dinimize tarafından yeni doğan bebeğe isim vermek
peygamberimizin isim verme konusunda hadisleri
yeni doğan çocuğa nasıl ad vermeliyiz
Biz, herhangi bir şeyi birbirinden yarmak, tanımak veyahut zihne getirmek için canlıcansız her şeye bir isim koyarız Bu şekilde eşya ve hadiseleri keza tanımış, hem de birbirinden ayırmış oluruz Birincil insan Hz Adem ve Havva örneğinde olduğu gibi ahali, birbirlerini tanımak için de birbirlerine isimler koymuşlardır Koca bir ömür boyu taşınan ve insanla yaklaşık olarak bütünleşen ad, çok önemlidir Hayatın her sahasında giren dinimizin bu sahayı abes bırakması kesinlikle düşünülemez
Allah Rasulü ’nün (sallallâhu aleyhi ve sellem) tavsiyeleri içerisinde, çocuğa manası düzgün hoş bir ad belirlemek annebabanın birincil vazifelerinden birisidir Peygamber Efendimiz, “Peygamberlerin isimleri ile isimleniniz Hem Allah nezdinde isimlerin en sevimlisi Abdullah ve Aburrahman ’dır İsimlerin en doğrusu Hâris (kâr getiren, ahireti şampiyon) ve Hümâm (himmetli, azimli)dir En çirkini de Harp (savaş, güç) ve Mürre (cimrilik, acı) isimleridir (Müsned, 435) buyurarak çocuklara ad vermenin ehemmiyetini dile getirmiştir Keza Sizler kıyamet günü isimlerinizle ve babalarınızın isimleriyle çağırılacaksınız öyleyse isimlerinizi güzel yapın(Ebu Dâvud, Edeb 69) hadisi de çocuklara hoş isim koymanın ne değin kayda değer olduğunu açıklama etmesi açısından uyarı çekicidir
Bu hadisten anlaşıldığına tarafından Efendimiz ’in çocuklara güzel isimler verilmesini tavsiye ettiği ve çirkin isimleri ise istemediği anlaşılıyor Nebiler Serveri ’nin hayatına baktığımızda çevresinde bulunan ve isimleri güzel olmayan kişilerin isimlerini değiştirdiğini görüyoruz Örneğin “Âsiye (isyan eden) veya savaş ve düşmanlık ifade eden isimleri kaldırıp yerine “Cemile (hoş) ismini koymuştur (Müslim, Âdâb, 14; Ebu Davud, Edeb, 66) Mesela hepimizin ismini fazla duyduğu ünlü hadis ravisi Hz Ebu Hureyre ’nin ismi önceleri Abdüşşems ’tir Allah Rasulü “İnsan ayın, güneşin kulu olamaz;sen Abdurrahmân ’sın
diyerek, Ebu Hureyre ’nin adını “Abdurrahman olarak değiştirmiştir
Halkımız aralarında çocuklara konacak isimlerin mutlaka Kur ’an geçmesi gibi yanlış bir inanış var Yukarıdaki hadislerden de anlaşıldığına tarafından Efendimiz, güzel ve anlamlı isimler koymamızı tavsiye ediyor Bir ismin güzel olması için mutlaka Kur ’anı Kerim'de olması gerekmez Nitekim Kur ’an ’da geçen her ismi, orada geçtiği için çocuğa ad olarak düzenlemek hatalı olur Çünkü Kur ’lahza ’da güzel isimlerin yanında şeytan, iblis, Karun, Haman, Ebu Leheb gibi isimler de vardır Mesela günümüzde kız çocuklarına yaygınca olarak verilen “aleyna diye bir isim var Manasına bakılmaksızın kulağa hoş geliyor, keza Kur ’an ’da da geçiyor diye bu ismi kız çocuklarına veriliyor Halbuki “aleyna kelimesi “bizim üzerimize ya da “bizim üzerimize olsun anlamlarına gelen bir ifadedir Şimdi Kur ’an ’da geçiyor diye çocuklara böyle çok da bir mana açıklama etmeyen isimlerin verilmesi içten olmasa lüzum O yüzden düşündüğümüz ismi çocuğumuza vermeden önce bir bilene danışmakta üstünlük var
Çocuğa ad ağır gelir mi?
