Türkiye'ye Özgü Hayvanlar,Türkiye'ye özgü hayvan türleri hangilerdir ? ,Türkiyeye özgü hayvan türleri nelerdir,Türkiyedeki endemik hayvan türleri
Ülkemize Özgü HayvanLar
Ülkemize özgü bir fazla hayvan ırkı bulunmakta ancak bunların böylece çoğu gereken ilgiyi görmemektedir Bu yüzden bazı ırklar gitgide melezleşmekte ve ahali özelliklerini kaybetmektedir
KEDİ IRKLARI:
Ankara Kedisi
Ankara ’dan köken bölge bu kediler yurtdışında angora ismiyle de tanınır Uzun tüylü kedilerin atası olarak kabul edilirler
Sahiplerine ve evlerine bağlı olan ankara kedileri zeki meraklı ve cana yakındırlar İnsanlarla iyi anlaşırlar Oyun oynamayı ve araştırma yapmayı çok severler
Tüy rengi beyaz kahverengi ve sarıdır Gözleri mavi yeşil ve sarıdır Kafaları orta büyüklükte dik ve sırık kısımları tüylüdür Tüyleri uzun ve yumuşaktır Kuyrukları da uzun tüylü ve kabarıktır Yürürken kuyruklarını yatay şekilde sırt hizasında tutarlar Bu hareket tipik halk özellikleridir
Van Kedisi
Van yöresine özgü bu kediler türkiye ’de olduğu değin dünyada da alaka görmektedir Ancak bilinçsizce melezleştirilmeleri nedeniyle son yıllarda nesli tükenme tehlikesi altındadır
Cana yakınoyuncu ve çok zeki kedilerdir Diğer bir garip özelliği de suyu sevmesidir Suyla oynar Hatta yüzebilir
Van kedisi uzun olmayan üçgen biçiminde bir kafa yapısına sahiptir Elmacık kemikleri de çıkıktır Boynu kısa ve kalındır Kulakları geniştir Burnu ve patileri pembedir Tüyleri uzun vucüdu iri kemikli ve kaslıdır Tüy rengi beyazdır Fakat baş ve kuyrukta sarı lekeler görülür Van kedisi erkekte 35 kg civarındadır
KÖPEK IRKLARI:
Akbaş
Akbaş kuvvetli bir koruma içgüdüsüne sahip olan koruma ve çoban köpeğidir Sürüyü güdmekten fazla korumakta görev alır Zeki ve ağırbaşlı yapısından dolayı kolay eğitilebilir Lakin düşmanının karşısında saldırgansüratli ve çeviktir
Morfolojik özellikleri:
Tüyleri çift katlıdıruzun tüylerin yanında kısa ve daha sık olan tüyler bulunur Renk beyazdır Kulak ve sırtta krem renk görülebilir Burun ucu ve dudaklar kahverengi yada siyahtır Tırnaklar kahverengi veya beyazdır Gözler kahverengi kuyruk uzun kulaklar üçgen biçiminde sarkıktır Başı vücuduyla orantılı kocaman ve basık boyun orta uzunluktadır Burun ince ve uzun üstteki kısmı düzdür Üstteki dudak sarkıktır Göğüs geniş kaslı ve derindir Karın içe çekiktir Kalça ve bel bakımlı vücut uzundur Dikkatli beklerken kuyruğu kalça üzerinde kıvrılarak daire şeklini alır
Cidago yüksekliği: Erkeklerde 7080 cm dişilerde 6575 cm ’dir
Ergin canlı önem: Erkeklerde 4060 kg dişilerde 3545 kg ’dır
Sıradan hayat süresi: 12 sene
Gelişimini bitirme yaşı: 15 ay
Kangal
Kangallar dünyada büyük ilgi görebilen bir ırktır Bu köpekler için dernekler resmileşmiş yarışmalar düzenlenmiştir Fakat kendi ülkesinde daha eksik ilgi görmektedir
Akıllı cesur ve çevik olan kangallar aynı zamanda da inatçı olmaları sebebiyle eğitimde zorluk çıkarabilirler Oysa sahiplerine fazla bağlıdırlar Ve çok iyi koruma köpeğidirler
Ağızburun yapısı kısa küt çene kuvvetlidir Dudakları sarkıktır Göz kulak ağız etrafı ve burun üstüne değin siyahtır Gözler minik ve kahverengidir Kulaklar orta büyüklükteüçgen ve sarkıktır Boyun orta büyüklükte vücut ise kare şeklindedir Göğüs derin karın içe çekiktir Bacaklar uzun ön bacakları arkaya tarafından daha güçlüdür Ceset rengi bozdur Ergin canlı tartı : Erkeklerde 5060kg dişilerde 4555 kg
