Peygamber Efendimizin Guzel Ahlakıyla ilgili ornekler
Peygamber Efendimizin Guzel Ahlakı
Kuranda Peygamber Efendimizin Guzel Ahlakı
Peygamberimiz (sav)in cok guzel bir ahlaka sahip olduğunu Allah Kuranda bildirmiş ve şoyle buyurmuştur:
Nun Kaleme ve satır satır yazdıklarına andolsun Sen, Rabbinin nimetiyle bir mecnun değilsin Gercekten senin icin kesintisi olmayan bir ecir vardır Ve şuphesiz sen, pek buyuk bir ahlak uzerindesin Artık yakında goreceksin ve onlar da gorecekler Sizden, hanginizin fitneye tutulupcıldırdığını Elbette senin Rabbin, kimin Kendi yolundan şaşırıpsaptığını daha iyi bilendir; ve kimin hidayete erdiğini de daha iyi bilendir (Kalem Suresi, 17)
Allah bu ayette ayrıca Peygamberimiz (sav) icin kesintisi olmayan bir ecir olduğunu bildirmiştir Bu, Hz Muhammed (sav)in daima guzel ahlak gosterdiğini, takvadan hicbir zaman ayrılmadığını gosteren bir bilgidir
Peygamberimiz (sav)in de İmanın kemali, guzel ahlakladır sozleriyle belirttiği gibi, imanın en onemli alametlerinden biri guzel ahlaktır Bu nedenle guzel ahlakın en guzel orneklerini oğrenmek ve uygulamak onemli bir ibadettir
Peygamberimiz (sav) Sadece Kendisine Vahyolunana Uymuştur
Peygamberimiz (sav)in Kuranda da cok kereler zikredilen en onemli ozelliklerinden biri, sadece Allahın indirdiğine uyması, insanların rızasını gozetmeden, insanlardan cekinmeden sadece Allahın bildirdiklerini yapmasıdır Hatta, cağdaşı olan muşrikler ve diğer dinlerin mensupları Peygamberimiz (sav)den kendi cıkarlarına uygun hukumler getirmesini istemişlerdir Bu kişiler sayıca ve kuvvetce daha ustun konumda olmalarına rağmen, Peygamberimiz (sav) Kuranı ve Allahın hukumlerini daima buyuk bir titizlik ve kararlılıkla korumuştur Bir ayette Allah, Peygamberimiz (sav)in bu insanların ısrarlarına nasıl karşılık verdiğini bizlere şoyle haber vermektedir:
Onlara ayetlerimiz apacık belgeler olarak okunduğunda, Bizimle karşılaşmayı ummayanlar, derler ki: Bundan başka bir Kuran getir veya onu değiştir De ki: Benim onu kendi nefsimin bir ongormesi olarak değiştirmem benim icin olacak şey değildir Ben, yalnızca bana vahyolunana uyarım Eğer Rabbime isyan edersem, gercekten ben, buyuk gunun azabından korkarım De ki: Eğer Allah dileseydi, onu size okumazdım ve onu size bildirmezdi Ben ondan once sizin icinizde bir omur surdum Siz yine de akıl erdirmeyecek misiniz? (Yunus Suresi, 1516)
Peygamberimiz (sav) de Allahın kendisine indirdiğinden başkasına uymayacağını buyuk bir kararlılıkla kavmine tekrarlamıştır Peygamberimiz (sav)in bu ustun ahlakını haber veren bir ayet şoyledir:
De ki: Size Allahın hazineleri yanımdadır demiyorum, gaybı da bilmiyorum ve ben size bir meleğim de demiyorum Ben, bana vahyedilenden başkasına uymam De ki: Kor olanla, goren bir olur mu? Yine de duşunmeyecek misiniz? (Enam Suresi, 50)
Allah, Peygamberimiz (sav)in, Allah yolunda kararlı ve sebatlı olması ile hak dini, en guzel ve en doğru şekliyle insanlara bildirmiştir İnsanların buyuk bir bolumu ile kıyas yapmak Peygamberimiz (sav)in bu ustunluğunun daha da iyi anlaşılmasına vesile olacaktır Gunumuzde de gecmişte de insanların buyuk bir bolumu zaaflara, hırslara, tutku dolu isteklere sahiptirler Buyuk bir coğunluğu ise dini kabul etmelerine rağmen bu zayıflıklarına yenilirler Zaaf ve tutkularını terk etmek yerine dinin hukumlerinden tavizler verirler Orneğin dostlarının, eşlerinin, akrabalarının ne diyeceğinden cekinerek dinin bazı hukumlerini yerine getirmezler Veya dine uymayan bazı alışkanlıklarını terk edemezler Bu nedenle, dini kendi cıkarlarına gore yorumlar, kendilerine uyan hukumlerini kabul eder, diğerlerini gormezden gelirler
Peygamberimiz (sav)in Tum Alemlere Ornek Olan Tevekkulu
Allahın Kuranda Peygamberimiz (sav)le ilgili olarak anlattığı olaylarda onun tevekkulu ve Allaha teslimiyeti acıkca gorulmektedir Orneğin Peygamberimiz (sav)in, Mekkeden cıktıktan sonra arkadaşı ile birlikte gizlendiği bir mağaradaki sozleri tevekkulunun en guzel orneklerinden biridir Allah ayette şoyle bildirmektedir:
Siz Ona (peygambere) yardım etmezseniz, Allah Ona yardım etmiştir Hani kafirler ikiden biri olarak Onu (Mekkeden) cıkarmışlardı; ikisi mağarada olduklarında arkadaşına şoyle diyordu: Huzne kapılma, elbette Allah bizimle beraberdir Boylece Allah Ona huzur ve guvenlik duygusunu indirmişti, Onu sizin gormediğiniz ordularla desteklemiş, inkara edenlerin de kelimesini (inkar cağrılarını) alcaltmıştı Oysa Allahın kelimesi, yuce olandır Allah ustun ve gucludur, hukum ve hikmet sahibidir (Tevbe Suresi, 40)
Peygamberimiz (sav) hangi koşullarda olursa olsun, daima Allaha teslim olmuş, Onun yarattığı herşeyde bir hayır ve guzellik olduğunu bilmiştir Allahın Kuranda Peygamberimiz (sav)e, kavmine soylemesini bildirdiği şu sozler de bu tevekkulun bir gostergesidir:
Sana iyilik dokunursa, bu onları fenalaştırır, bir musibet isabet edince ise: Biz onceden tedbirimizi almıştık derler ve sevinc icinde donup giderler De ki: Allahın bizim icin yazdıkları dışında, bize kesinlikle hicbir şey isabet etmez O bizim Mevlamızdır Ve muminler yalnızca Allaha tevekkul etmelidirler (Tevbe Suresi, 5051)
Peygamberimiz (sav)e uyan her muminin de, musibet gibi gorunen olayları onun gibi tevekkullu karşılaması, herşeyde bir hayır ve guzellik olduğuna iman etmesi gerekir Şunu da unutmamak gerekir ki, Allahın en takva kullarından biri olan Peygamberimiz Hz Muhammed (sav), cok buyuk zorluklarla ve şedid olaylarla denenmiştir
Herşeyden once tebliğ yaptığı kavimde her turlu zorluğu cıkarmaya hazır olan insanlar bulunmaktadır: İki yuzlu davranarak Peygamberimiz (sav)e tuzak kurmaya calışanlar, atalarının dinini değiştirmeyi kabul etmeyen muşrikler, peygamberden nefislerine uygun ayet getirmesini isteyenler, Peygamberimiz (sav)i oldurmek, surmek veya tutuklamak isteyenler ve daha bircokları surekli olarak Peygamberimiz (sav)e zorluk cıkarmaya calışmışlardır
Peygamberimiz (sav) inkarcıların bu tavırlarına daima sabretmiş, buyuk bir kararlılıkla Allahın dinini tebliğ etmiş ve Muslumanları tehlikelerden koruyarak onları Kuran ile eğitmiştir Onun bu azminin, başarısının ve cesaretinin temelinde Allaha olan guclu imanı, tevekkulu ve teslimiyeti yatmaktadır Peygamberimiz (sav), mağarada olduğu gibi her durumda Allahın kendisi ile birlikte olduğunu bilmiş, her olayı Allahın yarattığına ve Rabbimizin herşeyi en guzel ve en hayırlı şekli ile sonuclandıracağına iman etmiştir
İslam dininin en temel ozelliklerinden biri, insanın tum yaşamını Allah korkusu uzerine bina etmesi ve tum ibadetlerini de yalnızca Allahın rızasını, rahmetini ve cennetini kazanmak icin yapmasıdır Allah bir ayetinde muminlere De ki: Şuphesiz benim namazım, ibadetlerim, hayatım ve olumum alemlerin Rabbi olan Allahındır şeklinde buyurmaktadır (Enam Suresi, 162)
