Silisyumüretimslikonlar
Silisyum (simgesi Si, atom ağırlığı 28,09, atom numarası 14), yerkabuğunun % 25'ini yaratıcı ve tedarik bakımından yeryüzünde oksijenden daha sonra en bol bulunan elementtir Silisyum bileşikleri, yani silisyum ve oksijenden oluşan silikatlar, dünyadaki kayaların % 95'inin ana bileşenlerini oluştururlar
yeniden görülmesine karşılık, silisyum, doğada arı halde bulunmaz En yaygın bileşiği silisdir (Si02) Silis doğada kuvars ve kum halinde bulunur Ilk araştırmacılar, silisin bir element olduğunu düşünmüş ve atom bileşimini belirlemeye çalışmamışlardı 1787 yılında LAVOİSİER, silisin hemen şimdi bulunmamış bir elementin oksidi olabileceğini ileri sürdü Lakin bu tezi 1823 yılında, ilk olarak, arı olmayan bir silisyum elementi örneği hazırlayarak,Berzelius kanıtladı Arı, billur halinde silisyumsa, başlangıçta 1854 yılında, Fransız kimyacı H Sainte Ciaire Deville tarafından geliştirilen bir yöntemle hazırlandı
Arı silisyum, elmas billur kafesli, donuk gri renkli bir katıdır 1 420°C'ta eriyen silisyum, metal olmamasına karşılık, metal gibi parlaktır
Imal: Ticari ölçekte silisyum, silisin bir elektrik fırınında kömürle işlenmesiyle hazırlanır:
SiO2 + 2C Si+2CO
silis + karbon silisyum+karbon monoksit
Bu yolla üretilen silisyum, % 98 oranında arıdır Laf konusu oran böylece çok alan için yeterlidir, ama YARIİLETKEN yapımı için daha arı silisyum gerekir Yarıiletkenler için, silisyum, önce «triklorosilan 1938
lan verecek biçimde bozundurulur:
SiHCh + H2à Si+ 3HCI
' triklorosilan+hidrojenàsilisyum + hidrojen klorür
Söz konusu yöntemle üretilen|silisyum,milyonda birdendaha az tanıdık olmayan madde içerir veTRANSİSTÖRDOĞRULTMAÇ, güneş pili gibi aygıtların yapımında kullanılabilir Bu ölçüde arı olmayan silisyumdansa, silikon polimerleri üretiminde ye alüminyum, bakır, magnezyum gibi metallerin güçlendirilmesinde yararlanılır
En yaygın silisyum' bileşiğisilistirBu madde,seramik endüstrisinde, sırça yapımında, metalürji fırınlarının kaplamalarında kullanılır Ayrıca kuvars olarak, piezoelektrik billurların yapımında ve radyo osilatörlerinin frekans denetimini yapan billurların yapımında yararlıdır Silis, elektrik fırınında yüksek miktarda karbonla indirgenirse, silisyum karbür (SiC) oluşur Siyah bir billursu bileşik olan bu madde, fazla sert olduğundan, çoğunlukla yıpratıcı ve parlatıcı olarak kullanılır ve «karborundum Yerkabuğundabol miktarda yer alan silikat
minerallerinin çoğu, ticari yük taşır Sözgelimi kil, su içeren bir alüminyum silikata, ASBEST bir kalsiyum magnezyum silikata, mikaysa potasyum, alüminyum ve bir takım durumlarda magnezyum taşıyan bir grup silikat mineraline bahşedilen addır Bir Takım silikatların kimyasal formülü vardır (sözgelimi bir tip mika olan muskovit: HıKAldSiO,}), lakin büyük çoğunluğu, karışık yapıları nedeniyle bu biçimde gösterilemez
Elementlerin aracısız olarak bileşimiyle oluşturulan silisyum tetraklorür (SiCU), nemli havaya çıkarıldığında yoğun, beyaz bir duman salar ve amonyakla (NH) birleştiğinde, askeri alanda kullanılan bir sis perdesi ortaya çıkarır:
SİCU + 4NH + 2HıO Si02 + 4NHCl
silisyum amonyak su buharı silis amonyum tetraklorürklorür
Sis perdesi, ikisi de beyaz billurlu katılar olan silis ve amonyum klorür taneciklerinden oluşur