Türk Tazısı
Yerli av köpekleri Türkiye ’de tazı veya Türk tazısı olarak adlandırılır Görme yetisiyle avlanan bu ahali gazehound ya da greyhound ailesindendir Atalarının St Hurbert tazıları olduğu düşünülmektedir İpeksi postu saluki ’ye(iran tazısı) benzer Gözlerinin ön planda olmasıyla salukiden ayrılır İyi bir bakımla salukiden daha büyük olabilir Alacalı tazı bu ırkın temsilcilerindendir O Türk tazısının herzamanki örneğidir Dağıtılmış tüy renklerine sahiptir
Türk tazısının coğrafi sınırları yoktur Yani bölgesel bir halk değildir Türkiye ’nin herhangi bir kırsal bölümünde bulunabilir Genel Olarak sahipsiz kırsal bölgelerde başıboş dolaşırlar ve kontrolsüz ürerler Bu yüzden birbirlerinden farklı şekil ve renklere sahiptirler beyaz kahverengi krem sarımtırak kahverengi olabilir Başıboş dolaşan tazılar öteki banal sokak köpekleri gibi görünürler
Çatal Burun
Çatalburun Tarsus ’ta yetiştirilen bir av köpeği ırkıdır Rengi siyah kahverengibeyaz yada yalnızca kahverengidir Gözler bal rengikahverengi veya siyah burun ise siyahten rengi
Kars Köpeği
burunları uzundur Vücutları uzun ve zariftir Kulakları uzun bir gözünün mavi diğerinin sarı olmasıyla ünlüdür Ama her iki gözü de aynı renkte olabilir Ergin canlı ağırlığı dişide 3 kg gri kahverengidir siyah
Kars köpeği Türkiye ’nin kuzey doğusuna özgü temel işlevi sürü gözetmek olan kafkas dağ köpeklerine benzerlikler gösteren zinde iyi bir beden konformasyonuna sahip dikkatli geveze saldırganlığı olmayan bir guard köpeğidir
Bu köpeklerin mesken alanı Kars Artvin Ardahan Ağrı ve Iğdır ovalarıdır Bu yöreler bununla birlikte Ermenistan ve Gürcistan ’a komşudurlar Kars köpeğinin bu yörede bulunan yerli köpeklerle Caucasian Ovcharka(kafkas dağ köpeği) ırkının melezlenmesi sonunda ortaya çıktığı varsayılmaktadır
Genel Görünüş: kars köpekleri güçlü iyi adale yapısına sahip atletik vücut yüksekliği ile uzunluğu simetrik kare görünümlü beden yapısına sahiptir Kafaları geniş ve ayı kafasına benzer
Zirve: Ergin erkeklerde 6371 cm Ergin dişilerde 6068 cm
Beden büyüklüğü: Önem iyi adaleli kuvvetli bir görüş verecek biçimde karoser büyüklüğü ile orantılıdır
Post: Dış koruma kılları ile daha alçak post tabakasından oluşan çift kat şeklindedir Genelde uzun kıllardan oluşur Diğer kıllar uzun boyun bölgesindeki kıllar ise yele görünümündedir Kuyruk kılları gür ve dağınıktır
Renk: Tüm renkler ve renk kombinasyonları mevcuttur Genelde kahverengi siyah krem gri görülür
Cisim: Sırt geniş düz ve adaleli Bel kısa geniş ve hafif kavislidir Ön ayaklar dikey ve kaslı arkadaki ayaklar tepede olan ve birbirne paraleldir
Kuyruk: Bol kıllı uzun ve genel olarak ayaklara değin uzanır Sakinken ucu kıvrımlı ve aşağıda
Hareket: Özgür arkadaki çeyrekten yönlendirilen kısa adımlarla hareket ederler
BEYGIR IRKLARI:
Anadolu tipi
Anadolu beygir tipleri minik ve yerden yapılıdırlar Baş orta büyüklükte alın geniş bel kısa ve kuvvetlidir Boyun orta uzunlukta göğüs geniş ve derindircidago yüksekliği 130140 cm
Anadolunun şartlarına çok iyi adapte olduğu için türk çiftçileri göre kullanılmaktadırlar
Uzun plato tipi
