Turkiyede Yetişen tarım urunleri ve yetiştirildiği yerler
Yurdumuzda Hangi Tarım urunleri Yetiştirilir
TARIM URUNLERİ
BUĞDAY
İlk yetişme doneminde (ilkbaharda) yağış ister Olgunlaşma ve hasat doneminde kuraklık gerekirBu ozelliğinden dolayı Karadeniz kıyılarında tarımı yapılamaz Ayrıca duşuk sıcaklılardan dolayı Doğu Anadolu Bolgesinin yuksek yerlerinde tarımı yapılamaz Bunların dışında butun bolgelerimizde tarımı yapılabilir
Buğday uretimi iklimdeki karasızlıktan dolayı bazı yıllar artarken, bazı yıllar duşer Uretimin en fazla olduğu bolgemiz İc Anadolu Bolgesidir İl olarak en fazla Konya,Ankara ve Adanadır
ARPA
Soğuğa ve sıcağa dayanıklıdır Bundan dolayı buğdayın yetişebildiği her yerde yetişir Ayrıca duşuk sıcaklıktan dolayı buğdayın yetişemediği Doğu Anadolunun yuksek yerlerinde de tarımı yapılabilir Uretim en fazla İc Anadolu Bolgesinde gercekleşir
CAVDAR
Serin yayla iklimi ister Fazla sıcaktan zarar gorurGenellikle besin maddesi ve hayvan yemi olarak kullanılır En fazla tarımı İc Anadolu Bolgesinde gelişmiştir
MISIR
Yetişme doneminde bol su ister Bundan dolayı yurdumuzda sulama imkanı olan butun her yerde tarımı yapılabilir Yağ elde edilmeye başlandıktan sonra tarımı Akdeniz Bolgesinde hızla gelişmiştir Bugun mısır uretimimizin yarısına yakını Akdeniz Bolgesinden elde edilir (Adana cevresi başta gelir) Uretimde 2 bolge Karadeniz Bolgesidir (Buğdayın yerine tarımı yapılmaktadır) Bolge halkının temel besin maddesi olduğundan ticarette değeri yoktur
NOHUT
İlk yetişme doneminde yağış ister Hasat doneminde kuraklık gerekir Yurdumuz iklim şartları genelde nohut tarımına elverişlidir En fazla tarımı İc Anadolu Bolgesinde yapılmaktadır Bu bolgemizi Ege ve Akdeniz Bolgeleri takip etmektedir
MERCİMEK
Kuraklığa dayanıklı olduğu icin en fazla tarımı G Doğu Anadolu Bolgesinde gelişmiştir Mercimek uretimimizin yarıdan fazlası bu bolgeden karşılanır (kırmızı mercimek) Uretimde ikinci bolgemiz İc Anadolu Bolgesidir(yeşil mercimek)
FASULYE
Yurdumuzda sulama imkanı olan her yerde tarımı yapılabilir Uretimde en buyuk paya sahip bolgemiz İc Anadolu'dur
TUTUN
Kırac arazilerde yetişebilir İlk yetişme doneminde su ister Daha sonra mutlaka kuraklık olmalı Butun bolgelerimizde tarımı yapılabilir Ancak kaliteli tutun yetiştirilmesi amacıyla ekim alanları devlet tarafından sınırlandırılmıştır
Uretimde 1 Ege Bolgesi'dir ( Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli ve Uşak cevresi)
PAMUK
Aluvyal toprakları sever Ayrıca yuksek sıcaklığa ihtiyac duyar Yetişme doneminde bol su, hasat doneminde kuraklık gerekir
Uretimde 1Guneydoğu Anadolu Bolgesidir(En fazla ŞUrfa Cevresi) Gap ile birlikte tarımı hızla gelişmektedir 2Ege Bolgesi (kıyıdaki butun cokuntu ovalarında), 3Akdeniz Bolgesi (başta Adana olmak uzere Hatay, İcel, Antalya Cevresi), Ayrıca Marmara Bolgesinde Balıkesir, Bursa ve Canakkale cevresi ile Doğu Anadolu Bolgesinde etrafı dağlarla cevrili cukur alanlarda tarımı yapılır(Elazığ ve Iğdır cevresi)
