Kontrollü Ovarian hiperstimülasyon (Yumurtalıkların Hormonal Olarak Kontrollü Şekilde Uyarılması) Tedavinin birincil aşaması yeterli sayıda kaliteli yumurta hücresi elde edebilmektirYumurta gelişimini temin etmek amacıyla çeşitli hormon preparatları kullanılmaktadır Tezgâhtar üreme tekniklerinde bu
Kontrollü Ovarian hiperstimülasyon
(Yumurtalıkların Hormonal Olarak Kontrollü Şekilde Uyarılması)
Tedavinin ilk aşaması yeterli sayıda kaliteli yumurta hücresi elde edebilmektirYumurta gelişimini temin etmek nedeniyle farklı alanlara yönlendirilmiş hormon preparatları kullanılmaktadır Asistan üreme tekniklerinde bu ilaçların kullanılmasının nedeni daha fazla yumurta ve embriyo elde ederek gebelik şansını arttırmaktır Kontrollü Ovarian Hiperstimülasyon öbür ajanlarla ve öbür protokollerle uygulanabilir Bütün protokollerde adet kanamasının ikinci veya üçüncü gününde bazal ultrason incelemesi ile yumurtalıklar değerlendirilir ve kanda östrojen tayini yapılır
Her hasta için, bayan yaşı, yumurtalıkların rezervi, kan hormon değerlerine tarafından kişiye en yerinde çare protokolü belirlenir ve kullanılacak hap dozuna karar verilir Yumurtalıkları uyarma tedavisi başladıktan daha sonra hasta belirtilen aralıklarla kontrole çağırılır Bu kontrollerde vajinal ultrasonografi yapılarak artan folliküllerin sayısı ve büyüklüğü denetim edilir Tedavide gaye mümkün olduğunca pozitif sayıda 1620 mm çaplı follikül elde etmektir Kontroller esnasında kan östrojen düzeyleri yoklama edilerek ilaç dozu ayarlaması yapılabilir Amaç 14 mm ’den büyük follikül basına 200 pgml östrojen düzeyine ulaşmaktır Folliküller tatmin edici büyüklüğe ulaştığında yumurtanın son olgunlaşmasını sağlamak için 500010000 ünite Human Chorionic Gonadotropin (hCG) (çatlatma iğnesi) enjeksiyonu yapılır Yumurtalıklarınızın uyarılma süresi, birlikte Tedavinin süresi kişiye göre değişmekle birlikte yaklaşık12–16 gündür Çatlatma iğnesinden 3236 saat daha sonra yumurta birleştirme işlemi yapılır
Ultrason takipleri sırasında değerlendirilen bir öteki etken de rahimin içini döşeyen endometrium tabakasının yapısı ve kalınlığıdır hCG gününde endometrium 6 mm veya daha ince olduğunda hamilelik şansı azalmaktadır, 14 mm ’den artı olduğunda ise negatif tesir yaratır, gebelik gerçekleşse bile düşük olma ihtimali artmaktadır
Yumurtalıkları uyaran ilaçlar tek başına verildiğinde folliküller kontrolsüz ve zamansız olarak çatlayabilir Bu duruma erken luteinizasyon adı verilirBu riski en aza indirmek için yumurtalıkları uyarmadan önce kadının kendi hormaonlarını baskılamak gerekir Bu amaçla Yumurtalık Hormonlarını Baskılayan İlaçlar kullanılır Bu ajanlar ilk olarak yumurtalıklarda aşırı bir uyarıya niçin olur fakat sonra zinde bir baskılanma yaratır Birincil öncelikle ortaya meydana çıkan uyarılmaya flareup etki adı verilir Bu sayede hormonların salınımı tamamen yoklama altına alınır Baskılama değişik protokollere tarafından yapılabilir
Yumurtalık Hormonlarını Baskılayan İlaçlar (GnRH analogları)
(Suprecur ,Suprefact, Lucrin, Synarel, Decapeptyl) Bu hormonlar cilt altı iğne ya da burun spreyi şeklinde kullanılabilir
Yumurta Gelişimini Uyaran İlaçlar (Gonodotropinler)
HMG (üriner preperatlar; Pergonal, Menogon Humegon)
FSH (rekombinant preparatlar; GonalF, Puregon Metrodin, Follegon)