Bu beygir tipi Sivas ’la Malatya illeri aralarında yer alan Uzun Plato ’dan köken aldığı için bu ismi almıştır Uzun yayla atlarının ataları Rusya ’dan gelen göçmenlerin beraberinde getirdikleri çerkez atlarıdır Günümüzde bu atların sayısı epeyce azalmıştır
Anadolu tipine tarafından daha yüksek ve daha ağır bir cüsseye sahiptir Baş iri burun koç görünümündedir Omuzlarının dik olması sebebiyle yavaş yürürler Dar göğüslülük ve sarkık karınlılık sık sık görülür
Çukurova tipi
Çukurova tipi atlar bir taraftan uzunyayla atının bir de da arap atının genotipini taşırlar Uzunyayla genotipini taşıyanların başı büyük ve burnu koç görünümündedir Cidago yüksekliği 140 cm yada daha fazladır Arap atı genotipini taşıyanlarda ise cidago yüksekliği 130 cm civarındadır Baş minik ve kibar profil düzdür
Midilli alarm durumunda sırtta dairesel oluşturacak biçimde yüksek tutuşludur
Bu atlar poni grubundandır Poniler çok ufak yapılı 110120 cm cidago yüksekliğine sahip hayvanlardır
Türkiye ’de daha fazla Ege Bölgesinde sahillerde ve adalarda yetiştirilirler Ponilerin minik olanları spor ve zevk amaçlı yetiştirilirken daha büyük yapılı olanları hafif binek ve yük hayvanı olarak kullanılırlar Bu atlar ufak yapılı olmalarına karşın kötü bakım ve beslenmeye karşısında dayanıklı hayvanlardır
Malakan Atları
Bu atların ataları Rusya ’dan Kars ’a gelen göçmenlerin beraberlerinde getirdikleri atlardır Cüsseleri kocaman gövde geniş ve derindir İyi bir meslek hayvanıdır
Canik Atları
Bu atların kökeni de Rusya ’ya dayanmaktadır Samsun ve Çarşamba yöresinde yetiştirilmiştir Baş orta büyüklükte profil düz boyun kısa ve bacaklar kuvvetlidir Asabi mizaçları ve çevik hareket kabiliyetleriyle öteki yerli at ırklarından ayrılırlar
HOROZ IRKLARI:
Denizli Horozu
Ötüşüyle meşhur bu ırkın en garip özelliği nefesi kesilinceye değin ötüp ara sıra de bu sırada baygınlık geçirerek sırt üstü yere düşmesidir Ötüş süresi 2530 saniye kadardır Bu zaman ötüşün başlamasından itibaren ağzının açık kaldığı süreye kadar hesaplanır
Bacakları koyu gri veya mor ibik balta ibik biçiminde kulakçık kırmızı veya siyah benekli beyaz gözleri siyah ve sürmelidir Canlı yük 335 kg ’dır
Denizli horozları çeşitli özelliklerine göre sınıflandırılabilir Renklerine göre: Al siyah kınalı pamukkır kürklü Vücut yapılarına göre yüksek boyun sülün küpeli İbik şekillerine kadar geniş ibik kuytu ibik Ses tonuna kadar ise ince davudi kalın ses diye ayrılır
Gerze Horuzu
Gerze horozu Sinop ’a ait bir ırktır Renkleri siyahtır İbikleri kırmızı çatallı ve boynuz gibidirGagası incik oynak cilt ve pulları siyah; beden derisi kulak lobları beyazdır Bacak ve mahmuzlarının uzundur Bu yüzden yemini çökerek yer Bu da onu öteki ırklardan ayıran bir özelliktir
TAVŞAN IRKI:
Ankara Tavşanı
Ankara tavşanı, öteki adıyla Angora tavşanı uzun ve yumuşak tüyleriyle tanınır Ankara keçisiAnkara ilinden tüm Dünya'ya yayılmışlardır 1700'lü yıllarda Avrupa'da Fransız yüksek tabakasının istek ettiği en popüler evcil hayvan olmuşlardır 1900'lü yılların başında ise Amerika'da tanınmaya başlanmışlardır Çoğu varyetesi türetilmiştir Fransız, Alman, Dev, İngiliz, Satin, Çin, İsveç, Finli türleri gibi Yalnız yerel Amerikan tavşan besleyicileri klubünün (ARBA) kategorize ettiği İngiliz, Fransız, Dev ve Satin türleridir
