Venöz yetmezlik, bacak toplardamarlarındaki kapakçıkların bozulması sonucu kirli kanın akciğere gideceği yerde ayağa doğru geri akması ve bacakta birikmesidir. Biriken kirli kan, şişme, ağrı, yanma, kramp, kaşıntı gibi şikayetlere neden olabilir ve toplardamar kan basıncını artırarak zaman içinde genişlemiş variköz venler oluşur. Yani, aslında varis tek başına bir hastalık değildir, venöz yetmezlik dediğimiz hastalığın belirtilerinden birisi olup diğer adıyla venöz yetersizlik olarak da adlandırılabilmektedir.
Venöz Yetmezlik Belirtileri Nelerdir?
Venöz yetmezlik, yüzeyel ven yetmezliği sonucu daha çok yüzeye yakın toplardamarlarda görülür. Venöz yetmezlik varis hastalarının yaklaşık yarısında, “Büyük Safen Ven” damarında, ortalama %20 sinde ise “Küçük Safen Ven” damarındadır. Ayrıca “perforan” adı verilen bağlantı damarlarında ve karın alt kısmındaki “pelvik” venlerde de yüzeyel ven yetmezliği görülür.
Bacaktaki kirli kanın kalbe gidebilmesi için, yerçekimine ters yönde yukarı doğru akması gerekir. Vücudumuz bunu sağlamak için iki mekanizma geliştirmiştir.
Toplardamar kapaklarının tek yönlü çalışması: Bu kapakçıklar “check valve” gibi, tek yönlü akıma izin verirler; kaslar kasılıp kan yukarı çıkarken açılırlar, kaslar gevşediğinde kan geri akmaya başladığında kapanırlar.
Bacak kaslarının pompalaması: Yürüme, koşma gibi hareketler sırasında bacak kaslarının kasılıp gevşemesi toplardamarları sıkıştırarak kirli kanı yukarıya pompalar
Bu iki mekanizma sayesinde, bacaklarımız kirli kanı kalbe gönderebilir ve bacak dolaşımımızın sağlıklı olarak sürmesini sağlarlar. Bu mekanizmalardan birisi bozulduğu zaman kirli kan bacaklarda birikmeye başlar.
Venöz Yetmezliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Venöz yetmezliği tedavi edilmediği takdirde bacaklardaki kılcal damarların patlama riski yüksek olabilir ve cilt altında ince kırmızımsı çizgisel lekelerinin oluşmasına neden olabilir. Hatta daha da ileride aşırı şişlik veya ülser olarak da ortaya çıkabilir. Ülserlerin iyileşmesi daha zor olabileceği gibi zamanla enfekte olma riskleri de yüksektir.
Varis tedavisi ertelenmemesi gereken bir durumdur.
Venöz Yetmezlik Belirtileri Nelerdir?
- Yaygın olarak görülen venöz yetmezlik belirtilerini şöyle sıralayabiliriz:
- Aktivitelerde Çabuk yorulma,
- Varis oluşması,
- Derinin kalınlaşmaya Başlaması,
- Bacaklarda ve ayaklarda Rahatsızlık Veren Kaşıntı,
- Bacaklarda Ağrı ve Karınca Isırığına Benzer Acı Hissi,
- Uzun Süre Ayakta Kalmaya Bağlı Olarak Ödem Oluşumu venöz yetmezlik belirtilerinden bazıları olarak sayılabilir.
Venöz yetmezlik, yüzeyel ven yetmezliği sonucu daha çok yüzeye yakın toplardamarlarda görülür. Venöz yetmezlik varis hastalarının yaklaşık yarısında, “Büyük Safen Ven” damarında, ortalama %20 sinde ise “Küçük Safen Ven” damarındadır. Ayrıca “perforan” adı verilen bağlantı damarlarında ve karın alt kısmındaki “pelvik” venlerde de yüzeyel ven yetmezliği görülür.
Bacaktaki kirli kanın kalbe gidebilmesi için, yerçekimine ters yönde yukarı doğru akması gerekir. Vücudumuz bunu sağlamak için iki mekanizma geliştirmiştir.
Toplardamar kapaklarının tek yönlü çalışması: Bu kapakçıklar “check valve” gibi, tek yönlü akıma izin verirler; kaslar kasılıp kan yukarı çıkarken açılırlar, kaslar gevşediğinde kan geri akmaya başladığında kapanırlar.
Bacak kaslarının pompalaması: Yürüme, koşma gibi hareketler sırasında bacak kaslarının kasılıp gevşemesi toplardamarları sıkıştırarak kirli kanı yukarıya pompalar
Bu iki mekanizma sayesinde, bacaklarımız kirli kanı kalbe gönderebilir ve bacak dolaşımımızın sağlıklı olarak sürmesini sağlarlar. Bu mekanizmalardan birisi bozulduğu zaman kirli kan bacaklarda birikmeye başlar.
Venöz Yetmezliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Venöz yetmezliği tedavi edilmediği takdirde bacaklardaki kılcal damarların patlama riski yüksek olabilir ve cilt altında ince kırmızımsı çizgisel lekelerinin oluşmasına neden olabilir. Hatta daha da ileride aşırı şişlik veya ülser olarak da ortaya çıkabilir. Ülserlerin iyileşmesi daha zor olabileceği gibi zamanla enfekte olma riskleri de yüksektir.
Varis tedavisi ertelenmemesi gereken bir durumdur.