarındaki gelişmeler doğan bebeklerin yaşaması ve hayat süresinin uzamasında etkili olmuştur Bu durumda nüfus artışında önemli bir etkendir
c)** *Dış Göçler
Türkiye ’de nüfusun artmasında dış göçlerde etkin olmuştur Önceleri Osmanlı Devleti sınırları içerisinde olan Balkan ülkeleri, Kafkas ülkeleri, Orta Doğu ülkeleri ve Kuzey Afrika ülkelerindeki çok sayıdaki Türk, savaşlar, siyasal ve sosyal baskılar sebebiyle Anadolu ’ya göç etmiştir
Nüfus Sayımları
Nüfusla ilgili bilgiler genellikle sayımlarla toplanır Tarih her tarafında değişik amaçlarla birçok nüfus sayımları yapılmıştır Millet fazla eski zamanlardan beri nüfus sayımı yapmalarına rağmen modern sayımlar yakın zamanda gerçekleştirilmiştir Eski nüfus sayımlarının esas amacı vergi verecek ve askere alınacak birey sayısını belirlemekti Fakat günümüzde nüfusun bir çok özelliğini maddeler halinde sıralamak için nüfus sayımları yapılmaktadır Osmanlı Devleti döneminde ilk nüfus sayımı 1831 yılında yapılmıştır Türkiye ’de çağdaş anlamda birincil nüfus sayımı 1927 yılında yapılmıştır
Nüfus sayımlarının yapılmasında hedeflenen amaçlar;
–*** Ülkenin nüfus miktarını
–*** Kır ve şehir nüfusunu
–*** Nüfusun yaş gruplarına tarafından dağılımı
–*** Nüfusun eğitim durumunu
–*** Nüfusun mesleklere tarafından dağılımını
–*** Nüfus hareketlerini belirlemektir
Türkiye ’nin nüfus sayımlarından çıkarılacak sonuçlar şunlardır:
–*** 1940 ’lı yıllarda nüfus yükselme hızı (II Dünya Savaşı tehlikesinden nedeniyle) azalmıştır 19852000 yılları aralarında nüfus artış hızında büyük bir azalma görülür Bunda büyük kasaba nüfusunun artması, halkın eğitim seviyesinin yükselmesi, kadının iş hayatına girmesi ve aile planlaması etkin olmuştur
–*** En süratli nüfus yükselme oranı 19451960 yılları arasında olmuştur
–*** Nüfus artışında yıllara tarafından düzenlilik yoktur
–*** Toplam nüfus aralıksız artmıştır
Bir ülkedeki nüfus büyüme hızının azalması o ülkede nüfus miktarının artmadığı anlamına gelmez Nüfus yükselme hızı azalsa bile toplam nüfus artabilir
