Skolastik felsefenin kurucusu
Skolastik felsefe, Latince kokenli schola (okul) kelimesinden turetilen scholasticus teriminden gelmektedir ve kelime anlamı olarak okul felsefesi demektir Bu anlam onemlidir, zira skolastik felsefe, ortacağ duşuncesinde doğru'nun zaten mevcut olduğu duşuncesine ve felsefenin okullarda okutularak oğretilmesine dayanan bir yaklaşım sergiler Bu felsefenin temeli teolojidir, ona dayanır ve onu desteklemeye calışır
Tarihsel ve Felsefi Cerceve
Skolastik felsefe, Patristik felsefenin surdurulmesi ve orada bir oğretiye donuşturulmuş olan Hıristiyan inancının felsefi anlamda temellendirilip sistematize edilmesi yonundeki cabalardan meydana gelmiştir Ortacağın belirli bir doneminden itibaren tum felsefe etkinliği skolastik zemininde gercekleştiği icin, ortacağ felsefesi denildiğinde akla gelen genellikle skolastik felsefedir Oldukca geniş bir tarihsel donemi kapsar İkinci bir nokta, hem Hıristiyan skolastiğinin hem de İslam skolastiğinin soz konusu olmasıdır Felsefe tarihi icinde Skolastiğin uc ayrı donem olarak ele alınması soz konusudur:
Erken Donem Skolastik (8001200'lu yıllar)
Yukseliş Doneminde Skolastik (12001300'lu yıllar)
Gec Donem Skolastik (13001500'lu yıllar)
Bu donemlerde skolastik felsefenin belirli bir acıdan ortaya atılan sorunları farklı niteliklerle cozmeye yoneldiği soylenebilir Ancak bununla birlikte skolastik felsefe denilince anlaşılan genel bir nitelik soz konusudur Bu genel nitelik ilk olarak Aristotelesci bir ozellik olarak belirtilmelidir Patristik felsefede Platon ve Platonizm one cıkmaktaydı, buna karşılık skolastik felsefede Aristotelizmin ilham kaynağı olduğu gorulur Aristo felsefesi Platon'unkinden daha kesin olarak duşunurleri bilgeliğe yonlendirir, bunun anlamı salt Tanrı'yı bilmeye calışmamak, olgular dunyasıyla da ilgili olmaktır
Bir okul felsefesi olarak skolastik, ilk olarak teoloji oğretmenleri tarafından, hem sistematikleştirilmiş teolojinin oğretilmesini, hem de antikcağ okullarında oğretilen Yedi ozgur sanat'ın (Septem artes liberales) oğretilmesini kapsar Daha sonraları bu okulun butun oğreti ve calışmalarını kapsayacak nitelikte ifade edilir olmuştur
Skolastiğin yontemsel olarak ortak karakteristiği ise felsefeyi dinin, ya da aklı inancın alanına uygulayarak bu alandaki meseleleri kavranılır kılmaktır Ozelikle inanca ve vahye, akıl temelli getirilen itirazlar bu şekilde aşılmaya calışılmıştır Bu anlamda da skolastik felsefe yeni bir şeyler bulmak ya da duşunceler uretmek arayışında değildir, aksine zaten mevcut olanlar icerisinde skolastik felsefe uygun olanları temellendirmek ve uygun olmayanları curutmek cabasında olmuştur Bu caba icin gerekli mantığı Aristoteles'te ve Euclides (Oklid) geometrisinde bulmuştur
Boylece ana belitler daha baştan saptanmış bulunuyordu Bu donemin ozlu sozu ve duşuncesi, Augustinus'un: Anlamak icin inanıyorumduşuncesidir
Bu duşunceye gore hem inanc hem de onun anlatımı ve dili doğru olarak mevcuttur Realizm duşuncesinin temeli olan bu duşunce Skolastiğin temel onermesidir Buna gore bilgi, ceşitli onermeler ve cıkarsamalarla, tanrısal gerceğin ortaya konulmasından ve yansıtılmasından, kanıtlanmasından başka bir şey değildir Skolastik bu nedenle gorelikciliğe, oznelliğe ve kuşkuculuğa karşı savaşır Skolastik yalnızca tek bir doğrunun ve ona bağlı tek bir doğruluk sisteminin varlığını kabul eder Nominalizm bunlara bağlı olarak daha sonra Skolastiğin cozulmesinde onemli rol oynayacaktır
Skolastik felsefenin genel ahlaki tutumu konusunda iki oğenin altını cizmek gerekir Skolastik emir ahlakını ve değer ahlakını ustlenir durumdadır Buna gore, onemli olan iyi'ye uygun davranmaktır; cunku iyi hem tanrının buyruğudur, hem de Tanrı bizzat tum iyiliğin kendisidir Skolastik felsefe, başlangıcında ve gelişiminde inanc ile bilgiyi uzlaştırmaya calışmış ve bu temelde dinsel dogmalara felsefi bir temel bulmaya ve bunları sistemleştirmeye yonelmiştir Ancak son donemlerinde bu projenin başarılamayacağı kesinlik kazanmış, tam aksi yonde bizzat ic tartışmaları sebebiyle bilgi ile inanc ayrışması kesinlik kazanmıştır
