Alıcı nedir
Alıcı hakları hakkında bilgi
Alıcı nedir?
Alıcı mülk ve hizmeti alıp kullanan kişidir Tüketici aldığı mal ve hizmetin fena ürün olması durumunda alıcı hakları araya girer Yani tüketicinin hakları tüketicinin kaklarını istismar edilmesi durumunda ortaya çıkar Örneğin, bir pabuç aldık bu durumda para karşılığında mülk almış bulunmaktayız Yani alıcı konumundayız Eğer aldığımız mülk ayıplı ve kusurlu ise o zaman tüketici olarak ortaya haklarımız girer
Tüketici Hakları Kavramı
Alıcı hakları tüketicinin alışverişle ortaya meydana çıkan haklarıdır Tüketici hakları malın
kalitesinde söz verilen süreye değin dayanıp dayanmamasından tüketicinin isteğinin karşılayıp karşılamaması durumunda ortaya çıkar Eğer alıcı aldığı mal ayıplı ve kusurlu ise tüketici mal aldığı yere gidip satıcıdan:
*Aldığı malı geri vererek parayı alabilir
*Aldığı malı yenisi ile değiştirmesini isteyebilir
*Maldaki ayıbın giderilmesini isteyebilir
*Ayıp oranında maldan indirim yapılmasını isteyebilir
Tüketici yukarıdaki haklardan herhangi birsini isteyebilir Tüketici bu haklarını malın
teslim tarihinden itibaren 15 gün içerisinde veya maldaki ayıp rahat ise iki sene içersinde yukarıdaki haklarını istek edebilir Tüketici hakları bunlarla sınırlı kalmayıp taksitli satışlarda ve kapıdan satışlarda garanti belgesi satışlarda hakları vardır
Taksit sayışlarda ne gibi haklar vardır?
Öncelikle tüketiciye yapılan sözleşmenin örneği verilmelidir Malı satış fiyatı toplam borç miktarı ödeme tarihleri gibi bilgilerin verilmesi gerekir Alıcı borçlarını vadesinden önce ödediği takdirde faiz miktarından indirim yapılması zorunludur
Kapıdan satışlardaki haklar nelerdir?
Kapıdan satış yapılması halinde satıcının tüketiciye cayma bildirim belgesi vermelidir Bu belge 7 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeden malı geri verebileceği ve parasını geri alabileceğine dair vaat hükmündedir
Garantili satışlardaki haklar nelerdir?
Satıcı garanti belgesini doldurup tüketiciye vermelidir Bir arza çıkmışsa tamiri muhtemel değilse mal değiştirilir Garanti süresi en az bir sene olmalıdır
Yukarıdaki haklar yerine getirilmezse tüketicinin yapması gerekenler?
Bu isteklerin yerine getirilmesi için alıcı sorunları hakem heyetine gidilebilir Bu heyetler her valilik ve kaymakamlık bünyesinde kurulmuştur Sadece bir kullanım ile veya aldığı malın faturası ile başvurulabilir Başvuruda hiçbir harcama alınmamaktadır Bu heyetin verdiği karar bağlayıcı olmaz ise veya alıcı karartı beğenmez ise tüketici mahkemelerine dava açabilir Bulunduğu yerin asliye hukuk mahkemesine dava açabilir Davada hiçbir harç alınmamaktadır Davayı açmak için dava dilekçesi ve malla ilgili fiş ve fatura veya garanti belgesi eklenerek başvurabiliriz
* Temel İhtiyaçların Karşılanması Hakkı
İnsanın insan olmaktan doğan ve hayatını devam ettirebilmesi için gereken en az ihtiyaçlarını karşılayabileceğini bildiren bu hak tüketicinin en esas hakkıdır İnsan temel haklarını şöyle sıralayabiliriz
*Fizyolojik ihtiyaçlar (arzu susuzluk)
*Güvenlik ihtiyaçları (güven duyguları)
*Sosyal ihtiyaçlar (ait olma sevilme)
*Ego ihtiyacı (saygınlık galibiyet)
*Kendini geliştirme ihtiyacı (ünlü bir bilim adamı elde etmek gibi)
* Güvenlik ve Güven Duyma Hakkı
Bu yargı tüketiciye sunulan mülk ve hizmetlerin tüketicinin hayatını ve sağlığını normal
koşullar altında tehlike düşürmeyecek derecede güvenilir ve kaliteli olmasını açıklama eder
* Veri Edinme Hakkı