ŞEKER PANCARI
Yurdumuzda tarımı 1925 yılında Uşakta başlamıştır (ilk fabrika Uşakta 1926 yılında kuruldu) Bugun fabrikaların kurulduğu her yerde tarımı yapılmaktadır Belirli iklim ve toprak isteği yoktur Sulama imkanı olan her yerde tarımı yapılabilir Uretimde 1 İc Anadolu Bolgesidir
**Şpancarı tarladan sokuldukten sonra kısa bir sure sonra işlenmesi gerektiğinden tarımı fabrikalar cevresinde yapılır Ayrıca pancar kuspesi hayvan yemi olarak kullanıldığı icin buralarda besi hayvancılığı da gelişmiştir
***Kıyı bolgelerimizde tarımı yapılmaz Sebebi buralarda daha fazla gelir getiren urunlere oncelik verilmesidir
CAY
Tropikal iklim bitkisidir Bol ve duzenli yağış ister Bulutlu gun sayısı fazla olmalıdır Kışlar ılık gecmelidir Yurdumuzda en iyi yetişme şartlarını Doğu Karadeniz Bolumunde bulmuştur Bugun Rize başta olmak uzere Ordudan Gurcistan sınırına kadar olan kıyı kesimde tarımı yapılmaktadır Yurdumuzda cay tarımı Cumhuriyetin ilanından sonra başlamıştır (1924) Cay tarımının tamamı Karadeniz bolgesindedir
HAŞHAŞ
Doğu Karadeniz kıyıları haric butun bolgelerimizde tarımı yapılabilir Ancak uyuşturucu elde edildiği icin uretimi devlet kontrolundedir Bugun başta Afyon olmak uzere Kutahya, Uşak, Denizli, Burdur, Isparta, Konya cevresinde tarımı yapılır Gıda sanayisinde ve tıpta narkoz yapımında kullanılır Son yıllarda tutun bitkisine alternatif bitki olsun diye Manisa'nın kırsal kesimlerinde (Gordes, Demirci, Kula ,Selendi gibi) haşhaş tarımına musaade edilmiştir
KETEN & KENEVİR
Kenevir lifleri dokuma sanayisinde , ip ve halat yapımında kullanılır Yurdumuz uretiminin tamamına yakını Karadeniz Bolgesinden karşılanır Başta Kastamonu olmak uzere Samsun ,Amasya ve Corum cevresinde tarımı yapılır Ege Bolgesinde ise Kutahya cevresinde tarımı yapılmaktadırKenevirden uyuşturucu elde edildiğinden uretimi devlet kontrolundedir
Keten tarımının tamamı Kocaeli cevresindedir
AYCİCEĞİ
İlk yetişme doneminde su , hasat doneminde kuraklık ister Bundan dolayı Doğu Karadeniz kıyıları haric butun bolgelerimizde sulama ile tarımı yapılır Uretimde birinci olan bolgemiz Marmara Bolgesi (Ergene Bolumu)dir
ZEYTİN
Akdeniz iklim bitkisidir Ancak Akdeniz Bolgesinde tarımı fazla gelişmemiştir Daha fazla gelir getiren urunlere oncelik tanınmasından dolayı Bugun uretimde 1 Ege Bolgesi (Kıyı Ege Bolumundeki ova ve kenarlarında Manisa, Aydın, İzmir, Muğla , Denizli cevresi) 2Akdeniz Bolgesi (Antalya cevresi en fazla)
3 Marmara BolgesiGuney Marmara kıyıları (en kaliteli sofralık zeytin bu bolgeden Gemlik cevresinden elde edilir)
Ayrıca Doğu Karadenizde Coruh vadi oluğunda (Artvin) ve Gimagesturkiyedetarimurunleri5afe63e48e88dpngoğu Anadolu Bolgesinde GAntep cevresinde tarımı yapılır