hMG manopozdaki kadınların idrarlarından elde edilen ve eşit miktarda FSH ve LH hormonları taşıyan bir maddedir kimsesiz FSH ise ya bu idrarların ayrıştırılması ile veya yeni bir teknoloji olan rekombinant teknoji ile suni olarak üretilir
Pergonal ve Menogon kas içine uygulanır GonalF ve Puregon adale içi veya cilt altına uygulanır
Yumurtanın Çatlamasını Sağlayan İlaçlar(Human Chorionic Gonadotropin)(hCG)
Pregnyl, Profasi, Choragon
Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan Protokoller
Uzun Protokol (Long protokol): Tüm dünya ’da en fazla tercih edilen KOH protokolüdür Adetinizin 21günü yumurtalık fonksiyonlarınızın baskılanması için GnRH anologları uygulamasına başlanır Takip eden adet kanamasının 3 gününde baskılanmanın olup olmadığı yapılacak olan kan testi ile anlaşılması mümkün Kan östrojen düzeyi azalmış ise baskılanma sağlanmış demektir GnRHa uygulaması sona erdirilmez Benzer gün yumurtalıkları uyaran ilaçların( hMG ya da FSH) tedavisine başlanılır Çatlatma iğnesi yapılana kadar GnRHa ve hMG veya FSH bir arada kullanılır
Kısa Protokol: GnRHa uygulamasına adet kanamasının birincil günü başlanıp çare sonuna kadar (çatlatma iğnesinin yapıldığı gün) devam edilir Adet kanamasının 3 gününden başlayarak tedaviye hMG ya da FSH eklenir
Ultrakısa Protokol: Adet kanamasının birincil günü GnRHa başlanır ve 3 gün verildikten sonra kesilir Tedaviye hMGya da FSH ile devam edilir Amaç yalnızca flareup etkiden yararlanmaktır
Yumurta gelişiminde kullanılan yeni protokoller
GnRHAntagonistlerinin Kullanımı (Orgalutran ve Cetrotide)
Bu ilaçlarla yumurta gelişimi aşaması öncesi hazırlık ve baskılama dönemine lüzum kalmadan, kadının adetinin ikinci ya da üçüncü gününden itibaren yumurta gelişimi tedavisi uygulanabilmektedir Bu Nedenle hastanın operasyon için ayırdığı süre kısaltılabilmekte ve kullanacağı ilaç dozu düşürülerek hem vakit ve keza de maliyet azaltılmaktadır Antogonist çare şemasında Gonadotropin preparatları adetin birincil 3 günü içerisinde başlanılmakta, follikül takibi ve hormon analizlerine tarafından belirli gelişim evresinde günlük antagonist enjeksiyonları tedaviye eklenmektedir Antagonist, hCG uygulaması dönemine değin devam edilmektedir Antogonist tedavisi ile artan folliküllerden yumurtanın kendiliğinden atılmaması yani yumurta toplama işleminde toplanabilmesi hedeflenmektedir
Klomifen Sitrat (Klomen, Gonophene) ve Aromataz İnhibitörü (Letrozole ‘Femara ’) Kullanımı
Yumurtalık rezervi azalmış olan kadınlarda, alternatif girişim, sayıca eksik olan yumurtaların klomifen sitrat ya da letrozole adı verilen ilaçlarla, adetin birincil yedi gününde büyümelerinin sağlanmasıdır Burada gaye, adı geçen ilaçların yardımı ile kadının kendi hormonlarının seviyelerini desteklemek, yumurta gelişimini uyaran ilaçları daha eksik sayıda kullanarak yumurta kalitesini arttırmaktır
Natürel Siklusta ICSI
Yumurtalık rezervi kısıtlı olan ve hap uyarısı ile yumurta gelişimi sağlanamayan kadınlarda son alternatif olarak, kadının her ay kendiliğinden artan tek yumurtası peşine düşüp takip edilerek mikroenjeksiyon uygulaması gerçekleştirilebilir
Ovülasyon indüksiyonunun en ciddi komplikasyonu Ovarian Hiperstimülasyon Sendromudur (OHSS) ve %13 oranında görülebilir Yumurta gelişimini uyaran ilaçlar ara sıra yumurtalıkların fazla uyarılmasına ve karın boşluğu ilk olarak edinmek üzere göğüs boşluğu cilt altı gibi bölgelerde istikrarsız toplanmasına niçin olmaktadır Önemli vakaların hastaneye yatması gerekmektedirTedavinin süresi değişkendir OHSS riski yüksek olan kadınlarda embryo transferi geciktirilebilir ya da iptal edilebilir