Bu yargı tüketicinin satın alacağı mal ve hizmetin ne olduğunu ne işe yaradığını ne kadar
dayanacağını herhangi bir aldatmaya fırsat verilmeksizin açık bir şekilde bilmesidir Tüketiciye bahşedilen bilgilendirme hizmeti piyasadaki öteki mallarla karşılaştırma etmesini sağlar
* Seçme Hakkı
Tüketicinin alacağı mülk ve hizmeti seçme hakkını ifade eder Bu sebeple tüketiciye
alternatif mal ve hizmetler sunulmalıdır Tüketicinin esas hakları arasında yer alan seçme hakkı zarfında rekabetçi fiyatlar ve karşılaştırabileceği öteki mülk ve hizmetler tüketiciye sunulmalıdır
* Sesini Duyurma Hakkı
Tüketicinin kendisi hakkında alınan kararlara alıcı örgütler aracılığıyla aracısız olarak ya da dolaylı bir biçimde katlamalarıdır Örgütlü bir tüketici grubunun sesini ilgili mercilere duyurmada şansı oldukça fazladır
* Tazmin Edilme Hakkı
Tazmin edilme hakkı ayıplı bir mülk satın alan veya kendisine eksik bir hizmet sunulan
tüketicinin bu mal veya hizmet dolayısıyla uğradığı zararı giderilmesi ve genel anlamda haklarının korunması nedeniyle gerekli hukuki tedbirlerin alınması ve etkin bir şekilde uygulanmasıdır Eğer tüketicinin aldığı mülk kusurlu ise bazı hukuki hakları vardır bunlar gerçekleşmez ise alıcı hakem heyeti ya da alıcı mahkemelerine gidilebilir Bu mahkemeler alıcı haklarını korumaya yöneliktir
* Eğitilme Hakkı
Tüketicinin eğitimi bireyin hesaplı faaliyetlerini yönlendirme ihtiyaçlarını yerine getirmek
ve Pazar etkilenme gücünü arttırmayı kasıt alan eğitim ve bilgilendirme yatırımı olarak tanımlanabilir Eğitim programlarını esas amacı tüketiciye ihtiyaç duyduğu bilgileri nerede ve nasıl bulacağını bilgiyi nasıl değerlendireceğini ve kullanabileceğini öğretmektir
* Sağlıklı Bir Çevreye Sahip Olma Hakkı
Yaşama hakkının esas şartlarından birini oluşturan ve vazgeçilmez nitelikte olan esas
tüketici haklarından birisi de dinç bir çevrede yaşamaktır Ülkemizde de çevreyle ilgili gelişmeler uluslar arası gelişmeler ile paralel bir seyir takip etmiştir 1982 anayasasının 56 maddesinde ve 4077 sayılı tüketicinin korunması hakkındaki kanunun 18 ve 19 maddelerinde de tüketicinin çevre sağlığı açısından korunması hükümlerine yer verilmiştirbunlar ilave olarak tüketicinin şikayeti hakkında laf edebiliriz Tüketicinin şikayet hakkı herhangi bir olumsuzlukla karşılandığında olumsuzluğu giderilmesi için ilgili kurumlara veya yetkili makamlara müracaat etme hakkını içermektedir
* Tüketiciyi Koruyan Örgütler ve İşlevleri
Adından da anlaşılabileceği gibi tüketiciyi anlaşılacağı gibi tüketiciyi koruyan örgütlere
alıcı örgütleri denir Bunların gayesi tüketiciyi üreticilere karşısında korumak ve haklarını tanzim edilmesini sağlamak bunların görevleridir 4077 sayılı kanuna göre alıcı örgütleri üçe ayrılmıştır
1Alıcı Konseyi
Tüketicinin sorunlarının ihtiyaçlarını ve çıkarlarının korunmasını temin etmek sorunların
tüketici lehine çözümlenmesi için uğraş harcayan kurumlardır
2Tüketici sorunları Hakem Heyeti
İli ve ilçe merkezlerinde tüketiciler ile satıcılar aralarında meydana çıkan uyumsuzlukları çözmek
için kurulmuştur
3Alıcı Mahkemeleri
Tüketici ile üretici arasındaki uyuşmazlıkları çökurumlardır
4Alıcı sorunları Hakem Heyeti
İli ve ilçe merkezlerinde tüketiciler ile satıcılar aralarında meydana çıkan uyumsuzlukları çözmek için kurulmuştur
5Tüketici Mahkemeleri
Tüketici ile üretici arasındaki uyuşmazlıkları çözen mahkemelerdir *
Alıcı hakları hakkında bilgi
Alıcı nedir?