Zeytinin devirli uretim ozelliğinden dolayı; uretim bir yıl fazla , bir yıl azdır
Dunya zeytin uretiminde İtalya , İspanya ve Yunanistan'dan sonra 4 sıradayız
SOYA FASULYESİ
Tohumlarında %1824 oranında yağ, %3545 oranında protein iceren ve toprağa organik madde ve azot sağlayan bir bitki olan soya fasulyesi ulkemizde hem ana urun hem de ikinci urun olarak kullanılmaktadır
Ege , Akdeniz, Guneydoğu Anadolu bolgelerinin sulanır tarım alanlarında 2 urun olarak ekilmektedir
Adana başta olmak uzere İcel, Hatay cevresinde tarımı gelişmiştir Turkiye uretiminin % 92 sini Akdeniz Bolgesi karşılar
YER FISTIĞI
Yerfıstığı tohumlarında %4560 oranında yağ, %2030 oranında protein , %18 oranında karbonhidrat, vitaminler ve madensel maddeler iceren, ozellikle yağ sanayi ve cerez yapımı başta olmak uzere, sapı kuru ot ve kabuğu da ceşitli şekillerde değerlendirilen değerli bir bitkidir
Yerfıstığının Turkiye'ye ne zaman ve nasıl girdiği kesin olarak bilinmemekle, ilk olarak Trakya ve oradan Ege, Akdeniz ve Guneydoğu Anadolu bolgelerine yayıldığı sanılmaktadır Guney bolgesinde yerfıstığının ilk ekildiği yerin Osmaniye olduğu aktarılmaktadır
Yerfıstığı baklagil bitkisi olmasından dolayı, havanın serbest azotunu toprağa bağlayarak kendinden sonra gelen bitkiye azot ve organik madde depolayan onemli bir bitkidir
Ulkemizde yerfıstığı son yıllarda yaklaşık 34000 ha alana ekilmekte ve 80000 ton urun kaldırılmaktadır Ortalama 235kgda urun alınmaktadır
Yerfıstığının 32 turu tespit edilmiş, bunların bir kısmı tek yıllık, bir kısmı cok yıllıktır Yerfıstığı ekimden 78 gun sonra cimlenmekte, 4050 gun sonra ciceklenmektedir Ciceklenmeden 60 gun sonrada ilk meyve oluşmaktadır
Akdeniz iklim şartlarında iyi yetişmektedir En fazla tarımı bu bolgede Adana cevresinde gelişmiştir(%90)
SUSAM
Susam sıcağı cok seven bir yağ bitkisidir Tropik, suptropikal ve ılıman iklim kuşağının sıcak bolgelerinde yetiştirilen susam, 90120 gunde gelişme devresini tamamlar
Susam dik buyuyen tek yılık bir bitkidir Boyu (30125 cm) ye kadar uzayabilir Govdeler uzunlamasına oluklu (karıklıdır) ve sık tuyludur Ulkemizde tarımı yapılan yağ bitkileri icerisinde onemli bir yeri olan susam, tohumlarında %5060 yağ iceren yazlık ve otsu bir bitkidir Bileşiminde ayrıca %25 protein bulunmaktadır Besleyici ozelliği ve lezzetinden dolayı insan besini olarak cok miktarda tuketilir GAP'ın devreye girmesiyle bolgemizde sulanabilir 1997 yılında GAP bolgesinde susamın ekiliş alanı 40,642 ha olup,bu uretim alanından 9,548 ton susam elde edilmiştir
Yurdumuzda başta GDoğu Anadolu Bolgesi olmak uzere Akdeniz ve Ege Bolgelerinde tarımı yapılır
KANOLA