Allah, Kuranda, Ancak tevbe edenler, ıslah edenler, Allaha sımsıkı sarılanlar ve dinlerini katıksız olarak Allah icin (halis) kılanlar başka; işte onlar muminlerle beraberdirler Allah muminlere buyuk bir ecir verecektir (Nisa Suresi, 146) ayetiyle de muminlere, dini sadece Allah icin, başka hicbir amac katmaksızın yaşamalarını emretmiştir Bir kimsenin Allaha sımsıkı sarılması, Allahtan başka bir ilah olmadığını bilerek, hayatını yalnızca Onu razı etmeye adaması ve her ne olursa olsun Allaha olan sadakatinden vazgecmemesi o kişinin ihlas sahibi olduğunu gosterir
İhlas sahibi bir mumin, yaptığı işler ve ibadetlerle Allahın dışında bir başkasının sevgisini, hoşnutluğunu, takdirini, ilgi ve beğenisini elde etmeye calışmaz İhlas sahibi muminlere en guzel ornek Hz Muhammed (sav) ve diğer peygamberlerdir
Peygamber Efendimiz, sadece Allahın hoşnutluğunu aramış, hicbir cıkar veya dunyevi bir kazanc duşunmeden, hayatı boyunca Allahın rızasını, rahmetini ve cennetini kazanmak icin caba gostermiştir Peygamberimiz (sav) bu guzel ahlakını bircok kereler kavmine de tekrarlamıştır Allah Kuranda Peygamber Efendimizin bu sozlerini şoyle aktarmaktadır:
(Ey Peygamber) De ki: Ben, buna karşı sizden bir ucret istemiyorum ve (kendiliğinden) bir yukumluluk getirenlerden de değilim (Sad Suresi, 86)
De ki: Ben sizden bir ucret istemişsem, artık o sizin olsun Benim ecrim (ucretim), yalnızca Allaha aittir O, herşeye şahid olandır (Sebe Suresi, 47)
Peygamberimiz (sav)in Zorluklar Karşısındaki Guzel Sabrı
Hz Muhammed (sav), peygamberliği boyunca, turlu zorluklarla karşılaşmıştır Kavminden inkar edenler ve muşrikler ona karşı son derece incitici sozler soylemişler, hatta buyucu veya delidir demişler, bazıları da Peygamberimiz (sav)i oldurmek dahi istemiş ve bunun icin planlar kurmuştur Buna rağmen, Peygamberimiz (sav) her kulturden ve karakterden insanı eğitmeye, onlara Kuranı, dolayısıyla guzel ahlakı, guzel tavrı oğretmeye calışmıştır
Allahın Kuran ayetlerinde bildirdiği gibi, bazı kişiler en temel gorgu kurallarından dahi habersiz olduğu icin Peygamberimiz (sav) gibi ince duşunceli, ustun ahlaklı bir insana sıkıntı verebileceklerini duşunmemişlerdir Peygamberimiz (sav) ise tum bunlara karşı buyuk bir sabır gostermiş, her durumda Allaha yonelerek Allahın yardımını istemiş ve muminlere de sabrı ve tevekkulu tavsiye etmiştir
Allah, Kuranda Peygamber Efendimize bircok ayeti ile, inkar edenlerin soylediklerine karşı sabırlı olmasını şoyle tavsiye etmektedir:
Oyleyse sen, onların dediklerine karşılık sabret ve Rabbini guneşin doğuşundan once ve batışından once hamd ile tesbih et (Kaf Suresi, 39)
Onların sozleri seni uzmesin Şuphesiz izzet ve gucun tumu Allahındır O, işitendir, bilendir (Yunus Suresi, 65)
Andolsun, onların soylemekte olduklarına karşı senin goğsunun daraldığını biliyoruz (Hicr Suresi, 97)
Şimdi onların: Ona bir hazine indirilmeli veya onunla birlikte bir melek gelmeli değil miydi? demeleri dolayısıyla goğsun daralıp sana vahyolunanlardan bir kısmını terk mi edeceksin? Sen yalnızca bir uyarıcısın Allah herşeye vekildir (Hud Suresi, 12)
Peygamberimiz (sav)in nelere sabır gostererek ustun bir ahlak sergilediğini duşunen muminlerin karşılaştıkları olaylarda kendilerine onu ornek almaları gerekir Nefislerine ters duşen en kucuk bir olayda umitsizliğe kapılanlar, en kucuk bir itirazda tahammulsuzluk gosterenler, Allahın dinini anlatmaktan vazgecenler ya da yaptıkları ticarette başarısız olunca mutsuz olanlar, bu tavırlarının Allahın Kitabına ve Peygamberimiz (sav)in sunnetine uygun olmadığını bilmelidirler İman edenler, her olayda sabır gosterip, Allahı vekil tutup Ona hamd ederek, Peygamberimiz (sav) gibi ustun bir ahlak gostermeli ve Rabbimizin rızasını, rahmetini ve cennetini ummalıdırlar
Peygamberimiz (sav) Yanındakilere Daima Hoşgorulu Davranmıştır
Peygamberimiz (sav)in yanında her karakterden, her duşunceden insan vardı Ancak Peygamberimiz (sav) hayatı boyunca her biri ile tek tek ilgilenmiş, her birinin eksiklerini ve hatalarını duzeltmek icin onları uyarmış, temizliklerinden imanlarına kadar onları her turlu konuda eğitmeye calışmıştır Onun bu şefkatli, hoşgorulu, anlayışlı ve sabırlı tavrı, bircok insanın kalbinin dine ısınmasına ve Peygamberimiz (sav)e buyuk bir ictenlik ve sevgi ile bağlanmalarına vesile olmuştur Allah, Peygamber Efendimizin cevresindekilere gosterdiği bu guzel tavrını Kuranda şoyle bildirmektedir:
Allahtan bir rahmet dolayısıyla, onlara yumuşak davrandın Eğer kaba, katı yurekli olsaydın onlar cevrenden dağılır giderlerdi Oyleyse onları bağışla, onlar icin bağışlanma dile (Ali İmran Suresi, 159)
Allah bir başka ayetinde ise Peygamberimiz (sav)e cevresindekilere karşı nasıl davranması gerektiğini şoyle bildirmiştir:
Biz onların neler soylediklerini daha iyi biliriz Sen onların uzerinde bir zorba değilsin; şu halde, Benim kesin tehdidimden korkanlara Kuran ile oğut ver (Kaf Suresi, 45)
Peygamberimiz (sav), cevresindekilere dini zor kullanarak veya şart koşarak kabul ettirmeye calışmamış her turlu durumda guzellikle anlatmıştır
Peygamberimiz (sav) guclu vicdanı ile ummetini her yonuyle sahiplenmiş, onlara her konuda bir velinimet olmuştur Bu ozelliklerinden dolayı Peygamberimiz (sav) Kuranın bircok ayetinde sahibiniz (arkadaş, sıkı dost, sahip) olarak zikredilir (Sebe Suresi, 46Necm Suresi, 2 Tekvir Suresi, 22)
Peygamberimiz (sav)in Tum İnsanlığa Ornek Adaleti
Allah Kuranda muminlere Allah icin şahidler olarak adaleti ayakta tutun (Onlar) ister zengin olsun, ister fakir olsun; cunku Allah onlara daha yakındır Oyleyse adaletten donup heva (tutkuları)nıza uymayın (Nisa Suresi, 135) şeklinde buyurmaktadır Peygamberimiz Hz Muhammed (sav), hem Muslumanlar arasında verdiği hukumler, hem diğer din, dil, ırk ve kavimlerden olan kişilere karşı adil ve hoşgorulu tutumu, hem de Allahın ayetinde bildirdiği gibi zengin, fakir ayırmaksızın herkese eşit davranmasıyla tum insanlar icin cok buyuk bir ornektir
Allah bir ayetinde Resulune şoyle buyurmaktadır:
Onlar, yalana kulak tutanlardır, haram yiyicilerdir Sana gelirlerse aralarında hukmet veya onlardan yuz cevir Eğer onlardan yuz cevirecek olursan, sana hicbir şeyle kesin olarak zarar veremezler Aralarında hukmedersen adaletle hukmet Şuphesiz, Allah, adaletle hukum yurutenleri sever (Maide Suresi, 42)
Peygamberimiz (sav) boylesine zorlu bir kavmin icinde dahi, Allahın emrine uymuş ve hicbir zaman adaletten taviz vermemiştir Daima Rabbim adaletle davranmayı emretti (Araf Suresi, 29) diyerek her devirde tum insanlara ornek olmuştur
