Urartular Tarihi
Urartular MO birinci binyılın başında , Van Golu ve cevresinde onemli bir devlet kuran ve gunumuze kadar buradaki uygarlıkları etkilemiş bir kavimdir Yapılan araştırmalar Urartular ile Hurriler arasında akrabalık olduğunu gostermektedir Zaten urartu dili de Sami ya da Hint Avrupalı bir dil olmayıp , Asiatik bir dil olan Hurri dili ile benzerlikler gostermektedir Aynı zamanda Hurri ve Urartu tanrıları arasında buyuk benzerlikler vardır Urartular ile ilgili ilk bilgilere Asur kaynaklarında rastlanmaktadır Asur Kralı Salmanassar I , MO 1274 yılında Uruarti ye karşı sefer yaptığını yazmaktadır Ancak o donemde Urartu kavimleri daha bir devlet haline gelmemişti Ayrıca Tevrat da Ağrı Dağı icin kullanılan Ararat isminin de Urartu ile alakalı olduğu kesindir Urartular ise kendilerine Biaini li demişler , Biane ya da Viane isminde bugunku Van şehrinin adı turemiştir Urartu ulkesi gecit vermez dağlarla dolu olduğundan kavimler ilk olarak mustakil yerleşim birimlerinde yaşamışlar ancak , buyuk olasılıkla , dışarıdan gelen baskılarla birleşmek yoluna gitmişler ve tahminen MO dokuzuncu yuzyılın başlarında krallıklarını kurmuşlardır Urartu Devleti nin ve krallık sulalesinin kurucusu I Sarduri Van Kalesi nin ilk kurucusudur Buradaki ilk yazıların da Asur yazısı ile taş bloklara yazılması bu doneme rastlar Bu donemden sonra Urartular ın genişleme donemi başlar Bu yıllar MO 810 730, Urartular ın en kuvvetli oldukları donemdir Guneyde Asur ulkesine , batıda Hatti ulkesine yayılmışlar burada savaşlar yapmışlardır Asur un bu donemde zayıflaması da Urartular ın işini kolaylaştırmıştır MO 730 larda Asur un guclenmesiye Urartu Devleti toprak kaybetmeye başlamıştır Bu donemi Asur la olan savaşlar takip etmiştir Ancak bu arada guc dengsi de değişmektedir Buyuyen Med tehlikesi, Medİskit ittifakı ile sonuclanmış ve bunun sonucunda da Ninova duşmuş, MO 605 yılında da Asur İmparatorluğu tarihe karışmıştır Bu durum Urartu Devleti ni de etkilemiş ve Med ve İskit tehlikesi Urartu uzerine odaklanmıştır Urartu İmparatorluğu de bu saldırılara dayanamamış ve MO yedinci yuzyılın sonunda tarih sahnesinden cekilmiştir Eski Urartu kaleleri Cavuştepe ve Toprakkale de bulunan İskit tip ok ucları Urartu ulkesini İskitler in ele gecirdikleri yonundeki Babil tarihlerini desteklemektedir Urartular bolgede onemli bir uygarlık oluşturmuşlar, Urartu metal işlemecilik sanatı cevre kulturler uzerinde etkili olmuştur Bu gelenek bugun bile devam etmektedir Ancak Urartular edebiyat alanında buyuk eserler vermemişler ya da vermişlerse de henuz gun ışığına cıkmamıştır
Urartular MO birinci binyılın başında , Van Golu ve cevresinde onemli bir devlet kuran ve gunumuze kadar buradaki uygarlıkları etkilemiş bir kavimdir Yapılan araştırmalar Urartular ile Hurriler arasında akrabalık olduğunu gostermektedir Zaten urartu dili de Sami ya da Hint Avrupalı bir dil olmayıp , Asiatik bir dil olan Hurri dili ile benzerlikler gostermektedir Aynı zamanda Hurri ve Urartu tanrıları arasında buyuk benzerlikler vardır Urartular ile ilgili ilk bilgilere Asur kaynaklarında rastlanmaktadır Asur Kralı Salmanassar I , MO 1274 yılında Uruarti ye karşı sefer yaptığını yazmaktadır Ancak o donemde Urartu kavimleri daha bir devlet haline gelmemişti Ayrıca Tevrat da Ağrı Dağı icin kullanılan Ararat isminin de Urartu ile alakalı olduğu kesindir Urartular ise kendilerine Biaini li demişler , Biane ya da Viane isminde bugunku Van şehrinin adı turemiştir Urartu ulkesi gecit vermez dağlarla dolu olduğundan kavimler ilk olarak mustakil yerleşim birimlerinde yaşamışlar ancak , buyuk olasılıkla , dışarıdan gelen baskılarla birleşmek yoluna gitmişler ve tahminen MO dokuzuncu yuzyılın başlarında krallıklarını kurmuşlardır Urartu Devleti nin ve krallık sulalesinin kurucusu I Sarduri Van Kalesi nin ilk kurucusudur Buradaki ilk yazıların da Asur yazısı ile taş bloklara yazılması bu doneme rastlar Bu donemden sonra Urartular ın genişleme donemi başlar Bu yıllar MO 810 730, Urartular ın en kuvvetli oldukları donemdir Guneyde Asur ulkesine , batıda Hatti ulkesine yayılmışlar burada savaşlar yapmışlardır Asur un bu donemde zayıflaması da Urartular ın işini kolaylaştırmıştır MO 730 larda Asur un guclenmesiye Urartu Devleti toprak kaybetmeye başlamıştır Bu donemi Asur la olan savaşlar takip etmiştir Ancak bu arada guc dengsi de değişmektedir Buyuyen Med tehlikesi, Medİskit ittifakı ile sonuclanmış ve bunun sonucunda da Ninova duşmuş, MO 605 yılında da Asur İmparatorluğu tarihe karışmıştır Bu durum Urartu Devleti ni de etkilemiş ve Med ve İskit tehlikesi Urartu uzerine odaklanmıştır Urartu İmparatorluğu de bu saldırılara dayanamamış ve MO yedinci yuzyılın sonunda tarih sahnesinden cekilmiştir Eski Urartu kaleleri Cavuştepe ve Toprakkale de bulunan İskit tip ok ucları Urartu ulkesini İskitler in ele gecirdikleri yonundeki Babil tarihlerini desteklemektedir Urartular bolgede onemli bir uygarlık oluşturmuşlar, Urartu metal işlemecilik sanatı cevre kulturler uzerinde etkili olmuştur Bu gelenek bugun bile devam etmektedir Ancak Urartular edebiyat alanında buyuk eserler vermemişler ya da vermişlerse de henuz gun ışığına cıkmamıştır