Silikonlar: Silikon polimerleri, son yıllarda geliştirilmiş en manâlı bileşik gruplarından biridir Bu polimerler, organik polimerlere benzerler Ama karbon atom zincirlerine yok, silisyum ve oksijen atomları zincirlerine dayanırlar Her silisyum atomuna, iki organik grup, genel olarak metil grupları (8212;CH3) bağlanmıştır Silikon polimer molekülü şu biçimde yazılır:
Burada R ve R organik grupları göstermektedir Değişken, plastik ya da kauçuk olabilen bu polimerler, çok iyi yağlayıcı özellikler taşımalarının yanı sıra, yükseltgenmeye karşı dayanıklı ve yüksek ısılarda kararlıdırlar Fazla yüksek ya da fazla düşük sıcaklıklarda kullanılan makina yağları, genel olarak silikon polimer temellidir 300500°C'a dayanıklı bir takım plastik kaplamalar da benzer temele tarafından yapılırlar Silikonlar genel olarak mükemmel elektrik yalıtkanlarıdır
En yaygın silikonlardan biri, polidimetil siloksandır Formülü, yukardaki formülde R ve R' yerine metil grubu konularak elde edilen bu silikon, silisyumun, bakır ve bakır oksit taşıyan bir katalizör varlığında metil klorürle (CHıCl) işlenmesiyle elde edilir Operasyon sonucu ortaya meydana çıkan karışımın en kayda değer bileşeni diklorodimetîl silandır CLCHilıSiClz):
2CH3CI +Sià(CH3)2SiCl2
metil klorür+silisyumàdiklorodimetil silan
Bu bileşik, öteki ürünlerden damıtmayla ayrılır ve sonra, dikkatli bir hidroliz tepkimesiyle polimerleştirilir:
«n Silikon kauçuğu, ihsan bedeni göre kabul edilen birkaç maddeden biri olduğundan, suni kalp kapakçıkları gibi parçaların üretiminde kullanılır Silikon kauçuğu keza, geleneksel bileşimlerin etkisiz kaldığı yerlerde kullanılan yapıştırıcı ve örtücü bileşiklerin temelini de oluşturmaktadır Bu tür yapıştırıcılar, fazla kuvvetli, sugeçirmez bağlantılar oluşturur ve çerçevesiz akvaryum gibi malzemelerin yapımında kullanılırlar
*
Silisyum (simgesi Si, atom ağırlığı 28,09, atom numarası 14), yerkabuğunun % 25'ini yaratıcı ve tedarik bakımından yeryüzünde oksijenden daha sonra en bol bulunan elementtir Silisyum bileşikleri, yani silisyum ve oksijenden oluşan silikatlar, dünyadaki kayaların % 95'inin ana bileşenlerini oluştururlar
yeniden görülmesine karşılık, silisyum, doğada arı halde bulunmaz En yaygın bileşiği silisdir (Si02) Silis doğada kuvars ve kum halinde bulunur Ilk araştırmacılar, silisin bir element olduğunu düşünmüş ve atom bileşimini belirlemeye çalışmamışlardı 1787 yılında LAVOİSİER, silisin hemen şimdi bulunmamış bir elementin oksidi olabileceğini ileri sürdü Lakin bu tezi 1823 yılında, ilk olarak, arı olmayan bir silisyum elementi örneği hazırlayarak,Berzelius kanıtladı Arı, billur halinde silisyumsa, başlangıçta 1854 yılında, Fransız kimyacı H Sainte Ciaire Deville tarafından geliştirilen bir yöntemle hazırlandı
Arı silisyum, elmas billur kafesli, donuk gri renkli bir katıdır 1 420°C'ta eriyen silisyum, metal olmamasına karşılık, metal gibi parlaktır
Imal: Ticari ölçekte silisyum, silisin bir elektrik fırınında kömürle işlenmesiyle hazırlanır:
SiO2 + 2C Si+2CO
silis + karbon silisyum+karbon monoksit
Bu yolla üretilen silisyum, % 98 oranında arıdır Laf konusu oran böylece çok alan için yeterlidir, ama YARIİLETKEN yapımı için daha arı silisyum gerekir Yarıiletkenler için, silisyum, önce «triklorosilan 1938
lan verecek biçimde bozundurulur:
SiHCh + H2à Si+ 3HCI
' triklorosilan+hidrojenàsilisyum + hidrojen klorür
