Sinir sistemi sağlığı hakkında bilgi
Asap sistemi sağlığı nasıl korunur?
Sinir Sisteminin Sağlığını Gözetmek İçin yapılması gerekenler
Beyin Sağlığı
Sinir sisteminin ve gövde fonksiyonlarının devamlılığı için temelini yaratıcı en kompleks organımızdır Bizleri hayvanlardan ayıran belli başlı özellik beynimizin onlardan daha gelişmiş olmasıdır
Beslenme ve beyin sağlığı ilişkisi
Beynimizin fonksiyonlarını gerçekleştirmesi için, oksijen ve gıdalarla beslenmesi gereklidir Bilhassa uzun süren beslenme bozuklukları asap sistemi üzerinde negatif etkiler bırakmakta ve beyin büyüklüğünü, gözenekli olan sayısını ve asap hücrelerinin gelişimini engelleyerek, beyinde daimi hasara neden olabilmektedir
Yediğimiz besinlerin insanın fikir, zeka ve konsantrasyon gücü üzerinde çok manâlı bir etkisi vardır
Beynimiz, oran olarak vücudumuzun minik bir bölümünü (%23 ’ünü) oluştursa da, yiyeceklerle alınan enerjinin ortalama % 30 ’unu harcar
Us ve zeka gelişimi açısından bazı besin kaynaklarının diğerlerine tarafından önemi fazla daha fazladır Mesela bunların aralarında B vitaminlerini içeren yiyecekler birinci sırada gelmektedir Beyin gelişiminde özellikle B grubu vitaminler yanına demir, çinko, iyot gibi mineraller etkilidir
Bvitaminlerinin beyindeki kayda değer reaksiyonların gerçekleştirilmesindeki payı zihinsel potansiyel açısından yaşamsal öneme sahiptir Keza B vitaminleri beyni strese aleyhinde da korumaktadır
Beyin için enerji üretimine büyük katkısı olan B vitaminlerinin eksikliği yorgunluğa, zihin ve akıl performansının zayıflamasına niçin olur Beynin ihtiyacı olan B vitaminlerinin yeterince alınması halinde zihinsel fonksiyonlarda; öğrenme ve düşünce gücü, konsantrasyon, çabuk düşünme, sözel yetenek ve akıcı anlatım, kurnazlık, marifetli düşünme, dinamik hissetme gelişmelerin olduğu açık açık hissedilmektedir
Kuru baklagiller, kırmızı et, ayçekirdeği, balık, yoğurt, süt, peynir, yeşil yapraklı sebzeler, tavuk eti, hindi, yerfıstığı, muz, kavun, brokoli, ıspanak, domates, yumurta, kavun ve enginar kombinasyonları B grubu (karışık) vitaminlerini garanti eden besin kaynaklarıdır
Demirin beynin beslenmesi için hayati bir önemi olup beyne oksijen taşınmasında çok manâlı bir rolü vardır Bilhassa oksijenin beyne taşınması ve beyin kadar kullanılmasını karşılayan kandaki hemoglobin ve alyuvarların oluşumunda demire gereksinim vardır Daha kısa bir ifadeyle beynin temel enerji kaynaklarından biri olan oksijenin beyne taşınabilmesi için demire gereklilik vardır Dolayısı ile diyetimizde mutlaka demir içeren yiyecekler bulundurmalıyız
Bütün kırmızı etler, kuru baklagiller, koyu yeşil sebzeler, domates ve pekmez demir açısından zengin olan yiyeceklerdir
E ve C vitamininden zengin gıdalar beyin hücre yıpranmasını önler
C vitamini demirin yiyeceklerden emilmesini kolaylaştırır Bundan nedeniyle demir taşıyan yiyeceklerin Cvitamini içeren, mesela turunçgiller, kivi, domates, patates, karnabahar, brokoli, kavun, çilek, incir, kırmızı ve yeşil biber gibi besinlerle birlikte alınmasında menfaat vardır Bunun yanında kafein içeren içecekler ise demirin emilmesini engellemektedir
Cvitamininin yanında Evitamininin de antioksidan olarak beynin etkili ve bereketli kullanılmasına büyük katkıları vardır
Bitkisel yağlar, yerfıstığı, ayçekirdeği ve buğday E vitamini açısından zengin besinlerdir
Beyin kan şekerini aracısız olarak kullanır Kan şekerimizi düşürmememiz gerekirBunun için bağımsızlık radikal giderici antioksidan, hücre yenileyici özellikteki taze sebze ve meyve vazgeçilmez gıdamız olmalıdır Çayın bilhassa yeşil çayın tüketilmesi beyin sağlığı için yararlıdır
Beyin için gerekli vitamin,mineral, oligoelementleri çokça karşılayan bal, ceviz, fındık, çörekotu,badem karışımını her sabah bir çorba kaşığı alırsanız güne daha sağlıklı başlamış olursunuz
Sigara ve içki beyin hücrelerini öldürür !
