periyodik cetvelin tarihsel gelişimi
19 yuzyıl başlarında kimyasal cozumleme yontemlerinde hızlı gelişmeler elementlerin ve bileşiklerin fiziksel ve kimyasal ozelliklerine ilişkin cok geniş bir bilgi birikimine neden oldu Bunun sonucunda bilim adamları elementler icin ceşitli sınıflandırma sistemleri bulmaya calıştılar Rus kimyacı Dimitriy İvanovic Mendeleyev 1′larda elementlerin ozellikleri arasındaki ilişkileri ayrıntılı olarak araştırmaya başladı
Daha sonraları elementlerin atom ağırlıkları yeniden belirlenip periyodik tabloda duzeltmeler yapıldıysa da, Mendeleyev ile Meyerin 1871 deki tablolarında ozelliklerine bakılarak yerleştirilmiş olan bazı elementlerin bu yerleri, atom ağarlıklarına gore dizilme duzenine uymuyordu Orneğin argon potasyum, kobalt nikel ve tellur iyot ciftlerinde, birinci elementlerin atom ağırlıkları daha buyuk olmakla birlikte periyodik sistemdeki konumları ikinci elementlerden once geliyordu Bu tutarsızlık atom yapısının iyice anlaşılmasından sonra cozumlendiPeriyotlar Periyodik sistemin bugun kullanılan uzun Periyotlu biciminde, doğal olarak bulunmuş ya da yapay yolla elde edilmiş olan 107 element artan atom numaralarına gore yedi yatay periyotta sıralanır ; lantandan (atom numarası 57) lutesyuma (71) kadar uzanan lantanitler dizisi ile aktinyumdan (89) lavrensiyuma (103) aktinitler dizisi bu periyotların altında ayrıca sıralanır Periyotların uzunlukları farklıdır İlk periyot hidrojen periyodudur Ve burada hidrojen (1) ile helyum (21) yer alır Bunun ardından her birinde 8 element bulunan iki kısa periyot uzanır Birinci kısa periyotta lityumdan (3) neona (10) kadar olan elementler, ikinci kısa periyotta ise sodyumdan (11) argona (18) kadar olan elementler yer alır Bunları, her birinde 18 elementin bulunduğu iki uzun periyot izler Birinci uzun periyotta potasyumdan (19) kriptona (36), ikinci uzun periyotta rubidyumdan (37) ksenona (54) kadar olan elementler bulunur Sezyumdan (55) radona (86) kadar uzanan 32 elementlik cok uzun altıncı periyot, lantanitlerin ayrı tutulmasıyla 18 sutunda toplanmıştır ve ozellikleri birinci ve ikinci uzun periyottaki elementlerinkine cok benzeyen elementler bu elementlerin altında yer alır 32 elementlik en son uzun periyot tamamlanmamıştır Bu periyot ikinci en uzun periyottur ve atom numarası 118 olan elementlerle tamamlanacaktır
19 yuzyıl başlarında kimyasal cozumleme yontemlerinde hızlı gelişmeler elementlerin ve bileşiklerin fiziksel ve kimyasal ozelliklerine ilişkin cok geniş bir bilgi birikimine neden oldu Bunun sonucunda bilim adamları elementler icin ceşitli sınıflandırma sistemleri bulmaya calıştılar Rus kimyacı Dimitriy İvanovic Mendeleyev 1′larda elementlerin ozellikleri arasındaki ilişkileri ayrıntılı olarak araştırmaya başladı
Daha sonraları elementlerin atom ağırlıkları yeniden belirlenip periyodik tabloda duzeltmeler yapıldıysa da, Mendeleyev ile Meyerin 1871 deki tablolarında ozelliklerine bakılarak yerleştirilmiş olan bazı elementlerin bu yerleri, atom ağarlıklarına gore dizilme duzenine uymuyordu Orneğin argon potasyum, kobalt nikel ve tellur iyot ciftlerinde, birinci elementlerin atom ağırlıkları daha buyuk olmakla birlikte periyodik sistemdeki konumları ikinci elementlerden once geliyordu Bu tutarsızlık atom yapısının iyice anlaşılmasından sonra cozumlendiPeriyotlar Periyodik sistemin bugun kullanılan uzun Periyotlu biciminde, doğal olarak bulunmuş ya da yapay yolla elde edilmiş olan 107 element artan atom numaralarına gore yedi yatay periyotta sıralanır ; lantandan (atom numarası 57) lutesyuma (71) kadar uzanan lantanitler dizisi ile aktinyumdan (89) lavrensiyuma (103) aktinitler dizisi bu periyotların altında ayrıca sıralanır Periyotların uzunlukları farklıdır İlk periyot hidrojen periyodudur Ve burada hidrojen (1) ile helyum (21) yer alır Bunun ardından her birinde 8 element bulunan iki kısa periyot uzanır Birinci kısa periyotta lityumdan (3) neona (10) kadar olan elementler, ikinci kısa periyotta ise sodyumdan (11) argona (18) kadar olan elementler yer alır Bunları, her birinde 18 elementin bulunduğu iki uzun periyot izler Birinci uzun periyotta potasyumdan (19) kriptona (36), ikinci uzun periyotta rubidyumdan (37) ksenona (54) kadar olan elementler bulunur Sezyumdan (55) radona (86) kadar uzanan 32 elementlik cok uzun altıncı periyot, lantanitlerin ayrı tutulmasıyla 18 sutunda toplanmıştır ve ozellikleri birinci ve ikinci uzun periyottaki elementlerinkine cok benzeyen elementler bu elementlerin altında yer alır 32 elementlik en son uzun periyot tamamlanmamıştır Bu periyot ikinci en uzun periyottur ve atom numarası 118 olan elementlerle tamamlanacaktır