Hz Muhammed (sav)in peygamberliği suresince adil tutumuna ornek teşkil eden bircok olay yaşanmıştır Peygamberimiz (sav)in yaşadığı coğrafyada cok ceşitli din, dil, ırk ve kabileden insan birarada yaşıyordu Bu toplulukların birarada huzur ve guven icinde yaşamaları, aralarına nifak sokmaya calışanların etkisiz bırakılmaları cok zordu En kucuk bir sozden veya tavırdan hemen bir grup diğerine karşı ofkelenip saldırabiliyordu Ancak Peygamberimiz (sav)in adaleti, Muslumanlar icin olduğu kadar bu topluluklar icin de bir huzur ve guvence kaynağı olmuştur Asrı Saadet doneminde Arabistan Yarımadasında Hıristiyan, Musevi, putperest, ayırt etmeksizin herkese adil davranılmıştır Peygamberimiz (sav) Allahın Dinde zorlama (ve baskı) yoktur (Bakara Suresi, 256) ayetine uyarak, herkese hak dini anlatmış ancak secimlerini yapmak konusunda serbest bırakmıştır
Allah, Peygamberimiz (sav)e bir başka ayetinde de, farklı dinlerden insanlara karşı nasıl bir adalet ve uzlaşma icinde olması gerektiğini şoyle bildirmiştir:
Şu halde, sen bundan dolayı davet et ve emrolunduğun gibi doğru bir istikamet tuttur Onların heva (istek ve tutku)larına uyma Ve de ki: Allahın indirdiği her kitaba inandım Aranızda adaletli davranmakla emrolundum Allah, bizim de Rabbimiz, sizin de Rabbinizdir Bizim amellerimiz bizim, sizin amelleriniz sizindir Bizimle aranızda deliller getirerek tartışma (ya, huccete gerek) yoktur Allah bizi biraraya getiriptoplayacaktır Donuş Onadır (Şura Suresi, 15)
Peygamberimiz (sav)in Kuran ahlakına uyarak gosterdiği bu guzel tavrı, bugun farklı dinlerden insanların birbirlerine karşı tutumları konusunda ornek olmalıdır
Peygamberimiz (sav) Muslumanların Uzerlerindeki Zorlukları kaldırmıştır
Peygamberimiz (sav) muminlerin uzerlerinden ağır yuklerini almış, onların akıl erdiremeyecekleri veya zorlukla yapacakları işlerde onlara yol gostermiştir Bunun yanında, insanların bir kısmı kendi kendilerine zulmetmeye, kendilerine zorluk cıkarmaya, kendi akıllarından kurallar cıkarıp, bu kurallara uyduklarında kurtuluş bulacaklarına inanmaya cok yatkındır Tarih boyunca dinlerin tahrif edilmesinin altında yatan nedenlerden biri de insanların bu ozelliğidir Bircok topluluk, dinde olmayan kurallar uydurmuş, bunlara uyulduğunda da takva olacaklarına kendilerini ve insanları inandırmışlardır Peygamberimiz (sav)in en onemli vasıflarından biri ise, insanlar uzerindeki bu kendi elleriyle oluşturdukları zorlukları kaldırmaktır Allah bir ayetinde Peygamberimiz (sav)in bu ozelliğini şoyle bildirir:
Onlar ki, yanlarındaki Tevratta ve İncilde (geleceği) yazılı bulacakları ummi haber getirici (Nebi) olan elciye (Resul) uyarlar; o, onlara marufu (iyiliği) emrediyor, munkeri (kotuluğu) yasaklıyor, temiz şeyleri helal, murdar şeyleri haram kılıyor ve onların ağır yuklerini, uzerlerindeki zincirleri indiriyor Ona inananlar, destek olup savunanlar, yardım edenler ve onunla birlikte indirilen nuru izleyenler; işte kurtuluşa erenler bunlardır (Araf Suresi, 157)
Allahın ayette bildirdiği ağır yuk ve zincirler insanların uzerlerindeki zorluklardır Peygamberimiz (sav) ise hem hayatı ile onlara ornek olup, hem de Allahın ayette bildirdiği gibi onları iyiliğe davet edip, kotuluklerden sakındırarak, insanların uzerlerinden zorlukları kaldırmıştır
Peygamber Efendimiz muminlere cok duşkun ve şefkatliydi
Peygamber Efendimiz cok icli, şefkatli, anlayışlı, sevgi dolu bir insandı Dostlarının, yakınlarının, kendisine tabi olan tum muminlerin maddi ve manevi her turlu sorunu ile ilgilenir, sağlıkları, guvenlikleri, neşeleri icin tum tedbirleri alır, onlara koruyucu kanatlarını gerer, imanlarını ve takvalarını surekli takviye ederek ahiret hayatlarını duşunurdu Allah Peygamberimiz (sav)in bu tum insanlığa ornek olan guzel ozelliklerini ayetlerinde şoyle bildirmektedir:
Andolsun size, icinizden sıkıntıya duşmeniz Onun gucune giden, size pek duşkun, muminlere şefkatli ve esirgeyici olan bir elci gelmiştir (Tevbe Suresi, 128)
Ve muminlerden, sana tabi olanlara (koruyucu) kanatlarını ger (Şuara Suresi, 215)
Peygamberimiz (sav)in eğittiği muminler de onun guzel ozelliklerini kendilerine ornek aldıkları icin, Kuranda da zikredilerek tum insanlığa duyurulan fedakarlıklarda, şefkatli ve merhametli tavırlarda bulunmuşlardır Allah bir ayette muminlerin birbirleri icin yaptıkları fedakarlıkları şoyle anlatır:
Kendilerinden once o yurdu (Medineyi) hazırlayıp imanı (gonullerine) yerleştirenler ise, hicret edenleri severler ve onlara verilen şeylerden dolayı iclerinde bir ihtiyac (arzusu) duymazlar Kendilerinde bir acıklık (ihtiyac) olsa bile (kardeşlerini) oz nefislerine tercih ederler Kim nefsinin cimri ve bencil tutkularından korunmuşsa, işte onlar, felah (kurtuluş) bulanlardır (Haşr Suresi, 9)
Peygamberimiz (sav)in Muminler İcin Bağışlanma Dilemesi ve Dua Etmesi
Allah, Peygamberimiz (sav)in muminlere olan sevgisinin ve duşkunluğunun bir sonucu olarak, onların hataları icin Kendisinden bağışlanma dilediğini Kuranda şoyle bildirir:
Ey Peygamber, mumin kadınlar, Allaha hicbir şeyi ortak koşmamak, hırsızlık yapmamak, zina etmemek, cocuklarını oldurmemek, elleri ve ayakları arasında bir iftira duzupuydurmamak (gayri meşru olan bir cocuğu kocalarına dayandırmamak), maruf (iyi, guzel ve yararlı bir iş) konusunda isyan etmemek uzere, sana biat etmek amacıyla geldikleri zaman, onların biatlarını kabul et ve onlar icin Allahtan mağfiret iste Şuphesiz Allah, cok bağışlayandır, cok esirgeyendir (Mumtehine Suresi, 12)
Şu halde bil; gercekten, Allahtan başka ilah yoktur Hem kendi gunahın, hem mumin erkekler ve mumin kadınlar icin mağfiret dile Allah, sizin donupdolaşacağınız yeri bilir, konaklama yerinizi de (Muhammed Suresi, 19)
Allah Tevbe Suresinde ise, Peygamberimiz (sav)e muminler icin dua etmesini şoyle bildirmektedir:
Onlara dua et Doğrusu, senin duan, onlar icin bir sukUnet ve huzurdur Allah işitendir, bilendir (Tevbe Suresi, 103)
Allahın ayette bildirdiği gibi Peygamberimiz (sav)in duası muminler icin bir sukunete ve huzura vesile olmaktadır Şunu hic unutmamak gerekir ki, kalbe huzur ve sukunet veren sadece Allahtır Allah, muminlerin velisi, koruyucusu olarak vekil kıldığı peygamberinin duasını muminlerin rahatlığı, huzuru icin vesile etmektedir Rabbimizin şefkati, merhameti, muminleri esirgeyen ve koruyan olması Peygamberimiz (sav)in ahlakında en fazlasıyla tecelli etmektedir
Peygamberimiz (sav) Muminlerle İstişare Ederdi
Peygamberimiz (sav) Allahın emrine uyarak, muminlerle istişare eder, onların fikirlerini alırdı Bu konu ile ilgili ayet şoyledir:
Oyleyse onları bağışla, onlar icin bağışlanma dile ve iş konusunda onlarla muşavere et Eğer azmedersen artık Allaha tevekkul et Şuphesiz Allah, tevekkul edenleri sever (Ali İmran Suresi, 159)
Peygamberimiz (sav), muminlerin de fikirlerini aldıktan sonra, kararını verir ve sonucu icin Allaha tevekkul ederdi Unutulmaması gereken cok onemli bir gercek, alınan kararların hepsinin Allah katında onceden belli olduğudur Allah kaderde her kararı, her kararın sonucunu belirlemiştir Bir konu hakkındaki istişare ve sonra konuyu bir hukme veya sonuca bağlamak ise muminler icin bir ibadettir Peygamberimiz (sav) bu gerceği bilerek, muminlere danışmış, kararını vermiş ancak kararın sonucu icin Allaha guvenerek, Allahın en hayırlı sonucu yaratacağını bilmiştir
İstişare etmek muminler icin de guzel ve hayırlı sonuclar getirebilecek bir tavırdır Herşeyden once, istişare eden kişi tevazulu davranarak guzel ahlak gostermektedir Orneğin Peygamberimiz (sav) ummetinin icinde en fazla akla sahip, en basiretli ve en ferasetli olan kişidir Buna rağmen cevresindekilere danışması, onların fikirlerini oğrenmesi, onların bir konuya getirecekleri cozumlerin neler olacağını sorması, onun ne kadar alcakgonullu bir insan olduğunun gostergesidir
Peygamberimiz (sav)in İnce Duşunceli ve Nezaketli olması
Peygamberimiz (sav)in doneminde cevresinde bulunan insanların bazılarının gorgu ve kultur seviyeleri duşuktu Bu kişilerin ince duşunceli olmadıkları, rahatsızlık verebilecek tavırları hesaplayamadıkları bazı ayetlerden anlaşılmaktadır Orneğin evlere on kapılarından değil de arka kapılarından girdikleri, Peygamberimiz (sav)in evine yemek saatinde geldikleri ya da uzun uzun konuşup Peygamber Efendimizin vaktini aldıkları ayetlerde bildirilmektedir Peygamberimiz Hz Muhammed (sav) ise, son derece ince duşunceli, nezaketli, sabırlı, bu kişilere hoşgoru ile yaklaşan, icli ve cok medeni bir insandır Cevresindeki kişilerin rahatsızlık verici tavırlarını her zaman guzellikle uyarmış, onların gonullerini almış ve buyuk bir sabır ve emekle onları eğitmiştir Ve bu ahlakıyla da tum muminlere cok guzel bir ornek olmuştur
Sonsuz merhamet ve şefkat sahibi olan Rabbimiz, Peygamberimiz (sav)e bu konuda da yardımcı olmuş, onu ayetleri ile desteklemiştir Bu konudaki ayetlerden biri şoyledir:
Ey iman edenler (rastgele) Peygamberin evlerine girmeyin, (Bir başka iş icin girmişseniz ille de) yemek vaktini beklemeyin (Ama yemeğe) cağrıldığınız zaman girin, yemeği yiyince dağılın ve (uzun) soze dalmayın Gercekten bu, peygambere eziyet vermekte ve o da sizden utanmaktadır; oysa Allah, hak (kı acıklamak)tan utanmaz (Ahzap Suresi, 53)
Sahabelerin bircok rivayetinde de Peygamber Efendimizin nezaketli, ince duşunceli tavırlarına ornek verilmektedir Peygamber Efendimiz, hem bir peygamber olması, hem de bir devlet başkanı olması itibariyle, her kesimden insanla surekli irtibat halinde olmuş; devlet ve kabile reislerinden zengin kimselere, fakir, zayıf, kimsesiz yetimlerden kadın ve cocuklara kadar herkesle goruşmuştur Tum bu sosyal yapıları, yaşayış tarzları, huyları, alışkanlıkları birbirinden tamamen farklı olan insanlarla, her alanda iyi bir diyalog kurmuş, hepsinin gonlunu hoş tutmuş, her birine karşı nezaketli, anlayışlı, sabırlı ve guzel bir tavır gostermiştir
Peygamber Efendimizin cevresinde bulunan yakın sahabelerinin aktardıkları olaylardan da anlaşıldığı gibi Peygamber Efendimiz, son derece nazik, nezih, zarif, latif ve ince duşunceli idi Edep, terbiye ve gorgu kurallarını hayatında en guzel ve en ideal şekliyle uyguluyordu
Hz Ayşe (ra), Resulullahtan daha guzel ahlaka sahip hic kimse yoktur Ashabından ve ailesinden birisi kendisine seslenince, Buyurun diye karşılık verirdi Bu sebeple Allah, ona, Sen yuksek bir ahlak uzeresin buyurmuştur (AHLAKTA MUKEMMEL ORNEK) diyerek Peygamber Efendimizde gorduğu guzel ahlakı anlatmıştır
Peygamberimiz (sav)in Temizliğe Verdiği Onem
Kalp ve ahlak temizliği kadar beden, giysi, mekan ve yediği yiyeceklerin temizliği de Muslumanların en belirgin ozelliklerindendir Bir Muslumanın sacları, eli, yuzu, bedeninin her yeri daima tertemiz olur Kıyafetleri de her zaman temiz, bakımlı ve duzgundur Calıştığı veya yaşadığı mekanlar da her zaman derli toplu, temiz, hoş kokulu, havadar ve ferahlık verici olur Muminlerin bu ozelliklerine en guzel ornek yine Peygamberimiz (sav)dir Allah, bir surede Peygamberimiz (sav)e şoyle buyurmuştur:
Ey burunup ortunen, Kalk (ve) bundan boyle uyar Rabbini tekbir et (yucelt) Elbiseni temizle Pislikten kacınıpuzaklaş (Muddessir Suresi, 15)
Allah Kuranda muminlere temiz olan şeylerden yemelerini bildirmiş, Peygamberimiz (sav)e de, temiz olan şeylerin helal olduğunu muminlere bildirmesini soylemiştir:
Ey elciler, guzel ve temiz olan şeylerden yiyin (Muminun Suresi, 51)
Sana, kendilerine neyin helal kılındığını sorarlar De ki: Butun temiz şeyler size helal kılındı Allahın size oğrettiği gibi oğretip yetiştirdiğiniz avcı hayvanlarının yakalayıverdiklerinden de uzerine Allahın adını anarak yiyin Allahtan korkupsakının Şuphesiz Allah, hesabı cabuk gorendir (Maide Suresi, 4)
Peygamberimiz (sav) bir hadisi şeriflerinde de muminlere temiz olmayı şoyle oğutlemiştir:
Muslumanlık temizdir, kirsizdir Siz de temiz olun, temizlenin, Zira cennete temizler girer » (GAhmed Ziyauddin, Ramuz El Hadis, 1 cilt, Gonca Yayınevi, İstanbul, 1997, 962)
Sonuc
Peygamberimizin ustun ahlakı hakkında elbette soylenebilecek cok daha fazla şey var Amacımız Peygamberimizin bazı ustun ozelliklerini hatırlatarak insanların Peygamberimiz hakkında daha derin duşunmelerini ve kendilerine ornek almalarını sağlamaktı
Allah bir ayetinde inananların Onun nurunu izlemelerinden şoyle bahsediyor:
Ki Allaha ve ResUlune iman etmeniz, Onu savunupdesteklemeniz, Onu en icten bir saygıylayuceltmeniz ve sabah akşam Onu (Allahı) tesbih etmeniz icin (Fetih Suresi, 9)
Ona inananlar, destek olup savunanlar, yardım edenler ve onunla birlikte indirilen nuru izleyenler; işte kurtuluşa erenler bunlardır (Araf Suresi, 157)
Bu donemde Peygamberimiz (sav)i desteklemek ise ancak Kurana tam tabi olmakla ve Peygamberimizin (sav) sunnetine uymakla, Kuran ahlakını onun gosterdiği cabanın bir benzeri ile tum dunyaya yaymaya calışmakla, ahlakca ve tavırca gucunun yettiğinin en fazlasıyla ona benzemek icin gayret etmekle olacaktır Boyle bir tavır gosterildiği takdirde Allah Peygamberimize (sav) nasıl yardım ettiyse, ona destek olanlara da yardım edecek ve yollarını acarak, onlara umulmadık başarılar verecektir Ancak en onemlisi Peygamberimize (sav) benzeyerek, Rabbimizin rızasını, rahmetini ve cennetini kazanabilmektir