Sigara
Sigaranın beyin hücrelerini imha ettiği ve yeni hücrelerin üretilmesini durdurduğu yapılan araştırmalar sonucunda kanıtlanmıştır
Alkol
Alkole emrindeki beyin hasarı, aşırı alkol tüketimi sonucu beyinde oluşan maddi hasardır Hasarın derecesi yaş, cinsiyet, beslenme ve kişinin muhakkak karakter özelliklerinin yanı sıra, içki tüketiminin miktarı ve şekline de bağlıdır
Diğer tehlike faktörleri
Ağır metaller
Beyin ve merkezi sinir sistemi için en zararlı maddeler kurşun, civa, kadmiyum gibi ağır metallerdir Bu maddelerin bulaştığı gıdaları tüketenlerde bilhassa çocuklarda akıl geriliği, sersemlik ve tavır bozukluğu gözlenir
Ağır metaller, atık su civarında yaşayan balıklar, trafiğin yoğun olduğu bölgelerde otlayan hayvanlar ya da oralarda yetişen meyve ve sebzelerle vücuda girebilir
Benzen, civa, kadminyum, kurşun, krom, hidrokarbon gibi ağır metaller refleks bozuklukları ve baş ağrısını da taşıyan çeşitli sinir sistemi bozukluklarına niçin olmaktadır
Enfeksiyonlar
Menenjit, ensefalit, beyin apseleri, nörosifiliz, AIDS ve ateş yüksekliği ile giden tüm enfeksiyonlar beyin sağlığını negatif etkilemektedir
Bazı ilaçlar
Antidepresanlar, çoğu antipsikotikler, antihistaminikler, sedatifler bilhassa yüksek dozlerda alındığında olumsuz sonuçlar doğurmaktadır
Travma ve darbeler
Beynin çoğu kez darbeye maruz kalması mikroskobik hasarlara niçin olabilmektedir Görünüşe Göre bir morarma ya da bere olmasa bile beyne gelen her sert darbe sinir bağlantılarında mikroskobik hasarlara niçin olur aralıksız beyin darbesi elde etmek serebral atrofiye niçin olabilir
Beyin ,kafatası boşluğunu tamamı ile doldururBeyindeki bir damarın yada beyin zarlarının yırtılmasına yol açan ciddi yaralanmalarda kafa içi hematom(birikmiş kan)gelişir ve bu ödem betine bası yaparKanama beyin içinde fazla hızlı olduğundan ,hastanın nörolojik durumu fazla çabuk ,dakikalar içinde kötüleşir
Stres
Beyin hücrelerinin ölümündeki en önemli faktör olan gerginlik bazı zararlı kimyasal elektronlar oluşturarak, bunların beyin hücrelerine yapışmasına neden olmaktadır
Beynimizi korumak ve geliştirmek için;
Dengeli ve yeterli beslenin Akıl ve akıl gelişimi açısından esas gıda kaynaklarının tatmin edici oranlarda alın Her gün yeterli miktarda su için, B vitaminlerini içeren gıdalardan bol bol tüketin E Vitamini, keza felç,hem de yürek krizi riskini azaltır E vitamini içeren kuru yemişlerden yeterli oranlarda tüketmeye çalışın Boron ve çinko taşıyan gıdalardan tüketin Hindi,tavuk,dana eti ve balık gibi proteinli gıdalardan bol bol almayı dikkatsizlik etmeyin
Stresten olası olduğunca uzaklaşın ve stresle baş etme yollarını öğrenin
Beyninizi darbelerden koruyun, spor yaparken darbelerin beyinde oluşturabileceği hasarın bilincinde olarak gereken tedbirleri alın
Beyin kaslarımız gibi çalıştıkça güçlenmektedir, bu nedenle beyin egzersizleri yapın Bilhassa hafıza gücü ve tasarlama gerektiren meşguliyetler bulun Bu alıcı aktiviteler beyne kan akışını hızlandırır ve oksijen banyosu yaptırır Zihninizi, oyunlar,yaratıcılığınızı kullanabileceğiniz aktiviteler ve okuma ile meşgul edin Beyninizde ne dek çok değişik bölümleri aktive edebilirseniz, öyle çok asap bağının harekete geçmesini sağlarsınız ve beyniniz daha esnek ve karmaşık konularda çalışabilir duruma gelir Kendinizi tek bir aktiviteye bağladığınız süre, beyninizin öteki bölümlerini ihmal etmiş olursunuz İşinizin de size kesintisiz yeni şeyler düşündüren ve problem çözme yeteneğinizi arttıran bir meslek olmasını seçim ederseniz, beyin sağlığınız açısından daha iyi olur Çalışmayan beyin hücrelerini çalışır ışık halkası getirirsek 60 yaşında bile bir gencin beyni kadar aktiviteye sahip olabiliriz