Angora tavşanı da denilen bu ırk yününden iplik elde edilen tek tavşandır Yünü uzun ince aydınlık ve dokunmaya elverişlidir Dünyada ankara tavşanı yetiştiriciliği ülkemizdekinden daha yaygındır
Ceset ağırlığına ast olarak Ankara tavşanından yılda elde edilen yün miktarı koyunun l kg canlı ağırlığına karşılık alınabilen yünün takriben 4 katı kadardır Bu yünün lifleri akıcı ve ipeksi bir yapıya sahiptir Genelde % 1020 oranında kuzu yünü veya sentetik liflere karıştınIarak farklı alanlara yönlendirilmiş giysilerin yapımında kullanılır Boyasız saf Ankara yünü adaleli elektromanyetik etkisi dolayısıyla romatizma artrit gibi hastalıklara karşı terapik giysilerin üretiminde de kullanılmaktadır
KEÇİ IRKI:
Tiftik Keçisi
Orta asyadan anadoluya göç sırasında getirilmiş bir ırktır Daha çok Ankarada bulunduğu için ankara keçisi olarak adlandırılır Ceset örtüsü gümüş renginde ince uzun parlak tiftiklidir Büyük boynuzları ince ve kısa kuyrukları vardır
Tiftik gümüş beyazı rengi parlaklığı uzunluğu esnek olması nem çekmesi ısıya dayanıklılığı iyi boya alması ve diğer dokuma elyafı ile karışabilmesi gibi özelliklerinden dolayı tekstil sanayiince seçim edilmektedir
Anadolu Yaban Koyunu (Ovis gmelini anatolica)
Elli yıl öncesine dek İç Anadolu`nun batı (Sivrihisar, Nallıhan, Emir Dağları) ve güney (Karaman civarı, Bolkar Dağları) sınırlarında, orta yükseklikteki dağlarda yaşamış Anadolu Yaban Koyunu, evcil koyunların atası olmasına karşın, onlara hiç benzemez Fazla kibar ve çevik bir hayvandır
Yazın sarımsı kahverengi olan postu kışın koyulaşır, bacak bileklerindeki ve sağrısındaki (beli ile kuyruğu arasındaki kaplı ve yuvarlakça kısmında) beyaz lekeler belirginleşir Erkeklerin iki yan olarak açılan ve yaşlandıkça uzayan boynuzları vardır Dişiler boynuzsuzdur ve diğer akrabaların bu şekilde ayrılırlar Erkeklerinin 4574kg, dişilerininse 3550kg ağırlıkta olduğu bu hayvanların boyları 105140cm`dir
Anadolu Yaban Koyunu`nun tipik yaşama ortamı, bozkırla ormanın birbirine yaklaştığı, kurak ve yumuşak hatlı tepelerdir Otlar, baklagiller ve yer altından kazarak çıkardıkları yumrularla beslenirler Düşmanlarını fazla uzakta görüp tez kaçabilirler
Yaban koyunları 15 yaşına dek yaşayabilir Erkekler 45 yaşından daha sonra, dişiler iki yaşından sonradan ürerler Dişiler gençken tek, yaşlanınca ikiz kuzu doğururlar Yaşlı erkekler kızışma mevsimi açık havada, öteki bireylerden ayrı ayrı gevşek sürüler oluştururlar
Dünyanın en eski uygarlıklarından ve belki de ilk kenti olan Çatalhöyük, Hodulbaba Dağı`ndan yalnızca 100km uzaklıkta Hayvanların evcilleştirilmesinde önemli rol oynadıklarına inanılan Anadolu`nun bu eski halkı, belki Andolu Yaban Koyunu`nu da ilk evcilleştiren insanlardı Değişik ülkelerden birçok araştırmacı, şu sıralarda kazıbilimsel ve genetik çalışmalarla gerçeği aydınlatmaya çabalıyorlar
1966`da koruma altına alınınca, Anadolu yaban koyunlarının sayıları çabuk artmış; bugün 700`ü aşkın oldukları varsayım ediliyor Yörede evcil koyunların çokça otlatılması ve çoban köpeklerinin yaban koyunu kuzularını öldürmeler en manâlı azalma etkenleri Bunu önlemek için 1989 yılında, takriben 5000 hektarlık bir alan elektrikli tel örgüyle çevrilmiş ve kışın kuru ot ile desteklenmiş
Lokal olarak ceranveya cerenolarak da adlandırılan Anadolu yaban koyununun dünya üzerindeki toplam bireylerinin %90`ı acilen Milli Parklar ve AvYaban Hayatı *
