Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafında hazırlanan Finansal İstikrar Raporu'nun Mayıs 2022 sayısı yayımlandı.
Kaynak: TCMB
MB Lideri Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu önsözünde iktisattaki düzgünleşme ve global ölçekteki sıkıntılara değinilirken, genel değerlendirmede de bilhassa Liralaşma, krediler ve bankacılık bölümünün karlılığı öne çıktı.
Rusya-Ukrayna çatışması ve Çin’de artan olay sayılarına karşı alınan karantina tedbirleri global iktisadi faaliyet üzerinde aşağı istikametli risk oluşturmaktadır.
2021 yılı genelinde iç ve dış talebin katkısıyla güçlü bir seyir izleyen iktisadi faaliyet, 2022 yılı birinci çeyreğinde de bu seyrini korumuştur.
Hanehalkı borçluluğu, iktisadi faaliyetin güçlü seyrinin de tesiriyle 2020 yılı 3. çeyreğinden itibaren azalmış olup, düzey olarak GOÜ ortalamasının hayli altında bulunmaktadır.
Reel kesimin finansal yükümlülüklerinin finansal varlıklara oranındaki ölçülü seyir korunurken, firmaların likidite, kârlılık ve borç ödeme göstergelerindeki düzgünleşme eğilimi güçlenerek devam etmektedir.
2022 yılı prestijiyle hızlanan kredi büyümesinde TL firma kredisi kullandırımlarının tesirli olduğu görülmektedir.
2022 yılının birinci çeyreğinde ise kurdaki gerileme ile hazır pahalar ve nakit oranı bir ölçü düşerken, firmaların kârlılık performansı güçlü iktisadi faaliyet, canlı ihracat ve stok yine değerlemeleriyle artmıştır.
Kredilerin maksadına uygun biçimde iktisadi faaliyetle buluşmasını temin etmek emeliyle güçlendirilen makroihtiyati çerçevenin tesirleri yakından takip edilmektedir. Kredilerin sürdürülebilir fiyat istikrarı amacıyla uyumlu bir oranda ve cari dengeyi destekleyecek, verimliliği ve potansiyel üretimi artıracak biçimde uzun vadeli ve Türk lirası cinsinden tahsis edilmesi TCMB tarafından kararlılıkla yürütülen Liralaşma stratejisinin değerli bir ögesidir.
Bankalar mümkün risklere karşı güçlü sermaye yapısını korumaktadır.
Bankacılık bölümü faal kalitesindeki güçlü görünüm korunmaktadır. TL kredi kullandırımlarındaki süratli artış ve kur tesiri kaynaklı büyüyen kredi bakiyeleri nedeniyle toplam TGA oranı gerilerken, kredi sınıflama esnekliklerinin kaldırılmasının TGA oranları üzerindeki tesiri sonlu olmuştur.
Bankaların kısa ve uzun vadeli likidite göstergelerindeki olumlu görünüm devam ederken, bölümün likidite risklerini yönetebilecek güçlü tamponları bulunmaktadır.
Banka bilançolarında TL ve YP cinsi faal ve pasifler ortasındaki vade uyumsuzluğu besbelli ölçüde iyileşmiştir.
2021 yılının ikinci yarısından itibaren toparlanma eğiliminde olan bankacılık kesimi kârlılığı, son iki çeyrekte artışını bölüm geneline yaygın halde güçlenerek sürdürmüştür.
Konut fiyatlarına da değinildi
Küresel ölçekte de misal fiyat gelişmelerinin olduğu konut piyasasında, liralaşma stratejisi ile birlikte döviz kurunda sağlanan istikrar, enflasyon beklentilerindeki güzelleşme ve konut arzının toparlanması ile birlikte konut fiyatlarında olağanlaşma yaşanması beklenmektedir.
2. el arabalarda alış satış oranı, pandemide tam kapanma devrine yaklaştı
Taşıt fiyatlarındaki birikimli artışların da tesiriyle gerçek taşıt kredisi kullanımları tarihsel ortalamasının altında seyretmektedir Taşıt fiyatları tesirinden arındırılarak bakıldığında (kredilerde) bu artış kısmen hudutlu düzeylerde kalmıştır. Birebir devirde birinci el taşıt satışları da (sınırlama) bahse bahis düzenlemenin tesiriyle artış sergilemiştir. Öte yandan, 2022 yılı birinci çeyreğinde zamanı yapılan taşıt adetinin (ikinci el alım-satım) 2021 yıl sonuna nazaran kıymetli ölçüde gerilediği ve kapanma tedbirlerinin ağır olduğu 2021 yılı birinci çeyreği ve uzun devir ortalama düzeylerine yakınsadığı gözlenmektedir.