oruca ne vakit ve nasıl hedef edilir
Orucun önemli bir şartı da niyettir Niyetsiz oruç geçerli değildir Bu sebeple; niyetin ne vakit ve nasıl yapılacağının bilinmesi gerekir Kasıt zamanı itibariyle oruçlar ikiye ayrılır:
1 Akşamdan itibaren gündüz kuşluk vaktine değin maksat edilebilen oruçlar:
Bunlar, Ramazan ayında tutulan, belirtilmiş günlerde tutulması adanan oruçlar ile nafile olarak tutulan oruçlardır Bu oruçlara geceleyin imsak vaktinden önce kasıt edilebileceği gibi gündüz kuşluk vaktine değin da hedef edilebilir, gece niyeti olmak daha faziletlidir Gündüz oruca niyetin caiz olması, imsaktan sonradan birşey yemeyip içmemeye ve orucu bozan bir meslek yapmamaya bağlıdır Eğer oruca tutarsız bir şey yapılmış ise gündüz gaye caiz olmaz
2 İmsak vaktinden önce geceleyin amaç edilmesi gereken oruçlar:
Bunlar da; Ramazanda tutulamayıp başka zamanda kaza edilen Ramazan orucu ile her değişiklik keffaret oruçları, başlanıp ta bozulan nafile oruçların kazası ve mutlak olarak adanan (zamanı belirlenmeyen) oruçlardır Bu oruçlar için belirlenen bir zaman olmadığından bunlar için imsaktan önce geceleyin niyeti olmak lâzımdır Bu oruçlara tan yeri ağardıktan yani imsak vakti geçtikten sonradan gaye edilmez
Sıradan olarak oruca sahur yemeğini yedikten sonradan hedef edilir Oysa sahurda uyanamayıp yeme içme zamanının bittiği imsak vaktinden sonra kalkan bir kimse, güneş doğmuş olsa bile, kuşluk vaktine dek o günün orucuna maksat edebilir Yeter fakat, imsak vaktinden sonra orucu bozacak bir şey yapmasın Sahura kalkmak istemeyen bir kimse akşamdan daha sonra yarının orucuna maksat edebilir, geceleyin kalkıp bitmiş niyet etmesi gerekmez Maksat esasen kalb ile olur Yani geceleyin, yarın oruç tutacağını kalbinden geçiren kimse gaye etmiş demektir Oruç yakalamak düşüncesi ile sahur yemeğine kalkan kimsenin bu düşüncesi de niyettir Oruca kalb ile niyet etmek yeterlidir Ama kalb ile yapılan bu niyeti dil ile söylemek daha iyidir Bu sebeple, oruç tutacak olan kimse, keza içinden amaç etmeli, ayrıca de dili ile: Amaç ettim Ramazanı şerifin yarın fakat orucunadiye söylemelidir Her günün orucuna ayrı niyeti olmak lâzımdır
*
Orucun önemli bir şartı da niyettir Niyetsiz oruç geçerli değildir Bu sebeple; niyetin ne vakit ve nasıl yapılacağının bilinmesi gerekir Kasıt zamanı itibariyle oruçlar ikiye ayrılır:
1 Akşamdan itibaren gündüz kuşluk vaktine değin maksat edilebilen oruçlar:
Bunlar, Ramazan ayında tutulan, belirtilmiş günlerde tutulması adanan oruçlar ile nafile olarak tutulan oruçlardır Bu oruçlara geceleyin imsak vaktinden önce kasıt edilebileceği gibi gündüz kuşluk vaktine değin da hedef edilebilir, gece niyeti olmak daha faziletlidir Gündüz oruca niyetin caiz olması, imsaktan sonradan birşey yemeyip içmemeye ve orucu bozan bir meslek yapmamaya bağlıdır Eğer oruca tutarsız bir şey yapılmış ise gündüz gaye caiz olmaz
2 İmsak vaktinden önce geceleyin amaç edilmesi gereken oruçlar:
Bunlar da; Ramazanda tutulamayıp başka zamanda kaza edilen Ramazan orucu ile her değişiklik keffaret oruçları, başlanıp ta bozulan nafile oruçların kazası ve mutlak olarak adanan (zamanı belirlenmeyen) oruçlardır Bu oruçlar için belirlenen bir zaman olmadığından bunlar için imsaktan önce geceleyin niyeti olmak lâzımdır Bu oruçlara tan yeri ağardıktan yani imsak vakti geçtikten sonradan gaye edilmez
Sıradan olarak oruca sahur yemeğini yedikten sonradan hedef edilir Oysa sahurda uyanamayıp yeme içme zamanının bittiği imsak vaktinden sonra kalkan bir kimse, güneş doğmuş olsa bile, kuşluk vaktine dek o günün orucuna maksat edebilir Yeter fakat, imsak vaktinden sonra orucu bozacak bir şey yapmasın Sahura kalkmak istemeyen bir kimse akşamdan daha sonra yarının orucuna maksat edebilir, geceleyin kalkıp bitmiş niyet etmesi gerekmez Maksat esasen kalb ile olur Yani geceleyin, yarın oruç tutacağını kalbinden geçiren kimse gaye etmiş demektir Oruç yakalamak düşüncesi ile sahur yemeğine kalkan kimsenin bu düşüncesi de niyettir Oruca kalb ile niyet etmek yeterlidir Ama kalb ile yapılan bu niyeti dil ile söylemek daha iyidir Bu sebeple, oruç tutacak olan kimse, keza içinden amaç etmeli, ayrıca de dili ile: Amaç ettim Ramazanı şerifin yarın fakat orucunadiye söylemelidir Her günün orucuna ayrı niyeti olmak lâzımdır
*