Okula ahenk süreci 1,5 ayı bulabilir!
Okula başlama periyodu ve çocuğun okula ahenk sürecinde çocuğa vakit tanınması gerektiğini vurgulayan uzmanlar, bu sürecin yaklaşık 1 ya da 1,5 aylık bir süreyi kapsadığına dikkat çekiyor. Çocuğun okula ve yeni etrafa ahenginde erken çocukluk hatta bebeklik devrinde anne ya da bakım veren kişi ile kurulan inanca dayalı bağlanma münasebetinin tesiri olduğunu belirten uzmanlar, ahenk sürecinin okul ortamı, çocuğun okula hazır oluşu, anne baba tavırları ve çocuğun mizacı ile değişiklik gösterebileceğini kaydediyor. Okula gitmek istemeyen çocukla muhakkak pazarlığa girilmemesi hatırlatmasında bulunan uzmanlar, bir grup vaatlerden de uzak durulması gerektiğini vurguluyor.
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Demet Gülaldı, okula ahenk ve bu sürecin sağlıklı formda atlatılmasına yönelik değerli paylaşımlarda bulundu. Okula ahengin hem akademik başarıyı hem de okula olan memnuniyeti kapsayan çok boyutlu bir yapı olduğunu kaydeden Dr. Demet Gülaldı, “Okula ahenk, çocuğun okul kültürünün ve öğrenme ortamlarının gerekliliklerine en üst seviyede öğrenme için ahenk sağlama derecesini tabir eder. Tasa - gerilim yaşamadan akranları ve öğretmenleri ile uyumlu bir biçimde etkileşimde olabilmesidir.” dedi.
Okula ahengin üç boyutu bulunuyor
Okula ahengin akademik boyutunun, öğrencilerin verilen ödevleri ve sınıf etkinliklerini ele alma biçimleri ve imtihanlardaki performansları ile bağlı olduğunu tabir eden Dr. Demet Gülaldı, “Sosyal boyut, sınıf arkadaşlarıyla iş birliği yapmak ve akranlara ve öğretmenlere karşı saygılı bir tavır sergilemek üzere okuldaki toplumsal etkinliklere iştiraki içerir. Okula ahengin kişisel-duygusal istikameti, öğrencilerin korku ve gerilimle başa çıkma biçimleriyle ilgilidir. Okula ahengi sağlayan en kıymetli faktörler ortasında öğretmen, akran bağlantıları, ebeveyn tavırları, okulun fiziki yapısı ve çevresel şartlar üzere faktörler sayılabilir.” dedi.
Okuldan korkma ve okul reddi yaşanabilir
Okula ahenk problemleri yaşamayan çocukların “uyumlu çocuk”, sorun yaşayan çocukların ise “uyumsuz çocuk” olarak etiketlendiğini belirten Dr. Demet Gülaldı, okula ahenk sağlayamama sonucunda çocukta okuldan korkma, okula gitmeyi reddetme üzere durumların sıklıkla görülebildiğini söyledi. Dr. Demet Gülaldı, şunları söyledi:
“Çocuklarda okula gitme vakti yaklaştığında huzursuzluk, ağlama, içe ve dışa yönelik saldırganlık, sonluluk, baş ağrısı, mide bulantısı ve iştahsızlık üzere reaksiyonlar de ortaya çıkmaktadır. Okulda ise içe kapanma, ağlama, etkinliklere katılmama, sınıfa girmek istememe, akranlarına karşı saldırganlık, öğretmene ya karşı gelme ya da çok yakınlık kurma üzere davranışlar gözlenebilir. Okul öncesi periyotta ise ahenk sorunu yaşayan çocukların annelerinden ayrılmak istememek, tüm gün ağlayarak kapıda yahut pencerede beklemek, annesini de okulda yanında tutmaya çabalamak üzere davranışlar sergilediği görülmektedir. Ahenk sorunu yaşayan çocuklarda görülen geceleri alt ıslatma, uyku bozuklukları, yeme bozuklukları, sindirim sistemi bozukları da ömrü olumsuz biçimde etkileyecektir.”
