Kontrollu Ovarian hiperstimulasyon (Yumurtalıkların Hormonal Olarak Kontrollu Şekilde Uyarılması) Tedavinin ilk aşaması yeterli sayıda kaliteli yumurta hucresi elde edebilmektirYumurta gelişimini sağlamak amacıyla ceşitli hormon preparatları kullanılmaktadır Yardımcı ureme tekniklerinde bu
Kontrollu Ovarian hiperstimulasyon
(Yumurtalıkların Hormonal Olarak Kontrollu Şekilde Uyarılması)
Tedavinin ilk aşaması yeterli sayıda kaliteli yumurta hucresi elde edebilmektirYumurta gelişimini sağlamak amacıyla ceşitli hormon preparatları kullanılmaktadır Yardımcı ureme tekniklerinde bu ilacların kullanılmasının nedeni daha cok yumurta ve embriyo elde ederek gebelik şansını arttırmaktır Kontrollu Ovarian Hiperstimulasyon değişik ajanlarla ve değişik protokollerle uygulanabilir Butun protokollerde adet kanamasının ikinci veya ucuncu gununde bazal ultrason incelemesi ile yumurtalıklar değerlendirilir ve kanda ostrojen tayini yapılır
Her hasta icin, kadın yaşı, yumurtalıkların rezervi, kan hormon değerlerine gore kişiye en uygun tedavi protokolu belirlenir ve kullanılacak ilac dozuna karar verilir Yumurtalıkları uyarma tedavisi başladıktan sonra hasta belirli aralıklarla kontrole cağırılır Bu kontrollerde vajinal ultrasonografi yapılarak gelişen follikullerin sayısı ve buyukluğu kontrol edilir Tedavide amac mumkun olduğunca fazla sayıda 1620 mm caplı follikul elde etmektir Kontroller esnasında kan ostrojen duzeyleri kontrol edilerek ilac dozu ayarlaması yapılabilir Hedef 14 mm’den buyuk follikul basına 200 pgml ostrojen duzeyine ulaşmaktır Follikuller yeterli buyukluğe ulaştığında yumurtanın son olgunlaşmasını sağlamak icin 500010000 unite Human Chorionic Gonadotropin (hCG) (catlatma iğnesi) enjeksiyonu yapılır Yumurtalıklarınızın uyarılma suresi, birlikte Tedavinin suresi kişiye gore değişmekle birlikte yaklaşık12–16 gundur Catlatma iğnesinden 3236 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılır
Ultrason takipleri esnasında değerlendirilen bir diğer faktor de rahimin icini doşeyen endometrium tabakasının yapısı ve kalınlığıdır hCG gununde endometrium 6 mm veya daha ince olduğunda gebelik şansı azalmaktadır, 14 mm’den fazla olduğunda ise olumsuz etki yaratır, gebelik gercekleşse bile duşuk olma ihtimali artmaktadır
Yumurtalıkları uyaran ilaclar tek başına verildiğinde follikuller kontrolsuz ve zamansız olarak catlayabilir Bu duruma erken luteinizasyon adı verilirBu riski en aza indirmek icin yumurtalıkları uyarmadan once kadının kendi hormaonlarını baskılamak gerekir Bu amacla Yumurtalık Hormonlarını Baskılayan İlaclar kullanılır Bu ajanlar ilk once yumurtalıklarda aşırı bir uyarıya neden olur ancak daha sonra guclu bir baskılanma yaratır İlk başta ortaya cıkan uyarılmaya flareup etki adı verilir Bu sayede hormonların salınımı tamamen kontrol altına alınır Baskılama değişik protokollere gore yapılabilir
Yumurtalık Hormonlarını Baskılayan İlaclar (GnRH analogları)
(Suprecur ,Suprefact, Lucrin, Synarel, Decapeptyl) Bu hormonlar cilt altı iğne veya burun spreyi şeklinde kullanılabilir
Yumurta Gelişimini Uyaran İlaclar (Gonodotropinler)
HMG (uriner preperatlar; Pergonal, Menogon Humegon)
FSH (rekombinant preparatlar; GonalF, Puregon Metrodin, Follegon)