Ülkemize Özgü HayvanLar
Ülkemize özgü bir fazla hayvan ırkı bulunmakta ancak bunların böylece çoğu gereken ilgiyi görmemektedir Bu yüzden bazı ırklar gitgide melezleşmekte ve ahali özelliklerini kaybetmektedir
KEDİ IRKLARI:
Ankara Kedisi
Ankara ’dan köken bölge bu kediler yurtdışında angora ismiyle de tanınır Uzun tüylü kedilerin atası olarak kabul edilirler
Sahiplerine ve evlerine bağlı olan ankara kedileri zeki meraklı ve cana yakındırlar İnsanlarla iyi anlaşırlar Oyun oynamayı ve araştırma yapmayı çok severler
Tüy rengi beyaz kahverengi ve sarıdır Gözleri mavi yeşil ve sarıdır Kafaları orta büyüklükte dik ve sırık kısımları tüylüdür Tüyleri uzun ve yumuşaktır Kuyrukları da uzun tüylü ve kabarıktır Yürürken kuyruklarını yatay şekilde sırt hizasında tutarlar Bu hareket tipik halk özellikleridir
Van Kedisi
Van yöresine özgü bu kediler türkiye ’de olduğu değin dünyada da alaka görmektedir Ancak bilinçsizce melezleştirilmeleri nedeniyle son yıllarda nesli tükenme tehlikesi altındadır
Cana yakınoyuncu ve çok zeki kedilerdir Diğer bir garip özelliği de suyu sevmesidir Suyla oynar Hatta yüzebilir
Van kedisi uzun olmayan üçgen biçiminde bir kafa yapısına sahiptir Elmacık kemikleri de çıkıktır Boynu kısa ve kalındır Kulakları geniştir Burnu ve patileri pembedir Tüyleri uzun vucüdu iri kemikli ve kaslıdır Tüy rengi beyazdır Fakat baş ve kuyrukta sarı lekeler görülür Van kedisi erkekte 35 kg civarındadır
KÖPEK IRKLARI:
Akbaş
Akbaş kuvvetli bir koruma içgüdüsüne sahip olan koruma ve çoban köpeğidir Sürüyü güdmekten fazla korumakta görev alır Zeki ve ağırbaşlı yapısından dolayı kolay eğitilebilir Lakin düşmanının karşısında saldırgansüratli ve çeviktir
Morfolojik özellikleri:
Tüyleri çift katlıdıruzun tüylerin yanında kısa ve daha sık olan tüyler bulunur Renk beyazdır Kulak ve sırtta krem renk görülebilir Burun ucu ve dudaklar kahverengi yada siyahtır Tırnaklar kahverengi veya beyazdır Gözler kahverengi kuyruk uzun kulaklar üçgen biçiminde sarkıktır Başı vücuduyla orantılı kocaman ve basık boyun orta uzunluktadır Burun ince ve uzun üstteki kısmı düzdür Üstteki dudak sarkıktır Göğüs geniş kaslı ve derindir Karın içe çekiktir Kalça ve bel bakımlı vücut uzundur Dikkatli beklerken kuyruğu kalça üzerinde kıvrılarak daire şeklini alır
Cidago yüksekliği: Erkeklerde 7080 cm dişilerde 6575 cm ’dir
Ergin canlı önem: Erkeklerde 4060 kg dişilerde 3545 kg ’dır
Sıradan hayat süresi: 12 sene
Gelişimini bitirme yaşı: 15 ay
Kangal
Kangallar dünyada büyük ilgi görebilen bir ırktır Bu köpekler için dernekler resmileşmiş yarışmalar düzenlenmiştir Fakat kendi ülkesinde daha eksik ilgi görmektedir
Akıllı cesur ve çevik olan kangallar aynı zamanda da inatçı olmaları sebebiyle eğitimde zorluk çıkarabilirler Oysa sahiplerine fazla bağlıdırlar Ve çok iyi koruma köpeğidirler
Ağızburun yapısı kısa küt çene kuvvetlidir Dudakları sarkıktır Göz kulak ağız etrafı ve burun üstüne değin siyahtır Gözler minik ve kahverengidir Kulaklar orta büyüklükteüçgen ve sarkıktır Boyun orta büyüklükte vücut ise kare şeklindedir Göğüs derin karın içe çekiktir Bacaklar uzun ön bacakları arkaya tarafından daha güçlüdür Ceset rengi bozdur Ergin canlı tartı : Erkeklerde 5060kg dişilerde 4555 kg