Bitkisel yağ kaynağı olarak yağlı tohumlu bitkiler olan ayciceği, soya, pamuk ve yer fıstığı arasında uretim acısından ucuncu sıraya sahiptir Ulkemize Balkanlardan gelen gocmenler ile kolza adı ile 1960 yıllarında getirilmiş ve Trakya'da ekim alanı bulmuştur Ancak kolza urununun yağında insan sağlığına zararlı Erusik asit, kuspesinde de hayvan sağlığına zararlı Glukosinolat bulunması nedeniyle 1979 yılında ekimi yasaklanmıştır
Kolza'da erusik asit ve glukosinolat ihtiva etmeyen ceşitler araştırmalar sonucu geliştirilmiştir Bu ceşitler ilk once Kanada'da ıslah edilmesi nedeniyle kanola adı verilmiştir Ulkemizde bitkisel yağ acığını kapatmak amacıyla kanola tarımının yaygınlaşması icin calışmalar yapılmaktadır
Ulkemizde kanola tarımına tekrar son yıllarda Tekirdağ, Edirne, Kırklareli ve Samsun yorelerinde başlanmıştır, ancak ekilişi henuz 2000 ha gibi cok kucuk alanda yapılmaktadır
Kanola bitkisinde olgunlaşma aşağıdan yukarı doğrudur Hasatta bitkilerin tam olgunlaşması beklenirse alt kapsullerde catlama ve dokulmeler gorulur Erken hasatta ise ust kapsuller tam olgunlaşmadığından hasat kaybı olur
UZUM
Kışın 40ºC ye kadar dayanabilir Bundan dolayı meyveler icinde yetişme alanı en geniş olanıdır Uzum uretiminde başta Ege Bolgesi (Manisa, İzmir, Denizli ) gelir 2 GDoğu Anadolu Bolgesidir
Dunya kuru uzum uretimde 1 yiz ve ihracat yapmaktayız
ELMA
Uzumden sonra yetişme alanı en geniş olan meyvedir Butun bolgelerimizde tarımı yapılabilir Niğde, Nevşehir, Amasya, Tokat, Kastamonu, Bursa, Burdur, Isparta, Antalya onemli elma uretim merkezlerimizdir
İNCİR
Akdeniz iklim bitkisidir Kış ılıklığı ister ve yaz kuraklığı ister En fazla tarımı Ege Bolgesinde gelişmiştir (Başta Aydın gelir) Uretimin %81 i bu bolgeden karşılanır Ayrıca Akdeniz Bolgesi, G Marmara ve GDoğu Anadolu Bolgesi'nin batısı ile Karadeniz kıyılarında (Doğu Karadeniz kıyıları haric) tarımı yapılabilir Turkiye Dunya kuru incir uretiminde ilk sırada yer alır ve onemli ihracat urunumuzdur
FINDIK
Ulkemizde fındık yetiştiriciliği bakımından en uygun iklim ozelliğine sahip bolge Karadeniz kıyı bolgesidir Fındık Karadeniz Bolgesinde sahilden 60 km iceriye ve 750 m yuksekliğe kadar ekonomik olarak yetiştirilebilmektedir Yıllık ortalama sıcaklığın 1316 C olduğu yoreler fındık yetiştiriciliği icin en uygun yerlerdir Haziran ve Temmuz aylarındaki oransal nemin de %60ın altına duşmemesi gerekir
Toprak istekleri olarak fazla secici olmamakla birlikte besin maddelerince zengin, tınlıhumuslu ve derin topraklarda iyi bir gelişme gosterir
Yurdumuz uretiminin %83 unu Karadeniz bolgesi karşılar En fazla Ordu Giresun olmak uzere Karadeniz kıyılarında tarımı yapılmaktadır Ayrıca Marmara Bolgesinde Sakarya cevresinde tarımı yapılır
Turkiye dunya fındık uretiminde ve ihracatında ilk sırada yer alır (%6070)
ANTEP FISTIĞI
En iyi yetişme şartlarını GDoğu Anadolu Bolgesinde bulmuştur Başta ŞUrfa ve GAntep gelir Ayrıca Akdeniz ve Ege Bolgelerinde citlembik ağaclarının aşılanması ile de tarımı yapılabilmektedir Onemli ihracat urunumuzdur
