Duygusal bağlantınızda partnerinize; bağlı mısınız, bağımli mısınız? Bağlantı bağımlılığı, partnere karşı çok derecede bağlılık göstermeye başladığınızda ortaya çıkan bir durumdur.
“Ben onsuz yaşayamam”, “ne yaparsa yapsın ondan vazgeçemiyorum”,“o olmadığı vakit kendimi eksik hissediyorum” üzere cümlelerin içeriklerinde daima bir bağımlılıktan kelam etmek mümkündür. Maalesef ki bu biçimde devam eden bağlar de partnerinizi hayatınızın merkez noktası haline getirdiyseniz, bağınız size bir şeyler katmıyor bilakis sizi olduğunuz noktadan da geriye götürüyorsa lakin buna karşın bağınızı bırakamıyorsanız,çaresiz kabullenişleriniz başladıysa ve ayrilik halinde hayatinizin mahvolacağına inaniyorsanız, giderek benliğinizi kaybetmeye başlayarak bağımlı bir ilgi içerisinde yaşiyorsunuz demektir. Bu münasebetler sıhhatsiz bir döngüye ve kronik bir mutsuzluğa neden olmaktadir.
Bağımlı ilgi örüntülerine sahip olan kişi de bağımlı olunan kişi de yaşadıkları ilgi içerisinde mutsuzdur. İlgiler ve bağlantılar bireyleri keyifli edebilmek ve şahısları geliştirebilmek için var olması gerekirken; bağımlı bağlantılarda başlarda memnunluk veren bir bağmış üzere görünse de vakitle iki tarafa da ziyan veren sıhhatsiz bir hal almaktadır.Her iki tarafta bunu hisseder lakin tahlil noktasinda birinci adım için atılması gereken adımı atamazlar.
Bağımlı alaka örüntülerine sahip olan birey kendi içinde daima kızgınlık,öfke,korku,kıskançlık, kaybetme ve terk edilme telaşı üzere ağır olarak olumsuz hisler hissetmeye başlar. Kendi içsel dünyasında çok fazla çözümleyemediği sorular ve olumsuz hisler ile içinde yaşadığı anın kıymetini ve keyifli olma talihini kaybetmektedir.Çünkü niyeti daima partnerine yönelik ve onu kaybetme telaşı ile ilgilidir.İlişkilerde bağımlılık birinci vakitler da meseleymiş üzere görünmemektedir. Zira münasebetlerde partnerlerden biri başkasına çok fazla ilgi gösterirse evvel karşı tarafin çok güzeline sarfiyat.Fakat Vakitle bu ilgi bağimlılığa evrilmektedir. Partnerine daha fazla yakınlık kurmak,huzurunun bağımlı olduğu bireye endeksli olduğunu ve bu nedenle o kişinin vazgeçilmez olduğunu düşündüğü için daha fazla ilgi gösteren kişi partnerine bağlı kalabilmek ve daha fazla yakınlaşmak için; kendi muhtaçlıklarını göz gerisi edip, bağımlı olduğu partnerinin kurallarına ve isteklerine nazaran hareket eder. Partnerinin daha fazla güzeline gitmesi ve kabul görmek için kendi benliğine muhalif davranarak '-miş gibi' bir hayat yaşar. Bağımlı olan kişi sorgulamadan, kendini yok sayarak bağımlı olduğu kişinin her dediğini yapmaya başlar.Hayatındaki memnunluk hissinin bağımlı olduğu şahsa bağlı olduğuna inanmıştır. Burada çok ağır bir kaybetme korkusu,terkedilme yahut yalnız kalma korkusu vardır. Bu endişeler o kadar ağır yaşanır ki;bağımlı olunan kişi de artık üstündeki ağır ilgi,etrafında bir uydu üzere davranılmasi ve daima denetim ediliyormuş hissi ile sorumluluk hissinin verdiği suçluluk ile kendisini memnun ve huzurlu hissedemez.Sık Sık kendine 'bir yerde kusur yapıyoruz ama' dediği huzursuzluk hali mevcuttur.
Bağımlı mısınız ;aşırı fedakâr mısınız?
Fedakarlık ;aynı vakitte özverili sözcüğü ile tabir etmek mümkündür. İlgilerin devamı için partnerimizi önemsemek,özveride bulunmak ve bunu hissettirmek değerlidir.Bunun fedakarca ve sevgiyle yapılması gerekir; ama birtakım bağlarda sonlar net çizilmediği için fedakarlık ve bağımlılık 'iç içe geçme' durumundadır.İlk vakitler 'verilen' ve 'alınan' sağlıklı ilgilerde olması gereken üzere denk üzere görülse de vakitle bağımlı bağlantılarda bunun tek taraflı olduğu görülmektedir.Sürekli Fedakarlık yapılarak kendi gereksinimlerini bastirip partnerinin gereksinimlerine odaklanması,kendi hislerinden çok partnerinin hislerini önemsemesi birinci vakitler 'fedakarlık' üzere görülse de iki taraf üzerinde kalıcı hasarlar bırakacak kadar sıhhatsiz bir hal almaya başlar. Vakitle alakada “her şeyi senin için yaptım ve karşılığı bu oldu”, “senin için neler feda ettiğimi bilmiyorsun.” üzere cümleler kurulur.Bu da bağlarda çatışmalara neden olacaktir. Bağların devamlılığı ve sağlıklı bir biçimde sürdürülebilir olması için özverinin karşılıklı olarak sevgiyle yapılması gerekmektedir.
Bağ bağımlılığının temel özellikleri nelerdir?
Kendini yetersiz ya da bedelsiz gören beşerler, bağlantısıyla var olma eğilimi gösterebilir.Ancak pek birçok bağımlılığın farkında bile değildir.