Alıntı
Peygamber Efendimizin Guzel Ahlakı
Kuranda Peygamber Efendimizin Guzel Ahlakı
Peygamberimiz (sav)in cok guzel bir ahlaka sahip olduğunu Allah Kuranda bildirmiş ve şoyle buyurmuştur:
Nun Kaleme ve satır satır yazdıklarına andolsun Sen, Rabbinin nimetiyle bir mecnun değilsin Gercekten senin icin kesintisi olmayan bir ecir vardır Ve şuphesiz sen, pek buyuk bir ahlak uzerindesin Artık yakında goreceksin ve onlar da gorecekler Sizden, hanginizin fitneye tutulupcıldırdığını Elbette senin Rabbin, kimin Kendi yolundan şaşırıpsaptığını daha iyi bilendir; ve kimin hidayete erdiğini de daha iyi bilendir (Kalem Suresi, 17)
Allah bu ayette ayrıca Peygamberimiz (sav) icin kesintisi olmayan bir ecir olduğunu bildirmiştir Bu, Hz Muhammed (sav)in daima guzel ahlak gosterdiğini, takvadan hicbir zaman ayrılmadığını gosteren bir bilgidir
Peygamberimiz (sav)in de İmanın kemali, guzel ahlakladır sozleriyle belirttiği gibi, imanın en onemli alametlerinden biri guzel ahlaktır Bu nedenle guzel ahlakın en guzel orneklerini oğrenmek ve uygulamak onemli bir ibadettir
Peygamberimiz (sav) Sadece Kendisine Vahyolunana Uymuştur
Peygamberimiz (sav)in Kuranda da cok kereler zikredilen en onemli ozelliklerinden biri, sadece Allahın indirdiğine uyması, insanların rızasını gozetmeden, insanlardan cekinmeden sadece Allahın bildirdiklerini yapmasıdır Hatta, cağdaşı olan muşrikler ve diğer dinlerin mensupları Peygamberimiz (sav)den kendi cıkarlarına uygun hukumler getirmesini istemişlerdir Bu kişiler sayıca ve kuvvetce daha ustun konumda olmalarına rağmen, Peygamberimiz (sav) Kuranı ve Allahın hukumlerini daima buyuk bir titizlik ve kararlılıkla korumuştur Bir ayette Allah, Peygamberimiz (sav)in bu insanların ısrarlarına nasıl karşılık verdiğini bizlere şoyle haber vermektedir:
Onlara ayetlerimiz apacık belgeler olarak okunduğunda, Bizimle karşılaşmayı ummayanlar, derler ki: Bundan başka bir Kuran getir veya onu değiştir De ki: Benim onu kendi nefsimin bir ongormesi olarak değiştirmem benim icin olacak şey değildir Ben, yalnızca bana vahyolunana uyarım Eğer Rabbime isyan edersem, gercekten ben, buyuk gunun azabından korkarım De ki: Eğer Allah dileseydi, onu size okumazdım ve onu size bildirmezdi Ben ondan once sizin icinizde bir omur surdum Siz yine de akıl erdirmeyecek misiniz? (Yunus Suresi, 1516)
Peygamberimiz (sav) de Allahın kendisine indirdiğinden başkasına uymayacağını buyuk bir kararlılıkla kavmine tekrarlamıştır Peygamberimiz (sav)in bu ustun ahlakını haber veren bir ayet şoyledir:
De ki: Size Allahın hazineleri yanımdadır demiyorum, gaybı da bilmiyorum ve ben size bir meleğim de demiyorum Ben, bana vahyedilenden başkasına uymam De ki: Kor olanla, goren bir olur mu? Yine de duşunmeyecek misiniz? (Enam Suresi, 50)
Allah, Peygamberimiz (sav)in, Allah yolunda kararlı ve sebatlı olması ile hak dini, en guzel ve en doğru şekliyle insanlara bildirmiştir İnsanların buyuk bir bolumu ile kıyas yapmak Peygamberimiz (sav)in bu ustunluğunun daha da iyi anlaşılmasına vesile olacaktır Gunumuzde de gecmişte de insanların buyuk bir bolumu zaaflara, hırslara, tutku dolu isteklere sahiptirler Buyuk bir coğunluğu ise dini kabul etmelerine rağmen bu zayıflıklarına yenilirler Zaaf ve tutkularını terk etmek yerine dinin hukumlerinden tavizler verirler Orneğin dostlarının, eşlerinin, akrabalarının ne diyeceğinden cekinerek dinin bazı hukumlerini yerine getirmezler Veya dine uymayan bazı alışkanlıklarını terk edemezler Bu nedenle, dini kendi cıkarlarına gore yorumlar, kendilerine uyan hukumlerini kabul eder, diğerlerini gormezden gelirler
Peygamberimiz (sav)in Tum Alemlere Ornek Olan Tevekkulu
Allahın Kuranda Peygamberimiz (sav)le ilgili olarak anlattığı olaylarda onun tevekkulu ve Allaha teslimiyeti acıkca gorulmektedir Orneğin Peygamberimiz (sav)in, Mekkeden cıktıktan sonra arkadaşı ile birlikte gizlendiği bir mağaradaki sozleri tevekkulunun en guzel orneklerinden biridir Allah ayette şoyle bildirmektedir:
Siz Ona (peygambere) yardım etmezseniz, Allah Ona yardım etmiştir Hani kafirler ikiden biri olarak Onu (Mekkeden) cıkarmışlardı; ikisi mağarada olduklarında arkadaşına şoyle diyordu: Huzne kapılma, elbette Allah bizimle beraberdir Boylece Allah Ona huzur ve guvenlik duygusunu indirmişti, Onu sizin gormediğiniz ordularla desteklemiş, inkara edenlerin de kelimesini (inkar cağrılarını) alcaltmıştı Oysa Allahın kelimesi, yuce olandır Allah ustun ve gucludur, hukum ve hikmet sahibidir (Tevbe Suresi, 40)
Peygamberimiz (sav) hangi koşullarda olursa olsun, daima Allaha teslim olmuş, Onun yarattığı herşeyde bir hayır ve guzellik olduğunu bilmiştir Allahın Kuranda Peygamberimiz (sav)e, kavmine soylemesini bildirdiği şu sozler de bu tevekkulun bir gostergesidir:
Sana iyilik dokunursa, bu onları fenalaştırır, bir musibet isabet edince ise: Biz onceden tedbirimizi almıştık derler ve sevinc icinde donup giderler De ki: Allahın bizim icin yazdıkları dışında, bize kesinlikle hicbir şey isabet etmez O bizim Mevlamızdır Ve muminler yalnızca Allaha tevekkul etmelidirler (Tevbe Suresi, 5051)
Peygamberimiz (sav)e uyan her muminin de, musibet gibi gorunen olayları onun gibi tevekkullu karşılaması, herşeyde bir hayır ve guzellik olduğuna iman etmesi gerekir Şunu da unutmamak gerekir ki, Allahın en takva kullarından biri olan Peygamberimiz Hz Muhammed (sav), cok buyuk zorluklarla ve şedid olaylarla denenmiştir
Herşeyden once tebliğ yaptığı kavimde her turlu zorluğu cıkarmaya hazır olan insanlar bulunmaktadır: İki yuzlu davranarak Peygamberimiz (sav)e tuzak kurmaya calışanlar, atalarının dinini değiştirmeyi kabul etmeyen muşrikler, peygamberden nefislerine uygun ayet getirmesini isteyenler, Peygamberimiz (sav)i oldurmek, surmek veya tutuklamak isteyenler ve daha bircokları surekli olarak Peygamberimiz (sav)e zorluk cıkarmaya calışmışlardır
Peygamberimiz (sav) inkarcıların bu tavırlarına daima sabretmiş, buyuk bir kararlılıkla Allahın dinini tebliğ etmiş ve Muslumanları tehlikelerden koruyarak onları Kuran ile eğitmiştir Onun bu azminin, başarısının ve cesaretinin temelinde Allaha olan guclu imanı, tevekkulu ve teslimiyeti yatmaktadır Peygamberimiz (sav), mağarada olduğu gibi her durumda Allahın kendisi ile birlikte olduğunu bilmiş, her olayı Allahın yarattığına ve Rabbimizin herşeyi en guzel ve en hayırlı şekli ile sonuclandıracağına iman etmiştir
İslam dininin en temel ozelliklerinden biri, insanın tum yaşamını Allah korkusu uzerine bina etmesi ve tum ibadetlerini de yalnızca Allahın rızasını, rahmetini ve cennetini kazanmak icin yapmasıdır Allah bir ayetinde muminlere De ki: Şuphesiz benim namazım, ibadetlerim, hayatım ve olumum alemlerin Rabbi olan Allahındır şeklinde buyurmaktadır (Enam Suresi, 162)