hMG manopozdaki kadınların idrarlarından elde edilen ve eşit miktarda FSH ve LH hormonları iceren bir maddedir tek başına FSH ise ya bu idrarların ayrıştırılması ile ya da yeni bir teknoloji olan rekombinant teknoji ile yapay olarak uretilir
Pergonal ve Menogon kas icine uygulanır GonalF ve Puregon kas ici ya da cilt altına uygulanır
Yumurtanın Catlamasını Sağlayan İlaclar(Human Chorionic Gonadotropin)(hCG)
Pregnyl, Profasi, Choragon
Tup Bebek Tedavisinde Kullanılan Protokoller
Uzun Protokol (Long protokol): Tum dunya’da en cok tercih edilen KOH protokoludur Adetinizin 21gunu yumurtalık fonksiyonlarınızın baskılanması icin GnRH anologları uygulamasına başlanır Takip eden adet kanamasının 3 gununde baskılanmanın olup olmadığı yapılacak olan kan testi ile anlaşılır Kan ostrojen duzeyi azalmış ise baskılanma sağlanmış demektir GnRHa uygulaması sona erdirilmez Aynı gun yumurtalıkları uyaran ilacların( hMG ya da FSH) tedavisine başlanılır Catlatma iğnesi yapılana kadar GnRHa ve hMG ya da FSH bir arada kullanılır
Kısa Protokol: GnRHa uygulamasına adet kanamasının ilk gunu başlanıp tedavi sonuna kadar (catlatma iğnesinin yapıldığı gun) devam edilir Adet kanamasının 3 gununden başlayarak tedaviye hMG ya da FSH eklenir
Ultrakısa Protokol: Adet kanamasının ilk gunu GnRHa başlanır ve 3 gun verildikten sonra kesilir Tedaviye hMGya da FSH ile devam edilir Amac sadece flareup etkiden yararlanmaktır
Yumurta gelişiminde kullanılan yeni protokoller
GnRHAntagonistlerinin Kullanımı (Orgalutran ve Cetrotide)
Bu ilaclarla yumurta gelişimi aşaması oncesi hazırlık ve baskılama donemine gerek kalmadan, kadının adetinin ikinci veya ucuncu gununden itibaren yumurta gelişimi tedavisi uygulanabilmektedir Boylece hastanın işlem icin ayırdığı sure kısaltılabilmekte ve kullanacağı ilac dozu duşurulerek hem sure ve hem de maliyet azaltılmaktadır Antogonist tedavi şemasında Gonadotropin preparatları adetin ilk 3 gunu icerisinde başlanılmakta, follikul takibi ve hormon analizlerine gore belli gelişim evresinde gunluk antagonist enjeksiyonları tedaviye eklenmektedir Antagonist, hCG uygulaması donemine kadar devam edilmektedir Antogonist tedavisi ile gelişen follikullerden yumurtanın kendiliğinden atılmaması yani yumurta toplama işleminde toplanabilmesi hedeflenmektedir
Klomifen Sitrat (Klomen, Gonophene) ve Aromataz İnhibitoru (Letrozole ‘Femara’) Kullanımı
Yumurtalık rezervi azalmış olan kadınlarda, alternatif yaklaşım, sayıca az olan yumurtaların klomifen sitrat veya letrozole adı verilen ilaclarla, adetin ilk yedi gununde buyumelerinin sağlanmasıdır Burada amac, adı gecen ilacların yardımı ile kadının kendi hormonlarının seviyelerini yukseltmek, yumurta gelişimini uyaran ilacları daha az sayıda kullanarak yumurta kalitesini arttırmaktır
Naturel Siklusta ICSI
Yumurtalık rezervi kısıtlı olan ve ilac uyarısı ile yumurta gelişimi sağlanamayan kadınlarda son alternatif olarak, kadının her ay kendiliğinden buyuyen tek yumurtası takip edilerek mikroenjeksiyon uygulaması gercekleştirilebilir
Ovulasyon induksiyonunun en ciddi komplikasyonu Ovarian Hiperstimulasyon Sendromudur (OHSS) ve %13 oranında gorulebilir Yumurta gelişimini uyaran ilaclar nadiren yumurtalıkların aşırı uyarılmasına ve karın boşluğu başta olmak uzere goğus boşluğu cilt altı gibi bolgelerde sıvı toplanmasına neden olmaktadır Ciddi vakaların hastaneye yatması gerekmektedirTedavinin suresi değişkendir OHSS riski yuksek olan kadınlarda embryo transferi geciktirilebilir ya da iptal edilebilir