Güvenli bağlanan çocuklar daha kolay ahenk sağlıyor
Çocukların okul ortamıyla tanıştıkları birinci kurumun okul öncesi kurumları olduğunu söz eden Dr. Demet Gülaldı, “Çocuğun yaşantısındaki en değerli olaylardan hatta tüm hayatını etkileyecek bir başlangıç olması açısından erken çocukluktaki bu tecrübe çok kıymetlidir. Erken çocukluk hatta bebekli devrinde anne ya da bakım veren kişi ile kurulan itimada dayalı bağlanma ilgisinin çocuğun okula ve yeni etrafa ahenk sağlamasında kıymetli tesiri vardır. İnançlı bağlanan çocuklar anneden rahatlıkla uzaklaşıp yeni keşifler yapmaya hazır durumdadırlar. Okula başlama periyodunda çocukların okula ahenk sağlama süreçleri için çocuğa vakit tanımalıdır. Bu süreç yaklaşık 1-1,5 aylık bir süreyi kapsasa da okul ortamı, çocuğun okula hazır oluşu, anne baba tavırları ve çocuğun mizacı ile değişiklik gösterebilir.” dedi.
Okula ahenk çocuğun gelecekteki ömür kalitesini etkiliyor
Okula ahengin sağlanmasının çocuğun gelişimi üzerindeki tesirlerine de değinen Dr. Demet Gülaldı, “Çocukların okulda geçirdikleri vakit düşünüldüğünde okulda keyifli olmaları ve ahenk sağlamaları çocukların ömür kalitesi için değerli olmaktadır. Okula ahenk sağlayan çocukların öğrenme sürecinde daha dikkatli okul aktifliklerine iştirakçi daha etkin ve bağımsız çalışabilmektedirler. Bu çocukların akademik muvaffakiyetlerinin yüksek olmasında bu ahengin tesiri de büyüktür. Ayrıyeten okul ahengi çocukların akranları ve öğretmenleriyle yakın ve itimada dayalı ilgiler kurmasına da yer yaratmaktadır. Bilhassa akran ilgileri okula ahenk sürecinde değerli rol oynamaktadır. Çocukların akranları tarafından kabul/ret edilmesi ve akran davranışlarının tarafı okula ahengi kolaylaştırmakta yahut zorlaştırmaktadır.” diye konuştu.
Okul fobisi oluşmasın!
Dr. Demet Gülaldı, okul ahengi olmadığı durumlarda ve gerekli müdahaleler yapılmadığında ilerleyen devirlerde okul fobisi oluşacağını, aile ve çocuk için hayat kalitesinin kıymetli ölçüde bozulacağını söyledi.
Dr. Demet Gülaldı, okula ahengin sağlanmasının kıymetine işaret ederek “Okulların oryantasyon programları okula ahenk sürecinde ailelere yardımcı olmaktadır. Okulu kısa müddetlerle ziyaret etme, okulu, okul etrafını ve arkadaşlarını tanıma, özgür faaliyetlerde birlikte olma fırsatları ile çocuklar kendilerini daha rahat hissedebilirler. Çocuktaki korkuyu en aza indirebilmek öğretmenle birinci müsabakanın rahat ve samimi bir ortamda olması önerilmektedir. En kıymetlisi ahenk sürecinin sağlıklı olması için çocuğun bilişsel olarak da okula hazır olduğundan emin olmak gereklidir.” dedi.
Anne ve babalara tavsiyeler!
Dr. Demet Gülaldı, okula ahenk konusunda anne ve babalara düşen vazifelere de işaret ederek şunları söyledi:
- Okula ahengi etkileyen faktörler ortasında en değerlisi, ebeveyn tavır ve davranışlarıdır. Okula ahenk sağlamamanın nedeni olarak okul ve akranları ile olan münasebetlerden çok onlara bakım veren bireylerden anneden ayrılma telaşının de tesiri olmaktadır.
- Aile içerisinde demokratik bir tavrın olduğu, kararların birlikte ve münasebetleriyle açıklanarak alındığı, muhakkak kuralların olduğu ve sorumluk alarak yetişen çocukların okula ve yeni ortamlara daha kolay ahenk sağladığı ve olumlu arkadaşlıklar kurduğu gözlenmektedir.
- Ailelerin okula başlayacak çocuklarına yeni yaşantısı ile ilgili bilişsel seviyesine uygun açıklamalar yapması uygun olacaktır. Çocuğun okula gitmek ve meskenden başka kalmak ile ilgili telaşları olacağından sorularına gerçek ve gerçekçi karşılıklar verilmelidir.
- Okula gitmek istemeyen çocukla katiyetle pazarlığa girmemeli, okula gittiği takdirde çeşitli vaatlerde bulunulmamalıdır.
- Okul ve öğretmen hakkında aile içerisinde olumsuz tabirler kullanmamaya ihtimam göstermelidir. Kimi vakit anne ve babanın kendi olumlu tecrübelerinden bahsetmeleri de sürece yardımcı olmaktadır.
- Uyum sürecinin uzadığı durumlarda profesyonel bir takviye alınması çocuk, aile ve okul açısından süreci kolaylaştıracaktır.