Yurdumuzda Hangi Tarım urunleri Yetiştirilir
TARIM URUNLERİ
BUĞDAY
İlk yetişme doneminde (ilkbaharda) yağış ister Olgunlaşma ve hasat doneminde kuraklık gerekirBu ozelliğinden dolayı Karadeniz kıyılarında tarımı yapılamaz Ayrıca duşuk sıcaklılardan dolayı Doğu Anadolu Bolgesinin yuksek yerlerinde tarımı yapılamaz Bunların dışında butun bolgelerimizde tarımı yapılabilir
Buğday uretimi iklimdeki karasızlıktan dolayı bazı yıllar artarken, bazı yıllar duşer Uretimin en fazla olduğu bolgemiz İc Anadolu Bolgesidir İl olarak en fazla Konya,Ankara ve Adanadır
ARPA
Soğuğa ve sıcağa dayanıklıdır Bundan dolayı buğdayın yetişebildiği her yerde yetişir Ayrıca duşuk sıcaklıktan dolayı buğdayın yetişemediği Doğu Anadolunun yuksek yerlerinde de tarımı yapılabilir Uretim en fazla İc Anadolu Bolgesinde gercekleşir
CAVDAR
Serin yayla iklimi ister Fazla sıcaktan zarar gorurGenellikle besin maddesi ve hayvan yemi olarak kullanılır En fazla tarımı İc Anadolu Bolgesinde gelişmiştir
MISIR
Yetişme doneminde bol su ister Bundan dolayı yurdumuzda sulama imkanı olan butun her yerde tarımı yapılabilir Yağ elde edilmeye başlandıktan sonra tarımı Akdeniz Bolgesinde hızla gelişmiştir Bugun mısır uretimimizin yarısına yakını Akdeniz Bolgesinden elde edilir (Adana cevresi başta gelir) Uretimde 2 bolge Karadeniz Bolgesidir (Buğdayın yerine tarımı yapılmaktadır) Bolge halkının temel besin maddesi olduğundan ticarette değeri yoktur
NOHUT
İlk yetişme doneminde yağış ister Hasat doneminde kuraklık gerekir Yurdumuz iklim şartları genelde nohut tarımına elverişlidir En fazla tarımı İc Anadolu Bolgesinde yapılmaktadır Bu bolgemizi Ege ve Akdeniz Bolgeleri takip etmektedir
MERCİMEK
Kuraklığa dayanıklı olduğu icin en fazla tarımı G Doğu Anadolu Bolgesinde gelişmiştir Mercimek uretimimizin yarıdan fazlası bu bolgeden karşılanır (kırmızı mercimek) Uretimde ikinci bolgemiz İc Anadolu Bolgesidir(yeşil mercimek)
FASULYE
Yurdumuzda sulama imkanı olan her yerde tarımı yapılabilir Uretimde en buyuk paya sahip bolgemiz İc Anadolu'dur
TUTUN
Kırac arazilerde yetişebilir İlk yetişme doneminde su ister Daha sonra mutlaka kuraklık olmalı Butun bolgelerimizde tarımı yapılabilir Ancak kaliteli tutun yetiştirilmesi amacıyla ekim alanları devlet tarafından sınırlandırılmıştır
Uretimde 1 Ege Bolgesi'dir ( Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli ve Uşak cevresi)
PAMUK
Aluvyal toprakları sever Ayrıca yuksek sıcaklığa ihtiyac duyar Yetişme doneminde bol su, hasat doneminde kuraklık gerekir
Uretimde 1Guneydoğu Anadolu Bolgesidir(En fazla ŞUrfa Cevresi) Gap ile birlikte tarımı hızla gelişmektedir 2Ege Bolgesi (kıyıdaki butun cokuntu ovalarında), 3Akdeniz Bolgesi (başta Adana olmak uzere Hatay, İcel, Antalya Cevresi), Ayrıca Marmara Bolgesinde Balıkesir, Bursa ve Canakkale cevresi ile Doğu Anadolu Bolgesinde etrafı dağlarla cevrili cukur alanlarda tarımı yapılır(Elazığ ve Iğdır cevresi)