Çalışma yapın çünkü alıştırma beyne sadece daha pozitif sadece oksijen ve kan akışı sağlamakla kalmaz, bununla birlikte beynin gıdası olan glikozun (şekerin) da beyne daha artı gitmesini sağlar
Yüksek tansiyon, beyin dokularınızı yıpratabilir Yüksek tansiyonlu kişilerde beynin beyaz maddesi daha eksik bulunmuştur Bu doku kaybı, kısa süreli akıl kayıplarına,söylev ve yön tahsis edememe problemlerine ve bilginin daha yavaş işlenmesine niçin olabilir O nedenle aşırı tuzlu kullanmayın,batmış yağlardan uzakta durun, kilonuzu teftiş altında tutun
Sigara ve içki beyin hücrelerini hızlı bir şekilde değil etmektedir Sigara ve alkolden uzakta durun
Kahve tüketiminizi sınırlayın, daha çok uyumaya çalışın Kahve alışkanlığınız varsa yavaş yavaş azaltın Sabahtan enerjisini en iyi sağlayan şey,dengeli gıda ve yeterli uykudur Sıradan olarak 8 saat ahenkli uyku almayı alışkanlık haline getirmiş bir kimse, sabahları alarma lüzum duymaksızın kendi kendine uyanabilir
Zihinsel yorgunluğa sebep olan ilaçlardan uzak durmaya çalışın Bunlara örnek tahsis etmek icabında sinüs problemleri, alerji, baş ağrıları ve soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan antihistaminikler,gençlerde migren tedavisi için kullanılan bir takım yüksek tansiyon ilaçları,ibuprofen ve kodein gibi sızı kesiciler,bazı bulantı ve öksürük ilaçları sayılabilir *
Asap sistemi sağlığı nasıl korunur?
Sinir Sisteminin Sağlığını Gözetmek İçin yapılması gerekenler
Beyin Sağlığı
Sinir sisteminin ve gövde fonksiyonlarının devamlılığı için temelini yaratıcı en kompleks organımızdır Bizleri hayvanlardan ayıran belli başlı özellik beynimizin onlardan daha gelişmiş olmasıdır
Beslenme ve beyin sağlığı ilişkisi
Beynimizin fonksiyonlarını gerçekleştirmesi için, oksijen ve gıdalarla beslenmesi gereklidir Bilhassa uzun süren beslenme bozuklukları asap sistemi üzerinde negatif etkiler bırakmakta ve beyin büyüklüğünü, gözenekli olan sayısını ve asap hücrelerinin gelişimini engelleyerek, beyinde daimi hasara neden olabilmektedir
Yediğimiz besinlerin insanın fikir, zeka ve konsantrasyon gücü üzerinde çok manâlı bir etkisi vardır
Beynimiz, oran olarak vücudumuzun minik bir bölümünü (%23 ’ünü) oluştursa da, yiyeceklerle alınan enerjinin ortalama % 30 ’unu harcar
Us ve zeka gelişimi açısından bazı besin kaynaklarının diğerlerine tarafından önemi fazla daha fazladır Mesela bunların aralarında B vitaminlerini içeren yiyecekler birinci sırada gelmektedir Beyin gelişiminde özellikle B grubu vitaminler yanına demir, çinko, iyot gibi mineraller etkilidir
Bvitaminlerinin beyindeki kayda değer reaksiyonların gerçekleştirilmesindeki payı zihinsel potansiyel açısından yaşamsal öneme sahiptir Keza B vitaminleri beyni strese aleyhinde da korumaktadır
Beyin için enerji üretimine büyük katkısı olan B vitaminlerinin eksikliği yorgunluğa, zihin ve akıl performansının zayıflamasına niçin olur Beynin ihtiyacı olan B vitaminlerinin yeterince alınması halinde zihinsel fonksiyonlarda; öğrenme ve düşünce gücü, konsantrasyon, çabuk düşünme, sözel yetenek ve akıcı anlatım, kurnazlık, marifetli düşünme, dinamik hissetme gelişmelerin olduğu açık açık hissedilmektedir