Türk Tazısı
Yerli av köpekleri Türkiye ’de tazı veya Türk tazısı olarak adlandırılır Görme yetisiyle avlanan bu ahali gazehound ya da greyhound ailesindendir Atalarının St Hurbert tazıları olduğu düşünülmektedir İpeksi postu saluki ’ye(iran tazısı) benzer Gözlerinin ön planda olmasıyla salukiden ayrılır İyi bir bakımla salukiden daha büyük olabilir Alacalı tazı bu ırkın temsilcilerindendir O Türk tazısının herzamanki örneğidir Dağıtılmış tüy renklerine sahiptir
Türk tazısının coğrafi sınırları yoktur Yani bölgesel bir halk değildir Türkiye ’nin herhangi bir kırsal bölümünde bulunabilir Genel Olarak sahipsiz kırsal bölgelerde başıboş dolaşırlar ve kontrolsüz ürerler Bu yüzden birbirlerinden farklı şekil ve renklere sahiptirler beyaz kahverengi krem sarımtırak kahverengi olabilir Başıboş dolaşan tazılar öteki banal sokak köpekleri gibi görünürler
Çatal Burun
Çatalburun Tarsus ’ta yetiştirilen bir av köpeği ırkıdır Rengi siyah kahverengibeyaz yada yalnızca kahverengidir Gözler bal rengikahverengi veya siyah burun ise siyahten rengi
Kars Köpeği
burunları uzundur Vücutları uzun ve zariftir Kulakları uzun bir gözünün mavi diğerinin sarı olmasıyla ünlüdür Ama her iki gözü de aynı renkte olabilir Ergin canlı ağırlığı dişide 3 kg gri kahverengidir siyah
Kars köpeği Türkiye ’nin kuzey doğusuna özgü temel işlevi sürü gözetmek olan kafkas dağ köpeklerine benzerlikler gösteren zinde iyi bir beden konformasyonuna sahip dikkatli geveze saldırganlığı olmayan bir guard köpeğidir
Bu köpeklerin mesken alanı Kars Artvin Ardahan Ağrı ve Iğdır ovalarıdır Bu yöreler bununla birlikte Ermenistan ve Gürcistan ’a komşudurlar Kars köpeğinin bu yörede bulunan yerli köpeklerle Caucasian Ovcharka(kafkas dağ köpeği) ırkının melezlenmesi sonunda ortaya çıktığı varsayılmaktadır
Genel Görünüş: kars köpekleri güçlü iyi adale yapısına sahip atletik vücut yüksekliği ile uzunluğu simetrik kare görünümlü beden yapısına sahiptir Kafaları geniş ve ayı kafasına benzer
Zirve: Ergin erkeklerde 6371 cm Ergin dişilerde 6068 cm
Beden büyüklüğü: Önem iyi adaleli kuvvetli bir görüş verecek biçimde karoser büyüklüğü ile orantılıdır
Post: Dış koruma kılları ile daha alçak post tabakasından oluşan çift kat şeklindedir Genelde uzun kıllardan oluşur Diğer kıllar uzun boyun bölgesindeki kıllar ise yele görünümündedir Kuyruk kılları gür ve dağınıktır
Renk: Tüm renkler ve renk kombinasyonları mevcuttur Genelde kahverengi siyah krem gri görülür
Cisim: Sırt geniş düz ve adaleli Bel kısa geniş ve hafif kavislidir Ön ayaklar dikey ve kaslı arkadaki ayaklar tepede olan ve birbirne paraleldir
Kuyruk: Bol kıllı uzun ve genel olarak ayaklara değin uzanır Sakinken ucu kıvrımlı ve aşağıda
Hareket: Özgür arkadaki çeyrekten yönlendirilen kısa adımlarla hareket ederler
BEYGIR IRKLARI:
Anadolu tipi
Anadolu beygir tipleri minik ve yerden yapılıdırlar Baş orta büyüklükte alın geniş bel kısa ve kuvvetlidir Boyun orta uzunlukta göğüs geniş ve derindircidago yüksekliği 130140 cm
Anadolunun şartlarına çok iyi adapte olduğu için türk çiftçileri göre kullanılmaktadırlar
Uzun plato tipi
Bu beygir tipi Sivas ’la Malatya illeri aralarında yer alan Uzun Plato ’dan köken aldığı için bu ismi almıştır Uzun yayla atlarının ataları Rusya ’dan gelen göçmenlerin beraberinde getirdikleri çerkez atlarıdır Günümüzde bu atların sayısı epeyce azalmıştır