Söz konusu yöntemle üretilen|silisyum,milyonda birdendaha az tanıdık olmayan madde içerir veTRANSİSTÖRDOĞRULTMAÇ, güneş pili gibi aygıtların yapımında kullanılabilir Bu ölçüde arı olmayan silisyumdansa, silikon polimerleri üretiminde ye alüminyum, bakır, magnezyum gibi metallerin güçlendirilmesinde yararlanılır
En yaygın silisyum' bileşiğisilistirBu madde,seramik endüstrisinde, sırça yapımında, metalürji fırınlarının kaplamalarında kullanılır Ayrıca kuvars olarak, piezoelektrik billurların yapımında ve radyo osilatörlerinin frekans denetimini yapan billurların yapımında yararlıdır Silis, elektrik fırınında yüksek miktarda karbonla indirgenirse, silisyum karbür (SiC) oluşur Siyah bir billursu bileşik olan bu madde, fazla sert olduğundan, çoğunlukla yıpratıcı ve parlatıcı olarak kullanılır ve «karborundum Yerkabuğundabol miktarda yer alan silikat
minerallerinin çoğu, ticari yük taşır Sözgelimi kil, su içeren bir alüminyum silikata, ASBEST bir kalsiyum magnezyum silikata, mikaysa potasyum, alüminyum ve bir takım durumlarda magnezyum taşıyan bir grup silikat mineraline bahşedilen addır Bir Takım silikatların kimyasal formülü vardır (sözgelimi bir tip mika olan muskovit: HıKAldSiO,}), lakin büyük çoğunluğu, karışık yapıları nedeniyle bu biçimde gösterilemez
Elementlerin aracısız olarak bileşimiyle oluşturulan silisyum tetraklorür (SiCU), nemli havaya çıkarıldığında yoğun, beyaz bir duman salar ve amonyakla (NH) birleştiğinde, askeri alanda kullanılan bir sis perdesi ortaya çıkarır:
SİCU + 4NH + 2HıO Si02 + 4NHCl
silisyum amonyak su buharı silis amonyum tetraklorürklorür
Sis perdesi, ikisi de beyaz billurlu katılar olan silis ve amonyum klorür taneciklerinden oluşur
Silikonlar: Silikon polimerleri, son yıllarda geliştirilmiş en manâlı bileşik gruplarından biridir Bu polimerler, organik polimerlere benzerler Ama karbon atom zincirlerine yok, silisyum ve oksijen atomları zincirlerine dayanırlar Her silisyum atomuna, iki organik grup, genel olarak metil grupları (8212;CH3) bağlanmıştır Silikon polimer molekülü şu biçimde yazılır:
Burada R ve R organik grupları göstermektedir Değişken, plastik ya da kauçuk olabilen bu polimerler, çok iyi yağlayıcı özellikler taşımalarının yanı sıra, yükseltgenmeye karşı dayanıklı ve yüksek ısılarda kararlıdırlar Fazla yüksek ya da fazla düşük sıcaklıklarda kullanılan makina yağları, genel olarak silikon polimer temellidir 300500°C'a dayanıklı bir takım plastik kaplamalar da benzer temele tarafından yapılırlar Silikonlar genel olarak mükemmel elektrik yalıtkanlarıdır
En yaygın silikonlardan biri, polidimetil siloksandır Formülü, yukardaki formülde R ve R' yerine metil grubu konularak elde edilen bu silikon, silisyumun, bakır ve bakır oksit taşıyan bir katalizör varlığında metil klorürle (CHıCl) işlenmesiyle elde edilir Operasyon sonucu ortaya meydana çıkan karışımın en kayda değer bileşeni diklorodimetîl silandır CLCHilıSiClz):
2CH3CI +Sià(CH3)2SiCl2
metil klorür+silisyumàdiklorodimetil silan
Bu bileşik, öteki ürünlerden damıtmayla ayrılır ve sonra, dikkatli bir hidroliz tepkimesiyle polimerleştirilir:
«n Silikon kauçuğu, ihsan bedeni göre kabul edilen birkaç maddeden biri olduğundan, suni kalp kapakçıkları gibi parçaların üretiminde kullanılır Silikon kauçuğu keza, geleneksel bileşimlerin etkisiz kaldığı yerlerde kullanılan yapıştırıcı ve örtücü bileşiklerin temelini de oluşturmaktadır Bu tür yapıştırıcılar, fazla kuvvetli, sugeçirmez bağlantılar oluşturur ve çerçevesiz akvaryum gibi malzemelerin yapımında kullanılırlar
*