Skolastik felsefe, Latince kokenli schola (okul) kelimesinden turetilen scholasticus teriminden gelmektedir ve kelime anlamı olarak okul felsefesi demektir Bu anlam onemlidir, zira skolastik felsefe, ortacağ duşuncesinde doğru'nun zaten mevcut olduğu duşuncesine ve felsefenin okullarda okutularak oğretilmesine dayanan bir yaklaşım sergiler Bu felsefenin temeli teolojidir, ona dayanır ve onu desteklemeye calışır
Tarihsel ve Felsefi Cerceve
Skolastik felsefe, Patristik felsefenin surdurulmesi ve orada bir oğretiye donuşturulmuş olan Hıristiyan inancının felsefi anlamda temellendirilip sistematize edilmesi yonundeki cabalardan meydana gelmiştir Ortacağın belirli bir doneminden itibaren tum felsefe etkinliği skolastik zemininde gercekleştiği icin, ortacağ felsefesi denildiğinde akla gelen genellikle skolastik felsefedir Oldukca geniş bir tarihsel donemi kapsar İkinci bir nokta, hem Hıristiyan skolastiğinin hem de İslam skolastiğinin soz konusu olmasıdır Felsefe tarihi icinde Skolastiğin uc ayrı donem olarak ele alınması soz konusudur:
Erken Donem Skolastik (8001200'lu yıllar)
Yukseliş Doneminde Skolastik (12001300'lu yıllar)
Gec Donem Skolastik (13001500'lu yıllar)
Bu donemlerde skolastik felsefenin belirli bir acıdan ortaya atılan sorunları farklı niteliklerle cozmeye yoneldiği soylenebilir Ancak bununla birlikte skolastik felsefe denilince anlaşılan genel bir nitelik soz konusudur Bu genel nitelik ilk olarak Aristotelesci bir ozellik olarak belirtilmelidir Patristik felsefede Platon ve Platonizm one cıkmaktaydı, buna karşılık skolastik felsefede Aristotelizmin ilham kaynağı olduğu gorulur Aristo felsefesi Platon'unkinden daha kesin olarak duşunurleri bilgeliğe yonlendirir, bunun anlamı salt Tanrı'yı bilmeye calışmamak, olgular dunyasıyla da ilgili olmaktır
Bir okul felsefesi olarak skolastik, ilk olarak teoloji oğretmenleri tarafından, hem sistematikleştirilmiş teolojinin oğretilmesini, hem de antikcağ okullarında oğretilen Yedi ozgur sanat'ın (Septem artes liberales) oğretilmesini kapsar Daha sonraları bu okulun butun oğreti ve calışmalarını kapsayacak nitelikte ifade edilir olmuştur
Skolastiğin yontemsel olarak ortak karakteristiği ise felsefeyi dinin, ya da aklı inancın alanına uygulayarak bu alandaki meseleleri kavranılır kılmaktır Ozelikle inanca ve vahye, akıl temelli getirilen itirazlar bu şekilde aşılmaya calışılmıştır Bu anlamda da skolastik felsefe yeni bir şeyler bulmak ya da duşunceler uretmek arayışında değildir, aksine zaten mevcut olanlar icerisinde skolastik felsefe uygun olanları temellendirmek ve uygun olmayanları curutmek cabasında olmuştur Bu caba icin gerekli mantığı Aristoteles'te ve Euclides (Oklid) geometrisinde bulmuştur
Boylece ana belitler daha baştan saptanmış bulunuyordu Bu donemin ozlu sozu ve duşuncesi, Augustinus'un: Anlamak icin inanıyorumduşuncesidir
Bu duşunceye gore hem inanc hem de onun anlatımı ve dili doğru olarak mevcuttur Realizm duşuncesinin temeli olan bu duşunce Skolastiğin temel onermesidir Buna gore bilgi, ceşitli onermeler ve cıkarsamalarla, tanrısal gerceğin ortaya konulmasından ve yansıtılmasından, kanıtlanmasından başka bir şey değildir Skolastik bu nedenle gorelikciliğe, oznelliğe ve kuşkuculuğa karşı savaşır Skolastik yalnızca tek bir doğrunun ve ona bağlı tek bir doğruluk sisteminin varlığını kabul eder Nominalizm bunlara bağlı olarak daha sonra Skolastiğin cozulmesinde onemli rol oynayacaktır
Skolastik felsefenin genel ahlaki tutumu konusunda iki oğenin altını cizmek gerekir Skolastik emir ahlakını ve değer ahlakını ustlenir durumdadır Buna gore, onemli olan iyi'ye uygun davranmaktır; cunku iyi hem tanrının buyruğudur, hem de Tanrı bizzat tum iyiliğin kendisidir Skolastik felsefe, başlangıcında ve gelişiminde inanc ile bilgiyi uzlaştırmaya calışmış ve bu temelde dinsel dogmalara felsefi bir temel bulmaya ve bunları sistemleştirmeye yonelmiştir Ancak son donemlerinde bu projenin başarılamayacağı kesinlik kazanmış, tam aksi yonde bizzat ic tartışmaları sebebiyle bilgi ile inanc ayrışması kesinlik kazanmıştır