Bu ifadeyi hepimiz duymuşuzdur Huysuz, dengesiz ya da spastik özürlü olan çocuklara isimlerinin ağır geldikleri, taşıyamadıkları için böyle oldukları düşünülür Bu ifade bazı tasavvuf büyükleri göre da dile getirilmiştir Peki bunun bir doğruluk payı var mıdır?Bu sorunun cevabını ilerleyen bilim sayesinde bugün daha iyi verebiliyoruz Çünkü kelimelerin titreşimlerinin madde üstünde etki meydana getirdiği artık bugün bilimsel bir gerçek Örneğin geçenlerde okuduğum bir gazete haberinde yeni geliştirilen bir ses makinası tekstilde kullanılıyor ve bu makina bez parçalarını dikmeden birbirine yapıştırıyor Fazla acayip yok mi? Bu örnekleri artırmak olası
Buradan hareketle kelimelerin titreşimleri madde üzerinde tesir ediyorsa insan üstünde de etkin olması muhakkaktır Şu Anda düşünelim, çocuğa verilen bir ismin verdiği titreşimler olasılık çocuğun ruh dünyasına ağır gelebilir ve çocuk bu ağırlığı taşıyamayarak ruhsal bir bozukluk yaşayabilir O yüzden tecrübelerle sabit olan ismin ağır gelmesi meselesini hemen bir çırpıda “böyle bir şey olmaz deyip silip atmak dürüst değildir
Yeni doğan bir çocuğa nasıl ad verilir?
Dinimizde yeni doğan bir çocuğa aşağı madde madde vereceğimiz hususların uygulanması müstehap olarak görülmüştür:
• Yeni doğan çocuğa süt vermeden evvel ağzına yumuşatılmış hurma gibi tatlı bir şeyler sürülür
• Çocuğa doğunca ya da doğumu mütakip yedinci günü adı konur
• Doğduktan sonradan hemencecik ölen çocuğa da isim konur Yıkanır cenaze namazı kılınır
• Çocuğun ismini ilmiyle âmil, ehli salih bir zata koydurmak iyidir Ashabı Kiram çocuklarına isimlerini Peygamber Efendimiz ’e verdirmeyi seçim etmişlerdir
• Çocuk ad koyacak kişinin kucağına verilir Birey abdestli bir şekilde kıbleye döner, önce sağ kulağına ezan, sol kulağına ise kamet okur ve üç defa çocuğun sağ ve sol kulaklarına ismini tekrar eder
• Çocuğa isim koyduktan sora hayır duada bulunulmalıdır Peygamber Efendimiz: “Ya Rabbi bu çocuğu şanslı ve salihlerden eyle ve onu hoş bir şekilde yetişmesini sağla diye dua etmiştir
• Durumu iyi olanlar için Allah ’ın vermiş olduğu çocuk nimetine karşısında bir şükür olarak çocukların doğumlarının yedinci gününde kurban kesmek sünnettir Bu kurbana akika kurbanı denilmektedir Tekrar bu günler çocuğun başının tıraş edilip, çıkan saçın ağırlığınca ya da takdiri bir önem olarak altın alıp sadaka vermek müstehaptır
İsimleri bozarak uygulamak içten yok
Halkımız aralarında isimler mevzuunda yapılan yanlış bir hareket daha var İsimleri kısaltacağız diye bozuyor ve amaçsız isimlerle birbirimize sesleniyoruz Örneğin Abdullah ’a Apo, İbrahim'e İbo, Zeynep ’e Zeyno, Mustafa ’ya Musti, Canan ’a Cano gibi Bu da esasen doğru olmayan bir isimlendirmedir
Sonuç itibariyle ad fazla kayda değer Bu sebeple çocuklarımıza hoş, şirin ve anlamlı isimler koyarak onların insanlığa yardımcı birer fert olması için yetiştirmeliyiz
*
peygamberimizin isim verme konusunda hadisleri
yeni doğan çocuğa nasıl ad vermeliyiz