Anadolu tipine tarafından daha yüksek ve daha ağır bir cüsseye sahiptir Baş iri burun koç görünümündedir Omuzlarının dik olması sebebiyle yavaş yürürler Dar göğüslülük ve sarkık karınlılık sık sık görülür
Çukurova tipi
Çukurova tipi atlar bir taraftan uzunyayla atının bir de da arap atının genotipini taşırlar Uzunyayla genotipini taşıyanların başı büyük ve burnu koç görünümündedir Cidago yüksekliği 140 cm yada daha fazladır Arap atı genotipini taşıyanlarda ise cidago yüksekliği 130 cm civarındadır Baş minik ve kibar profil düzdür
Midilli alarm durumunda sırtta dairesel oluşturacak biçimde yüksek tutuşludur
Bu atlar poni grubundandır Poniler çok ufak yapılı 110120 cm cidago yüksekliğine sahip hayvanlardır
Türkiye ’de daha fazla Ege Bölgesinde sahillerde ve adalarda yetiştirilirler Ponilerin minik olanları spor ve zevk amaçlı yetiştirilirken daha büyük yapılı olanları hafif binek ve yük hayvanı olarak kullanılırlar Bu atlar ufak yapılı olmalarına karşın kötü bakım ve beslenmeye karşısında dayanıklı hayvanlardır
Malakan Atları
Bu atların ataları Rusya ’dan Kars ’a gelen göçmenlerin beraberlerinde getirdikleri atlardır Cüsseleri kocaman gövde geniş ve derindir İyi bir meslek hayvanıdır
Canik Atları
Bu atların kökeni de Rusya ’ya dayanmaktadır Samsun ve Çarşamba yöresinde yetiştirilmiştir Baş orta büyüklükte profil düz boyun kısa ve bacaklar kuvvetlidir Asabi mizaçları ve çevik hareket kabiliyetleriyle öteki yerli at ırklarından ayrılırlar
HOROZ IRKLARI:
Denizli Horozu
Ötüşüyle meşhur bu ırkın en garip özelliği nefesi kesilinceye değin ötüp ara sıra de bu sırada baygınlık geçirerek sırt üstü yere düşmesidir Ötüş süresi 2530 saniye kadardır Bu zaman ötüşün başlamasından itibaren ağzının açık kaldığı süreye kadar hesaplanır
Bacakları koyu gri veya mor ibik balta ibik biçiminde kulakçık kırmızı veya siyah benekli beyaz gözleri siyah ve sürmelidir Canlı yük 335 kg ’dır
Denizli horozları çeşitli özelliklerine göre sınıflandırılabilir Renklerine göre: Al siyah kınalı pamukkır kürklü Vücut yapılarına göre yüksek boyun sülün küpeli İbik şekillerine kadar geniş ibik kuytu ibik Ses tonuna kadar ise ince davudi kalın ses diye ayrılır
Gerze Horuzu
Gerze horozu Sinop ’a ait bir ırktır Renkleri siyahtır İbikleri kırmızı çatallı ve boynuz gibidirGagası incik oynak cilt ve pulları siyah; beden derisi kulak lobları beyazdır Bacak ve mahmuzlarının uzundur Bu yüzden yemini çökerek yer Bu da onu öteki ırklardan ayıran bir özelliktir
TAVŞAN IRKI:
Ankara Tavşanı
Ankara tavşanı, öteki adıyla Angora tavşanı uzun ve yumuşak tüyleriyle tanınır Ankara keçisiAnkara ilinden tüm Dünya'ya yayılmışlardır 1700'lü yıllarda Avrupa'da Fransız yüksek tabakasının istek ettiği en popüler evcil hayvan olmuşlardır 1900'lü yılların başında ise Amerika'da tanınmaya başlanmışlardır Çoğu varyetesi türetilmiştir Fransız, Alman, Dev, İngiliz, Satin, Çin, İsveç, Finli türleri gibi Yalnız yerel Amerikan tavşan besleyicileri klubünün (ARBA) kategorize ettiği İngiliz, Fransız, Dev ve Satin türleridir
Angora tavşanı da denilen bu ırk yününden iplik elde edilen tek tavşandır Yünü uzun ince aydınlık ve dokunmaya elverişlidir Dünyada ankara tavşanı yetiştiriciliği ülkemizdekinden daha yaygındır