Düşük ögüven:
Bağlantı bağımlısı şahıslar kendilerini yeteri kadar 'iyi' olmadıklarını düşünürler.Kendilerini daima diğerleriyle 'kıyaslama' yaparak kendi yeteneklerinin farkında olmazlar.Sürekli kendilerini eleştirerek;hatalı durumlar karşısında kendilerini suçlarlar.İkili Bağlarda 'bir adım geri de durmalıyım' diye düşünürler.Kendi hudutlarının farkında değillerdir ve daima sevilmek için gayret harcamak zorunda olduklarını düşünürler.
İnsanları mutlu etmeye çalışmak:
Sevdiğini keyifli etmeye çalışmak sağlıklı ve ilgilerde olması gereken bir istektir.Ama alaka bağımlısı bireyler için partnerini memnun etmek dışında öbür bir seçenek yoktur.'Hayır' sözü onlar için sevilmemenin en temel sözüdür.Hayır dedikleri anda bağlarının yürümeyeceğini ve daima partnerinin muhtaçlıklarını karşılama ve kendini partnerini mutlu etmek için feda etmesi gerektiğini düşünür. Partneri üzgün ya da sinirliyse bu benim kusurum, düzeltmeliyim fikri ile daima bir içsel huzursuzluk yaşarlar.
Çok derecede onaya gereksinim duyarlar.
Birilerinin size "şahane" demesi size fevkalade bir hayat gücü verirken, etrafinızdan kendinizle ilgili olumsuz bir yorum duyduğunuzda karalar bağlıyorsanız; bir iş yaptığınızda birilerinden "bu hoş olmuş"cümlesi duymazsanız bir yanınızı eksik hissediyorsanız ve becerilerinizden kuşku duyuyorsanız özgüveniniz konusunda bir sorun var demektir. Tam olarak da bağ bağımlıları büyük oranda onaylanma muhtaçlığı duyarlar. Oburlarının gözünde kim olduğunu, nasil algılandığını hayatlarının amacıysa, iş denetimden o vakit çıkıyor.Bu da münasebetlerinde bağımlılığa yol açıyor.
İlgi bağımlılığı münasebette kendini nasıl muhakkak eder?
'Seven insan kıskanır' diyerek.. Kıskançlık sevdiği yahut sahip olduğu bir şeyi kaybetmekten duyulan,belli bir seviyede yaşandığında olağan kabul edilebilen bir histir.Fakat bir diğer açıdan kıskançlık,çiftler ortasında münasebetin özel alanına yönelik bir tehdit algılandığında ortaya çıkar. Çok kıskançlık; endişe,kaygı,güvende olmama üzere öteki hislerden kaynaklanan sıhhatsiz ve olağan olmayan bir reaksiyondur ve sevginin yaşanmasını pürüzler.Kıskançlık,kişinin sıhhatsiz muhakeme yapmasına bazen de eşine duydugu güvensizliğe işaret eder.Kıskançlığın kişinin kendine duyduğu güvensizlikten kaynaklandığını da düşünebiliriz.
Gerçek sevgide itimat, müsamaha;partnerinin gereksinimlerine karşi hassasiyet ve istikrarlı bir tavır vardir.
Sıhhatsiz bağımlılıktan, sağlıklı bağlılığa nasıl geçilir?
Bağlı olmak mı, yoksa bağımlı olmak mı? Birincisi sağlıklı davranış örüntülerini tanımlarken, oburu sıhhatsiz olanları söz etmektedir. Bağlılık ise sevgi yolu ile olan karşılıklı iki tarafi keyifli eden, sadakat, ilgi ve müsamaha ile kurulur.Bağlı olmayla bağımlı olmanın ortasındaki farkı kavradıktan sonra üstte tanım edilen özellikleri gözönünde bulundurarak bağımlı yapıya sahip olduğunuzdan şüpheleniyorsanız birtakım adımları takip etmenizde fayda vardır.
-
Değişime karşi istekli olmalısınız. Otomatik davranışlar ve yansılar alışkanlık haline gelmiştir ve bunlardan kurtulmak için vakit ve emek gerektiğini bilmelisiniz. -
Kendinizi yeterli taniyin ve bağlantıdan beklentilerinizi gözden geçirin.Bugüne kadar içinde bulunduğunuz münasebetiniz de önceliğiniz daima sevgilinizdi. Hayatınızın her anını, yapacağınız her şeyi partnerinize nazaran planlıyordunuz;kendi isteklerinizi daima görmezden geliyordunuz.Şimdi kendinizi düşünme vakti geldi. Bu nedenle istemediğiniz mevzular da ‘hayır’ demeyi öğrenmeniz gerektiğinin farkında olun. -
Hudutlarınız olsun ve kendinize vakit ayırın.İlişkinizden evvel ne yapardınız,hobileriniz nelerdi bir düşünün. Tahminen spor yapiyordunuz, tahminen müzik aleti çalıyordunuz.Kendinize özel olarak ayırdığınız vakitleriniz olsun. -
Kendinizle ilgili gereksinimlerinizin üzerine eğilin.Ne istediğinizi ve bağdan ne beklediğinizin farkinda olun. -
Diğerlerini yönetmekten ve denetim etmekten vazgeçin; kendi gereksinimleriniz üzerine eğilmekle, diğerlerini değiştirmeye çalışmak yoluyla itimat hissini aramayı bırakabileceksiniz. -
Sabırlı olun.Diğer seçeneklerin de tesirli olabilmesi için olmazsa olmaz şarttır. -
Uzman dayanağı alın. Kişiliğin bir modülü haline gelmiş olan takıntılı özelliklerden uzman dayanağı olmadan kurtulmak epey güçtür.Uzman takviyesi ile içinizdeki 'SEN' i keşfedin.