Daha fit bir vücuda kavuşmak isteyen, sağlıklı yaşamı hayat felsefesi haline getiren ya da yeni bir hobi edinmek isteyenlerin tercihi sportif aktiviteler oluyor. Özellikle yaz aylarında dolup taşan spor merkezlerine kayıt olmadan önce gerekli koşullar sağlanmadığında ise birçok sağlık sorunun ortaya çıkmasına zemin hazırlayabiliyor. Spora başlamadan önce yapılacak spor check-up kontrolleri hem var olan hem de spor aktiviteleri sırasında gelişebilecek hastalıkların önceden tespit edilmesine ve gerekli önlemlerin alınmasına katkıda bulunuyor.
Özellikle ilk kez spora başlayacak olan çocukların, orta yaş ve üzerindeki erişkinlerin spora başlamadan önce bir hekim tarafından muayene edilmeli. Erişkin yaşlarda spora başlayacak olanlar doktor muayenesinden geçmeli, yapmak istediği sportif aktiviteyle ilgili herhangi bir sağlık problemi olup olmadığını kontrol edilmeli. Sporcu sağlık muayenelerinde; anemnez (sporcunun sağlığının sorgulanması), fizik muayene, gerekli laboratuvar testleri mutlaka yaptırılmalı. Fizik muayenede sporcunun kalp ve dolaşım sistemi, solunum sistemi, kas-iskelet sistemi ve diğer sistemleri kontrol edilmeli. Muayene ve tetkikler sonucunda spor yapmasında herhangi bir sakınca tespit edilmeyen bireyler spora başlayabilirler.
HİÇ SPOR YAPMAYANLAR DİKKAT
Yaz aylarında sportif aktivitelere katılım artıyor. Aylarca hiç spor yapmayanların birden spora başlamaları, gerekli kurallara dikkat edilmemesi sakatlıklara ve ciddi hastalıklara yol açabilir. Ülkemizde daha çok tercih edilen futbol, basketbol gibi sporların yanı sıra basit egzersizler ve düz koşu sırasında da sakatlıklar görülebilir. Bu sporları yapanlarda en sık görülen sakatlıklar; ayak bileği burkulmaları, diz bağ-menisküs zedelenmeleri, adale yırtılmaları ve tendon kopmalarıdır.
ÇOCUKLAR DA RİSK ALTINDA
Çocukluk çağında aşırı yüklenmeye bağlı olarak tendonların kemiklere birleştiği bölgelerde (özellikle diz ve topukta) ağrılı inflamatuar (İltihabi) rahatsızlıklar ortaya çıkar. Genç erişkinler, spora en üst seviyede rekabet duygusu ve hırsla katılırlar. Bu duruma alışmamış vücutlarda direkt travmalara veya aşırı zorlanmaya bağlı, diz menisküs, bağ yaralanmaları, ayak bileği-omuzda tendon ve bağ sorunları ortaya çıkabilir. İleri yaşlarda ise adaleler esnekliklerini kaybettiği için kas yırtılmaları ve tendon kopmaları (En sık Aşil tendonu) görülebilir. Ayrıca sistemik rahatsızlıklara bağlı olarak kalp ve damar hastalıkları ortaya çıkabilir.
SERİN SAATLERDE SPOR YAPIN
Açık havada yüksek sıcaklık ve nemli ortamda spor yapılması halinde ciddi miktarlarda su ve elektrolit kaybı oluşur. Sıvı ve elektrolitler dengeli şekilde yerine konmazsa hem aşırı yorgunluk ve bayılmalar hem de adale yaralanmaları oluşabilir. Bu nedenle sportif faaliyetler mümkün olduğunca havanın serin olduğu sabah erken ve akşamüstü saatlerinde yapılmalıdır. Ayrıca spor yapılacak açık ya da kapalı alanın hijyenik şartları da spor yapmaya uygun olmalıdır.
SPOR TÜRÜNE UYGUN AYAKKABI SEÇİN
Malzeme seçiminde en önemli faktör; yapılan spora uygun ayakkabının tercih edilmesidir. Ayak bileği ve diz burkulmalarının büyük bir kısmı ve adale ağrılarının önemli bir bölümü kötü ayakkabı kullanımı ile ilişkilidir. Yapılacak spora uygun ve rahat kıyafetlerin seçilmesi de spora bağlı sorunların önüne geçilmesinde etkilidir. Vücuttan terin uzaklaşmasını engelleyen kalın-havalanmayı engelleyen kıyafetler, sporcunun daha fazla sıvı kaybetmesine neden olur ve yorgunluğa davetiye çıkarır. Tenis oynayanlarda uygun raket seçilmesi tenisçi dirseği gibi ağrılı eklem hastalıklarını önlemede rol oynar.