Alıcı mülk ve hizmeti alıp kullanan kişidir Tüketici aldığı mal ve hizmetin fena ürün olması durumunda alıcı hakları araya girer Yani tüketicinin hakları tüketicinin kaklarını istismar edilmesi durumunda ortaya çıkar Örneğin, bir pabuç aldık bu durumda para karşılığında mülk almış bulunmaktayız Yani alıcı konumundayız Eğer aldığımız mülk ayıplı ve kusurlu ise o zaman tüketici olarak ortaya haklarımız girer
Tüketici Hakları Kavramı
Alıcı hakları tüketicinin alışverişle ortaya meydana çıkan haklarıdır Tüketici hakları malın
kalitesinde söz verilen süreye değin dayanıp dayanmamasından tüketicinin isteğinin karşılayıp karşılamaması durumunda ortaya çıkar Eğer alıcı aldığı mal ayıplı ve kusurlu ise tüketici mal aldığı yere gidip satıcıdan:
*Aldığı malı geri vererek parayı alabilir
*Aldığı malı yenisi ile değiştirmesini isteyebilir
*Maldaki ayıbın giderilmesini isteyebilir
*Ayıp oranında maldan indirim yapılmasını isteyebilir
Tüketici yukarıdaki haklardan herhangi birsini isteyebilir Tüketici bu haklarını malın
teslim tarihinden itibaren 15 gün içerisinde veya maldaki ayıp rahat ise iki sene içersinde yukarıdaki haklarını istek edebilir Tüketici hakları bunlarla sınırlı kalmayıp taksitli satışlarda ve kapıdan satışlarda garanti belgesi satışlarda hakları vardır
Taksit sayışlarda ne gibi haklar vardır?
Öncelikle tüketiciye yapılan sözleşmenin örneği verilmelidir Malı satış fiyatı toplam borç miktarı ödeme tarihleri gibi bilgilerin verilmesi gerekir Alıcı borçlarını vadesinden önce ödediği takdirde faiz miktarından indirim yapılması zorunludur
Kapıdan satışlardaki haklar nelerdir?
Kapıdan satış yapılması halinde satıcının tüketiciye cayma bildirim belgesi vermelidir Bu belge 7 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeden malı geri verebileceği ve parasını geri alabileceğine dair vaat hükmündedir
Garantili satışlardaki haklar nelerdir?
Satıcı garanti belgesini doldurup tüketiciye vermelidir Bir arza çıkmışsa tamiri muhtemel değilse mal değiştirilir Garanti süresi en az bir sene olmalıdır
Yukarıdaki haklar yerine getirilmezse tüketicinin yapması gerekenler?
Bu isteklerin yerine getirilmesi için alıcı sorunları hakem heyetine gidilebilir Bu heyetler her valilik ve kaymakamlık bünyesinde kurulmuştur Sadece bir kullanım ile veya aldığı malın faturası ile başvurulabilir Başvuruda hiçbir harcama alınmamaktadır Bu heyetin verdiği karar bağlayıcı olmaz ise veya alıcı karartı beğenmez ise tüketici mahkemelerine dava açabilir Bulunduğu yerin asliye hukuk mahkemesine dava açabilir Davada hiçbir harç alınmamaktadır Davayı açmak için dava dilekçesi ve malla ilgili fiş ve fatura veya garanti belgesi eklenerek başvurabiliriz
* Temel İhtiyaçların Karşılanması Hakkı
İnsanın insan olmaktan doğan ve hayatını devam ettirebilmesi için gereken en az ihtiyaçlarını karşılayabileceğini bildiren bu hak tüketicinin en esas hakkıdır İnsan temel haklarını şöyle sıralayabiliriz
*Fizyolojik ihtiyaçlar (arzu susuzluk)
*Güvenlik ihtiyaçları (güven duyguları)
*Sosyal ihtiyaçlar (ait olma sevilme)
*Ego ihtiyacı (saygınlık galibiyet)
*Kendini geliştirme ihtiyacı (ünlü bir bilim adamı elde etmek gibi)
* Güvenlik ve Güven Duyma Hakkı
Bu yargı tüketiciye sunulan mülk ve hizmetlerin tüketicinin hayatını ve sağlığını normal
koşullar altında tehlike düşürmeyecek derecede güvenilir ve kaliteli olmasını açıklama eder
* Veri Edinme Hakkı