h 3Tup bebek uygulama aşamaları 1
Kontrollu Ovarian hiperstimulasyon
(Yumurtalıkların Hormonal Olarak Kontrollu Şekilde Uyarılması)
Tedavinin ilk aşaması yeterli sayıda kaliteli yumurta hucresi elde edebilmektirYumurta gelişimini sağlamak amacıyla ceşitli hormon preparatları kullanılmaktadır Yardımcı ureme tekniklerinde bu ilacların kullanılmasının nedeni daha cok yumurta ve embriyo elde ederek gebelik şansını arttırmaktır Kontrollu Ovarian Hiperstimulasyon değişik ajanlarla ve değişik protokollerle uygulanabilir Butun protokollerde adet kanamasının ikinci veya ucuncu gununde bazal ultrason incelemesi ile yumurtalıklar değerlendirilir ve kanda ostrojen tayini yapılır
Her hasta icin, kadın yaşı, yumurtalıkların rezervi, kan hormon değerlerine gore kişiye en uygun tedavi protokolu belirlenir ve kullanılacak ilac dozuna karar verilir Yumurtalıkları uyarma tedavisi başladıktan sonra hasta belirli aralıklarla kontrole cağırılır Bu kontrollerde vajinal ultrasonografi yapılarak gelişen follikullerin sayısı ve buyukluğu kontrol edilir Tedavide amac mumkun olduğunca fazla sayıda 1620 mm caplı follikul elde etmektir Kontroller esnasında kan ostrojen duzeyleri kontrol edilerek ilac dozu ayarlaması yapılabilir Hedef 14 mm’den buyuk follikul basına 200 pgml ostrojen duzeyine ulaşmaktır Follikuller yeterli buyukluğe ulaştığında yumurtanın son olgunlaşmasını sağlamak icin 500010000 unite Human Chorionic Gonadotropin (hCG) (catlatma iğnesi) enjeksiyonu yapılır Yumurtalıklarınızın uyarılma suresi, birlikte Tedavinin suresi kişiye gore değişmekle birlikte yaklaşık12–16 gundur Catlatma iğnesinden 3236 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılır
Ultrason takipleri esnasında değerlendirilen bir diğer faktor de rahimin icini doşeyen endometrium tabakasının yapısı ve kalınlığıdır hCG gununde endometrium 6 mm veya daha ince olduğunda gebelik şansı azalmaktadır, 14 mm’den fazla olduğunda ise olumsuz etki yaratır, gebelik gercekleşse bile duşuk olma ihtimali artmaktadır
Yumurtalıkları uyaran ilaclar tek başına verildiğinde follikuller kontrolsuz ve zamansız olarak catlayabilir Bu duruma erken luteinizasyon adı verilirBu riski en aza indirmek icin yumurtalıkları uyarmadan once kadının kendi hormaonlarını baskılamak gerekir Bu amacla Yumurtalık Hormonlarını Baskılayan İlaclar kullanılır Bu ajanlar ilk once yumurtalıklarda aşırı bir uyarıya neden olur ancak daha sonra guclu bir baskılanma yaratır İlk başta ortaya cıkan uyarılmaya flareup etki adı verilir Bu sayede hormonların salınımı tamamen kontrol altına alınır Baskılama değişik protokollere gore yapılabilir
Yumurtalık Hormonlarını Baskılayan İlaclar (GnRH analogları)
(Suprecur ,Suprefact, Lucrin, Synarel, Decapeptyl) Bu hormonlar cilt altı iğne veya burun spreyi şeklinde kullanılabilir
Yumurta Gelişimini Uyaran İlaclar (Gonodotropinler)
HMG (uriner preperatlar; Pergonal, Menogon Humegon)
FSH (rekombinant preparatlar; GonalF, Puregon Metrodin, Follegon)
hMG manopozdaki kadınların idrarlarından elde edilen ve eşit miktarda FSH ve LH hormonları iceren bir maddedir tek başına FSH ise ya bu idrarların ayrıştırılması ile ya da yeni bir teknoloji olan rekombinant teknoji ile yapay olarak uretilir
