Omurgasızların Ortak Ozellikleri
Omurgasiz Hayvanlar ve Ozellikleri
Omurgasız olarak adlandırılan canlıların yapılarında bir ic iskelet bulunmaz Omurgasız hayvanların vucudunun dış kısmını orten ve destekleyen bir dış iskelet bulunur Omurgasız hayvanlardan bazıları suda, bazıları da karada yaşamaya uyum sağlamıştır Yaşamın hicbir evresinde, vucuda desteklik yapan bir sırt ipliği (notokord) bulunmaz Sinir sistemi gelişimi, ilkel gruplarda uyartılara bolgesel cevaplar verilmesi şeklindeyken, gruplarda gelişmişlik duzeyine gore değişiklik gosterir Gercek dokulara sahip oluşlarına gore, omurgasızlar iki gruba ayrılır:
1 Grup: Parazoa (Gercek dokulara sahip olmayan canlılar)
2 Grup: Eumetazoa (Gercek dokulara sahip canlılar)
1 Grup: Parazoa (Gercek dokulara sahip olmayan canlılar)
Omurgasız hayvanların ilk grubunu oluşturan bu canlılarda, gercek dokular bulunmaz Bir hucrelilikten cok hucreliliğe gecişin temsilcileri olarak kabul edilen bu canlılar, sadece hucresel duzeyde ozelleşme gosterebilmişlerdir Bu nedenle de, vucutta belirli organ sistemlerinin varlığından soz edilemez Hucreler tabakalaşma gosterseler de bazal lamina adı verilen yapının veya hucreler arasında bağlantı bolgelerinin bulunmaması nedeniyle, doku varlığı kabul edilmez Parazoa grubu a) Placozoa b) Porifera (Sungerler) olmak uzere ikiye ayrılır
a) Placozoa: Şubenin tek uyesi olan Trichoplax adhaerens en basit cok hucrelidir Aynı zamanda, şimdiye kadar bilinen en az miktarda DNA iceren hayvansal organizmadır Ağız ve sindirim sistemi bulunmaz Vucudu yassı ve asimetriktir Yassı vucut yuzeyindeki tek tabakalı yassı epitel hucrelerinin her biri, bir adet kamcı taşır
b) Porifera (Sungerler)
En basit yapılı cok hucreli hayvanlardır Hicbir sistemleri yoktur Sungerlerde sadece hucresel duzeyde farklılaşma gorulur Ureme organları vucutlarının belli bir yerinde değildir İskelet elemanları gorulmesine rağmen, gercek doku ve organ bulunmaz Hem tatlı sularda hem de denizlerde yaşarlar Vucutlarında por denilen delikleri coktur Coğunlukla şekil bakımından bitkilere benzerler Kırmızı, mavi, gri, sarımtırak ve siyah renkte olabilirler Eşeysiz coğalmaları tomurcuklanma ile olur İskeletleri organik ve inorganik maddelerden meydana gelmiştir Su vucuda osteum adı verilen acıklıklardan girer ve oskulum adı verilen acıklıktan cıkar Su, vucut icerisinde akışı esnasında suzulur ve iceriğindeki kucuk organizmalar besin olarak kullanılır Sadece hucre ici sindirim gorulur Boşaltımda gorevli olan kontraktil (vurgan) kofullar, hayvanlar icinde sadece sungerlerde bulunur Sinir sistemleri yoktur Uyartılara verilen tepkiler bolgeseldir Ergin bireyler, daima bir yere bağlı olarak (sesil) yaşarlar Bazı turlerinin ekonomik değeri vardır
2 Grup: Eumetazoa (Gercek dokulara sahip canlılar):
Omurgasız hayvanların geri kalan tum şubelerini ve hatta omurgalıları da kapsayan bu grubun canlılarında, gercek dokular bulunur Ozelleşme, doku duzeyinden organ ve sistem duzeyine kadar, ceşitli gelişmişlik seviyelerinde ortaya cıkar
Solenterler (Coelenterata)
Vucutlarının merkezinde bir sindirim boşluğu bulunur Bu kısmı hem ağız hem de anus olarak kullanırlar Vucut dokusu iki hucre sırasından oluşmuştur Dışarıdaki hucre sırasında canlıyı koruyan yakıcı kapsuller vardır Deniz anası, Hidra ve Mercanlar solenterlere ornek olarak verilebilir Bu şubede ilk defa ağız oluşumu gozlenir Ağız, aynı zamanda anus gorevindedir Sindirim boşluğu gelişmiştir Boylece hucre dışı sindirim de başlamış olur Sinir sistemi sadece sinir ağı yapısındadır Noronlar kutuplaşmadığı icin, uyartı her yone doğru iletilir Boşaltım ve solunum sistemleri yoktur