Bu yargı tüketicinin satın alacağı mal ve hizmetin ne olduğunu ne işe yaradığını ne kadar
dayanacağını herhangi bir aldatmaya fırsat verilmeksizin açık bir şekilde bilmesidir Tüketiciye bahşedilen bilgilendirme hizmeti piyasadaki öteki mallarla karşılaştırma etmesini sağlar
* Seçme Hakkı
Tüketicinin alacağı mülk ve hizmeti seçme hakkını ifade eder Bu sebeple tüketiciye
alternatif mal ve hizmetler sunulmalıdır Tüketicinin esas hakları arasında yer alan seçme hakkı zarfında rekabetçi fiyatlar ve karşılaştırabileceği öteki mülk ve hizmetler tüketiciye sunulmalıdır
* Sesini Duyurma Hakkı
Tüketicinin kendisi hakkında alınan kararlara alıcı örgütler aracılığıyla aracısız olarak ya da dolaylı bir biçimde katlamalarıdır Örgütlü bir tüketici grubunun sesini ilgili mercilere duyurmada şansı oldukça fazladır
* Tazmin Edilme Hakkı
Tazmin edilme hakkı ayıplı bir mülk satın alan veya kendisine eksik bir hizmet sunulan
tüketicinin bu mal veya hizmet dolayısıyla uğradığı zararı giderilmesi ve genel anlamda haklarının korunması nedeniyle gerekli hukuki tedbirlerin alınması ve etkin bir şekilde uygulanmasıdır Eğer tüketicinin aldığı mülk kusurlu ise bazı hukuki hakları vardır bunlar gerçekleşmez ise alıcı hakem heyeti ya da alıcı mahkemelerine gidilebilir Bu mahkemeler alıcı haklarını korumaya yöneliktir
* Eğitilme Hakkı
Tüketicinin eğitimi bireyin hesaplı faaliyetlerini yönlendirme ihtiyaçlarını yerine getirmek
ve Pazar etkilenme gücünü arttırmayı kasıt alan eğitim ve bilgilendirme yatırımı olarak tanımlanabilir Eğitim programlarını esas amacı tüketiciye ihtiyaç duyduğu bilgileri nerede ve nasıl bulacağını bilgiyi nasıl değerlendireceğini ve kullanabileceğini öğretmektir
* Sağlıklı Bir Çevreye Sahip Olma Hakkı
Yaşama hakkının esas şartlarından birini oluşturan ve vazgeçilmez nitelikte olan esas
tüketici haklarından birisi de dinç bir çevrede yaşamaktır Ülkemizde de çevreyle ilgili gelişmeler uluslar arası gelişmeler ile paralel bir seyir takip etmiştir 1982 anayasasının 56 maddesinde ve 4077 sayılı tüketicinin korunması hakkındaki kanunun 18 ve 19 maddelerinde de tüketicinin çevre sağlığı açısından korunması hükümlerine yer verilmiştirbunlar ilave olarak tüketicinin şikayeti hakkında laf edebiliriz Tüketicinin şikayet hakkı herhangi bir olumsuzlukla karşılandığında olumsuzluğu giderilmesi için ilgili kurumlara veya yetkili makamlara müracaat etme hakkını içermektedir
* Tüketiciyi Koruyan Örgütler ve İşlevleri
Adından da anlaşılabileceği gibi tüketiciyi anlaşılacağı gibi tüketiciyi koruyan örgütlere
alıcı örgütleri denir Bunların gayesi tüketiciyi üreticilere karşısında korumak ve haklarını tanzim edilmesini sağlamak bunların görevleridir 4077 sayılı kanuna göre alıcı örgütleri üçe ayrılmıştır
1Alıcı Konseyi
Tüketicinin sorunlarının ihtiyaçlarını ve çıkarlarının korunmasını temin etmek sorunların
tüketici lehine çözümlenmesi için uğraş harcayan kurumlardır
2Tüketici sorunları Hakem Heyeti
İli ve ilçe merkezlerinde tüketiciler ile satıcılar aralarında meydana çıkan uyumsuzlukları çözmek
için kurulmuştur
3Alıcı Mahkemeleri
Tüketici ile üretici arasındaki uyuşmazlıkları çökurumlardır
4Alıcı sorunları Hakem Heyeti
İli ve ilçe merkezlerinde tüketiciler ile satıcılar aralarında meydana çıkan uyumsuzlukları çözmek için kurulmuştur
5Tüketici Mahkemeleri
Tüketici ile üretici arasındaki uyuşmazlıkları çözen mahkemelerdir *