Dizlerinde rahatsızlığı olanların sandalyede namaz kılması caiz midir?
Dinimizde sorumluluklar kulun gücüne göre belli (Bakara, 2286), gücü aşan durumlar için kolaylaştırma ilkesi getirilmiştir (Bakara, 2185) Namazın rükünlerinden herhangi birini yerine getirmeye engel olan rahatsızlıklar da kolaylaştırma sebebi sayılmıştır (Ebû Dâvûd, Salât, 181) Buna kadar; namazı alışılagelmiş şekli ile ayakta kılmaya gücü yetmeyen kimse için ana olan, namazını oturarak kılmaktır Böyle bir birey namazını kendi durumuna tarafından diz çökerek ya da bağdaş kurarak yahut ayaklarını yana veya kıbleye doğru uzatarak kılar Nitekim Hz Peygamber (sas), nasıl namaz kılacağını soran hasta bir sahâbîye “Namazını ayakta kıl Eğer gücün yetmezse oturarak, buna da gücün yetmezse ast üzere kıl (Buhârî, Taksiru ’ssalât, 19) buyurmuştur Buna tarafından ayakta durabilen ve yere oturabildiği hâlde secde edemeyen kimse namaza ayakta başlar, rükûdan daha sonra yere oturarak secdeleri îmâ ile yapar Ayakta durabildiği hâlde oturduktan sonradan ayağa kalkamayan kişi namaza ayakta başlar, secdeden daha sonra namazını oturarak tamamlar Başı ile îmâ etmeye gücü yetmeyen kimse Hanefîlere kadar namazını kazaya bırakır; gözleri, kaşları ya da kalbiyle îmâ ederek namaz kılamaz (Merğînânî, elHidâye, II, 8385; Mevsılî, elİhtiyâr, I, 260) Ayakta durmaya ve rükû yapmaya gücü yettiği hâlde yere oturamayan kimse namaza ayakta başlar, rükûdan daha sonra secdeyi tabure ve sözde bir şey üstüne oturarak îmâ ile eda eder Ayakta durmaya gücü yetmeyen, ayaklarını yanlamasına veya kıbleye uzatarak da olsa yere oturamayan kimse namazı tabure, sandalye ve yarı bir şey üstüne oturarak kılar, rükû ve secdeleri îmâ ile yerine getirir Unutulmamalıdır ki, birey Rabbine ibadet ederken ayrıca özde samimi olmalı hem de dinin belirlediği şekil şartlarını bütün olarak yerine getirmeye özen göstermelidir Bu sebeple namazını tabure, sandalye ve benzeri şeyler üstünde kılan müminin ileri sürdüğü mazeretler, kendisini vicdanen rahatlatacak boyutta olmalıdır Namazı asli şekline uygun olarak kılmaya engel olmayacak derecedeki rahatsızlıklar meşru gerekçe olarak görülmemelidir öte taraftan dinî açıdan gerekli ve meşru bir sebep bulunmadıkça camilerde sandalyede namaz kılmak, göze güzel gelmeyen bir gösterme ortaya çıkarmakta ve cemaat arasında tartışmalara sebep olmaktadır Bilhassa üstünde namaz kılmak amacı ile camilerde sıralar hâlinde değişmez oturakların yapılması, cami doku ve kültürüyle bağdaşmamaktadır Bu sebeple hastalık ve özürlülük gibi herhangi bir rahatsızlığı bulunan kimselerin, gerekli olmadıkça namazlarını sandalyede değil, yere oturarak kılmaları uygundur *
Dinimizde sorumluluklar kulun gücüne göre belli (Bakara, 2286), gücü aşan durumlar için kolaylaştırma ilkesi getirilmiştir (Bakara, 2185) Namazın rükünlerinden herhangi birini yerine getirmeye engel olan rahatsızlıklar da kolaylaştırma sebebi sayılmıştır (Ebû Dâvûd, Salât, 181) Buna kadar; namazı alışılagelmiş şekli ile ayakta kılmaya gücü yetmeyen kimse için ana olan, namazını oturarak kılmaktır Böyle bir birey namazını kendi durumuna tarafından diz çökerek ya da bağdaş kurarak yahut ayaklarını yana veya kıbleye doğru uzatarak kılar Nitekim Hz Peygamber (sas), nasıl namaz kılacağını soran hasta bir sahâbîye “Namazını ayakta kıl Eğer gücün yetmezse oturarak, buna da gücün yetmezse ast üzere kıl (Buhârî, Taksiru ’ssalât, 19) buyurmuştur Buna tarafından ayakta durabilen ve yere oturabildiği hâlde secde edemeyen kimse namaza ayakta başlar, rükûdan daha sonra yere oturarak secdeleri îmâ ile yapar Ayakta durabildiği hâlde oturduktan sonradan ayağa kalkamayan kişi namaza ayakta başlar, secdeden daha sonra namazını oturarak tamamlar Başı ile îmâ etmeye gücü yetmeyen kimse Hanefîlere kadar namazını kazaya bırakır; gözleri, kaşları ya da kalbiyle îmâ ederek namaz kılamaz (Merğînânî, elHidâye, II, 8385; Mevsılî, elİhtiyâr, I, 260) Ayakta durmaya ve rükû yapmaya gücü yettiği hâlde yere oturamayan kimse namaza ayakta başlar, rükûdan daha sonra secdeyi tabure ve sözde bir şey üstüne oturarak îmâ ile eda eder Ayakta durmaya gücü yetmeyen, ayaklarını yanlamasına veya kıbleye uzatarak da olsa yere oturamayan kimse namazı tabure, sandalye ve yarı bir şey üstüne oturarak kılar, rükû ve secdeleri îmâ ile yerine getirir Unutulmamalıdır ki, birey Rabbine ibadet ederken ayrıca özde samimi olmalı hem de dinin belirlediği şekil şartlarını bütün olarak yerine getirmeye özen göstermelidir Bu sebeple namazını tabure, sandalye ve benzeri şeyler üstünde kılan müminin ileri sürdüğü mazeretler, kendisini vicdanen rahatlatacak boyutta olmalıdır Namazı asli şekline uygun olarak kılmaya engel olmayacak derecedeki rahatsızlıklar meşru gerekçe olarak görülmemelidir öte taraftan dinî açıdan gerekli ve meşru bir sebep bulunmadıkça camilerde sandalyede namaz kılmak, göze güzel gelmeyen bir gösterme ortaya çıkarmakta ve cemaat arasında tartışmalara sebep olmaktadır Bilhassa üstünde namaz kılmak amacı ile camilerde sıralar hâlinde değişmez oturakların yapılması, cami doku ve kültürüyle bağdaşmamaktadır Bu sebeple hastalık ve özürlülük gibi herhangi bir rahatsızlığı bulunan kimselerin, gerekli olmadıkça namazlarını sandalyede değil, yere oturarak kılmaları uygundur *