Ceset ağırlığına ast olarak Ankara tavşanından yılda elde edilen yün miktarı koyunun l kg canlı ağırlığına karşılık alınabilen yünün takriben 4 katı kadardır Bu yünün lifleri akıcı ve ipeksi bir yapıya sahiptir Genelde % 1020 oranında kuzu yünü veya sentetik liflere karıştınIarak farklı alanlara yönlendirilmiş giysilerin yapımında kullanılır Boyasız saf Ankara yünü adaleli elektromanyetik etkisi dolayısıyla romatizma artrit gibi hastalıklara karşı terapik giysilerin üretiminde de kullanılmaktadır
KEÇİ IRKI:
Tiftik Keçisi
Orta asyadan anadoluya göç sırasında getirilmiş bir ırktır Daha çok Ankarada bulunduğu için ankara keçisi olarak adlandırılır Ceset örtüsü gümüş renginde ince uzun parlak tiftiklidir Büyük boynuzları ince ve kısa kuyrukları vardır
Tiftik gümüş beyazı rengi parlaklığı uzunluğu esnek olması nem çekmesi ısıya dayanıklılığı iyi boya alması ve diğer dokuma elyafı ile karışabilmesi gibi özelliklerinden dolayı tekstil sanayiince seçim edilmektedir
Anadolu Yaban Koyunu (Ovis gmelini anatolica)
Elli yıl öncesine dek İç Anadolu`nun batı (Sivrihisar, Nallıhan, Emir Dağları) ve güney (Karaman civarı, Bolkar Dağları) sınırlarında, orta yükseklikteki dağlarda yaşamış Anadolu Yaban Koyunu, evcil koyunların atası olmasına karşın, onlara hiç benzemez Fazla kibar ve çevik bir hayvandır
Yazın sarımsı kahverengi olan postu kışın koyulaşır, bacak bileklerindeki ve sağrısındaki (beli ile kuyruğu arasındaki kaplı ve yuvarlakça kısmında) beyaz lekeler belirginleşir Erkeklerin iki yan olarak açılan ve yaşlandıkça uzayan boynuzları vardır Dişiler boynuzsuzdur ve diğer akrabaların bu şekilde ayrılırlar Erkeklerinin 4574kg, dişilerininse 3550kg ağırlıkta olduğu bu hayvanların boyları 105140cm`dir
Anadolu Yaban Koyunu`nun tipik yaşama ortamı, bozkırla ormanın birbirine yaklaştığı, kurak ve yumuşak hatlı tepelerdir Otlar, baklagiller ve yer altından kazarak çıkardıkları yumrularla beslenirler Düşmanlarını fazla uzakta görüp tez kaçabilirler
Yaban koyunları 15 yaşına dek yaşayabilir Erkekler 45 yaşından daha sonra, dişiler iki yaşından sonradan ürerler Dişiler gençken tek, yaşlanınca ikiz kuzu doğururlar Yaşlı erkekler kızışma mevsimi açık havada, öteki bireylerden ayrı ayrı gevşek sürüler oluştururlar
Dünyanın en eski uygarlıklarından ve belki de ilk kenti olan Çatalhöyük, Hodulbaba Dağı`ndan yalnızca 100km uzaklıkta Hayvanların evcilleştirilmesinde önemli rol oynadıklarına inanılan Anadolu`nun bu eski halkı, belki Andolu Yaban Koyunu`nu da ilk evcilleştiren insanlardı Değişik ülkelerden birçok araştırmacı, şu sıralarda kazıbilimsel ve genetik çalışmalarla gerçeği aydınlatmaya çabalıyorlar
1966`da koruma altına alınınca, Anadolu yaban koyunlarının sayıları çabuk artmış; bugün 700`ü aşkın oldukları varsayım ediliyor Yörede evcil koyunların çokça otlatılması ve çoban köpeklerinin yaban koyunu kuzularını öldürmeler en manâlı azalma etkenleri Bunu önlemek için 1989 yılında, takriben 5000 hektarlık bir alan elektrikli tel örgüyle çevrilmiş ve kışın kuru ot ile desteklenmiş
Lokal olarak ceranveya cerenolarak da adlandırılan Anadolu yaban koyununun dünya üzerindeki toplam bireylerinin %90`ı acilen Milli Parklar ve AvYaban Hayatı *