Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Arazi ve Su Kaynakları Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Berkant Ödemiş, bu yılın yağış açısından verimli geçtiğini lakin aldanılmaması gerektiğini belirterek, 'Bu sene gereğince yağış almış olsak da uzun ve kurak bir yaz bizi bekliyor olabilir' dedi.
Türkiye genelinde kış aylarındaki yağışların, baraj ve göletlerin büsbütün dolmasına neden olduğunu ve uzun müddettir bu türlü kış mevsimi yaşanmadığını söyleyen MKÜ Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Arazi ve Su Kaynakları Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Berkant Ödemiş, 'Yağış açısından bu yıl verimli geçti.
Uzun yılların ortalamasına nazaran daha fazla yağsa da bu duruma aldanılmaması gerekiyor. Bazı bölgelerde son devirde yağan yağışlar ile artık kuraklık probleminin ortaya çıkmayacağı ile ilgili birtakım yanlış kanılar var. Şunu asla unutmamak lazım; iklim değişikliğinin tesiriyle Akdeniz iklim nesli içerisinde yaz mevsimlerinin uzunluğu giderek artacaktır.
Bu hususta yapılan araştırmalar güneyin sıcak ikliminin her 10 yılda bir 40 kilometre kuzeye ilerlediğini göstermektedir yani gelecek yıllarda Afrika sıcaklarına maruz kalacağız. Biz her ne kadar bu sene gereğince yağış aldığımızı düşünmüş olsak da bu devirden itibaren nisan ayı içinde belki bir yağmur daha görebiliriz fakat kasım ayına kadar uzun süren bir kuraklık devrine de girmiş olabiliriz. Sakın aldanmayın, uzun bir yaz mevsimi bizi bekliyor olabilir. Bu yüzden suyun bolluğuna sakın aldanmayın, suyu denetimsiz ve savurgan bir halde kullanmak büyük bir sorunu beraberinde getirir' diye konuştu.
'Asla aldanmamak gerek'
Uzun yıllık bilgiler açısından bu yılın son derece ekstrem olduğunu kaydeden Ödemiş,
“Tüm Türkiye genelini düşündüğümüz vakit 1990’lı yıllarda yaklaşık 650 mm olan yağış ölçüleri son periyotta 570 mm’ye kadar düşmüştü. Uzun vakittir görmeyi beklediğimiz bir yıl yaşadık. Bu bizim için kıymetli.
Nereden baksanız uzun yıllık ortalamalarda dekarda 80 ton su kaybının yaşandığı bir devir yaşıyorduk. Bu sene düşen yağışlar ile birçok bölgede barajlar, göller, göletler doldu.
Bu durum özellikle uzun geçecek yaz mevsimi açısından çiftçinin ya da kentsel muhtaçlık duyulan suyun karşılanabilmesi için kısmen de olsa kâfi. Şunu unutmamak lazım, bu sene gördüğümüz yağışta hiçbir vakit bizim 2000’li yılların başında ya da 1990’ların ortalarında gördüğümüz yer altı su düzeylerine dönmemize neden olmayacak.
Düşen yağış ölçüsü fazla üzere gözükse de buna asla aldanmamak gerekir zira su kullanım alışkanlıklarımızda bir değişime gitmediğimiz sürece su sorunu daima karşımıza çıkacak. Bilhassa ziraî sulamada kullandığımız suyun ölçüsünü mutlaka azaltmamız lazım. Sanayi ve kentsel kullanıma baktığımızda suyu en fazla tarım dalının kullandığını görüyoruz. Toplam kullanılabilir suyun tek başına yüzde 73'ünü tarım kullanıyor' dedi.
'Toprak tuzlanması' tehlikesi
Tarımsal sulamada suyu disiplinsiz kullanmanın bedelinin çok ağır olacağına dikkat çeken Ödemiş, 'Tarımsal sulamada bilhassa suyu kullanmak demek, birebir vakitte kullandığımız kadar toprağa tuzu ek etmek demektir. Bunu düşünerek suyu mutlaka dikkatli ve ihtimamlı kullanmamız gerekir.
Bugün dünyanın birçok bölgesinde çok sulamadan kaynaklanan ve bu sorunun yarattığı başka sorunlar nedeni ile toprak tuzlanmaya başladı. Hem dünya genelinde hem de ülkemizde sulanan alanların yaklaşık beşte 2’si düşük ve orta derecede tuzlanmış durumdadır. Bilindiği üzere toprak tuzluluğu demek eser kaybı demek. Eser kaybının olduğu yerde toprak yavaş yavaş elden çıkmakta ve ekilemez hale gelmektedir. Bunu önlemenin en âlâ yollarından bir tanesi de bitkinin muhtaçlık duyduğu oranda suyu vermektir.
Onun için ne kadar çok suyumuz olursa olsun mutlaka bir sulama programlaması dahilinde bitkinin gereksinim duyduğu suyu, istediği vakitte, istediği ölçüde ve denetimli bir halde vermemiz gerekir' diye konuştu.