Biz, herhangi bir şeyi birbirinden yarmak, tanımak veyahut zihne getirmek için canlıcansız her şeye bir isim koyarız Bu şekilde eşya ve hadiseleri keza tanımış, hem de birbirinden ayırmış oluruz Birincil insan Hz Adem ve Havva örneğinde olduğu gibi ahali, birbirlerini tanımak için de birbirlerine isimler koymuşlardır Koca bir ömür boyu taşınan ve insanla yaklaşık olarak bütünleşen ad, çok önemlidir Hayatın her sahasında giren dinimizin bu sahayı abes bırakması kesinlikle düşünülemez
Allah Rasulü ’nün (sallallâhu aleyhi ve sellem) tavsiyeleri içerisinde, çocuğa manası düzgün hoş bir ad belirlemek annebabanın birincil vazifelerinden birisidir Peygamber Efendimiz, “Peygamberlerin isimleri ile isimleniniz Hem Allah nezdinde isimlerin en sevimlisi Abdullah ve Aburrahman ’dır İsimlerin en doğrusu Hâris (kâr getiren, ahireti şampiyon) ve Hümâm (himmetli, azimli)dir En çirkini de Harp (savaş, güç) ve Mürre (cimrilik, acı) isimleridir (Müsned, 435) buyurarak çocuklara ad vermenin ehemmiyetini dile getirmiştir Keza Sizler kıyamet günü isimlerinizle ve babalarınızın isimleriyle çağırılacaksınız öyleyse isimlerinizi güzel yapın(Ebu Dâvud, Edeb 69) hadisi de çocuklara hoş isim koymanın ne değin kayda değer olduğunu açıklama etmesi açısından uyarı çekicidir
Bu hadisten anlaşıldığına tarafından Efendimiz ’in çocuklara güzel isimler verilmesini tavsiye ettiği ve çirkin isimleri ise istemediği anlaşılıyor Nebiler Serveri ’nin hayatına baktığımızda çevresinde bulunan ve isimleri güzel olmayan kişilerin isimlerini değiştirdiğini görüyoruz Örneğin “Âsiye (isyan eden) veya savaş ve düşmanlık ifade eden isimleri kaldırıp yerine “Cemile (hoş) ismini koymuştur (Müslim, Âdâb, 14; Ebu Davud, Edeb, 66) Mesela hepimizin ismini fazla duyduğu ünlü hadis ravisi Hz Ebu Hureyre ’nin ismi önceleri Abdüşşems ’tir Allah Rasulü “İnsan ayın, güneşin kulu olamaz;sen Abdurrahmân ’sın
diyerek, Ebu Hureyre ’nin adını “Abdurrahman olarak değiştirmiştir
Halkımız aralarında çocuklara konacak isimlerin mutlaka Kur ’an geçmesi gibi yanlış bir inanış var Yukarıdaki hadislerden de anlaşıldığına tarafından Efendimiz, güzel ve anlamlı isimler koymamızı tavsiye ediyor Bir ismin güzel olması için mutlaka Kur ’anı Kerim'de olması gerekmez Nitekim Kur ’an ’da geçen her ismi, orada geçtiği için çocuğa ad olarak düzenlemek hatalı olur Çünkü Kur ’lahza ’da güzel isimlerin yanında şeytan, iblis, Karun, Haman, Ebu Leheb gibi isimler de vardır Mesela günümüzde kız çocuklarına yaygınca olarak verilen “aleyna diye bir isim var Manasına bakılmaksızın kulağa hoş geliyor, keza Kur ’an ’da da geçiyor diye bu ismi kız çocuklarına veriliyor Halbuki “aleyna kelimesi “bizim üzerimize ya da “bizim üzerimize olsun anlamlarına gelen bir ifadedir Şimdi Kur ’an ’da geçiyor diye çocuklara böyle çok da bir mana açıklama etmeyen isimlerin verilmesi içten olmasa lüzum O yüzden düşündüğümüz ismi çocuğumuza vermeden önce bir bilene danışmakta üstünlük var
Çocuğa ad ağır gelir mi?