ŞEKER PANCARI
Yurdumuzda tarımı 1925 yılında Uşakta başlamıştır (ilk fabrika Uşakta 1926 yılında kuruldu) Bugun fabrikaların kurulduğu her yerde tarımı yapılmaktadır Belirli iklim ve toprak isteği yoktur Sulama imkanı olan her yerde tarımı yapılabilir Uretimde 1 İc Anadolu Bolgesidir
**Şpancarı tarladan sokuldukten sonra kısa bir sure sonra işlenmesi gerektiğinden tarımı fabrikalar cevresinde yapılır Ayrıca pancar kuspesi hayvan yemi olarak kullanıldığı icin buralarda besi hayvancılığı da gelişmiştir
***Kıyı bolgelerimizde tarımı yapılmaz Sebebi buralarda daha fazla gelir getiren urunlere oncelik verilmesidir
CAY
Tropikal iklim bitkisidir Bol ve duzenli yağış ister Bulutlu gun sayısı fazla olmalıdır Kışlar ılık gecmelidir Yurdumuzda en iyi yetişme şartlarını Doğu Karadeniz Bolumunde bulmuştur Bugun Rize başta olmak uzere Ordudan Gurcistan sınırına kadar olan kıyı kesimde tarımı yapılmaktadır Yurdumuzda cay tarımı Cumhuriyetin ilanından sonra başlamıştır (1924) Cay tarımının tamamı Karadeniz bolgesindedir
HAŞHAŞ
Doğu Karadeniz kıyıları haric butun bolgelerimizde tarımı yapılabilir Ancak uyuşturucu elde edildiği icin uretimi devlet kontrolundedir Bugun başta Afyon olmak uzere Kutahya, Uşak, Denizli, Burdur, Isparta, Konya cevresinde tarımı yapılır Gıda sanayisinde ve tıpta narkoz yapımında kullanılır Son yıllarda tutun bitkisine alternatif bitki olsun diye Manisa'nın kırsal kesimlerinde (Gordes, Demirci, Kula ,Selendi gibi) haşhaş tarımına musaade edilmiştir
KETEN & KENEVİR
Kenevir lifleri dokuma sanayisinde , ip ve halat yapımında kullanılır Yurdumuz uretiminin tamamına yakını Karadeniz Bolgesinden karşılanır Başta Kastamonu olmak uzere Samsun ,Amasya ve Corum cevresinde tarımı yapılır Ege Bolgesinde ise Kutahya cevresinde tarımı yapılmaktadırKenevirden uyuşturucu elde edildiğinden uretimi devlet kontrolundedir
Keten tarımının tamamı Kocaeli cevresindedir
AYCİCEĞİ
İlk yetişme doneminde su , hasat doneminde kuraklık ister Bundan dolayı Doğu Karadeniz kıyıları haric butun bolgelerimizde sulama ile tarımı yapılır Uretimde birinci olan bolgemiz Marmara Bolgesi (Ergene Bolumu)dir
ZEYTİN
Akdeniz iklim bitkisidir Ancak Akdeniz Bolgesinde tarımı fazla gelişmemiştir Daha fazla gelir getiren urunlere oncelik tanınmasından dolayı Bugun uretimde 1 Ege Bolgesi (Kıyı Ege Bolumundeki ova ve kenarlarında Manisa, Aydın, İzmir, Muğla , Denizli cevresi) 2Akdeniz Bolgesi (Antalya cevresi en fazla)
3 Marmara BolgesiGuney Marmara kıyıları (en kaliteli sofralık zeytin bu bolgeden Gemlik cevresinden elde edilir)
Ayrıca Doğu Karadenizde Coruh vadi oluğunda (Artvin) ve Gimagesturkiyedetarimurunleri5afe63e48e88dpngoğu Anadolu Bolgesinde GAntep cevresinde tarımı yapılır