Pergonal ve Menogon kas icine uygulanır GonalF ve Puregon kas ici ya da cilt altına uygulanır
Yumurtanın Catlamasını Sağlayan İlaclar(Human Chorionic Gonadotropin)(hCG)
Pregnyl, Profasi, Choragon
Tup Bebek Tedavisinde Kullanılan Protokoller
Uzun Protokol (Long protokol): Tum dunya’da en cok tercih edilen KOH protokoludur Adetinizin 21gunu yumurtalık fonksiyonlarınızın baskılanması icin GnRH anologları uygulamasına başlanır Takip eden adet kanamasının 3 gununde baskılanmanın olup olmadığı yapılacak olan kan testi ile anlaşılır Kan ostrojen duzeyi azalmış ise baskılanma sağlanmış demektir GnRHa uygulaması sona erdirilmez Aynı gun yumurtalıkları uyaran ilacların( hMG ya da FSH) tedavisine başlanılır Catlatma iğnesi yapılana kadar GnRHa ve hMG ya da FSH bir arada kullanılır
Kısa Protokol: GnRHa uygulamasına adet kanamasının ilk gunu başlanıp tedavi sonuna kadar (catlatma iğnesinin yapıldığı gun) devam edilir Adet kanamasının 3 gununden başlayarak tedaviye hMG ya da FSH eklenir
Ultrakısa Protokol: Adet kanamasının ilk gunu GnRHa başlanır ve 3 gun verildikten sonra kesilir Tedaviye hMGya da FSH ile devam edilir Amac sadece flareup etkiden yararlanmaktır
Yumurta gelişiminde kullanılan yeni protokoller
GnRHAntagonistlerinin Kullanımı (Orgalutran ve Cetrotide)
Bu ilaclarla yumurta gelişimi aşaması oncesi hazırlık ve baskılama donemine gerek kalmadan, kadının adetinin ikinci veya ucuncu gununden itibaren yumurta gelişimi tedavisi uygulanabilmektedir Boylece hastanın işlem icin ayırdığı sure kısaltılabilmekte ve kullanacağı ilac dozu duşurulerek hem sure ve hem de maliyet azaltılmaktadır Antogonist tedavi şemasında Gonadotropin preparatları adetin ilk 3 gunu icerisinde başlanılmakta, follikul takibi ve hormon analizlerine gore belli gelişim evresinde gunluk antagonist enjeksiyonları tedaviye eklenmektedir Antagonist, hCG uygulaması donemine kadar devam edilmektedir Antogonist tedavisi ile gelişen follikullerden yumurtanın kendiliğinden atılmaması yani yumurta toplama işleminde toplanabilmesi hedeflenmektedir
Klomifen Sitrat (Klomen, Gonophene) ve Aromataz İnhibitoru (Letrozole ‘Femara’) Kullanımı
Yumurtalık rezervi azalmış olan kadınlarda, alternatif yaklaşım, sayıca az olan yumurtaların klomifen sitrat veya letrozole adı verilen ilaclarla, adetin ilk yedi gununde buyumelerinin sağlanmasıdır Burada amac, adı gecen ilacların yardımı ile kadının kendi hormonlarının seviyelerini yukseltmek, yumurta gelişimini uyaran ilacları daha az sayıda kullanarak yumurta kalitesini arttırmaktır
Naturel Siklusta ICSI
Yumurtalık rezervi kısıtlı olan ve ilac uyarısı ile yumurta gelişimi sağlanamayan kadınlarda son alternatif olarak, kadının her ay kendiliğinden buyuyen tek yumurtası takip edilerek mikroenjeksiyon uygulaması gercekleştirilebilir
Ovulasyon induksiyonunun en ciddi komplikasyonu Ovarian Hiperstimulasyon Sendromudur (OHSS) ve %13 oranında gorulebilir Yumurta gelişimini uyaran ilaclar nadiren yumurtalıkların aşırı uyarılmasına ve karın boşluğu başta olmak uzere goğus boşluğu cilt altı gibi bolgelerde sıvı toplanmasına neden olmaktadır Ciddi vakaların hastaneye yatması gerekmektedirTedavinin suresi değişkendir OHSS riski yuksek olan kadınlarda embryo transferi geciktirilebilir ya da iptal edilebilir
h 3Tup bebek uygulama aşamaları 1