h 3Tüp bebek başvuru aşamaları 1
Kontrollü Ovarian hiperstimülasyon
(Yumurtalıkların Hormonal Olarak Kontrollü Şekilde Uyarılması)
Tedavinin ilk aşaması yeterli sayıda kaliteli yumurta hücresi elde edebilmektirYumurta gelişimini temin etmek nedeniyle farklı alanlara yönlendirilmiş hormon preparatları kullanılmaktadır Asistan üreme tekniklerinde bu ilaçların kullanılmasının nedeni daha fazla yumurta ve embriyo elde ederek gebelik şansını arttırmaktır Kontrollü Ovarian Hiperstimülasyon öbür ajanlarla ve öbür protokollerle uygulanabilir Bütün protokollerde adet kanamasının ikinci veya üçüncü gününde bazal ultrason incelemesi ile yumurtalıklar değerlendirilir ve kanda östrojen tayini yapılır
Her hasta için, bayan yaşı, yumurtalıkların rezervi, kan hormon değerlerine tarafından kişiye en yerinde çare protokolü belirlenir ve kullanılacak hap dozuna karar verilir Yumurtalıkları uyarma tedavisi başladıktan daha sonra hasta belirtilen aralıklarla kontrole çağırılır Bu kontrollerde vajinal ultrasonografi yapılarak artan folliküllerin sayısı ve büyüklüğü denetim edilir Tedavide gaye mümkün olduğunca pozitif sayıda 1620 mm çaplı follikül elde etmektir Kontroller esnasında kan östrojen düzeyleri yoklama edilerek ilaç dozu ayarlaması yapılabilir Amaç 14 mm ’den büyük follikül basına 200 pgml östrojen düzeyine ulaşmaktır Folliküller tatmin edici büyüklüğe ulaştığında yumurtanın son olgunlaşmasını sağlamak için 500010000 ünite Human Chorionic Gonadotropin (hCG) (çatlatma iğnesi) enjeksiyonu yapılır Yumurtalıklarınızın uyarılma süresi, birlikte Tedavinin süresi kişiye göre değişmekle birlikte yaklaşık12–16 gündür Çatlatma iğnesinden 3236 saat daha sonra yumurta birleştirme işlemi yapılır
Ultrason takipleri sırasında değerlendirilen bir öteki etken de rahimin içini döşeyen endometrium tabakasının yapısı ve kalınlığıdır hCG gününde endometrium 6 mm veya daha ince olduğunda hamilelik şansı azalmaktadır, 14 mm ’den artı olduğunda ise negatif tesir yaratır, gebelik gerçekleşse bile düşük olma ihtimali artmaktadır
Yumurtalıkları uyaran ilaçlar tek başına verildiğinde folliküller kontrolsüz ve zamansız olarak çatlayabilir Bu duruma erken luteinizasyon adı verilirBu riski en aza indirmek için yumurtalıkları uyarmadan önce kadının kendi hormaonlarını baskılamak gerekir Bu amaçla Yumurtalık Hormonlarını Baskılayan İlaçlar kullanılır Bu ajanlar ilk olarak yumurtalıklarda aşırı bir uyarıya niçin olur fakat sonra zinde bir baskılanma yaratır Birincil öncelikle ortaya meydana çıkan uyarılmaya flareup etki adı verilir Bu sayede hormonların salınımı tamamen yoklama altına alınır Baskılama değişik protokollere tarafından yapılabilir
Yumurtalık Hormonlarını Baskılayan İlaçlar (GnRH analogları)
(Suprecur ,Suprefact, Lucrin, Synarel, Decapeptyl) Bu hormonlar cilt altı iğne ya da burun spreyi şeklinde kullanılabilir
Yumurta Gelişimini Uyaran İlaçlar (Gonodotropinler)
HMG (üriner preperatlar; Pergonal, Menogon Humegon)
FSH (rekombinant preparatlar; GonalF, Puregon Metrodin, Follegon)
hMG manopozdaki kadınların idrarlarından elde edilen ve eşit miktarda FSH ve LH hormonları taşıyan bir maddedir kimsesiz FSH ise ya bu idrarların ayrıştırılması ile veya yeni bir teknoloji olan rekombinant teknoji ile suni olarak üretilir