Allah, Kuranda, Ancak tevbe edenler, ıslah edenler, Allaha sımsıkı sarılanlar ve dinlerini katıksız olarak Allah icin (halis) kılanlar başka; işte onlar muminlerle beraberdirler Allah muminlere buyuk bir ecir verecektir (Nisa Suresi, 146) ayetiyle de muminlere, dini sadece Allah icin, başka hicbir amac katmaksızın yaşamalarını emretmiştir Bir kimsenin Allaha sımsıkı sarılması, Allahtan başka bir ilah olmadığını bilerek, hayatını yalnızca Onu razı etmeye adaması ve her ne olursa olsun Allaha olan sadakatinden vazgecmemesi o kişinin ihlas sahibi olduğunu gosterir
İhlas sahibi bir mumin, yaptığı işler ve ibadetlerle Allahın dışında bir başkasının sevgisini, hoşnutluğunu, takdirini, ilgi ve beğenisini elde etmeye calışmaz İhlas sahibi muminlere en guzel ornek Hz Muhammed (sav) ve diğer peygamberlerdir
Peygamber Efendimiz, sadece Allahın hoşnutluğunu aramış, hicbir cıkar veya dunyevi bir kazanc duşunmeden, hayatı boyunca Allahın rızasını, rahmetini ve cennetini kazanmak icin caba gostermiştir Peygamberimiz (sav) bu guzel ahlakını bircok kereler kavmine de tekrarlamıştır Allah Kuranda Peygamber Efendimizin bu sozlerini şoyle aktarmaktadır:
(Ey Peygamber) De ki: Ben, buna karşı sizden bir ucret istemiyorum ve (kendiliğinden) bir yukumluluk getirenlerden de değilim (Sad Suresi, 86)
De ki: Ben sizden bir ucret istemişsem, artık o sizin olsun Benim ecrim (ucretim), yalnızca Allaha aittir O, herşeye şahid olandır (Sebe Suresi, 47)
Peygamberimiz (sav)in Zorluklar Karşısındaki Guzel Sabrı
Hz Muhammed (sav), peygamberliği boyunca, turlu zorluklarla karşılaşmıştır Kavminden inkar edenler ve muşrikler ona karşı son derece incitici sozler soylemişler, hatta buyucu veya delidir demişler, bazıları da Peygamberimiz (sav)i oldurmek dahi istemiş ve bunun icin planlar kurmuştur Buna rağmen, Peygamberimiz (sav) her kulturden ve karakterden insanı eğitmeye, onlara Kuranı, dolayısıyla guzel ahlakı, guzel tavrı oğretmeye calışmıştır
Allahın Kuran ayetlerinde bildirdiği gibi, bazı kişiler en temel gorgu kurallarından dahi habersiz olduğu icin Peygamberimiz (sav) gibi ince duşunceli, ustun ahlaklı bir insana sıkıntı verebileceklerini duşunmemişlerdir Peygamberimiz (sav) ise tum bunlara karşı buyuk bir sabır gostermiş, her durumda Allaha yonelerek Allahın yardımını istemiş ve muminlere de sabrı ve tevekkulu tavsiye etmiştir
Allah, Kuranda Peygamber Efendimize bircok ayeti ile, inkar edenlerin soylediklerine karşı sabırlı olmasını şoyle tavsiye etmektedir:
Oyleyse sen, onların dediklerine karşılık sabret ve Rabbini guneşin doğuşundan once ve batışından once hamd ile tesbih et (Kaf Suresi, 39)
Onların sozleri seni uzmesin Şuphesiz izzet ve gucun tumu Allahındır O, işitendir, bilendir (Yunus Suresi, 65)
Andolsun, onların soylemekte olduklarına karşı senin goğsunun daraldığını biliyoruz (Hicr Suresi, 97)
Şimdi onların: Ona bir hazine indirilmeli veya onunla birlikte bir melek gelmeli değil miydi? demeleri dolayısıyla goğsun daralıp sana vahyolunanlardan bir kısmını terk mi edeceksin? Sen yalnızca bir uyarıcısın Allah herşeye vekildir (Hud Suresi, 12)
Peygamberimiz (sav)in nelere sabır gostererek ustun bir ahlak sergilediğini duşunen muminlerin karşılaştıkları olaylarda kendilerine onu ornek almaları gerekir Nefislerine ters duşen en kucuk bir olayda umitsizliğe kapılanlar, en kucuk bir itirazda tahammulsuzluk gosterenler, Allahın dinini anlatmaktan vazgecenler ya da yaptıkları ticarette başarısız olunca mutsuz olanlar, bu tavırlarının Allahın Kitabına ve Peygamberimiz (sav)in sunnetine uygun olmadığını bilmelidirler İman edenler, her olayda sabır gosterip, Allahı vekil tutup Ona hamd ederek, Peygamberimiz (sav) gibi ustun bir ahlak gostermeli ve Rabbimizin rızasını, rahmetini ve cennetini ummalıdırlar
Peygamberimiz (sav) Yanındakilere Daima Hoşgorulu Davranmıştır
Peygamberimiz (sav)in yanında her karakterden, her duşunceden insan vardı Ancak Peygamberimiz (sav) hayatı boyunca her biri ile tek tek ilgilenmiş, her birinin eksiklerini ve hatalarını duzeltmek icin onları uyarmış, temizliklerinden imanlarına kadar onları her turlu konuda eğitmeye calışmıştır Onun bu şefkatli, hoşgorulu, anlayışlı ve sabırlı tavrı, bircok insanın kalbinin dine ısınmasına ve Peygamberimiz (sav)e buyuk bir ictenlik ve sevgi ile bağlanmalarına vesile olmuştur Allah, Peygamber Efendimizin cevresindekilere gosterdiği bu guzel tavrını Kuranda şoyle bildirmektedir:
Allahtan bir rahmet dolayısıyla, onlara yumuşak davrandın Eğer kaba, katı yurekli olsaydın onlar cevrenden dağılır giderlerdi Oyleyse onları bağışla, onlar icin bağışlanma dile (Ali İmran Suresi, 159)
Allah bir başka ayetinde ise Peygamberimiz (sav)e cevresindekilere karşı nasıl davranması gerektiğini şoyle bildirmiştir:
Biz onların neler soylediklerini daha iyi biliriz Sen onların uzerinde bir zorba değilsin; şu halde, Benim kesin tehdidimden korkanlara Kuran ile oğut ver (Kaf Suresi, 45)
Peygamberimiz (sav), cevresindekilere dini zor kullanarak veya şart koşarak kabul ettirmeye calışmamış her turlu durumda guzellikle anlatmıştır
Peygamberimiz (sav) guclu vicdanı ile ummetini her yonuyle sahiplenmiş, onlara her konuda bir velinimet olmuştur Bu ozelliklerinden dolayı Peygamberimiz (sav) Kuranın bircok ayetinde sahibiniz (arkadaş, sıkı dost, sahip) olarak zikredilir (Sebe Suresi, 46Necm Suresi, 2 Tekvir Suresi, 22)
Peygamberimiz (sav)in Tum İnsanlığa Ornek Adaleti
Allah Kuranda muminlere Allah icin şahidler olarak adaleti ayakta tutun (Onlar) ister zengin olsun, ister fakir olsun; cunku Allah onlara daha yakındır Oyleyse adaletten donup heva (tutkuları)nıza uymayın (Nisa Suresi, 135) şeklinde buyurmaktadır Peygamberimiz Hz Muhammed (sav), hem Muslumanlar arasında verdiği hukumler, hem diğer din, dil, ırk ve kavimlerden olan kişilere karşı adil ve hoşgorulu tutumu, hem de Allahın ayetinde bildirdiği gibi zengin, fakir ayırmaksızın herkese eşit davranmasıyla tum insanlar icin cok buyuk bir ornektir
Allah bir ayetinde Resulune şoyle buyurmaktadır:
Onlar, yalana kulak tutanlardır, haram yiyicilerdir Sana gelirlerse aralarında hukmet veya onlardan yuz cevir Eğer onlardan yuz cevirecek olursan, sana hicbir şeyle kesin olarak zarar veremezler Aralarında hukmedersen adaletle hukmet Şuphesiz, Allah, adaletle hukum yurutenleri sever (Maide Suresi, 42)
Peygamberimiz (sav) boylesine zorlu bir kavmin icinde dahi, Allahın emrine uymuş ve hicbir zaman adaletten taviz vermemiştir Daima Rabbim adaletle davranmayı emretti (Araf Suresi, 29) diyerek her devirde tum insanlara ornek olmuştur