Kuru baklagiller, kırmızı et, ayçekirdeği, balık, yoğurt, süt, peynir, yeşil yapraklı sebzeler, tavuk eti, hindi, yerfıstığı, muz, kavun, brokoli, ıspanak, domates, yumurta, kavun ve enginar kombinasyonları B grubu (karışık) vitaminlerini garanti eden besin kaynaklarıdır
Demirin beynin beslenmesi için hayati bir önemi olup beyne oksijen taşınmasında çok manâlı bir rolü vardır Bilhassa oksijenin beyne taşınması ve beyin kadar kullanılmasını karşılayan kandaki hemoglobin ve alyuvarların oluşumunda demire gereksinim vardır Daha kısa bir ifadeyle beynin temel enerji kaynaklarından biri olan oksijenin beyne taşınabilmesi için demire gereklilik vardır Dolayısı ile diyetimizde mutlaka demir içeren yiyecekler bulundurmalıyız
Bütün kırmızı etler, kuru baklagiller, koyu yeşil sebzeler, domates ve pekmez demir açısından zengin olan yiyeceklerdir
E ve C vitamininden zengin gıdalar beyin hücre yıpranmasını önler
C vitamini demirin yiyeceklerden emilmesini kolaylaştırır Bundan nedeniyle demir taşıyan yiyeceklerin Cvitamini içeren, mesela turunçgiller, kivi, domates, patates, karnabahar, brokoli, kavun, çilek, incir, kırmızı ve yeşil biber gibi besinlerle birlikte alınmasında menfaat vardır Bunun yanında kafein içeren içecekler ise demirin emilmesini engellemektedir
Cvitamininin yanında Evitamininin de antioksidan olarak beynin etkili ve bereketli kullanılmasına büyük katkıları vardır
Bitkisel yağlar, yerfıstığı, ayçekirdeği ve buğday E vitamini açısından zengin besinlerdir
Beyin kan şekerini aracısız olarak kullanır Kan şekerimizi düşürmememiz gerekirBunun için bağımsızlık radikal giderici antioksidan, hücre yenileyici özellikteki taze sebze ve meyve vazgeçilmez gıdamız olmalıdır Çayın bilhassa yeşil çayın tüketilmesi beyin sağlığı için yararlıdır
Beyin için gerekli vitamin,mineral, oligoelementleri çokça karşılayan bal, ceviz, fındık, çörekotu,badem karışımını her sabah bir çorba kaşığı alırsanız güne daha sağlıklı başlamış olursunuz
Sigara ve içki beyin hücrelerini öldürür !
Sigara
Sigaranın beyin hücrelerini imha ettiği ve yeni hücrelerin üretilmesini durdurduğu yapılan araştırmalar sonucunda kanıtlanmıştır
Alkol
Alkole emrindeki beyin hasarı, aşırı alkol tüketimi sonucu beyinde oluşan maddi hasardır Hasarın derecesi yaş, cinsiyet, beslenme ve kişinin muhakkak karakter özelliklerinin yanı sıra, içki tüketiminin miktarı ve şekline de bağlıdır
Diğer tehlike faktörleri
Ağır metaller
Beyin ve merkezi sinir sistemi için en zararlı maddeler kurşun, civa, kadmiyum gibi ağır metallerdir Bu maddelerin bulaştığı gıdaları tüketenlerde bilhassa çocuklarda akıl geriliği, sersemlik ve tavır bozukluğu gözlenir
Ağır metaller, atık su civarında yaşayan balıklar, trafiğin yoğun olduğu bölgelerde otlayan hayvanlar ya da oralarda yetişen meyve ve sebzelerle vücuda girebilir
Benzen, civa, kadminyum, kurşun, krom, hidrokarbon gibi ağır metaller refleks bozuklukları ve baş ağrısını da taşıyan çeşitli sinir sistemi bozukluklarına niçin olmaktadır
Enfeksiyonlar
Menenjit, ensefalit, beyin apseleri, nörosifiliz, AIDS ve ateş yüksekliği ile giden tüm enfeksiyonlar beyin sağlığını negatif etkilemektedir
Bazı ilaçlar
Antidepresanlar, çoğu antipsikotikler, antihistaminikler, sedatifler bilhassa yüksek dozlerda alındığında olumsuz sonuçlar doğurmaktadır
Travma ve darbeler
Beynin çoğu kez darbeye maruz kalması mikroskobik hasarlara niçin olabilmektedir Görünüşe Göre bir morarma ya da bere olmasa bile beyne gelen her sert darbe sinir bağlantılarında mikroskobik hasarlara niçin olur aralıksız beyin darbesi elde etmek serebral atrofiye niçin olabilir