Pergonal ve Menogon kas içine uygulanır GonalF ve Puregon adale içi veya cilt altına uygulanır
Yumurtanın Çatlamasını Sağlayan İlaçlar(Human Chorionic Gonadotropin)(hCG)
Pregnyl, Profasi, Choragon
Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan Protokoller
Uzun Protokol (Long protokol): Tüm dünya ’da en fazla tercih edilen KOH protokolüdür Adetinizin 21günü yumurtalık fonksiyonlarınızın baskılanması için GnRH anologları uygulamasına başlanır Takip eden adet kanamasının 3 gününde baskılanmanın olup olmadığı yapılacak olan kan testi ile anlaşılması mümkün Kan östrojen düzeyi azalmış ise baskılanma sağlanmış demektir GnRHa uygulaması sona erdirilmez Benzer gün yumurtalıkları uyaran ilaçların( hMG ya da FSH) tedavisine başlanılır Çatlatma iğnesi yapılana kadar GnRHa ve hMG veya FSH bir arada kullanılır
Kısa Protokol: GnRHa uygulamasına adet kanamasının birincil günü başlanıp çare sonuna kadar (çatlatma iğnesinin yapıldığı gün) devam edilir Adet kanamasının 3 gününden başlayarak tedaviye hMG ya da FSH eklenir
Ultrakısa Protokol: Adet kanamasının birincil günü GnRHa başlanır ve 3 gün verildikten sonra kesilir Tedaviye hMGya da FSH ile devam edilir Amaç yalnızca flareup etkiden yararlanmaktır
Yumurta gelişiminde kullanılan yeni protokoller
GnRHAntagonistlerinin Kullanımı (Orgalutran ve Cetrotide)
Bu ilaçlarla yumurta gelişimi aşaması öncesi hazırlık ve baskılama dönemine lüzum kalmadan, kadının adetinin ikinci ya da üçüncü gününden itibaren yumurta gelişimi tedavisi uygulanabilmektedir Bu Nedenle hastanın operasyon için ayırdığı süre kısaltılabilmekte ve kullanacağı ilaç dozu düşürülerek hem vakit ve keza de maliyet azaltılmaktadır Antogonist çare şemasında Gonadotropin preparatları adetin birincil 3 günü içerisinde başlanılmakta, follikül takibi ve hormon analizlerine tarafından belirli gelişim evresinde günlük antagonist enjeksiyonları tedaviye eklenmektedir Antagonist, hCG uygulaması dönemine değin devam edilmektedir Antogonist tedavisi ile artan folliküllerden yumurtanın kendiliğinden atılmaması yani yumurta toplama işleminde toplanabilmesi hedeflenmektedir
Klomifen Sitrat (Klomen, Gonophene) ve Aromataz İnhibitörü (Letrozole ‘Femara ’) Kullanımı
Yumurtalık rezervi azalmış olan kadınlarda, alternatif girişim, sayıca eksik olan yumurtaların klomifen sitrat ya da letrozole adı verilen ilaçlarla, adetin birincil yedi gününde büyümelerinin sağlanmasıdır Burada gaye, adı geçen ilaçların yardımı ile kadının kendi hormonlarının seviyelerini desteklemek, yumurta gelişimini uyaran ilaçları daha eksik sayıda kullanarak yumurta kalitesini arttırmaktır
Natürel Siklusta ICSI
Yumurtalık rezervi kısıtlı olan ve hap uyarısı ile yumurta gelişimi sağlanamayan kadınlarda son alternatif olarak, kadının her ay kendiliğinden artan tek yumurtası peşine düşüp takip edilerek mikroenjeksiyon uygulaması gerçekleştirilebilir
Ovülasyon indüksiyonunun en ciddi komplikasyonu Ovarian Hiperstimülasyon Sendromudur (OHSS) ve %13 oranında görülebilir Yumurta gelişimini uyaran ilaçlar ara sıra yumurtalıkların fazla uyarılmasına ve karın boşluğu ilk olarak edinmek üzere göğüs boşluğu cilt altı gibi bölgelerde istikrarsız toplanmasına niçin olmaktadır Önemli vakaların hastaneye yatması gerekmektedirTedavinin süresi değişkendir OHSS riski yüksek olan kadınlarda embryo transferi geciktirilebilir ya da iptal edilebilir
h 3Tüp bebek başvuru aşamaları 1