Bu ifadeyi hepimiz duymuşuzdur Huysuz, dengesiz ya da spastik özürlü olan çocuklara isimlerinin ağır geldikleri, taşıyamadıkları için böyle oldukları düşünülür Bu ifade bazı tasavvuf büyükleri göre da dile getirilmiştir Peki bunun bir doğruluk payı var mıdır?Bu sorunun cevabını ilerleyen bilim sayesinde bugün daha iyi verebiliyoruz Çünkü kelimelerin titreşimlerinin madde üstünde etki meydana getirdiği artık bugün bilimsel bir gerçek Örneğin geçenlerde okuduğum bir gazete haberinde yeni geliştirilen bir ses makinası tekstilde kullanılıyor ve bu makina bez parçalarını dikmeden birbirine yapıştırıyor Fazla acayip yok mi? Bu örnekleri artırmak olası
Buradan hareketle kelimelerin titreşimleri madde üzerinde tesir ediyorsa insan üstünde de etkin olması muhakkaktır Şu Anda düşünelim, çocuğa verilen bir ismin verdiği titreşimler olasılık çocuğun ruh dünyasına ağır gelebilir ve çocuk bu ağırlığı taşıyamayarak ruhsal bir bozukluk yaşayabilir O yüzden tecrübelerle sabit olan ismin ağır gelmesi meselesini hemen bir çırpıda “böyle bir şey olmaz deyip silip atmak dürüst değildir
Yeni doğan bir çocuğa nasıl ad verilir?
Dinimizde yeni doğan bir çocuğa aşağı madde madde vereceğimiz hususların uygulanması müstehap olarak görülmüştür:
• Yeni doğan çocuğa süt vermeden evvel ağzına yumuşatılmış hurma gibi tatlı bir şeyler sürülür
• Çocuğa doğunca ya da doğumu mütakip yedinci günü adı konur
• Doğduktan sonradan hemencecik ölen çocuğa da isim konur Yıkanır cenaze namazı kılınır
• Çocuğun ismini ilmiyle âmil, ehli salih bir zata koydurmak iyidir Ashabı Kiram çocuklarına isimlerini Peygamber Efendimiz ’e verdirmeyi seçim etmişlerdir
• Çocuk ad koyacak kişinin kucağına verilir Birey abdestli bir şekilde kıbleye döner, önce sağ kulağına ezan, sol kulağına ise kamet okur ve üç defa çocuğun sağ ve sol kulaklarına ismini tekrar eder
• Çocuğa isim koyduktan sora hayır duada bulunulmalıdır Peygamber Efendimiz: “Ya Rabbi bu çocuğu şanslı ve salihlerden eyle ve onu hoş bir şekilde yetişmesini sağla diye dua etmiştir
• Durumu iyi olanlar için Allah ’ın vermiş olduğu çocuk nimetine karşısında bir şükür olarak çocukların doğumlarının yedinci gününde kurban kesmek sünnettir Bu kurbana akika kurbanı denilmektedir Tekrar bu günler çocuğun başının tıraş edilip, çıkan saçın ağırlığınca ya da takdiri bir önem olarak altın alıp sadaka vermek müstehaptır
İsimleri bozarak uygulamak içten yok
Halkımız aralarında isimler mevzuunda yapılan yanlış bir hareket daha var İsimleri kısaltacağız diye bozuyor ve amaçsız isimlerle birbirimize sesleniyoruz Örneğin Abdullah ’a Apo, İbrahim'e İbo, Zeynep ’e Zeyno, Mustafa ’ya Musti, Canan ’a Cano gibi Bu da esasen doğru olmayan bir isimlendirmedir
Sonuç itibariyle ad fazla kayda değer Bu sebeple çocuklarımıza hoş, şirin ve anlamlı isimler koyarak onların insanlığa yardımcı birer fert olması için yetiştirmeliyiz
*