Beyin ,kafatası boşluğunu tamamı ile doldururBeyindeki bir damarın yada beyin zarlarının yırtılmasına yol açan ciddi yaralanmalarda kafa içi hematom(birikmiş kan)gelişir ve bu ödem betine bası yaparKanama beyin içinde fazla hızlı olduğundan ,hastanın nörolojik durumu fazla çabuk ,dakikalar içinde kötüleşir
Stres
Beyin hücrelerinin ölümündeki en önemli faktör olan gerginlik bazı zararlı kimyasal elektronlar oluşturarak, bunların beyin hücrelerine yapışmasına neden olmaktadır
Beynimizi korumak ve geliştirmek için;
Dengeli ve yeterli beslenin Akıl ve akıl gelişimi açısından esas gıda kaynaklarının tatmin edici oranlarda alın Her gün yeterli miktarda su için, B vitaminlerini içeren gıdalardan bol bol tüketin E Vitamini, keza felç,hem de yürek krizi riskini azaltır E vitamini içeren kuru yemişlerden yeterli oranlarda tüketmeye çalışın Boron ve çinko taşıyan gıdalardan tüketin Hindi,tavuk,dana eti ve balık gibi proteinli gıdalardan bol bol almayı dikkatsizlik etmeyin
Stresten olası olduğunca uzaklaşın ve stresle baş etme yollarını öğrenin
Beyninizi darbelerden koruyun, spor yaparken darbelerin beyinde oluşturabileceği hasarın bilincinde olarak gereken tedbirleri alın
Beyin kaslarımız gibi çalıştıkça güçlenmektedir, bu nedenle beyin egzersizleri yapın Bilhassa hafıza gücü ve tasarlama gerektiren meşguliyetler bulun Bu alıcı aktiviteler beyne kan akışını hızlandırır ve oksijen banyosu yaptırır Zihninizi, oyunlar,yaratıcılığınızı kullanabileceğiniz aktiviteler ve okuma ile meşgul edin Beyninizde ne dek çok değişik bölümleri aktive edebilirseniz, öyle çok asap bağının harekete geçmesini sağlarsınız ve beyniniz daha esnek ve karmaşık konularda çalışabilir duruma gelir Kendinizi tek bir aktiviteye bağladığınız süre, beyninizin öteki bölümlerini ihmal etmiş olursunuz İşinizin de size kesintisiz yeni şeyler düşündüren ve problem çözme yeteneğinizi arttıran bir meslek olmasını seçim ederseniz, beyin sağlığınız açısından daha iyi olur Çalışmayan beyin hücrelerini çalışır ışık halkası getirirsek 60 yaşında bile bir gencin beyni kadar aktiviteye sahip olabiliriz
Çalışma yapın çünkü alıştırma beyne sadece daha pozitif sadece oksijen ve kan akışı sağlamakla kalmaz, bununla birlikte beynin gıdası olan glikozun (şekerin) da beyne daha artı gitmesini sağlar
Yüksek tansiyon, beyin dokularınızı yıpratabilir Yüksek tansiyonlu kişilerde beynin beyaz maddesi daha eksik bulunmuştur Bu doku kaybı, kısa süreli akıl kayıplarına,söylev ve yön tahsis edememe problemlerine ve bilginin daha yavaş işlenmesine niçin olabilir O nedenle aşırı tuzlu kullanmayın,batmış yağlardan uzakta durun, kilonuzu teftiş altında tutun
Sigara ve içki beyin hücrelerini hızlı bir şekilde değil etmektedir Sigara ve alkolden uzakta durun
Kahve tüketiminizi sınırlayın, daha çok uyumaya çalışın Kahve alışkanlığınız varsa yavaş yavaş azaltın Sabahtan enerjisini en iyi sağlayan şey,dengeli gıda ve yeterli uykudur Sıradan olarak 8 saat ahenkli uyku almayı alışkanlık haline getirmiş bir kimse, sabahları alarma lüzum duymaksızın kendi kendine uyanabilir
Zihinsel yorgunluğa sebep olan ilaçlardan uzak durmaya çalışın Bunlara örnek tahsis etmek icabında sinüs problemleri, alerji, baş ağrıları ve soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan antihistaminikler,gençlerde migren tedavisi için kullanılan bir takım yüksek tansiyon ilaçları,ibuprofen ve kodein gibi sızı kesiciler,bazı bulantı ve öksürük ilaçları sayılabilir *