Zeytinin devirli uretim ozelliğinden dolayı; uretim bir yıl fazla , bir yıl azdır
Dunya zeytin uretiminde İtalya , İspanya ve Yunanistan'dan sonra 4 sıradayız
SOYA FASULYESİ
Tohumlarında %1824 oranında yağ, %3545 oranında protein iceren ve toprağa organik madde ve azot sağlayan bir bitki olan soya fasulyesi ulkemizde hem ana urun hem de ikinci urun olarak kullanılmaktadır
Ege , Akdeniz, Guneydoğu Anadolu bolgelerinin sulanır tarım alanlarında 2 urun olarak ekilmektedir
Adana başta olmak uzere İcel, Hatay cevresinde tarımı gelişmiştir Turkiye uretiminin % 92 sini Akdeniz Bolgesi karşılar
YER FISTIĞI
Yerfıstığı tohumlarında %4560 oranında yağ, %2030 oranında protein , %18 oranında karbonhidrat, vitaminler ve madensel maddeler iceren, ozellikle yağ sanayi ve cerez yapımı başta olmak uzere, sapı kuru ot ve kabuğu da ceşitli şekillerde değerlendirilen değerli bir bitkidir
Yerfıstığının Turkiye'ye ne zaman ve nasıl girdiği kesin olarak bilinmemekle, ilk olarak Trakya ve oradan Ege, Akdeniz ve Guneydoğu Anadolu bolgelerine yayıldığı sanılmaktadır Guney bolgesinde yerfıstığının ilk ekildiği yerin Osmaniye olduğu aktarılmaktadır
Yerfıstığı baklagil bitkisi olmasından dolayı, havanın serbest azotunu toprağa bağlayarak kendinden sonra gelen bitkiye azot ve organik madde depolayan onemli bir bitkidir
Ulkemizde yerfıstığı son yıllarda yaklaşık 34000 ha alana ekilmekte ve 80000 ton urun kaldırılmaktadır Ortalama 235kgda urun alınmaktadır
Yerfıstığının 32 turu tespit edilmiş, bunların bir kısmı tek yıllık, bir kısmı cok yıllıktır Yerfıstığı ekimden 78 gun sonra cimlenmekte, 4050 gun sonra ciceklenmektedir Ciceklenmeden 60 gun sonrada ilk meyve oluşmaktadır
Akdeniz iklim şartlarında iyi yetişmektedir En fazla tarımı bu bolgede Adana cevresinde gelişmiştir(%90)
SUSAM
Susam sıcağı cok seven bir yağ bitkisidir Tropik, suptropikal ve ılıman iklim kuşağının sıcak bolgelerinde yetiştirilen susam, 90120 gunde gelişme devresini tamamlar
Susam dik buyuyen tek yılık bir bitkidir Boyu (30125 cm) ye kadar uzayabilir Govdeler uzunlamasına oluklu (karıklıdır) ve sık tuyludur Ulkemizde tarımı yapılan yağ bitkileri icerisinde onemli bir yeri olan susam, tohumlarında %5060 yağ iceren yazlık ve otsu bir bitkidir Bileşiminde ayrıca %25 protein bulunmaktadır Besleyici ozelliği ve lezzetinden dolayı insan besini olarak cok miktarda tuketilir GAP'ın devreye girmesiyle bolgemizde sulanabilir 1997 yılında GAP bolgesinde susamın ekiliş alanı 40,642 ha olup,bu uretim alanından 9,548 ton susam elde edilmiştir
Yurdumuzda başta GDoğu Anadolu Bolgesi olmak uzere Akdeniz ve Ege Bolgelerinde tarımı yapılır
KANOLA