Hz Muhammed (sav)in peygamberliği suresince adil tutumuna ornek teşkil eden bircok olay yaşanmıştır Peygamberimiz (sav)in yaşadığı coğrafyada cok ceşitli din, dil, ırk ve kabileden insan birarada yaşıyordu Bu toplulukların birarada huzur ve guven icinde yaşamaları, aralarına nifak sokmaya calışanların etkisiz bırakılmaları cok zordu En kucuk bir sozden veya tavırdan hemen bir grup diğerine karşı ofkelenip saldırabiliyordu Ancak Peygamberimiz (sav)in adaleti, Muslumanlar icin olduğu kadar bu topluluklar icin de bir huzur ve guvence kaynağı olmuştur Asrı Saadet doneminde Arabistan Yarımadasında Hıristiyan, Musevi, putperest, ayırt etmeksizin herkese adil davranılmıştır Peygamberimiz (sav) Allahın Dinde zorlama (ve baskı) yoktur (Bakara Suresi, 256) ayetine uyarak, herkese hak dini anlatmış ancak secimlerini yapmak konusunda serbest bırakmıştır
Allah, Peygamberimiz (sav)e bir başka ayetinde de, farklı dinlerden insanlara karşı nasıl bir adalet ve uzlaşma icinde olması gerektiğini şoyle bildirmiştir:
Şu halde, sen bundan dolayı davet et ve emrolunduğun gibi doğru bir istikamet tuttur Onların heva (istek ve tutku)larına uyma Ve de ki: Allahın indirdiği her kitaba inandım Aranızda adaletli davranmakla emrolundum Allah, bizim de Rabbimiz, sizin de Rabbinizdir Bizim amellerimiz bizim, sizin amelleriniz sizindir Bizimle aranızda deliller getirerek tartışma (ya, huccete gerek) yoktur Allah bizi biraraya getiriptoplayacaktır Donuş Onadır (Şura Suresi, 15)
Peygamberimiz (sav)in Kuran ahlakına uyarak gosterdiği bu guzel tavrı, bugun farklı dinlerden insanların birbirlerine karşı tutumları konusunda ornek olmalıdır
Peygamberimiz (sav) Muslumanların Uzerlerindeki Zorlukları kaldırmıştır
Peygamberimiz (sav) muminlerin uzerlerinden ağır yuklerini almış, onların akıl erdiremeyecekleri veya zorlukla yapacakları işlerde onlara yol gostermiştir Bunun yanında, insanların bir kısmı kendi kendilerine zulmetmeye, kendilerine zorluk cıkarmaya, kendi akıllarından kurallar cıkarıp, bu kurallara uyduklarında kurtuluş bulacaklarına inanmaya cok yatkındır Tarih boyunca dinlerin tahrif edilmesinin altında yatan nedenlerden biri de insanların bu ozelliğidir Bircok topluluk, dinde olmayan kurallar uydurmuş, bunlara uyulduğunda da takva olacaklarına kendilerini ve insanları inandırmışlardır Peygamberimiz (sav)in en onemli vasıflarından biri ise, insanlar uzerindeki bu kendi elleriyle oluşturdukları zorlukları kaldırmaktır Allah bir ayetinde Peygamberimiz (sav)in bu ozelliğini şoyle bildirir:
Onlar ki, yanlarındaki Tevratta ve İncilde (geleceği) yazılı bulacakları ummi haber getirici (Nebi) olan elciye (Resul) uyarlar; o, onlara marufu (iyiliği) emrediyor, munkeri (kotuluğu) yasaklıyor, temiz şeyleri helal, murdar şeyleri haram kılıyor ve onların ağır yuklerini, uzerlerindeki zincirleri indiriyor Ona inananlar, destek olup savunanlar, yardım edenler ve onunla birlikte indirilen nuru izleyenler; işte kurtuluşa erenler bunlardır (Araf Suresi, 157)
Allahın ayette bildirdiği ağır yuk ve zincirler insanların uzerlerindeki zorluklardır Peygamberimiz (sav) ise hem hayatı ile onlara ornek olup, hem de Allahın ayette bildirdiği gibi onları iyiliğe davet edip, kotuluklerden sakındırarak, insanların uzerlerinden zorlukları kaldırmıştır
Peygamber Efendimiz muminlere cok duşkun ve şefkatliydi
Peygamber Efendimiz cok icli, şefkatli, anlayışlı, sevgi dolu bir insandı Dostlarının, yakınlarının, kendisine tabi olan tum muminlerin maddi ve manevi her turlu sorunu ile ilgilenir, sağlıkları, guvenlikleri, neşeleri icin tum tedbirleri alır, onlara koruyucu kanatlarını gerer, imanlarını ve takvalarını surekli takviye ederek ahiret hayatlarını duşunurdu Allah Peygamberimiz (sav)in bu tum insanlığa ornek olan guzel ozelliklerini ayetlerinde şoyle bildirmektedir:
Andolsun size, icinizden sıkıntıya duşmeniz Onun gucune giden, size pek duşkun, muminlere şefkatli ve esirgeyici olan bir elci gelmiştir (Tevbe Suresi, 128)
Ve muminlerden, sana tabi olanlara (koruyucu) kanatlarını ger (Şuara Suresi, 215)
Peygamberimiz (sav)in eğittiği muminler de onun guzel ozelliklerini kendilerine ornek aldıkları icin, Kuranda da zikredilerek tum insanlığa duyurulan fedakarlıklarda, şefkatli ve merhametli tavırlarda bulunmuşlardır Allah bir ayette muminlerin birbirleri icin yaptıkları fedakarlıkları şoyle anlatır:
Kendilerinden once o yurdu (Medineyi) hazırlayıp imanı (gonullerine) yerleştirenler ise, hicret edenleri severler ve onlara verilen şeylerden dolayı iclerinde bir ihtiyac (arzusu) duymazlar Kendilerinde bir acıklık (ihtiyac) olsa bile (kardeşlerini) oz nefislerine tercih ederler Kim nefsinin cimri ve bencil tutkularından korunmuşsa, işte onlar, felah (kurtuluş) bulanlardır (Haşr Suresi, 9)
Peygamberimiz (sav)in Muminler İcin Bağışlanma Dilemesi ve Dua Etmesi
Allah, Peygamberimiz (sav)in muminlere olan sevgisinin ve duşkunluğunun bir sonucu olarak, onların hataları icin Kendisinden bağışlanma dilediğini Kuranda şoyle bildirir:
Ey Peygamber, mumin kadınlar, Allaha hicbir şeyi ortak koşmamak, hırsızlık yapmamak, zina etmemek, cocuklarını oldurmemek, elleri ve ayakları arasında bir iftira duzupuydurmamak (gayri meşru olan bir cocuğu kocalarına dayandırmamak), maruf (iyi, guzel ve yararlı bir iş) konusunda isyan etmemek uzere, sana biat etmek amacıyla geldikleri zaman, onların biatlarını kabul et ve onlar icin Allahtan mağfiret iste Şuphesiz Allah, cok bağışlayandır, cok esirgeyendir (Mumtehine Suresi, 12)
Şu halde bil; gercekten, Allahtan başka ilah yoktur Hem kendi gunahın, hem mumin erkekler ve mumin kadınlar icin mağfiret dile Allah, sizin donupdolaşacağınız yeri bilir, konaklama yerinizi de (Muhammed Suresi, 19)
Allah Tevbe Suresinde ise, Peygamberimiz (sav)e muminler icin dua etmesini şoyle bildirmektedir:
Onlara dua et Doğrusu, senin duan, onlar icin bir sukUnet ve huzurdur Allah işitendir, bilendir (Tevbe Suresi, 103)
Allahın ayette bildirdiği gibi Peygamberimiz (sav)in duası muminler icin bir sukunete ve huzura vesile olmaktadır Şunu hic unutmamak gerekir ki, kalbe huzur ve sukunet veren sadece Allahtır Allah, muminlerin velisi, koruyucusu olarak vekil kıldığı peygamberinin duasını muminlerin rahatlığı, huzuru icin vesile etmektedir Rabbimizin şefkati, merhameti, muminleri esirgeyen ve koruyan olması Peygamberimiz (sav)in ahlakında en fazlasıyla tecelli etmektedir
Peygamberimiz (sav) Muminlerle İstişare Ederdi
Peygamberimiz (sav) Allahın emrine uyarak, muminlerle istişare eder, onların fikirlerini alırdı Bu konu ile ilgili ayet şoyledir:
Oyleyse onları bağışla, onlar icin bağışlanma dile ve iş konusunda onlarla muşavere et Eğer azmedersen artık Allaha tevekkul et Şuphesiz Allah, tevekkul edenleri sever (Ali İmran Suresi, 159)
Peygamberimiz (sav), muminlerin de fikirlerini aldıktan sonra, kararını verir ve sonucu icin Allaha tevekkul ederdi Unutulmaması gereken cok onemli bir gercek, alınan kararların hepsinin Allah katında onceden belli olduğudur Allah kaderde her kararı, her kararın sonucunu belirlemiştir Bir konu hakkındaki istişare ve sonra konuyu bir hukme veya sonuca bağlamak ise muminler icin bir ibadettir Peygamberimiz (sav) bu gerceği bilerek, muminlere danışmış, kararını vermiş ancak kararın sonucu icin Allaha guvenerek, Allahın en hayırlı sonucu yaratacağını bilmiştir
İstişare etmek muminler icin de guzel ve hayırlı sonuclar getirebilecek bir tavırdır Herşeyden once, istişare eden kişi tevazulu davranarak guzel ahlak gostermektedir Orneğin Peygamberimiz (sav) ummetinin icinde en fazla akla sahip, en basiretli ve en ferasetli olan kişidir Buna rağmen cevresindekilere danışması, onların fikirlerini oğrenmesi, onların bir konuya getirecekleri cozumlerin neler olacağını sorması, onun ne kadar alcakgonullu bir insan olduğunun gostergesidir
Peygamberimiz (sav)in İnce Duşunceli ve Nezaketli olması
Peygamberimiz (sav)in doneminde cevresinde bulunan insanların bazılarının gorgu ve kultur seviyeleri duşuktu Bu kişilerin ince duşunceli olmadıkları, rahatsızlık verebilecek tavırları hesaplayamadıkları bazı ayetlerden anlaşılmaktadır Orneğin evlere on kapılarından değil de arka kapılarından girdikleri, Peygamberimiz (sav)in evine yemek saatinde geldikleri ya da uzun uzun konuşup Peygamber Efendimizin vaktini aldıkları ayetlerde bildirilmektedir Peygamberimiz Hz Muhammed (sav) ise, son derece ince duşunceli, nezaketli, sabırlı, bu kişilere hoşgoru ile yaklaşan, icli ve cok medeni bir insandır Cevresindeki kişilerin rahatsızlık verici tavırlarını her zaman guzellikle uyarmış, onların gonullerini almış ve buyuk bir sabır ve emekle onları eğitmiştir Ve bu ahlakıyla da tum muminlere cok guzel bir ornek olmuştur
Sonsuz merhamet ve şefkat sahibi olan Rabbimiz, Peygamberimiz (sav)e bu konuda da yardımcı olmuş, onu ayetleri ile desteklemiştir Bu konudaki ayetlerden biri şoyledir:
Ey iman edenler (rastgele) Peygamberin evlerine girmeyin, (Bir başka iş icin girmişseniz ille de) yemek vaktini beklemeyin (Ama yemeğe) cağrıldığınız zaman girin, yemeği yiyince dağılın ve (uzun) soze dalmayın Gercekten bu, peygambere eziyet vermekte ve o da sizden utanmaktadır; oysa Allah, hak (kı acıklamak)tan utanmaz (Ahzap Suresi, 53)
Sahabelerin bircok rivayetinde de Peygamber Efendimizin nezaketli, ince duşunceli tavırlarına ornek verilmektedir Peygamber Efendimiz, hem bir peygamber olması, hem de bir devlet başkanı olması itibariyle, her kesimden insanla surekli irtibat halinde olmuş; devlet ve kabile reislerinden zengin kimselere, fakir, zayıf, kimsesiz yetimlerden kadın ve cocuklara kadar herkesle goruşmuştur Tum bu sosyal yapıları, yaşayış tarzları, huyları, alışkanlıkları birbirinden tamamen farklı olan insanlarla, her alanda iyi bir diyalog kurmuş, hepsinin gonlunu hoş tutmuş, her birine karşı nezaketli, anlayışlı, sabırlı ve guzel bir tavır gostermiştir
Peygamber Efendimizin cevresinde bulunan yakın sahabelerinin aktardıkları olaylardan da anlaşıldığı gibi Peygamber Efendimiz, son derece nazik, nezih, zarif, latif ve ince duşunceli idi Edep, terbiye ve gorgu kurallarını hayatında en guzel ve en ideal şekliyle uyguluyordu
Hz Ayşe (ra), Resulullahtan daha guzel ahlaka sahip hic kimse yoktur Ashabından ve ailesinden birisi kendisine seslenince, Buyurun diye karşılık verirdi Bu sebeple Allah, ona, Sen yuksek bir ahlak uzeresin buyurmuştur (AHLAKTA MUKEMMEL ORNEK) diyerek Peygamber Efendimizde gorduğu guzel ahlakı anlatmıştır
Peygamberimiz (sav)in Temizliğe Verdiği Onem
Kalp ve ahlak temizliği kadar beden, giysi, mekan ve yediği yiyeceklerin temizliği de Muslumanların en belirgin ozelliklerindendir Bir Muslumanın sacları, eli, yuzu, bedeninin her yeri daima tertemiz olur Kıyafetleri de her zaman temiz, bakımlı ve duzgundur Calıştığı veya yaşadığı mekanlar da her zaman derli toplu, temiz, hoş kokulu, havadar ve ferahlık verici olur Muminlerin bu ozelliklerine en guzel ornek yine Peygamberimiz (sav)dir Allah, bir surede Peygamberimiz (sav)e şoyle buyurmuştur:
Ey burunup ortunen, Kalk (ve) bundan boyle uyar Rabbini tekbir et (yucelt) Elbiseni temizle Pislikten kacınıpuzaklaş (Muddessir Suresi, 15)
Allah Kuranda muminlere temiz olan şeylerden yemelerini bildirmiş, Peygamberimiz (sav)e de, temiz olan şeylerin helal olduğunu muminlere bildirmesini soylemiştir:
Ey elciler, guzel ve temiz olan şeylerden yiyin (Muminun Suresi, 51)
Sana, kendilerine neyin helal kılındığını sorarlar De ki: Butun temiz şeyler size helal kılındı Allahın size oğrettiği gibi oğretip yetiştirdiğiniz avcı hayvanlarının yakalayıverdiklerinden de uzerine Allahın adını anarak yiyin Allahtan korkupsakının Şuphesiz Allah, hesabı cabuk gorendir (Maide Suresi, 4)
Peygamberimiz (sav) bir hadisi şeriflerinde de muminlere temiz olmayı şoyle oğutlemiştir:
Muslumanlık temizdir, kirsizdir Siz de temiz olun, temizlenin, Zira cennete temizler girer » (GAhmed Ziyauddin, Ramuz El Hadis, 1 cilt, Gonca Yayınevi, İstanbul, 1997, 962)
Sonuc
Peygamberimizin ustun ahlakı hakkında elbette soylenebilecek cok daha fazla şey var Amacımız Peygamberimizin bazı ustun ozelliklerini hatırlatarak insanların Peygamberimiz hakkında daha derin duşunmelerini ve kendilerine ornek almalarını sağlamaktı
Allah bir ayetinde inananların Onun nurunu izlemelerinden şoyle bahsediyor:
Ki Allaha ve ResUlune iman etmeniz, Onu savunupdesteklemeniz, Onu en icten bir saygıylayuceltmeniz ve sabah akşam Onu (Allahı) tesbih etmeniz icin (Fetih Suresi, 9)
Ona inananlar, destek olup savunanlar, yardım edenler ve onunla birlikte indirilen nuru izleyenler; işte kurtuluşa erenler bunlardır (Araf Suresi, 157)
Bu donemde Peygamberimiz (sav)i desteklemek ise ancak Kurana tam tabi olmakla ve Peygamberimizin (sav) sunnetine uymakla, Kuran ahlakını onun gosterdiği cabanın bir benzeri ile tum dunyaya yaymaya calışmakla, ahlakca ve tavırca gucunun yettiğinin en fazlasıyla ona benzemek icin gayret etmekle olacaktır Boyle bir tavır gosterildiği takdirde Allah Peygamberimize (sav) nasıl yardım ettiyse, ona destek olanlara da yardım edecek ve yollarını acarak, onlara umulmadık başarılar verecektir Ancak en onemlisi Peygamberimize (sav) benzeyerek, Rabbimizin rızasını, rahmetini ve cennetini kazanabilmektir
Alıntı