Bitkisel yağ kaynağı olarak yağlı tohumlu bitkiler olan ayciceği, soya, pamuk ve yer fıstığı arasında uretim acısından ucuncu sıraya sahiptir Ulkemize Balkanlardan gelen gocmenler ile kolza adı ile 1960 yıllarında getirilmiş ve Trakya'da ekim alanı bulmuştur Ancak kolza urununun yağında insan sağlığına zararlı Erusik asit, kuspesinde de hayvan sağlığına zararlı Glukosinolat bulunması nedeniyle 1979 yılında ekimi yasaklanmıştır
Kolza'da erusik asit ve glukosinolat ihtiva etmeyen ceşitler araştırmalar sonucu geliştirilmiştir Bu ceşitler ilk once Kanada'da ıslah edilmesi nedeniyle kanola adı verilmiştir Ulkemizde bitkisel yağ acığını kapatmak amacıyla kanola tarımının yaygınlaşması icin calışmalar yapılmaktadır
Ulkemizde kanola tarımına tekrar son yıllarda Tekirdağ, Edirne, Kırklareli ve Samsun yorelerinde başlanmıştır, ancak ekilişi henuz 2000 ha gibi cok kucuk alanda yapılmaktadır
Kanola bitkisinde olgunlaşma aşağıdan yukarı doğrudur Hasatta bitkilerin tam olgunlaşması beklenirse alt kapsullerde catlama ve dokulmeler gorulur Erken hasatta ise ust kapsuller tam olgunlaşmadığından hasat kaybı olur
UZUM
Kışın 40ºC ye kadar dayanabilir Bundan dolayı meyveler icinde yetişme alanı en geniş olanıdır Uzum uretiminde başta Ege Bolgesi (Manisa, İzmir, Denizli ) gelir 2 GDoğu Anadolu Bolgesidir
Dunya kuru uzum uretimde 1 yiz ve ihracat yapmaktayız
ELMA
Uzumden sonra yetişme alanı en geniş olan meyvedir Butun bolgelerimizde tarımı yapılabilir Niğde, Nevşehir, Amasya, Tokat, Kastamonu, Bursa, Burdur, Isparta, Antalya onemli elma uretim merkezlerimizdir
İNCİR
Akdeniz iklim bitkisidir Kış ılıklığı ister ve yaz kuraklığı ister En fazla tarımı Ege Bolgesinde gelişmiştir (Başta Aydın gelir) Uretimin %81 i bu bolgeden karşılanır Ayrıca Akdeniz Bolgesi, G Marmara ve GDoğu Anadolu Bolgesi'nin batısı ile Karadeniz kıyılarında (Doğu Karadeniz kıyıları haric) tarımı yapılabilir Turkiye Dunya kuru incir uretiminde ilk sırada yer alır ve onemli ihracat urunumuzdur
FINDIK
Ulkemizde fındık yetiştiriciliği bakımından en uygun iklim ozelliğine sahip bolge Karadeniz kıyı bolgesidir Fındık Karadeniz Bolgesinde sahilden 60 km iceriye ve 750 m yuksekliğe kadar ekonomik olarak yetiştirilebilmektedir Yıllık ortalama sıcaklığın 1316 C olduğu yoreler fındık yetiştiriciliği icin en uygun yerlerdir Haziran ve Temmuz aylarındaki oransal nemin de %60ın altına duşmemesi gerekir
Toprak istekleri olarak fazla secici olmamakla birlikte besin maddelerince zengin, tınlıhumuslu ve derin topraklarda iyi bir gelişme gosterir
Yurdumuz uretiminin %83 unu Karadeniz bolgesi karşılar En fazla Ordu Giresun olmak uzere Karadeniz kıyılarında tarımı yapılmaktadır Ayrıca Marmara Bolgesinde Sakarya cevresinde tarımı yapılır
Turkiye dunya fındık uretiminde ve ihracatında ilk sırada yer alır (%6070)
ANTEP FISTIĞI
En iyi yetişme şartlarını GDoğu Anadolu Bolgesinde bulmuştur Başta ŞUrfa ve GAntep gelir Ayrıca Akdeniz ve Ege Bolgelerinde citlembik ağaclarının aşılanması ile de tarımı yapılabilmektedir Onemli ihracat urunumuzdur